Podstawowe informacje o postępowaniu gospodarczym
REKLAMA
REKLAMA
Co może być przedmiotem postępowania gospodarczego.
REKLAMA
Katalog spraw objętych postępowaniem gospodarczym zawiera art. 4791 kpc. Co do zasady postępowanie obejmuje sprawy ze stosunków cywilnych (a więc m.in. o wykonanie umowy, zapłatę) pomiędzy przedsiębiorcami – w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej
Dla objęcia sprawy postępowaniem gospodarczym istotny jest moment powstania zobowiązania. Tak więc fakt, iż w momencie wytoczenia pozwany nie prowadzi już działalności nie ma znaczenia – o ile prowadził ją w momencie zaciągnięcia zobowiązania
Ponadto kpc zalicza do spraw gospodarczych również sprawy
- ze stosunku spółki, oraz spraw dotyczących odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. i akcyjnej (ale już nie odpowiedzialności wspólników spółek osobowych – sp. jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo- akcyjnej).
- przeciwko przedsiębiorcom z tytułu naruszania środowiska naturalnego.
- wynikających z przepisów o ochronie konkurencji, prawa energetycznego, prawa telekomunikacyjnego, prawa pocztowego oraz przepisów o transporcie kolejowym,
- przeciwko przedsiębiorcom o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
Sprawa będzie rozpoznawana w postępowaniu gospodarczym niezależnie od woli stron –jeśli skierują sprawę do wydziału cywilnego, zostanie skierowana z urzędu do gospodarczego, jeśli spełnia przesłanki- co może pociągnąć za sobą przykre konsekwencje (zwłaszcza dla powoda)- jeśli strony nie trzymały się rygorów postępowania gospodarczego
Właściwość sądu w sprawach gospodarczych
Wnosząc powództwo musimy ustalić właściwość sądu. Błędne wskazanie nie spowoduje zwrócenia powództwa – sąd jest zobowiązany sprawę przekazać do rozpoznania sądowi właściwemu.
Pozew wniesiony do błędnego sądu nie wstrzymuje biegu przedawnienia roszczeń. Termin zostanie utrzymany wraz z wpłynięciem pozwu do właściwego sądu.
Właściwość ze względu na wartość przedmiotu sporu
- do 100.000 zł : Sąd Rejonowy
- powyżej 100.000 zł – Sąd Okręgowy.
Właściwość miejscowa sądu
1. Co do zasady sądem właściwym, jest ten w okręgu którego :
a) ma miejsce zamieszkania (stałego pobytu) osoba fizyczna;
b) ma siedzibę osoba prawna (lub ułomna osoba prawna).
Gdy jego miejsce zamieszkanie nie jest znane lub nie leży w Polsce – uznaje się za nie ostatnie miejsce zamieszkania pozwanego w Polsce.
2. Sprawę można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca jej wykonania w sprawach dotyczących:
a) Powództwa o ustalenie istnienia umowy,
b) wykonanie (czyli np. o zapłatę), rozwiązanie lub unieważnienie umowy.
c) odszkodowania z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.
3. W sprawach przeciwko przedsiębiorcy – związanych z działalnością jegozakładu głównego, lub oddziału, sprawę można wytoczyć przed sądem właściwym dla zakładu, lub oddziału (nie koniecznie siedziby rejestrowej).
4. Strony mogą same w umowie ustalić w umowie właściwość miejscową sądu – nie można z niej jednak skorzystać jeśli spór dotyczy własności lub innych praw do nieruchomości.
Jakie są największe „haczyki” postępowania gospodarczego.
Ustawodawca, chcąc przyspieszyć rozwiązywanie sporów pomiędzy przedsiębiorcami, wprowadził do procedury duży rygoryzm, który miał za zadanie dyscyplinować strony i przeciwdziałać przewlekłości postępowania.
Prekluzja dowodowa – art. 47912 oraz 47914 kpc
Zasada prekluzji dowodowej w postępowaniu gospodarczym oznacza, że:
- powód w pozwie (oraz pozwany w odpowiedzi na pozew, lub sprzeciwie / zarzutach do nakazu zapłaty) musi przedstawić wszystkie wnioski, zarzuty oraz dowody, którymi dysponuje w momencie składania pisma.
- próby złożenia nowych wniosków, oraz zgłoszenia nowych dowodów w trakcie postępowania mogą być odrzucone przez sąd.
Kiedy można składać nowe wnioski?
A. Jeśli złożenie ich w danym momencie było niemożliwe
- dotyczy to sytuacji, w których np. powód składając pozew nie posiadał fizycznie określonego dowodu, musiał jednak złożyć pozew z uwagi na kończący się okres przedawnienia,
- w przypadku pozwanego, często brak dowodu w odpowiedzi na pozew wynika z krótkiego (2-tygodniowego ) terminu na jej złożenie.
B. Gdy konieczność powołania nowego terminu powstała dopiero w toku postępowania
- dotyczy to sytuacji, w których potrzeba powołania dowodu powstała w odpowiedzi na zarzut drugiej strony.
Przystępując do pisania pozwu, należy próbować przewidzieć zarzuty pozwanego, oraz załączyć do pozwu wszystkie dokumenty związane ze sprawą.
