REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Banany nie brązowieją, pomidory odporne na patogeny. MRiRW: nowe techniki genomowe (NGT) w rolnictwie to nie GMO. Będzie unijne rozporządzenie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
pomidory, uprawa pomidorów, nowe techniki genomowe w rolnictwie (GMT), GMO
pomidory, uprawa pomidorów, techniki genomowe w rolnictwie, GMT, organizmy modyfikowane genetycznie (GMO)
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

– Powinniśmy upowszechniać wiedzę na temat nowych technik genomowych wśród uczniów, urzędników, a zwłaszcza rolników. Ta wiedza będzie nam potrzebna do prowadzenia prac podczas nadchodzącej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej i w rozmowach z rolnikami – podkreślił minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski 28 listopada 2024 r. podczas konferencji „Nowe techniki genomowe. Propozycje dla innowacyjnego rolnictwa”. Wydarzenie zorganizowały wspólnie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy. 
rozwiń >

Czym są nowe techniki genomowe?

Jak wyjaśniali prelegenci, termin „nowe techniki genomowe” (ang. New Genomic Techniques), w skrócie NGT, opisuje różne nowoczesne (opracowane po 2001 r.) techniki stosowane w hodowli roślin, które umożliwiają precyzyjną zmianę materiału genetycznego. Głównym zadaniem NGT jest zmiana genomu. Tym samym tworzy się cechy, których uzyskanie metodami tradycyjnymi byłoby bardzo trudne i długotrwałe

Są to m.in. takie pożądane cechy, jak: odporność na szkodniki, choroby i niekorzystne warunki środowiskowe oraz skutki zmiany klimatu, mniejsze wymagania dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, większa zawartość składników odżywczych. 

REKLAMA

Przykłady produktów NGT

Uczestnicy konferencji przedstawili przykłady następujących roślin NGT spoza UE, które są już dostępne lub trwają nad nimi prace. Znalazły się wśród nich m.in. następujące produkty:

  • soja wysokooleinowa;
  • pomidory odporne na patogeny;
  • niebrązowiejące banany;
  • pszenica o niskiej zawartości glutenu;
  • kukurydza odporna na wirusy,
  • ziemniaki odporne na zarazę ziemniaka,
  • sałata o zwiększonej o około 150 proc. zawartości witaminy C.

Nowe techniki genomowe a GMO

GMO (ang. genetically modified organism) to, zgodnie z informacjami przekazanymi przez panelistów, organizm zmodyfikowany genetycznie, którego genom został zmieniony metodami inżynierii genetycznej. GMO w powszechnym rozumieniu to wprowadzenie do organizmu obcego DNA. Fragment obcego DNA obecny w genomie rośliny daje możliwość wykrywania GMO i tym samym możliwość jego śledzenia na rynku.

Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej państwa członkowskie UE mogą zakazać uprawy rośliny GMO na swoim terenie.

Natomiast w odróżnieniu od roślin GMO rośliny NGT nie zawierają „obcego” DNA, a co za tym idzie – brak jest metod wykrywania.

Są 2 kategorie roślin NGT. 

Roślina kategorii 1 NGT ma następujące cechy:

  • różni się od rośliny biorcy/rodzicielskiej nie więcej niż 20 modyfikacjami genetycznymi;
  • jest uważana za równoważną roślinom konwencjonalnym;
  • przyznanie tej kategorii nie powoduje konieczności przeprowadzenia oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem;
  • nie traktuje się NGT 1 jako rośliny GMO;
  • nie obowiązują dla niej przepisy dotyczące GMO.

Roślina kategorii 2 NGT ma następujące cechy:

  • różni się od rośliny biorcy/rodzicielskiej więcej niż 20 modyfikacjami genetycznymi;
  • jej modyfikacje genetyczne wykraczają poza ramy ustalone dla kategorii 1;
  • nie jest równoważna z roślinami konwencjonalnymi;
  • zasadniczo NGT 2 jest traktowane jak klasyczne GMO – obowiązują przepisy dotyczące GMO z odstępstwami.

