REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wielki powrót użytkowania wieczystego w mieszkalnictwie, a jeszcze niedawno – miliony Polaków zapłaciło (lub cały czas jeszcze płaci) za wykup od Skarbu Państwa udziału w nieruchomości związanego z posiadanym mieszkaniem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
użytkowanie wieczyste, nieruchomości, mieszkania, Skarb Państwa, ministerstwo rozwoju i technologii
Wielki powrót użytkowania wieczystego w mieszkalnictwie, a jeszcze niedawno – miliony Polaków zapłaciło (lub cały czas jeszcze płaci) za wykup od Skarbu Państwa udziału w nieruchomości związanego z posiadanym mieszkaniem
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Podczas posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca 2025 r. – wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski ujawnił, że resort ma już gotowy projekt ustawy mającej na celu przywrócenie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych zabudowanych na cele mieszkaniowe. Co więcej – przewiduje on nie tylko powrót do budownictwa na gruntach należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, ale również zupełnie nową kategorię użytkowania wieczystego, z którą związane będą odmienne niż dotychczas (tj. sprzed zmiany stanu prawnego, która miała miejsce 1 stycznia 2019 r.) opłaty.

Czym jest prawo użytkowania wieczystego?

Prawo użytkowania wieczystego, wprowadzone zostało do systemu prawa polskiego nieobowiązującą już ustawą z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach i pełniło wówczas funkcję surogatu prawa własności dla osób fizycznych, w sytuacji gdy własność państwowa nie mogła stanowić przedmiotu swobodnego obrotu prawnego i być nabywana przez te osoby.1 Nowego charakteru, użytkowanie wieczyste nabrało po 1990 r., gdyż po dopuszczeniu nabywania własności od Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego – korzystanie z tej formy prawnej (jaką jest użytkowanie wieczyste) przestało być dla osób fizycznych koniecznością, jednak nie zakończyło to dyskusji nad zasadnością utrzymywania użytkowania wieczystego na gruntach zabudowanych na cele mieszkaniowe, a nawet nad usunięciem z polskiego systemu prawnego tej formy korzystania z gruntów, co finalnie ziściło się z dniem 1 stycznia 2019 r.

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z art. 232 kodeksu cywilnego – w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym mogą zostać oddane:

  • grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast,
  • grunty Skarbu Państwa położone poza granicami administracyjnymi miast, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także
  • grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków.

Do oddania gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości, a użytkownik wieczysty gruntu może takim gruntem (oddanym mu w użytkowanie wieczyste) rozporządzać i korzystać z niego z wyłączeniem innych osób. Budynki wzniesione przez użytkownika wieczystego na gruncie, który został mu oddany w użytkowanie wieczyste – stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które użytkownik wieczysty nabył, zgodnie z właściwymi przepisami, przy zawarciu umowy o oddanie mu gruntu w użytkowanie wieczyste. Z tytułu użytkowania wieczystego – użytkownik wieczysty, przez cały czas trwania swojego prawa, zobowiązany jest do uiszczania tzw. opłaty rocznej.

Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje na okres 99 lat. W wyjątkowych przypadkach (gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na 99 lat) – może to być okres krótszy, ale wynoszący co najmniej 40 lat. Przedłużenia użytkowania wieczystego gruntu na dalszy okres od 40 do 99 lat – użytkownik wieczysty może żądać w ciągu ostatnich 5 lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu, na jaki grunt został oddany w użytkowanie wieczyste. Odmowa przedłużenia użytkowania wieczystego gruntu jest przy tym dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny.

REKLAMA

Przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów, które miało miejsce w 2019 r. – miliony Polaków zapłaciło lub cały czas jeszcze płaci za wykup nieruchomości od Skarbu Państwa

Na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów – z dniem 1 stycznia 2019 r., prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, z mocy prawa, zostało przekształcone w prawo własności tych gruntów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Grunty zabudowane na cele mieszkaniowe, które zostały objęte ww. przekształceniem, stanowiły nieruchomości zabudowane budynkami:

  • mieszkalnymi jednorodzinnymi oraz
  • mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowiły lokale mieszkalne,

wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z ww. budynków mieszkalnych.

Organy reprezentujące dotychczasowego właściciela nieruchomości, a więc te same które dotychczas (tj. przed 1 stycznia 2019 r.) były właściwe do pobierania opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego – w następstwie ww. przekształcenia – wydawały właścicielom mieszkań (których udział w nieruchomości wspólnej uległ przekształceniu z użytkowania wieczystego w prawo własności), z urzędu, zaświadczenia potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntu (tzw. zaświadczenia o przekształceniu).

