Waloryzacja, ZUS

Stosunkowo wysoka waloryzacja emerytur od 1 marca - o 12,12 procent, oraz zaraz po niej trzynasta emerytura w wysokości 1 780,96 zł to już wszystko na co mogą liczyć z ZUS dla wzrostu swoich dochodów wszyscy emeryci w 2024 roku. Drugiej waloryzacji nie będzie, a czternasta emerytura - choć pewna, bo gwarantowana ustawowo - będzie nie dla wszystkich i niekoniecznie wyższa od najniższej emerytury, co gwarantują przepisy, jak w roku ubiegłym, kiedy rząd zdecydował o wyższej od wymaganej kwocie czternastki.

Dziś zasiłek pielęgnacyjny wynosi jeszcze 215,84 zł miesięcznie. Ile będzie po zbliżającej się waloryzacji? Tego jeszcze nie wiemy - 300 zł? 400 zł? 500 zł?

Bezwarunkowy dochód podstawowy to zasiłek, który ma się należeć każdemu. Choć jego wypłacanie rozważano jeszcze przed pandemią, to COVID-19 zahamował ten proces. Obecnie w wielu krajach, po ustabilizowaniu się sytuacji, podejmowane są działania w tym kierunku - na razie eksperymentalnie. A jak jest w Polsce?

Od wielu lat nie były waloryzowane świadczenia rodzinne. W 2024 roku muszą zostać podwyższone. Jest to nakaz ustawowy. A pierwszy termin ustawowy to 15 maj 2024 r.

Każdy kto otrzymuje emeryturę z ZUS może być uprawniony do tego, by oprócz podstawowego świadczenia wyliczonego przez ZUS przy składaniu wniosku o przyznanie emerytury dostawać dodatek lub ekwiwalent. Ich lista jest dość długa, a zasady korzystania - zazwyczaj zupełnie różne. Część dodatkowych pieniędzy, jak np. dodatek pielęgnacyjny po ukończeniu 75.roku życia ZUS dopłaca do emerytury automatycznie, inne zaś dodatki i ekwiwalenty dopiero wtedy gdy emeryt złoży odpowiedni wniosek i zaświadczy, że jest uprawniony do otrzymywania takich dodatkowych pieniędzy. Co więc trzeba wiedzieć, by nie tracić dodatków do emerytury wtedy gdy ma się do nich prawo zgodnie z różnymi przepisami prawnymi?

Kobiety mają niższe emerytury niż mężczyźni, co wraz z wydłużającym się średnim życiem zwiększa skalę problemu. W tej sytuacji całkiem poważnie traktowany jest postulat, by pod względem ustawowego wieku emerytalnego zrównać kobiety z mężczyznami. Oznaczałoby to – niezależnie od innych przyszłych decyzji w kwestii wieku emerytalnego – że obecnie kobiety przechodziłyby na emeryturę dopiero w wieku 65., a nie 60 jak jest obecnie.

Panuje powszechne przekonanie, że po zmarłym można otrzymać jakieś pieniądze z ZUS, o ile nie zdążył on jeszcze przejść na emeryturę. Na ogół wszyscy już wiedzą, że kapitałowa część składki emerytalnej jest dziedziczona nie tylko wtedy kiedy jest ona ciągle na koncie w Otwartym Funduszu Emerytalnym, ale trafia od początku lub na dziesięć lat przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego na subkonto w ZUS. Tymczasem prawda jest taka, że pieniądze z ZUS po zmarłym należą się nawet wtedy gdy zaczął on już pobierać emeryturę z ZUS, ale w większości przypadków leżą one w ZUS i czekają na niezorientowanych uprawnionych - by je dostać z ZUS trzeba bowiem złożyć odpowiedni wniosek.

W konkursie ZUS na projekty dotyczące poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy można zdobyć dofinansowanie w wysokości 300000 zł. Wpłynęło ponad 5000 wniosków.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, poinformowała, że wkrótce do konsultacji społecznych trafi projekt ustawy reformującej oskładkowanie umów o dzieło i zlecenie. Zmiany mają zapewnić godną emeryturę osobom pracującym w oparciu o umowę zlecenie albo umowę o dzieło.

Kwiecień nie jest dobrym miesiącem do przechodzenia na emeryturę, podobnie jak marzec – tak uważa większość doradców. Kto nie złożył wniosku o emeryturę w lutym – najlepszym miesiącu z racji marcowej waloryzacji i prawa do trzynastki – ten powinien poczekać do lipca. To z racji innej ważnej waloryzacji składek emerytalnych w ZUS – rocznej waloryzacji konta i subkonta emerytalnego w ZUS. Ogólna zasada jest taka, by za cały rok składki waloryzować 1 czerwca następnego roku, a składki, które nie zostały roczną waloryzacją objęte, waloryzować za kwartały.

Jak obliczany jest zasiłek przysługujący pracownikowi, który korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej?

W piątek, 19 kwietnia 2024 r., na konta 6,6 mln emerytów trafi ponad 11 mld złotych. Tego dnia ZUS przeleje kolejną transzę trzynastych emerytur.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

ZUS informuje, że nie tylko osoby pełnoletnie mogą mieć swój profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Takie konto może też mieć nastolatek, który ukończył 13 lat. Aby je założyć musi mieć swój dokument tożsamości - dowód osobisty lub paszport. Do czego nastolatkowi może się przydać konto na PUE ZUS?

Pracodawca decyduje o zatrudnieniu i zwolnieniu - nie sąd, nie ZUS, więc nie ma np. zakazów zawierania umowy o pracę z kobietą w ciąży, celem objęcia ją ochroną ubezpieczeniową. To ważny aspekt swobody działalności gospodarczej, ponieważ sądy nie są uprawnione do badania, czy zmiany w zakresie zatrudnienia były potrzebne i celowe, ponieważ decyzja o ich przeprowadzeniu należy wyłącznie do autonomii zarządczej pracodawcy i nie podlega ocenie sądu. Sądy nie mogą oceniać zasadności polityki zatrudnienia pracodawców i kontroli ekonomicznej podejmowanych w tym zakresie przez nich decyzji.

Polska staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem do pracy dla cudzoziemców. Liczba obcokrajowców ubezpieczonych w ZUS pod koniec marca przekroczyła 1,138 mln osób. To więcej o 10,7 tys. niż w grudniu 2023 r.

Uwaga: trwają kontrole ZUS co do umów o dzieło. ZUS ewidencjonuje takie umowy. Dlaczego? Ponieważ ZUS jak i PIP chcą przeciwdziałać zatrudnianiu w formie cywilnoprawnej (zlecenie czy dzieło) w miejsce umów o pracę. Na płatnikach składek ciąży obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło zawieranych od 1 stycznia 2021 r. Od momentu zawarcia umowy o dzieło masz 7 dni na poinformowanie o tym fakcie ZUS.

Elektroniczne legitymacja emeryta i rencisty działa jak tradycyjna karta plastikowa. Wystarczy mieć ją w telefonie w aplikacji mObywatel, by korzystać z ulg. Czy trzeba złożyć wniosek do ZUS, aby ją otrzymać? Jak wyrobić kartę emeryta?

Polacy wciąż oszukują. W ubiegłym roku ZUS wstrzymał zasiłki chorobowe na kwotę ponad 29 mln złotych. ZUS coraz częściej kontroluje zwolnienia lekarskie.

ZUS informuje, że w 2023 r. złożono do ZUS-u więcej formularzy RUD niż rok wcześniej, ale odnotowano nieznaczny spadek zawieranych umów o dzieło zarówno w stosunku do 2022 r. jak i 2021 r.

Złożenie wniosku o emeryturę jest możliwe w razie osiągnięciu wieku emerytalnego - 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Przed złożeniem takiego wniosku warto jednak zastanowić się, czy to jest właściwy moment. Jest bowiem kilka czynników, które decydują o wysokości świadczenia.

1,2 mln formularzy RUD przekazano do ZUS i zgłoszono na nich 1,6 mln umów o dzieło - ZUS podał dane za 2023 r.

O braku znaczenia w najbliższych latach przepisów o dodatkowej waloryzacji decyduje inflacja. Dodatkową waloryzację rząd przeprowadzi, gdy inflacja za pierwsze pół roku przekroczy 5%. Obecnie ostatnie miesięczne wskaźniki są poniżej 2%. 

Projekt nowelizacji przepisów o emeryturach i rentach przewiduje dodatkową waloryzację tych świadczeń. Będzie to możliwe w przypadku, gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%.

Jeszcze w kwietniu Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wypłaci dodatkowe roczne świadczenie pieniężne tzw. trzynastą emeryturę. Wysokość świadczenia wynosi 1780,96 zł.