Obowiązek próby polubownego rozwiązania sporu.
Ustawodawca założył, że profesjonalne podmioty przed wdaniem się w spór przed sądem powinny próbować rozwiązać sprawę polubownie.
Dlatego też występujący z pozwem powód powinien dołączyć do pozwu (art. 47912 kpc):
- kopię reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania (wraz z dowodem doręczenia albo wysłania go pozwanemu przesyłką poleconą) oraz
- odpisy pism świadczących o próbie wyjaśnienia spornych kwestii w drodze rokowań.
REKLAMA
Brak załączonego do pozwu wezwania do zapłaty skutkuje na dwóch płaszczyznach. Z jednej strony traktowane jest jak uchybienie proceduralne (o ich skutkach w dalszej części opracowania), z drugiej jest istotne w kwestii zasądzania zwrotu kosztów postępowania.
Zgodnie, bowiem z art. 47912 kpc § 4 Sąd NIEZALEŻNIE OD WYNIKU SPRAWY, może zasądzić zwrot kosztów na rzecz pozwanego, jeśli powód nie załączył do pozwu wezwania do zapłaty wraz z dowodem doręczenia go stronie przeciwnej.
Ostre rygory dotyczące braków pism procesowych
Ustawa nakłada na występującego z pozwem Powoda liczne obowiązki dotyczące pozwu, w szczególności wymaga od niego dużej skrupulatności.
W przypadku, w którym pozew nie może być uwzględniony z uwagi na braki formalne - jest zwracany. Sąd powinien pouczyć stronę o skutkach, oraz przyczynach zwrotu. (czyli błędach popełnionych przy sporządzaniu pozwu).
Powód, może złożyć pismo ponownie (nie wnosząc odrębnego wpisu) w terminie 7 dni o daty otrzymania zawiadomienia o zwrocie pisma.
Jeśli ponownie sporządzony pozew (wniosek) zostanie przyjęty – jego skutki liczone są od dnia wniesienia pierwotnego pisma.
Tego skutku nie ma przy ponownym złożeniu pisma z brakami (chyba, że są to braki innego rodzaju).
Powód nie otrzyma w pierwszej chwili fizycznego zwrotu pisma, a tylko zarządzenie o jego zwrocie. W terminie tygodnia powinien poprawić składane pismo i złożyć je ponownie (już bez załączników – te znajdują się w aktach sprawy). Do pisma należy załączyć pismo przewodnie – wskazujące m.in. sygnaturę sprawy
W zwykłej sprawie cywilnej sąd przed zwróceniem pozwu, wzywa do jego uzupełnienia.
Orzeczenie sądu pierwszej instancji jest tytułem zabezpieczającym.
Po zakończeniu sprawy przed pierwszą instancją, uzyskany wyrok można wykorzystać jako podstawę do wniosku o zabezpieczenie roszczenia.
Złożenie wniosku do komornika (np. o zajęcie rachunku bankowego tytułem zabezpieczenia) nie wymaga ingerencji sądu (mimo, że wyrok jest nieprawomocny).
W postępowaniu zwykłym, tego typu właściwość ma wyłącznie nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.
Dysponując korzystnym wyrokiem Sądu I instancji, nawet jeśli strona przeciwna składa apelację – można domagać się zabezpieczenia roszczenia przez komornika – bez odrębnego wniosku do sądu
Zakaz zmian podmiotowych, oraz powództwa wzajemnego
W postępowaniu zwykłym można dokonać tzw. przypozwania, lub dopozwania – czyli rozciągnąć postępowanie na inne osoby, w toku procesu. (np. jeśli okaże się, że nie pozwaliśmy WSZYSTKICH wspólników spółki cywilnej).
W sprawie gospodarczej jest to niemożliwe.
Podobnie niedopuszczalne jest złożenie powództwa wzajemnego. Oznacza to, że w przypadku sporu co do istnienia zobowiązania i ewentualnych roszczeń drugiej strony, konieczne jest wytoczenie odrębnego powództwa.
Potrącenie:
Potrąceniu mogą podlegać jedynie wierzytelności stwierdzone dokumentem
Krótkie terminy
Ustawa skraca również terminy związane z postępowaniem :
1. Strona ma 2 tygodnie na obligatoryjne sporządzenie odpowiedzi na pozew, po tym terminie (chyba że zwłoka jest niezawiniona) odpowiedź (lub sprzeciw /zarzuty od nakazu zapłaty) zostaną zwrócone przez sąd.
2. Niezależnie od przepisów proceduralnych roszczenia powstałe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przedawniają się po 2 latach od dnia ich wykonalności
3. W przypadku zawieszenia postępowania na wspólny wniosek stron, termin na złożenie wniosku o jego podjęciu mija po upływie 6 miesięcy
4. Wniosek o wznowienie postępowania można złożyć w ciągu 2 lat od zakończenia postępowania, chyba że:
a) Strona nie mogła działać (np. długotrwała choroba)
b) Była nienależycie reprezentowana – np. niezgodnie z umową spółki- stąd decyzje podjęte przez osoby ją reprezentujące są bezskuteczne.
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat