Tematy - Rzecznik Praw Obywatelskich - INFOR.PL

RPO zadał Sądowi Najwyższemu pytanie prawne dotyczące badania skargi więźnia na decyzję: prezesa sądu, sędziego penitencjarnego, dyrektora zakładu karnego i aresztu śledczego, dyrektora okręgowego i generalnego Służby Więziennej, komisji penitencjarnej oraz kuratora sądowego. Czy skargi należy badać wyłącznie pod kątem formalnym, czy także merytorycznym?

W Polsce karalne jest niszczenie roślin i zwierząt w znacznych rozmiarach oraz takie, które wyrządza istotną szkodę. RPO proponuje określenie w sposób ilościowy i jakościowy konkretnych czynów. Przykładem jest zabicie jednego rysia, który należy do rzadkiego gatunku.

Senior, który ma na celu zapewnienie sobie dostatecznych środków do życia, może przekazać mieszkanie w zamian za rentę dożywotnią. Jak chronić go przed nieuczciwymi firmami?

Odizolowanie więźnia z podejrzeniem gruźlicy od współmieszkańców celi powinno nastąpić już w dniu ujawnienia tych podejrzeń. Są oni bowiem najbardziej narażeni na zakażenie.

Policja nadużywa prewencyjnego stosowania kajdanek w konwojach i podczas przesłuchań. Prawie wszyscy zatrzymani doprowadzani do komisariatu mają ręce skute z tyłu. PRO ma zastrzeżenia także do używania kajdanek zespolonych czyli na ręce i nogi.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich nowelizacja Kodeksu postępowania karnego, która weszła w życie 5 października 2019 r., utrudnia wniesienie prywatnego aktu oskarżenia. RPO prosi Senat o inicjatywę zmiany prawa.

RPO interweniował w sprawie skazanego, któremu nie pozwolono odejść od stolika w celu spędzenia czasu z jego dziećmi w kąciku zabaw więziennej sali widzeń. Zgodnie z Kodeksem karnym wykonawczym jest to możliwe za zgodą funkcjonariusza.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sprawiedliwości o jak najszybsze zakończenie prac nad rozporządzeniem, które określi wzory pouczeń dla stron i uczestników postępowania cywilnego. Obszerna nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego weszła w życie 7 listopada 2019 r. Samo rozporządzenie może jednak zostać wydane dopiero w sierpniu 2020 r.

Problem emerytur kobiet z rocznika 1953 nadal nie został rozwiązany. Powstał projekt ustawy, do którego RPO wniósł kilka uwag.

Rzecznik Praw Obywatelskich wyraża zaniepokojenie decyzją o wypłacaniu trzynastej emerytury z Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Może to wpłynąć na utrudnienie budowania systemu wsparcia osób niepełnosprawnych.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, zgodnie z którą niedopuszczalne są przepisy transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci. Do sprawy przystąpił Rzecznik Praw Obywatelskich, który nie zgadza się z orzeczeniem.

Kwestia tego czy prawo do życia w czystym środowisku jest dobrem osobistym budzi spory w doktrynie. Z tego powodu Sąd Okręgowy w Gliwicach zwróci się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie tego zagadnienia prawnego.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił z apelem do Marszałka Sejmu o pilne zajęcie się sprawą emerytur kobiet z rocznika 1953. Projekt ustawy dotyczącej tego problemu miał zostać rozpatrzony na ostatnim posiedzeniu Sejmu przed wyborami.

Rzecznik Praw Obywatelskich interweniował w sprawie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wnuczce samotnie opiekującej się niepełnosprawną babcią. Wnuczka ze względu na konieczność sprawowania opieki nad babcią nie może podjąć pracy.

Zdaniem RPO projekty pouczeń o uprawnieniach i obowiązkach podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka w sprawach karnych zawierają wady. Jakich informacji brakuje w proponowanych wzorach?

RPO interweniuje w kolejnej sprawie braku prawa do dokumentu tożsamości dziecka ze związku jednopłciowego. Pani Katarzyna otrzymała odmowę wpisania do polskich akt stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia córki z małżeństwa jednopłciowego w Irlandii.

Prezes PKO BP wyjaśnia, że stosowanie systemu monitorującego liczbę uśmiechów pracowników nie służy ich ocenie oraz nie narusza przepisów RODO. To dobrowolny program dobroczynny. Za każdy uśmiech jeden grosz przekazywany jest na cele charytatywne.

Rzecznik Praw Obywatelskich interweniował w sprawie bielizny przysługującej kobiecie będącej w więzieniu. Dotychczas skazana lub aresztowana nie otrzymywała biustonosza.