Zgodnie z art. 7 ww. ustawy – z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego we własność – nowy właściciel gruntu (a w przypadku właścicieli mieszkań – właściciel udziału w nieruchomości wspólnej) zobowiązany jest do ponoszenia, na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu, opłaty przekształceniowej. Opłata ta, wnoszona jest przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia, czyli od 1 stycznia 2019 r., a jej wysokość jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłatę tę, wnosi się do 31 marca każdego roku (z wyjątkiem 2020 r., w którym opłata za rok 2019 musiała zostać wniesiona do 29 lutego 2020 r., a za rok 2020 – do 30 czerwca 2020 r.).

Co istotne – w każdym czasie trwania powyższego (20-letniego) obowiązku wnoszenia opłat przekształceniowych – właściciel lokalu mieszkalnego (z którego własnością związany jest udział w gruncie, którego użytkowanie wieczyste zostało przekształcone we własność) – może zgłosić zamiar wniesienia jednorazowej opłaty przekształceniowej, w kwocie pozostającej do spłaty. Wysokość takiej opłaty – co do zasady – stanowi wówczas iloczyn wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu 20 lat. W przypadku wniesienia jednorazowej opłaty przekształceniowej w okresie 6 lat od przekształcenia – w zależności od roku, w którym została dokonana opłata – obowiązywały odpowiednie bonifikaty od tej opłaty:

  1. 60% – w przypadku, gdy opłata została wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności, czyli w roku 2019,
  2. 50% – w przypadku, gdy opłata została wniesiona w roku 2020,
  3. 40% – w przypadku, gdy opłata została wniesiona w roku 2021,
  4. 30% – w przypadku, gdy opłata została wniesiona w roku 2022,
  5. 20% – w przypadku, gdy opłata została wniesiona w roku 2023 i
  6. 10% – w przypadku, gdy opłata została wniesiona w roku 2024.

Jeżeli zatem, będąc właścicielem mieszkania, z którym związany jest udział w nieruchomości wspólnej, który to w 2019 r. uległ przekształceniu z użytkowania wieczystego w prawo własności – zdecydowalibyśmy się na uiszczenie jednorazowej opłaty przekształceniowej w roku bieżącym (tj. w roku 2025) – nie uzyskalibyśmy już z tego tytułu bonifikaty, o której mowa w art. 9 ust 3 ustawy z dnia 20.07.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, gdyż ostatnim rokiem, w którym można było ją uzyskać, był rok 2024.

Jak w uzasadnieniu projektu ustawy, którą w 2019 r. dokonano przekształcenia użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów, wyjaśniło ówczesne Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, będące autorem ww. regulacji – celem wprowadzenia powyższej zmiany było wyeliminowanie czasowego charakteru prawa przysługującego do gruntu, na którym posadowiony jest budynek mieszkalny, a także usunięcie (często istotnego) obciążania ekonomicznego w postaci obowiązku ponoszenia przez kilkadziesiąt lat opłat rocznych za użytkowanie wieczyste, z perspektywą obciążenia tym obowiązkiem w kolejnych kilkudziesięciu latach, w wyniku wymuszonego przedłużenia umowy, w sytuacji osób zaspokajających własne potrzeby mieszkaniowe.

Przyznanie prawa własności do gruntu miało wzmocnić poczucie stabilizacji prawnej właścicieli lokali mieszkalnych położonych w budynku usytuowanym na tym gruncie – „Z własnością lokalu mieszkalnego będzie związana własność gruntu, co w odbiorze mieszkańców „wzmocni prawo do mieszkania” i wyeliminuje obawę o zaskakujące podwyżki opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntu.” – argumentował przekształcenie ówczesny rząd.

Ustawa przekształceniowa objęła wszystkich użytkowników wieczystych gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi wraz z towarzyszącymi obiektami umożliwiającymi prawidłowe korzystanie z nieruchomości na cele mieszkaniowe.

Miliony Polaków zapłaciło (lub cały czas jeszcze płaci) za wykup nieruchomości od Skarbu Państwa, a Ministerstwo Rozwoju i Technologii zapowiada powrót do użytkowania wieczystego w mieszkalnictwie

Podczas 38 posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca 2025 r. – wiceminister Minister Rozwoju i Technologii Tomasz Lewandowski ujawnił, że resort przygotował już projekt ustawy mającej na celu przywrócenie użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Aktualnie, wspomniany projekt (tj. ustawa o gruntach przywracająca użytkowanie wieczyste) został zgłoszony do wykazu prac rządu i niebawem powinien pojawić się w rządowym centrum legislacji.

