Urlop na żądanie, Kodeks pracy

Urlop na żądanie to jeden z powodów, dla których warto znać przepisy Kodeksu pracy. Pozwala pracownikom na elastyczne korzystanie z wolnego. Ile dni przysługuje? Czy urlop na żądanie jest płatny? Oto najważniejsze informacje.

Wystarczy mieć wolne w poniedziałek i wtorek 29-30 kwietnia oraz w czwartek 2 maja, by pierwszy weekend majowy zamienić na dziewięciodniowy urlop. A nawet sam wolny czwartek daje też pole do popisu, by stwarza możliwość odpoczęcia od pracy przez pięć dni. Takie dni wolne można uzgodnić z pracodawcą, korzystając np. z przysługującego urlopu wypoczynkowego za 2024 rok, a przecież wiele osób ma też urlopy zaległe - okazja więc do wykorzystania. A co zrobić gdy szef niechętny do udzielenia wolnego? Możliwości jest wiele, od lewego zwolnienia po rozwiązania legalne, które podsuwa kodeks pracy. A jest ich wiele, tym bardziej że miniony 2023 rok dołożył do tego nowe możliwości, w tym tak wygodne przy takich okazjach dni wolne w związku z działaniem siły wyższej. 

Niespełna 50 lat temu uchwalono Kodeks Pracy. To niezwykle ważny akt prawny, który reguluje prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Kodeks był wielokrotnie nowelizowany, ponieważ realia życia społeczno-gospodarczego ciągle się zmieniają. Aktualny rynek pracy nie jest już tym samym rynkiem pracy co 10 czy 20 lat temu, a tym tym bardziej 50! Jednak na ten moment nie będzie rewolucyjnych zmian w KP, ponieważ rząd postanowił znieść funkcjonowanie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy. Szkoda, tym bardziej, że powołano nowe Komisje: Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego (KKPC), Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego (KKPK), Komisje, tj: Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego oraz Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury.

Nowe przepisy w kodeksie pracy mają wyeliminować (albo ograniczyć) kontakt pracowników z takimi substancjami jak toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego czy metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki. To tzw. substancje reprotoksyczne.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w Kodeksie pracy.

Spór – bo rzadko racjonalna dyskusja – o czterodniowy tydzień pracy w Polsce trwa w najlepsze. Przeciwnicy krótszego tygodnia pracy nie odrobili jednak lekcji z historii: sięgają po te same, często demagogiczne, argumenty co pół wieku temu oponenci wolnych wszystkich sobót. Tymczasem prawda jest dla nich brutalna: to trwały trend, a walka z nim to nic innego jak syndrom zawracania kijem Wisły…

Nierzadko zdarza się, że kobieta nie wie o tym, że w chwili otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę jest w ciąży. Może się zdarzyć także sytuacja, że co prawda w chwili otrzymania wypowiedzenia kobieta nie była w ciąży, ale zaszła w ciąże w okresie biegu wypowiedzenia.

Mimo ostrych przepisów prawa mających eliminować mobbing w miejscu pracy, zjawisko to zamiast maleć upowszechnia się. W ciągu ostatniego półrocza zmieniły się tylko najczęściej stosowane formy: zajmujące pierwsze miejsce krzyki i przekleństwa ustąpiły złośliwemu stawianiu bezsensownych zdań.

Do niedawna gdy pilnie potrzebne było zwolnienie z pracy na dzień lub kilka najczęściej pracownicy decydowali się na wizytę u lekarza i załatwiali sobie mniej lub bardziej legalne zwolnienie lekarskie albo brali urlop na żądanie. W 2023 roku doszła możliwość skorzystania z dwóch dni wolnych lub 16 godzin w ramach wolnego na działanie siły wyższej.

Pracownik może powstrzymać się od pracy w sytuacjach określonych przepisami prawa pracy. Regulacje dotyczące takich sytuacji zawiera artykuł 210 Kodeksu pracy. O jego treści pracownicy powinni być informowani w trakcie szkolenia wstępnego BHP, które jest obowiązkowe przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Przepis ten stanowi istotny element ochrony przed niebezpiecznymi warunkami pracy. Mimo to nie jest wykorzystywany na szerszą skalę przez pracowników. Na czym polegają uprawnienia pracownicze na podstawie art. 210 Kodeksu pracy? Wyjaśniamy.

Co z niewykorzystaniem urlopu opiekuńczego i zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w 2023 r? 

W każdym roku kalendarzowym pracownikowi przysługują 4 dni urlopu na żądanie. Jeżeli pracownik w danym roku nie wykorzysta wszystkich dni urlopu na żądanie, to pracodawca powinien traktować je jako zaległy urlop wypoczynkowy. Jednakże te dni urlopu może udzielić nawet do 31 grudnia następnego roku.