Zalety NGT w hodowli roślin 

Uczestnicy dyskusji przytoczyli korzyści, które płyną ze stosowania NGT w hodowli roślin z perspektywy przemysłu spożywczego UE oraz świata nauki. Zgodnie z nimi NGT mogą:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • wzmocnić odporność i bezpieczeństwo naszego łańcucha dostaw żywności;
  • stanowić źródło innowacji;
  • zapewnić zaopatrzenie w żywność i zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe;
  • zmniejszyć negatywne skutki oddziaływania klimatu i utraty bioróżnorodności;
  • zwiększyć konkurencyjność w wymianie z międzynarodowymi partnerami handlowymi;
  • produkować rośliny bardziej odporne na szkodniki, choroby i niekorzystne warunki środowiskowe oraz skutki zmiany klimatu, wymagające mniej zasobów naturalnych, nawozów i pestycydów, przyczyniające się do zachowania różnorodności biologicznej;
  • poprawić zawartość składników odżywczych w żywności i paszy;
  • zmniejszyć zawartość w roślinach szkodliwych substancji takich jak toksyny i alergeny.
  • niektóre mogą być tak samo bezpieczne jak rośliny hodowane konwencjonalnie.

Problem patentowania NGT

Uważam, że dorobek hodowlany powinien być powszechnie dostępny dla rolników, a nie pozostawać w rękach wielkich koncernów. Dlatego działania przeciwdziałające patentowaniu NGT są wyjątkowo ważne – stwierdził minister Czesław Siekierski.
Słuchacze konferencji mogli zapoznać się z następującymi pytaniami i wątpliwości dotyczącymi skutków patentowania NGT, które powstały m.in. w ramach prac nad projektem rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczącym NGT:

  • ograniczenie dostępu do materiałów hodowlanych;
  • ograniczenie konkurencyjności;
  • monopolizacja rynku;
  • negatywne finansowe skutki dla małych i średnich hodowców, a w efekcie wyeliminowanie ich z rynku;
  • redukcja liczby hodowanych gatunków;
  • obawy o nieumyślne naruszenie patentu;
  • zagrożenie dla przywileju hodowcy, czyli możliwości wykorzystania zarejestrowanych odmian do tworzenia nowych;
  • zagrożenie dla dalszego rozwoju rolnictwa, którego kluczem jest silna hodowla roślin.

Prelegenci przytoczyli dane, zgodnie z którymi obecnie kilka wielkich światowych koncernów sprzedaje ponad 50 proc. nasion na świecie.
– Jesteśmy w gronie państw UE, które domagają się instrumentów chroniących zasady konkurencji oraz mniejsze firmy przed wielkimi koncernami – poinformował minister Czesław Siekierski.

Prawo UE musi nadążyć za postępem

Uczestnicy konferencji podkreślili, że obecne prawodawstwo UE dotyczy wyłącznie GMO i nie pozwala na stosowanie nowych technik genomowych w hodowli roślin.
Obecnie przepisy:

  • Nie są dostosowane do naukowego i technologicznego postępu.
  • Nie uwzględniają, czy produkty mają potencjał, aby przyczynić się do zrównoważonego rozwoju.

Zgodnie z oczekiwaniami przemysłu spożywczego wobec ram prawnych UE w zakresie NGT przepisy powinny m.in.:

  • Zapewniać, że nowe odmiany roślin pochodzące z NGT uznane za bezpieczne są traktowane jednakowo jak rośliny konwencjonalne w całym łańcuchu dostaw bez dodatkowych wymagań, jak znakowanie.
  • Zachęcać do innowacji hodowlanych i wspierać dostęp do nowych technologii.
  • Zapewniać spójności z unijną Strategią „Od pola do stołu” i innymi regulacjami UE.

Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej ws. NGT

Jak poinformowali paneliści, Komisja Europejska (KE) po ponad 10 latach podjęła inicjatywę w kierunku legislacji NGT w odniesieniu do hodowli roślin. W ramach prowadzonych prac KE:

  • Zebrała opinie krajów członkowskich.
  • Przeprowadziła konsultacje społeczne.
  • Przygotowała projekt rozporządzenia regulującego kwestię roślin NGT.

Nowe rozwiązania KE są wspólnie opracowywane przez wszystkie kraje członkowskie.

Komisja Europejska przygotowała projekt rozporządzenia ws. NGT, który został opublikowany 6 lipca 2023 r. i przekazany równolegle do Rady UE i Parlamentu Europejskiego. W Radzie UE nadal trwa dyskusja na poziomie grupy roboczej.
Celem projektu jest ułatwienie wprowadzenia do obrotu roślin NGT, które są uznawane za sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi.

W projekcie rozporządzenia rośliny NGT są podzielone na dwie kategorie grupy ze względu na liczbę modyfikacji.