„Mieszkania trzeba na czymś budować, na jakimś gruncie, w związku z czym została zgłoszona do wykazu prac rządu ustawa o gruntach przywracająca użytkowanie wieczyste. Nie wiem dlaczego, w poprzedniej kadencji, zlikwidowano możliwość ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Użytkowanie wieczyste (emfiteuza) jest znana nie z okresu PRL, ale ze starożytności. Przeżywa rozkwit w państwach Europy Zachodniej, a więc stanowi silne prawo rzeczowe pozwalające budować na gruncie, którego właścicielem cały czas jest czy to Skarb Państwa, czy samorząd terytorialny. I – co niezwykle istotne – wprowadzamy czy proponujemy wprowadzenie nowej kategorii użytkowania wieczystego na cele społecznego budownictwa czynszowego. Różnica będzie polegała na tym, że będziemy mieli niższą opłatę początkową, wynoszącą do 10%, i bardzo niską opłatę roczną, sięgającą 0,3% wartości tej nieruchomości, a więc ta opłata roczna nie będzie windowała nam stawki czynszowej.” – wyjaśnił wiceminister, przekonując, że zmiana ta będzie korzystna dla najemców mieszkań z zasobów Towarzystw Budownictwa Społecznego (TBS) i Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych (SIM).

Jak wynika z powyższej zapowiedzi – Ministerstwo Rozwoju i Technologii planuje nie tylko przywrócenie użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe, aby budynki mieszkalne wielorodzinne mogły być znów „stawiane” na gruntach należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, ale wprowadzenie zupełnie nowej kategorii użytkowania wieczystego – na cele społecznego budownictwa czynszowego, w ramach którego opłata początkowa i opłaty roczne będą odpowiednio niższe.

1 zob. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2015 r. sygn. akt K 29/13

Wideoszkolenie: Podatek od nieruchomości 2025 – czy firmy czeka rewolucja?

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1061 z późn. zm.)
  • Ustawa z dnia 20.07.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 6)
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników – aktualne przepisy 2025

Badania okresowe, szkolenia BHP, profilaktyka i zdrowie psychiczne – to nie przywilej, lecz obowiązek pracodawcy. Zobacz, jak firmy w 2025 roku muszą dbać o bezpieczeństwo i dobrostan swoich pracowników.

Ostatnie dwa miesiące na uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla swojej działki – właściciele nieruchomości, którzy to przeoczą, później już tylko stracą [LISTA NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN I TERMINÓW]

Decyzję o warunkach zabudowy, której uzyskanie jest niezbędne m.in. do posadowienia na swojej działce domu (o ile na danym obszarze nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), na „starych zasadach”, które dawały właścicielowi nieruchomości największą „wolność” w zakresie realizowanej przez niego inwestycji – będzie można uzyskać jeszcze tylko przez najbliższe dwa miesiące. Decyzje WZ wydane przez gminy po tym terminie, będą już bowiem podlegały nowym, zdecydowanie bardziej restrykcyjnym regulacjom.

Koniec z leasingiem auta na full wypas. To już nie będzie się tak opłacać

Niezły samochód za atrakcyjną cenę. Taki dobry biznes mogli do końca grudnia robić przedsiębiorcy, którzy korzystali z aut w ramach umowy leasingowej. Kiedy leasing się kończył kupowali auta do celów prywatnych, po oferowanych przez firmy, preferencyjnych stawkach. Te praktyki, które pozwalały na niepłacenie podatków zostały ukrócone trzy lata temu. Nieskutecznie? Prawna furtka pozwala na ich ominięcie. Teraz i ona zostanie zatrzaśnięta.

Przełomowy wyrok NSA - skarbówka przegrywa w sądzie, bo stosowała zawyżone stawki akcyzy dla samochodów osobowych. Takie samochody powinny być tańsze

Przełomowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) jest faktem. NSA stwierdził, że stawki akcyzy od tysięcy aut były błędnie określane przez skarbówkę na zawyżonym poziomie. To powodowało finalnie wyższą cenę samochodu, za co płacił klient. Wszystko oczywiście przez niekorzystną dla podatników interpretację przepisów stosowaną latami.

REKLAMA

Koniec z opłatami za wjazd na cmentarz – na Wszystkich Świętych zaparkujesz za darmo. Przełomowy wyrok WSA w Olsztynie [Święto Zmarłych 2025]

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. W związku ze zbliżającym się Wszystkich Świętych i wzmożonym ruchem na cmentarzach – warto, aby osoby, które będą odwiedzać groby swoich bliskich, znały te zasady.

