Staż pracy, Wiek emerytalny

Sejm przyjął projekt zmiany Kodeksu pracy w 2026 roku. Ustawa wprowadza rewolucyjne zmiany w naliczaniu stażu pracy. Jak obecnie liczymy staż pracy? Kto skorzysta na nowych przepisach? Teraz zajmą się nimi senatorowie.

Wielu Polaków, spędziło część swojego życia zagranicą w celach zawodowych. Czy takie osoby mogą ubiegać się o emeryturę, jednocześnie z dwóch systemów emerytalnych? Jeżeli tak, to czy da się uniknąć podwójnego opodatkowania świadczenia?

Staż urlopowy pracownika jest ważny przy ustalaniu długości urlopu wypoczynkowego. Kodeks pracy przewiduje 10 lat stażu jako granicę nabycia prawa do wyższego wymiaru urlopu. Ile dni urlopu należy się po 10 latach? Ile lat do stażu urlopowego liczy się za liceum, technikum, szkołę zawodową, szkołę policealną, a ile za studia?

Posiadanie odpowiedniego stażu pracy jest konieczne, aby otrzymać emeryturę w Polsce. Powstaje jednak pytanie, jak w tym kontekście traktować okresy nauki np. w liceum, czy w szkole średniej, które nie zawsze przekładają się na doświadczenie zawodowe. Co się wlicza do stażu pracy do emerytury? Oto szczegóły.

Granica wieku po przekroczeniu której, przejdą na emeryturę przesuwa się z 65 do 70 lat. Ta rewolucyjna zmiana dotyczy jednej grupy zawodowej. Prezydent Andrzej Duda już podpisał nowelizację ustawy.

Okazuje się, że pracownikowi samorządowemu może być skrócony, w uzasadnionych przypadkach, staż pracy wymagany na danym stanowisku (oczywiście z wyłączeniem stanowisk, dla których wymagany staż pracy określają odrębne przepisy). Co to daje i jakie rodzi konsekwencje?

Bez urlopu, bez zwolnienia lekarskiego… tak się zasuwa na śmieciówkach uchodzących za jedną z największych patologii na polskim rynku pracy. Ten problem dotyka też samozatrudnionych. Co jest najgorsze? Po latach harówki oficjalny bilans stażu pracy to okrągłe zero. Teraz nadchodzi koniec tej jawnej niesprawiedliwości. Od nowego roku ruszy rewolucyjna zmiana. Nawet 5 mln Polaków zyska nowe uprawnienia.

Kiedy najlepiej przejść na emeryturę w 2025 roku? W naszym poradniku sprawdzamy, który miesiąc może dać największe korzyści finansowe, od marcowej waloryzacji, przez wypłatę trzynastki, aż po czerwcowy przelicznik składek. Wyjaśniamy też, jakie warunki wiekowe i stażowe trzeba spełnić oraz czy opłaca się odroczyć decyzję o przejściu na emeryturę, by zyskać więcej.

Projekty dotyczące stażu pracy zostały skierowane do sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. Zmian w Kodyfikacjach. "Każda praca zasługuje na szacunek" – podkreśliła podczas debaty szefowa resortu rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

To częsta praktyka, gdy młody pracownik za odbywanie stażu nie otrzymuje wynagrodzenia. Przygotowywana przez resort pracy ustawa ma wprowadzić zakaz bezpłatnych staży.

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

W dniu 24 czerwca 2025 r. (po prawie roku od opublikowania pierwszej wersji) Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu RP - projekt nowelizacji kodeksu pracy dotyczący stażu pracy. Po wejściu w życie tej nowelizacji (co ma nastąpić 1 stycznia 2026 r.), okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą zostanie zaliczony zarówno do ogólnego, jak i do tzw. zakładowego stażu pracy. Ponadto do stażu pracy (okresu zatrudnienia) będzie wliczany okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, wykonywania wolnego zawodu, bycia wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej i inne przypadki.

W dniu 6 marca 2025 r. w czasie debaty w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, zastępca RPO dr hab. Adam Krzywoń zaprezentował tezę ekspertów, że utrzymanie zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest dyskryminujące dla obu płci. Dla kobiet ze względu na niższe świadczenia emerytalne, a mężczyzn ze względu na późniejszy dostęp do emerytury.

Od 2026 roku osoby pracujące na umowach zlecenia oraz prowadzące własną działalność gospodarczą zyskają nowe prawa – okresy te będą wliczane do stażu pracy. To efekt przygotowanej przez rząd nowelizacji Kodeksu pracy. Zmiana obejmie blisko 1,9 miliona osób i ma na celu zlikwidowanie nierówności w dostępie do uprawnień pracowniczych.

Trwają prace nad obniżeniem wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej. Chodzi o projekt nowelizacji o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych wniesiony przez senatorów 18 grudnia 2024 r. Projekt trafił do sejmu na początku maja 2025 r.

W kwietniu 2024 ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziało wprowadzenie urlopu zależnego od stażu pracy dla grupy pracowników. 13 stycznia 2025 r., do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji. Co dalej z projektem?

Większość z nas może być zdezorientowana. Raz pisze i mówi się o podwyższeniu wieku emerytalnego, raz o zrównaniu, a tym razem o obniżeniu. Czy to możliwe, żeby w Polsce wiek emerytalny wynosił dla kobiet 40 lat a dla mężczyzn 45 lat. Tak, oczywiście, to możliwe. Senat proponuje wejście w życie przepisów już od 1 stycznia 2026 r.

Harują ciężko całymi latami, ale to harowanie nie wlicza się do stażu pracy. O taką, obwarowaną przepisami ścianę, rozbijają się zatrudniani na umowach-zleceniach i ci , którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Czy teraz wreszcie się to zmieni? Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów pozytywnie zaopiniował projekt ustawy, który przyniesie rewolucję dotyczące zasad, na jakich staż pracy zostanie wyliczony. To z kolei pociągnie za sobą zmiany w prawach do urlopu.

Staż pracy pracowników, to źródło konfliktów w firmach. Pracownik ma 7 lat stażu pracy i zarabia miesięcznie 1000 zł mniej od starszego pracownika (16 lat stażu). Ale obaj wykonują te same czynności. Jest tu dyskryminacja, czy nie? Albo odwrotna sytuacja. Pracownik ma staż pracy o np. 9 lat więcej od kolegów (na tym samym stanowisku pracy). Ale zarabia tyle samo co oni. Co zrobi sąd z pozwami pracowników domagających się wyrównania pensji?

Jaki wpływ zmiany demograficzne wywrą na życie Polaków, wyjaśniała w rozmowie z Polską Agencją Prasową dyrektorka Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak. Jej zdaniem zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to absolutna konieczność. A rozwój sztucznej inteligencji i praca cudzoziemców mogą pomóc w utrzymaniu stabilnego rynku pracy.

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

Czy seniorzy mogą korzystać z ulgi podatkowej w PIT przed otrzymaniem emerytury, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego? Chodzi o zwolnienie w podatku dochodowym nazywane „ulgą dla pracujących seniorów”.

Od stażu pracy – zarówno zakładowego, jak i ogólnego – zależne są uprawnie pracownicze. Obecnie do stażu pracy wlicza się okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Takie rozwiązanie krzywdzi pracowników, którzy oprócz zatrudnienia na umowę o pracę prowadzili np. działalność gospodarczą czy świadczyli pracę jako zleceniobiorcy. Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma zmienić zasady obliczania stażu pracy.

Korzystając z przysługującej mu inicjatywy ustawodawczej – w dniu 13 marca 2025 r., Senat podjął uchwałę w sprawie złożenia do laski marszałkowskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych, której celem jest obniżenie wieku emerytalnego dla jednej grupy zawodowej – tancerzy zawodowych. Zgodnie z jego postanowieniami – wiek emerytalny tancerzy ma został ustalony na poziomie 40 lat w przypadku kobiet i odpowiednio – 45 lat w przypadku mężczyzn, czyli – ma zostać obniżony o 20 lat, w stosunku do obecnie obowiązującego powszechnego wieku emerytalnego.

Ani kwestii zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, ani podnoszenia go w ogóle, nie da się rozwiązać komunikatami, iż rząd nie planuje. Planować nie musi, ale problemu wiecznie odkładać nie da rady, musi sięgnąć po rozwiązania. Nie tylko w interesie obecnych seniorów, ale i przyszłych. Przy czym nie musi to być budzący opór twardy zapis ustawowy.