„Nasze prawa, nasza przyszłość, już teraz”: 10 grudnia to Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka

REKLAMA
REKLAMA
Nie trzeba nikomu przypominać jak ważne są prawa człowieka i ich przestrzeganie. Godność, wolność, sprawiedliwość i solidarność to jedne z podstawowych aksjologicznych wartości prawa, które stanowią fundament dla praw człowieka. W dniu 10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. W tym roku pod hasłem: „Nasze prawa, nasza przyszłość, już teraz”.
- Jaka jest podstawa praw człowieka?
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
- Jakie rodzaje praw ma człowiek?
- Jakie organizacje zajmują się ochroną praw człowieka?
W dniu 10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Tegoroczna edycja została ogłoszona pod hasłem „Nasze prawa, nasza przyszłość, już teraz”. W dzisiejszych czasach wojen, braku ładu i pokoju społecznego, braku przestrzegania praworządności jak i nie szanowania podstawowych, przyrodzonych wartości ludzki, warto zwolnić i zastanowić się nad ideą, źródłem i istotą praw człowieka. Szczególnie ważne są prawo do życia, do ochrony zdrowia i zabezpieczenia socjalnego jak i prawo do pracy.
REKLAMA
REKLAMA
Jaka jest podstawa praw człowieka?
Podstawę prawną dla ochrony praw człowieka są: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona w 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ; Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, do 2024 roku ratyfikowanego przez 173 państwa (w stosunku do Polski wszedł w życie 18 czerwca 1977r.); Międzynarodowy paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, do 2024 roku ratyfikowanego przez 171 państw (w stosunku do Polski wszedł w życie 18 czerwca 1977r.); Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w skrócie nazywana Europejską Konwencją Praw Człowieka, która weszła w życie w dniu 3 września 1953 r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
W dniu 10 grudnia 1948 r. ustanowiono Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Ten najważniejszych akt prawny, który daje nam wytyczne jakie prawa są bezwzględnie chronione i uznane za najistotniejsze został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tak więc święto 10 grudnia ma związek z rocznicą uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka 10 grudnia 1948 r. Jak podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich:
Ten przełomowy dokument wyznacza standardy współczesnego systemu międzynarodowej ochrony praw człowieka. Jest zbiorem fundamentalnych praw i wolności, które przysługują każdemu człowiekowi, niezależnie od jego pochodzenia, rasy, płci, narodowości, religii, przekonań czy statusu społecznego. Tegoroczny temat obchodów jest wezwaniem do uznania wagi i znaczenia praw człowieka w naszym codziennym życiu w kontekście zapobiegania zagrożeniom i ochrony przed naruszeniami. Hasło skłania też do refleksji nad kluczową rolą praw człowieka jako drogowskazu w procesie szukania rozwiązań dla najbardziej palących problemów i wyzwań współczesnego świata.
REKLAMA
Jakie rodzaje praw ma człowiek?
Prawa człowieka wynikają z przyrodzonej godności człowieka. Przysługują każdemu bez względu na jakiekolwiek wartości czy cechy. Prawa człowieka wprost wiążą się więc z zakazem dyskryminacji i nierównym traktowaniem kogokolwiek w życiu społecznym, rodzinnym, zawodowym i gospodarczym. Praw człowieka nie można się zrzec, mają one bowiem charakter niezbywalny, są nam przypisane (jako człowiekowi z natury) i tym samym nikt nie może ich nam odebrać. Oczywiście prawa człowieka w pewnych sytuacjach mogą być ograniczane. Dzieje się to jednak tylko w ściśle określonych sytuacjach. W polskim prawie jest to określone konstytucyjnie (ma to miejsce np. ze względu na potrzebę ochrony określonych wartości, ochrony bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego). Można więc generalnie przyjąć, że prawa człowieka mają charakter: powszechny, naturalny, przyrodzony, niepodzielny, niezbywalny, nienaruszalny .
Podstawowe prawa człowieka to prawa obywatelskie i polityczne. Do najistotniejszych należą między innymi:
- prawo do życia, 
- wolność, 
- bezpieczeństwo osobiste, 
- zakaz tortur, 
- prawo do sądu, 
- wolność sumienia i wyznania, 
- wolność słowa, 
- prawo do prywatności, 
- prawo do sądu, 
- prawo do obywatelstwa, 
- prawo do wolnych wyborów, 
- wolność zgromadzeń i stowarzyszeń. 
- prawa pracownicze obejmujące zakaz pracy przymusowej, zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu, prawo do godziwych warunków pracy, godziwego wynagrodzenia oraz równego wynagrodzenia za pracę równej wartości, prawo do organizowania się, do strajku, 
- prawo do ochrony socjalnej oraz prawo do ochrony zdrowia oznaczające prawo do zabezpieczenia społecznego na wypadek choroby, starości, niezdolności do pracy, bezrobocia oraz prawo do pomocy społecznej, 
- prawo do edukacji to prawo do bezpłatnej nauki na szczeblu podstawowym, dostęp do szkolnictwa wyższego oraz do wsparcia w celu ułatwienia dostępu do edukacji, 
- prawa rodziny obejmujące prawo rodziny i poszczególnych jej członków do ochrony prawnej, społecznej i gospodarczej, prawo do ochrony macierzyństwa, prawo dzieci do ochrony przed wszelkimi formami eksploatacji, 
- prawa w dziedzinie kultury obejmujące prawo udziału w życiu kulturalnym i korzystania z postępu naukowego, ochronę praw autorskich. 
Jakie organizacje zajmują się ochroną praw człowieka?
Niektóre organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka: Amnesty International http://amnesty.org.pl; Helsińska Fundacja Praw Człowieka http://www.hfhr.pl; Human Rights Watch http://www.hrw.org
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA