Sektor MŚP stanowi ponad 99% firm działających w Polsce. W styczniu 2022 roku z bazy REGON wyrejestrowano ponad 31 tys. mikroprzedsiębiorstw. To o 46,8% więcej niż w grudniu ub. roku. Polski sektor MŚP negatywnie ocenia koniunkturę polskiej gospodarki. Powodem tego jest fakt, że nad 20% firm wisi ryzyko bankructwa. Głównymi przyczynami są zmiany prawno-podatkowe i inflacja, jednak 14% przedsiębiorców wskazuje, że źródłem upadku będzie brak płynności finansowej. Od początku 2021 r. rośnie średnia wartość 1 zobowiązania negatywnego przypadającego na firmę. W ciągu roku zwiększyła się o 11%. Rośnie też średnia wartości zadłużenia 1 płatnika – w IV kwartale wyniosła 17 442 zł. Przed pandemią było to 13 739 zł. Mimo dużej świadomości w zakresie korzyści płynących z digitalizacji dokumentów i procesów, nadal 90% małych i średnich firm koncentruje się przy tym na archiwizacji dokumentacji papierowej.
Chcąc wybrać na 2022 r. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (jako formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej), podatnik-przedsiębiorca powinien złożyć w urzędzie skarbowym oświadczenie o jego wyborze do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego. Przykładowo podatnik, który przychód z działalności gospodarczej uzyskał w styczniu 2022 r., oświadczenie o wyborze ryczałtu musi złożyć do 21 lutego 2022 r. (20 lutego 2022 r. przypada w niedzielę).
W marcu 2022 r. przedsiębiorcy będą po raz pierwszy płacić składkę zdrowotną, tak jak wszyscy inni – pracownicy, emeryci, zleceniobiorcy – od dochodu. Wychodząc naprzeciw postulatom biznesu, księgowych i biur rachunkowych w sprawie zbliżenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej do dochodu podatkowego, Sejm (z inicjatywy Ministra Finansów) wprowadził zmiany w tym zakresie. Zmiany dotyczą też sprzedaży środków trwałych, które dla potrzeb PIT były amortyzowane przed 2022 r.
W Polskim Ładzie zmienił się ważny przepis, jednak pozostało to szerzej niezauważone. Na jego mocy odpisy amortyzacyjne od wprowadzenia używanych sprzętów czy samochodów do majątku firmowego będą możliwe tylko na podstawie ich aktualnej wartości rynkowej, a nie, jak dotąd, ceny zakupu. W efekcie odpisy mogą zmniejszyć się nawet o połowę. Razem z nimi zmniejszą się koszty uzyskania przychodu, więc przedsiębiorcy zapłacą wyższe podatki.
Osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą (przedsiębiorcy) mogą opodatkować przychody (dochody) z tej działalności w różnych formach. Są to przede wszystkim tzw. zasady ogólne PIT (opodatkowanie wg skali podatkowej), ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, podatek liniowy PIT (stawka 19%) i karta podatkowa. Od 2022 roku nie można już niestety wybrać karty podatkowej jako nowej formy opodatkowania. W 2022 roku mogą płacić kartę podatkową tylko ci podatnicy, którzy płacili ją w 2021 roku. Jak przejść z podatku liniowego (karty podatkowej, skali podatkowej) na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych? Jak przejść z podatku liniowego na zasady ogólne? Jak zmienić formę opodatkowania działalności gospodarczej w 2022 roku?
Eksperci przekonują, że podatkowy Polski Ład zawiera zarówno plusy, jak i minusy dla firm, przy czym tych drugich jest więcej. I jak dodają, cały zestaw zalet i wad jeszcze bardziej skomplikuje system podatkowy w naszym kraju. A już teraz przecież przepisy budzą szereg wątpliwości interpretacyjnych. Zdaniem znawców tematu, najbardziej niekorzystne dla przedsiębiorców są zmiany w zakresie opłacania składki zdrowotnej, które oznaczają podniesienie opodatkowania. Natomiast do plusów należy zaliczyć m.in. zliberalizowane warunki stosowania tzw. estońskiego CIT-u czy preferencje związane z nakładami na innowacje. Ale pojawiają się również opinie, że z tego skorzysta niewielu właścicieli firm. I te ulgi nie zrównoważą ujemnych stron Polskiego Ładu.
Określenie kodu taryfy celnej, tzw. taryfikacja towarów jest jednym z trzech elementów kalkulacyjnych w zgłoszeniu celnym. Wielu przedsiębiorców ma z nim problem, bowiem temat jest trudny i wymaga specjalistycznej wiedzy. Dlatego ustalaniem kodu taryfy celnej powinni zajmować się eksperci, którzy doskonale znają zasady, są kompetentni i nie popełnią kosztownych dla firmy błędów. Przy źle określonej taryfikacji towarów, czyli podaniu błędnego kodu taryfy celnej, przedsiębiorca naraża się na karę grzywny, a nawet pozbawienia wolności. Ustalenie prawidłowego kodu jest tak trudne, że często pojawia się też problem z agencjami celnymi – choć mają obowiązek ustalenie kodu taryfikacji celnej, to tego nie robią.
Ulga badawczo-rozwojowa jest atrakcyjnym narzędziem służącym zwiększeniu efektywności podatkowej przedsiębiorców, którzy inwestują w nowe technologie w firmie. Pomimo że ulga B&R pozwala na kilkukrotne odliczenie wydatku, raz jako kosztu uzyskania przychodu, raz w ramach B&R, to jednak wielu przedsiębiorców w dalszym ciągu ma obawy i nie korzysta z tej preferencji. Główna obiekcja dotyczy kwalifikacji projektów oraz związanych z nimi wydatków do działalności badawczo-rozwojowej. Jedna z takich spraw była przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (wyroki NSA z 25 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 138/19 i II FSK 139/19).