Komisja w PZON i WZON uzdrawia niepełnosprawnych ze świadczenia pielęgnacyjnego. Trzema pytaniami. Tak prostymi, że trudno wierzyć w medycynę

Jeżeli dziecko odpowie, to rodzice tracą około 40 000 zł - to przybliżona roczna wartość świadczenia pielęgnacyjnego, które po takim badaniu tracą rodzice. Badanie medyczne w postaci trzech pytań lekarze stosują wobec dzieci ze spektrum autyzmu. Jeżeli dziecko odpowie zostaje automatyczne uznane za niebędące osobą niepełnosprawną. Piszą do nas o tym rodzice dzieci, którym odbiera się w 2025 r. orzeczenia o niepełnosprawności w taki sposób, aby rodzice nie mieli świadczenia pielęgnacyjnego 3287 zł miesięcznie. Podobnie odbierane są orzeczenia dzieciom z zespołem Aspergera, Chodzi tu o dzieci, które dysponowały właściwymi (dla tego świadczenia) orzeczeniami w okresie kilku ostatnich lat. Rodzice uważają, że ich dzieci zostały cudownie "uzdrowione". Najczęściej odbywa się to poprzez tzw. punkt 7 orzeczenia. Jest to wskazanie "konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji". Jeżeli dziecko nie wymaga tego, to nie ma świadczenia pielęgnacyjnego. Z listów rodziców wynika, że usunięcie z orzeczenia pkt 7 toobecnie nie incydenty a seria orzeczeń w PZON i WZON w całej Polsce.

Osoby niepełnosprawne walczą o rozszerzenie dodatku dopełniającego. I dla socjalnej renty. I dla osób niezdolnych do pracy

Podwyżka ta podniosłaby rentę socjalną w 2026 r. do kwoty 4806 zł brutto. Nie została zrealizowana. Do redakcji Infor.pl trafiają stale listy osób niepełnosprawnych walczących o przeprowadzenie przez Sejm dwóch ustaw (albo nowelizacji istniejących) w związku z obietnicą z 2023 r. zrównania renty socjalnej i pensji minimalnej : 1) ZMIANY W RENCIE CHOROBOWEJ w postaci obiecanej ustawy wprowadzającej dodatek dopełniający w kwocie 2610,72 zł brutto miesięcznie każdemu renciście socjalnemu (dziś tylko dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji mających rentę socjalną). 2) ZMIANY W RENCIE CHOROBOWEJ. Druga ustawa dotyczy rencistów chorobowych (renta z tytułu niezdolności do pracy) i jej nowelizacji tak, aby osoby z tym świadczeniem także otrzymały odpowiednik dodatku dopełniającego. Będący w identycznej sytuacji renciści chorobowi nie mają tego dodatku. Z listów do Infor.pl wynika bezradność osób niepełnosprawnych i prośba do dziennikarzy o to, aby ich próba przekonania najważniejszych ośrodków władzy była znana społeczeństwu. Aby ich starania nie przykryło milczenie i cisza. Przykładowe prośby o wsparcie informacyjne w artykule.

ZUS dla osób z niepełnosprawnościami. Świadczenia i planowane zmiany na 2026 rok

Jakie świadczenia mogą otrzymać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoby z niepełnosprawnościami? Jak uzyskać orzeczenie? Co może się zmienić w 2026 roku? Oto najważniejsze przepisy i kwoty!

REKLAMA

Resort klimatu uspokaja samorządy: system kaucyjny pomoże osiągnąć cele recyklingowe

Wdrożenie systemu kaucyjnego ma pozytywnie wpłynąć na możliwość osiągania przez gminy wymaganych poziomów recyklingu i pomóc im uniknąć kar za niezrealizowane cele – zapewniła wiceminister klimatu Anita Sowińska. Wiceszefowa resortu odniosła się w ten sposób do interpelacji posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy wskazali na szereg wątpliwości związanych z wdrażaniem nowego systemu.

Nowelizacja Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – nowe zasady łączenia spraw i udziału organizacji społecznych

Od 5 listopada 2025 roku wejdą w życie przepisy zmieniające procedurę przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ma usprawnić tok rozpoznawania spraw, ograniczyć przewlekłość postępowań i wprowadzić nowe uprawnienia sądów, w tym możliwość zwrócenia się do organizacji społecznych lub organów administracji publicznej o przedstawienie istotnego dla sprawy poglądu. Zmiany mają charakter systemowy i dotyczą także zasad potwierdzania umocowania przedstawicieli ustawowych.

REKLAMA