Można by sądzić, że czas pracy jest wyjątkowo precyzyjnie regulowany przez przepisy prawa w tym Kodeksu pracy w szczególności, co dotyczy także pracy w godzinach nadliczbowych czy w dni ustawowo wolne od pracy. Tymczasem nic z tych rzeczy – praktyka pokazuje, że podobnie jak telepraca była nieadekwatna do pracy zdalnej, tak obecne normy o pracy w godzinach nadliczbowych nijak się mają do problemu nadgodzin.

Wyrok Sądu Najwyższego. Nie jest wykluczone zatrudnienie u kilku pracodawców jednocześnie, ale musi się to odbywać na takich warunkach, żeby praca mogła być faktycznie świadczona. Inaczej umowy o pracę mogą zostać uznane za pozorne i niedające podstawy do objęcia ubezpieczeniami społecznymi.

Wprowadzenie do Kodeksu Pracy nowego artykułu 148(1), który reguluje kwestię zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych, stanowi istotną zmianę dla pracowników w Polsce. Ten artykuł daje pracownikom prawo do zwolnienia od pracy w przypadku nagłych zdarzeń rodzinnych, takich jak choroba lub wypadek, wymagających ich natychmiastowej obecności. W tym artykule omówimy, jak pracownicy mogą korzystać z tego nowego przepisu.

Dzień wolny za 11 listopada. Chociaż tegoroczny Dzień Niepodległości wypada w sobotę, to pracownicy nie stracą prawa do wypoczynku z tego tytułu. Według obowiązujących przepisów pracodawca musi udzielić dnia wolnego od pracy w innym terminie dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i pracujących 5 dni w tygodniu.

Czy pracownik może upoważnić do odbioru świadectwa pracy każdą dowolną osobę, czy musi to być ktoś z rodziny? Jaki zakres danych osoby upoważnionej powinno się ująć w takim upoważnieniu? Czy musi być w nim wpisany np. PESEL, numer dowodu osobistego upoważnionej osoby czy jeszcze jakieś inne dane?

Praca zdalna, po wygaśnięciu możliwości świadczenia pracy na warunkach telepracy to jedyna przewidziana przepisami forma wykonywania pracy poza siedzibą pracodawcy. Sytuacja, w której część pracowników zatrudnionych u pracodawcy pracuje zdalnie, a część – stacjonarnie może prowadzić do podziałów wśród personelu, a nawet nierównego traktowania pracowników przez pracodawcę. Kodeks pracy zawiera przepisy, które mają zapobiegać dyskryminacji ze względu na wykonywanie pracy zdalnej. Pracodawca, który dopuści się dyskryminacji zapłaci dyskryminowanemu pracownikowi ponad 4 tys. zł!

30 września weszło w życie nowe rozporządzenie dotyczące wykazu prac wzbronionych młodocianym pracownikom oraz warunków ich zatrudniania. Kiedy i na jakich warunkach może być zatrudniona osoba niepełnoletnia? Jakie zmiany wprowadzają nowe przepisy? 

Koniec września przynosi wiele zmian w prawie pracy, ale nie można zapominać o już istniejących obowiązkach – przypomina radca prawny Monika Jurkiewicz. To m.in. dofinansowanie do posiłków dla pracowników, zwiększona ochrona pracowników czy udzielenie zaległego urlopu do 30 września.

Wzór rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Wzór wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. [Aktualne okresy wypowiedzenia]

Pracownica chce iść na urlop wychowawczy. To kluczowy dla nas pracownik i staramy się ją przekonać, żeby została w pracy. Czy w ostateczności możemy odmówić jej skorzystania z urlopu wychowawczego?

Pracodawcy nie mogą zwolnić niektórych pracowników, o ile ci weszli w spór sądowy z pracodawcą o legalność zwolnienia z pracy. Na czas procesu nie podlegają zwolnieniu. Sądy są obciążone pozwami i zablokowanie zwolnienia z pracy może potrwać kilka lat.

Praca zdalna uregulowana jest przepisami Kodeku pracy, które weszły w życie na początku kwietnia 2023 r. Ze względu na ich nowy charakter, wymagają wyjaśnienia. Odpowiadamy na niektóre wątpliwości dotyczące pracy zdalnej. Powinny one zainteresować zarówno pracodawców, jak i pracowników. 

Urlop na żądanie to szczególna kategoria urlopu wypoczynkowego na przypadki awaryjne. Jednak zgłoszenie musi być prawidłowe. Na co zwrócić uwagę, aby uniknąć komplikacji? Czy można informować sms-em? W jakim przypadku pracodawca może odmówić?