Założenia projektu rozporządzenia dotyczące roślin NGT 1 są następujące:

  • łatwa ścieżka dostępu do rynku;
  • brak oceny ryzyka;
  • brak konieczności znakowania produktów NGT 1 poza materiałem siewnym;
  • rośliny NGT 1 wytworzone w UE będą oceniane przez to państwo UE, w którym zostanie złożony wniosek, a następnie dopuszczone do stosowania w całej UE;
  • rośliny NGT 1 importowane będą oceniane i dopuszczane do obrotu przez Komisję Europejską we współpracy z EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) i pozostałymi państwami członkowskimi.

Założenia projektu rozporządzenia dotyczące roślin NGT 2 są następujące:

  • uproszczona procedura wydawania zezwoleń w porównaniu do GMO;
  • poluzowane wymogi oceny ryzyka;
  • możliwość odstąpienia od monitorowania po wprowadzeniu do obrotu;
  • brak metod detekcji i identyfikacji nie jest przeszkodą we wprowadzaniu do obrotu;
  • brak możliwości zakazania uprawy.
Ważne

Obowiązuje zakaz stosowania NGT 1 i NGT 2 w produkcji ekologicznej.

Stanowisko Polski w sprawie NGT

Jak dotąd Polska nie poparła projektu rozporządzenia Komisji Europejskiej ws. roślin NGT. – Polska będzie kontynuowała prace nad projektem rozporządzenia NGT w ramach prezydencji – zapowiedział minister Siekierski.

Uczestnicy konferencji

W wydarzeniu wzięli udział, oprócz gospodarzy ministra rolnictwa i rozwoju wsi Czesława Siekierskiego oraz dyrektora Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB dr. inż. Michała Rokickiego:

  • sekretarz stanu w MRiRW Stefan Krajewski;
  • główny inspektor ochrony roślin i nasiennictwa Andrzej Chodkowski;
  • główny inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych Przemysław Rzodkiewicz;
  • sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Zbigniew Ziejewski;
  • dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Mirosław Drygas;
  • przedstawiciele Krajowej Grupy Spożywczej;
  • członkowie Polskiej Izby Nasiennej;
  • członkowie Izby Zbożowo-Paszowej – Krajowej Izby Gospodarczej;
  • przedstawiciele Federacji Gospodarki Żywnościowej RP;
  • przedstawiciele instytucji podległych MRiRW;
  • przedstawiciele instytucji naukowych i uczelni zainteresowanych tematyką konferencji;
  • młodzież ze szkół rolniczych;
  • przedstawiciele organizacji społecznych i branżowych.

Interaktywny sondaż dla słuchaczy konferencji

Podczas interaktywnego sondażu słuchacze konferencji mieli możliwość przekazania, za pomocą smartfonów, swoich opinii na temat stosowania NGT w hodowli roślin.
W ramach sondażu organizatorzy konferencji zadali słuchaczom 3 pytania:
Pytanie 1: NGT wymaga nowego prawa, ponieważ:
a) trzeba dostosować prawo do nowych osiągnięć nauki;
b) umożliwi to międzynarodową wymianę handlową;
c) umożliwi to stosowanie NGT w praktyce.
Wyniki: Najwięcej respondentów wskazało na odpowiedź a) i prawie tyle samo na odpowiedź c).
Pytanie 2: Europejscy hodowcy powinni mieć ułatwiony dostęp do NGT, aby:
a) w precyzyjny sposób tworzyć zmienność genetyczną;
b) dorównywać światowej konkurencji;
c) szybciej wytwarzać odmiany dostosowane do zmian klimatycznych.
Wyniki: Najwięcej respondentów wskazało na odpowiedź c), na drugim miejscu znalazła się odpowiedź b), a na trzecim odpowiedź c).
Pytanie: 3: Jak na małe i średnie firmy hodowlane wpłynie wprowadzenie na rynek dużej liczby patentowanych roślin NGT?
a) zmobilizuje do wdrażania takich innowacji;
b) obniży konkurencyjność, a w efekcie wyeliminuje z rynku;
c) nie będzie mieć wpływu.
Wyniki: Najwięcej respondentów wskazało na odpowiedź b), na drugim miejscu znalazła się odpowiedź a), a odpowiedzi c) nie wskazał ani jeden respondent.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sejm na żywo 2 kwietnia [Transmisja online]

32. posiedzenie Sejmu - dzień pierwszy. Dziś Sejm rozpoczyna trzydniowe posiedzenie.

Od kwietnia wzrosły odszkodowania z ZUS. Jak uzyskać jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy?