Więzień pokrzywdzony działaniami swojego adwokata nie ma dostępu do akt postępowania dyscyplinarnego. Prawo takie przysługuje każdemu pokrzywdzonemu będącemu na wolności. Zdaniem RPO jest to niedopuszczalne różnicowanie praw pokrzywdzonych i stanowi naruszenie prawa do sądu.

Potrzebę stworzenia nowej, klarownej definicji "budowli" w podatku od nieruchomości dostrzegł Trybunał Konstytucyjny już w 2011 roku. Od tego czasu nadal ta definicja nie uległa zmianie. Zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe mają ciągłe wątpliwości co należy opodatkować. Efektem są liczne spory podatników - przedsiębiorców różnych branż - z fiskusem o to, jakie obiekty mogą być uznane za „budowle”. Chodzi m.in. o opodatkowanie stacji transformatorowych, stacji telefonii komórkowej, sieci telekomunikacyjnych i energetycznych, elektrowni wiatrowych i wyrobisk górniczych. Rzecznik Praw Obywatelskich po raz PIĄTY pyta o to ministra finansów.

Rzecznik Praw Obywatelskich uznaje, że system monitorujący liczbę uśmiechów pracowników narusza ich prywatność i godność. Ponadto, Kodeks pracy nie dopuszcza wykorzystywania przez pracodawcę monitoringu do oceny pracowników, a generalny zakaz przetwarzania danych biometrycznych wprowadziło RODO.

Złożenie wniosku o emeryturę w czerwcu skutkuje otrzymaniem niższego świadczenia emerytalnego. Gdyby osoba uprawniona zrobiła to w innym miesiącu, mogłaby liczyć na wyższą od 50 do 300 zł emeryturę. Zdaniem RPO obniżenie świadczeń emerytalnych tym emerytom nie ma racjonalnego uzasadnienia.

Projekt ustawy o emeryturach kobiet z rocznika 1953 został odsunięty z porządku obrad posiedzenia Sejmu. Oznacza to, że kobiety przez kolejne miesiące otrzymają niższe świadczenie. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera o zmianę decyzji.

Powstała Rada Senioralna przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Ma to na celu zacieśnienie współpracy z byłymi pracownikami biura RPO. Są to aktywni seniorzy mający dużą wiedzę i doświadczenie. Pomogą w rozpoznawaniu potrzeb emerytowanych pracowników.

Aby odpowiednio zadbać o prawo do godnej starości, potrzeba stworzyć Międzynarodową Konwencję o Prawach Osób Starszych. Jest to szczególnie ważne ze względu na starzejące się społeczeństwo. Seniorzy walczą o swoje prawa z myślą o przyszłości dla wszystkich.

Dzięki inicjatywie RPO represjonowani w stanie wojennym, którzy skutecznie ukryli się przed władzami komunistycznymi, otrzymają odszkodowanie.

Cele więzienne powinny być maksymalnie 10-osobowe. RPO wystąpił do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, który podzielił to stanowisko. Cele z większą liczbą osadzonych mają zostać zlikwidowane.

Czy właściciel restauracji ma prawo zakazać do niej wstępu dzieciom? Jak w takiej sytuacji można domagać się egzekwowania zakazu dyskryminacji?

Kontrola osobista więźnia stanowi przedmiot zmian w Kodeksie karnym wykonawczym. Przepisy regulujące kontrolę osobistą przeprowadzaną przez Policję, Straż Graniczną, straż gminną, ABW i CBA powinny odnosić się także do Straży Więziennej. Muszą określać granice tej kontroli oraz przewidywać możliwości zaskarżenia jej do sądu.

Sygnalista nie powinien być karany za wskazanie nieprawidłowości w pracy. Czasowe oddelegowanie do miejsca odległego od dotychczasowej pracy stanowi nadużycie prawa.

Rzecznik Praw Obywatelskich pozytywnie ocenia propozycję rządu, by policja mogła nakazywać natychmiastowe opuszczenie mieszkania sprawcy przemocy w rodzinie, który zagraża zdrowiu lub życiu ofiary. RPO wnosi, by policjanci mogli również zakazywać sprawcy kontaktów z ofiarą.

Czy odbycie szkolenia w Wojskach Obrony Terytorialnej (WOT), za które żołnierz niezawodowy otrzymuje uposażenie, powoduje utratę statusu bezrobotnego?

Zdaniem Rzecznika Paw Obywatelskich wydawanie więźniom posiłków przez otwór w drzwiach cel mieszkalnych narusza ich godność. Nie może stanowić to zasady. Taka procedura powinna być stosowana wyłącznie wówczas, gdy przemawiają za tym szczególne względy ochronne.