Od 1 kwietnia 2025 r. zmieniły się kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Odszkodowanie za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wynosi 1636 zł.

Proces nabywania gruntów pod farmy fotowoltaiczne. Wywiad z ekspertem, rzeczoznawcą majątkowym

Od kilku lat obserwujemy duże zainteresowanie gruntami rolnymi, które dają możliwość alternatywnego sposobu zagospodarowania. Jednym z nich jest budowa farm fotowoltaicznych  - mówi Joanna Borowik w wywiadzie z ekspertem INFOR.pl

Ryszard Cyba (morderca pracownika biura PiS) zwolniony z zakładu karnego - przebywa w szpitalu psychiatrycznym

Ryszard Cyba skazany za zabójstwo Marka Rosiaka w biurze PiS w Łodzi w 2010 r. został zwolniony z zakładu karnego z uwagi na stan zdrowia. Nie oznacza to, że został uwolniony – poinformował rzecznik łódzkiego sądu okręgowego. Z więzienia Cyba trafił do DPS-u, a stamtąd do szpitala psychiatrycznego.

REKLAMA

13 emerytura - terminy wypłat w 2025 roku

We wtorek 1 kwietnia pierwszej grupie emerytów i rencistów jest przekazywane dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, czyli tzw. trzynasta emerytura. To pierwsza transza tego świadczenia, w ramach którego 1,67 mld zł trafi tego dnia do 889 tys. osób. Co powinni wiedzieć uprawnieni do „trzynastki”, wyjaśnia ekspertka Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Aneta Adamiak z Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w centrali ZUS i apeluje do seniorów, którzy jeszcze nie mają kont bankowych, o ich założenie ze względów bezpieczeństwa.

Co ze starymi orzeczeniami po nowych wytycznych dla WZON i PZON? Kiedy zmiany dla osób niepełnosprawnych? Co z punkt 7 i 8?

Jestem mamą dziecka, u którego w badaniach przesiewowych zdiagnozowano rdzeniowy zanik mięśni (SMA). Córka ma orzeczenie o niepełnosprawności wydane na 3 lata, prawomocne. Według nowych wytycznych wprowadzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej choroba córki jest na liście chorób, które kwalifikują do orzeczenia o niepełnosprawności do ukończenia 16 lat oraz przyznania 7 i 8 punktu orzeczenia. W związku z tymi zmianami pojawia się pytanie: czy mogę złożyć ponownie wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności, czy kolejne rozpatrzenie będzie możliwe dopiero pod koniec ustalonego okresu orzeczenia?

Znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu. Czym skutkuje w prawie karnym?

Przestępstwa są nagannymi, zabronionymi czynami. Ich popełnienie grozi określoną karą. Niemniej jednak sprawca nie zawsze będzie poddany karze. Co więcej, możliwa jest też sytuacja, w której takie zachowanie, choć wypełnia znamiona czynu określone w ustawie, to jednak w bardzo niewielkim stopniu narusza dobro chronione prawem i w konsekwencji nie będzie przestępstwem.

Orzeczenia o niepełnosprawności w 2025 r. Jak długo są ważne? [FAQ]

Kwestia ważności niektórych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności rodzi szereg praktycznych wątpliwości. W artykule odpowiadamy na kilka najważniejszych pytań.

REKLAMA

Jerzyki – naturalni pogromcy komarów. Czy te ptaki mogą skutecznie chronić nas przed owadami?

Walka z uciążliwymi komarami to temat powracający każdego lata. Coraz więcej miast decyduje się na ekologiczne rozwiązania, które są zarówno skuteczne, jak i przyjazne dla środowiska. Jednym z nich jest wspieranie jerzyków – ptaków potrafiących zjeść tysiące owadów dziennie. Jak wygląda akcja rozdawania budek lęgowych dla jerzyków i dlaczego warto wziąć w niej udział?

Masz wadę wzroku i prawo jazdy? Możesz dostać areszt, 1500 zł grzywny a nawet zakaz prowadzenia pojazdów jeśli nie stosujesz się do kodu na dokumencie

Jeśli masz wadę wzroku i jeździsz samochodem sprawdź swoje prawo jazdy. Chodzi o rewers i specjalne kody. Okazuje się, że na kierowców nakładane są wysokie grzywny a nawet odbierane są uprawnienia czy stosowany jest areszt, za to, że nie stosują się do wytycznych na dokumencie uprawniającym do poruszania się samochodem czy innym pojazdem mechanicznym.

REKLAMA