Każdy powinien mieć możliwość korzystania z nieskażonego środowiska. Tymczasem smog narusza dobra osobiste w postaci: prawa do zdrowia, prawa do ochrony życia prywatnego i mieszkania, prawa do swobodnego przemieszczania się i prawo d życia w czystym środowisku. Zdaniem RPO pozew mieszkańca Rybnika przeciwko państwu powinien zostać uznany.

Zatrzymany, który następnie zostaje zwolniony bez zarzutu, nie ma dostępu do akt sprawy. Konsekwencją tego jest brak możliwości zażalenia na zatrzymanie. Zdaniem RPO dokumenty uzasadniające zatrzymanie powinny być jawne.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO) stwierdza, że MEN nie miało podstaw do odnotowania w Systemie Informacji Oświatowej faktu nieprzeprowadzenia zajęć przez nauczyciela z powodu strajku. Czy MEN bezprawnie przetwarza dane o udziale nauczycieli w strajku?

Większość proponowanych zmian w Kodeksie karnym wykonawczym zmierza do ograniczenia uprawnień osób pozbawionych wolności - przekonuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Uwagi RPO do proponowanych uregulowań zostały przedstawione Przewodniczącemu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w piśmie z dnia 12 lipca 2019 r.

Pokrzywdzony przestępstwem na tle seksualnym może nie chcieć, by dane sprawcy znalazły się w publicznym rejestrze pedofilów. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o umieszczeniu danych sprawcy w rejestrze powinna być jasno komunikowana w wyroku.

Rzecznik Praw Obywatelskich bada sprawę porzucenia obywatela Ukrainy przez polskiego pracodawcę w lesie, gdzie cudzoziemiec zmarł. Podejrzewa się, że pracodawca nie przestrzegał prawa w zakresie legalności zatrudnienia cudzoziemców.

Zasiłek pogrzebowy wymaga przedstawienia aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Powinna być podana na nim także płeć dziecka. Nie zawsze jednak da się ją ustalić. Czy rodzicom martwo urodzonych dzieci, których płci nie da się ustalić, mają prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jak zasiłek pogrzebowy?

Rzecznik Praw Obywatelskich pozytywnie ocenia senacki projekt dotyczący wykonania wyroku TK w sprawie emerytur kobiet z rocznika 1953. Emerytury te mają zostać ponownie przeliczone.

RPO ma wątpliwości co do równego traktowania funkcjonariuszy ABW względem zarobków. Równoległa siatka płac może prowadzić do sytuacji wypłaty wyższego wynagrodzenia podwładnemu niż przełożonemu.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że zalecenia penitencjarno-ochronne Służby Więziennej nie mogą ingerować w prawa więźniów. Nie mogą być stosowane w sposób nadmierny i nieuzasadniony.

Sąd Najwyższy uwzględnił kolejną skargę nadzwyczajną złożoną przez Rzecznika Praw Obywatelskich. SN uchylił decyzję sądu rejonowego, zgodnie z którą rodzice adopcyjni nie mogli w imieniu dziecka odrzucić spadku.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o udziale w komunii córki pod konwojem funkcjonariusza Służby Więziennej powinna należeć do więźnia i jego rodziny.

RPO zwrócił uwagę na problem z definicją pracy górniczej co powoduje problemy z przyznaniem prawa do emerytury górniczej. Ze względu na odwoływanie się do pojęcia "pracy na przodku" niektórzy górnicy z kopalni odkrywkowych węgla brunatnego zostają pozbawieni prawa do tej szczególnej emerytury.

Zdaniem RPO zmiany w Kodeksie karnym polegające na zwiększeniu surowości kar nie wpłyną na zmniejszenie przestępczości. Należy skupić się na zapewnieniu nieuchronności kary. RPO omawia zagadnienia: warunkowego zwolnienia przy dożywociu, zasad sądzenia małoletnich, okoliczności łagodzących i obciążających oraz zabójstwa.

Więzień, który otrzymuje przepustkę losową na pogrzeb bliskiej osoby, powinien zostać uprzedzony o warunkach przepustki już w decyzji o zgodzie na nią. Więźniowie jeżdżą na pogrzeb w kajdankach, odzieży więziennej i pod strażą. Taka informacja mogłaby wpłynąć na zmianę decyzji o uczestnictwie w pogrzebie.

Wprowadzenie Karty Praw Podatnika rekomenduje Rzecznik Praw Obywatelskich - ma ona pełnić funkcję porządkującą, edukacyjną, informacyjną. Projekt ustawy Karta Praw Podatnika zawiera zbiór podstawowych praw podatników, którym odpowiadają obowiązki organów podatkowych. Jednym z jej atutów jest, że posługuje się językiem prostym i zrozumiałym dla obywateli. Projekt przewiduje m.in., że w przypadku wszczęcia postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, organ doręczy podatnikowi egzemplarz Karty.

Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, iż zmiany w organizacji egzaminów szkolnych wprowadzane w reakcji na strajk nauczycieli mogą naruszać prawa obywatelskie. Zdaniem rzecznika powołanie do zespołów nadzorujących egzaminy osób, które nie spełniają warunków z Karty Nauczyciela, może być podstawą unieważnienia egzaminów.

Rzecznik Praw Obywatelskich

Skargę więźnia można badać po względem merytorycznym - RPO

Poważne niszczenie roślin i zwierząt a odpowiedzialność karna

Senior przekazuje mieszkanie w zamian za rentę dożywotnią - jak go chronić?

Odizolowanie więźnia z podejrzeniem gruźlicy

Nadużywanie kajdanek przez policję - RPO

RPO: Pokrzywdzonemu trudniej wnieść do sądu prywatny akt oskarżenia

Kącik zabaw więziennej sali widzeń - czas skazanego z dziećmi

RPO apeluje o określenie wzorów pouczeń w procedurze cywilnej

Emerytury kobiet z rocznika 1953 - uwagi RPO do projektu ustawy

Trzynasta emerytura z Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych - RPO

Uchwała NSA: niedopuszczalna transkrypcja aktu urodzenia dziecka rodziców tej samej płci

Sąd Najwyższy rozstrzygnie czy prawo do życia w czystym środowisku jest dobrem osobistym

Emerytury kobiet z rocznika 1953 - apel RPO

Opieka nad niepełnosprawną babcią - świadczenie pielęgnacyjne dla wnuczki

Projekty pouczeń dla podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka - wady według RPO

Dziecko ze związku jednopłciowego bez prawa do dokumentu tożsamości - RPO

System monitorujący uśmiechy pracowników - wyjaśnienia prezesa PKO BP

Kobiecie w więzieniu należy się pełny komplet bielizny

Więzień pokrzywdzony przez adwokata bez dostępu do akt postępowania dyscyplinarnego - RPO

Problemy z definicją „budowli” w podatku od nieruchomości

System monitorujący liczbę uśmiechów pracowników a prywatność i godność

Złożenie wniosku o emeryturę w czerwcu nie powinno skutkować niższym świadczeniem

Emerytury kobiet z rocznika 1953 - co z projektem ustawy?

Rada Senioralna przy RPO

Międzynarodowa Konwencja o Prawach Osób Starszych?

Odszkodowanie dla represjonowanych w stanie wojennym, którzy skutecznie się ukryli

Cele więzienne maksymalnie 10-osobowe - RPO

Czy zakaz wstępu dzieci do restauracji to dyskryminacja?

Kontrola osobista więźnia a prawo do sądu - RPO

Oddelegowanie sygnalisty do odległych miejsc nadużyciem prawa - RPO

RPO pozytywnie o natychmiastowym nakazie opuszczenia mieszkania dla sprawcy przemocy

Status bezrobotnego a szkolenie w WOT

Wydawanie posiłków więźniom przez otwór w drzwiach narusza godność - RPO

Smog narusza dobra osobiste - RPO

Zatrzymany zwolniony bez zarzutu a dostęp do akt sprawy - RPO

Udział nauczyciela w strajku - bezprawne przetwarzanie danych przez MEN?

Zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym - opinia RPO

RPO: informacja o publikacji danych w "rejestrze pedofilow" powinna być wyraźnie komunikowana

Porzucenie pracownika z Ukrainy na śmierć - sprawę bada RPO

Czy rodzicom martwo urodzonych dzieci przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Senacki projekt w sprawie emerytur kobiet z rocznika 1953

ABW - zarobki podwładnego i przełożonego

Zalecenia penitencjarno-ochronne nie mogą ingerować w prawa więźniów - RPO

Druga ze skarg nadzwyczajnych RPO uwzględniona przez Sąd Najwyższy

Decyzja o udziale w komunii córki powinna należeć do więźnia i jego rodziny - RPO

Prawo do emerytury górniczej - problem z definicją pracy górniczej

Zmiany w Kodeksie karnym - zmniejszenie surowości kary na rzecz nieuchronności kary

Przepustka dla więźnia na pogrzeb - uprzedzenie o kajdankach, odzieży więziennej i straży

Karta Praw Podatnika - rekomendacja RPO

Zmiany w organizacji egzaminów wprowadzone pod wpływem strajku z zastrzeżeniami RPO