Tyle wyniesie trzynasta emerytura w 2026 roku. Oto porównanie kwot brutto i netto - wariant rządowy kontra prezydencki

• Trzynasta emerytura - wprowadzenie i charakter świadczenia
• Uprawnieni do trzynastej emerytury w 2026 roku
• Zasady ustalania wysokości trzynastej emerytury
• Prognozy wysokości trzynastej emerytury na 2026 rok: dwa warianty
• Potrącenia z trzynastej emerytury
• Orientacyjne kwoty netto trzynastej emerytury w 2026 roku dla obu wariantów
• Kto nie otrzyma trzynastej emerytury? Oto wyjątki
• Termin wypłaty trzynastej emerytury w 2026 roku

Trzynasta emerytura - wprowadzenie i charakter świadczenia

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, powszechnie znane jako trzynasta emerytura, zostało ustanowione na mocy ustawy z dnia 9 stycznia 2020 roku. Początkowo wprowadzono je jako tymczasowe wsparcie, ale od 2021 roku świadczenie to ma charakter stały i zostało na stałe włączone do systemu świadczeń. Podstawę prawną stanowi obecnie znowelizowana ustawa.

Uprawnieni do trzynastej emerytury w 2026 roku

Znowelizowana ustawa gwarantuje coroczną wypłatę wszystkim osobom uprawnionym do długoterminowych świadczeń emerytalno-rentowych z różnych systemów, w tym ZUS, KRUS oraz służb mundurowych. Obejmuje to szeroki katalog świadczeń, takich jak: emerytury (zwykłe, rolnicze, wojskowe, policyjne, pomostowe, kapitałowe), renty (z tytułu niezdolności do pracy, rodzinne, szkoleniowe, socjalne, inwalidzkie wojskowe i policyjne, strukturalne), świadczenia i zasiłki przedemerytalne, świadczenie dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne oraz rodzicielskie świadczenie uzupełniające.

Zasady ustalania wysokości trzynastej emerytury

W 2026 roku wysokość trzynastej emerytury, podobnie jak w latach ubiegłych, będzie ściśle związana z kwotą najniższej emerytury, która będzie obowiązywać od 1 marca 2026 roku. Ta kwota zostanie ustalona na podstawie wskaźnika waloryzacji, na którego wysokość wpłyną dwa kluczowe komunikaty Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (GUS): pierwszy dotyczący średniorocznego wskaźnika inflacji za 2025 rok (ogłaszany do końca stycznia 2026 roku) oraz drugi, informujący o realnym wzroście przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku w porównaniu z 2024 rokiem (ogłaszany najpóźniej do 10 lutego 2026 roku). Dopiero po tych publikacjach znany będzie ostateczny wskaźnik waloryzacji, który przesądzi o wysokości przyszłorocznych podwyżek i tym samym o kwocie trzynastej emerytury.

Prognozy wysokości trzynastej emerytury na 2026 rok: dwa warianty

W odniesieniu do prognozowanej wysokości świadczenia na 2026 rok, w grę wchodzą obecnie dwa odmienne scenariusze.

• Propozycja rządowa. Wariant rządowy, przyjęty przez Radę Ministrów, proponuje zwiększenie wskaźnika waloryzacji o 20 proc. realnego przyrostu przeciętnego wynagrodzenia z 2025 roku. Jeśli ta propozycja zostanie zatwierdzona w rozporządzeniu, zakłada się, że podwyżka świadczeń wyniesie co najmniej 4,9 proc., co przełoży się na wzrost trzynastej emerytury do 1970,98 zł brutto.
• Projekt prezydencki. Z kolei wariant prezydencki, złożony w Sejmie 4 listopada przez prezydenta Karola Nawrockiego, przewiduje wprowadzenie mechanizmu minimalnego podwyższenia świadczeń o kwotę 150 zł, waloryzowaną corocznie od 1 marca. Oznacza to, że jeśli waloryzacja ustawowa okaże się niższa niż 150 zł, podwyżka zostanie uzupełniona do tej minimalnej kwoty. W praktyce, biorąc pod uwagę prognozowaną waloryzację w wariancie rządowym, zastosowanie mechanizmu minimalnej podwyżki spowodowałoby, że minimalna emerytura, a tym samym trzynasta emerytura, wzrosłaby do około 2030 zł brutto w 2026 roku, zakładając przyjęcie projektu prezydenckiego.

Potrącenia z trzynastej emerytury

Mimo że trzynasta emerytura jest dodatkowym świadczeniem, podlega ona standardowym potrąceniom właściwym dla emerytur i rent. Oznacza to, że od kwoty brutto pobierana jest składka zdrowotna w wysokości 9 proc. oraz zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 12 proc. dla osób, których dochody roczne przekraczają kwotę wolną od podatku, ustaloną na 30 000 zł. Seniorzy, których roczne dochody mieszczą się w kwocie wolnej, otrzymają świadczenie w kwocie netto zbliżonej do brutto, ponieważ zaliczka na podatek nie będzie pobierana.

Orientacyjne kwoty netto trzynastej emerytury w 2026 roku dla obu wariantów

Orientacyjne obliczenia kwoty netto trzynastej emerytury w 2026 roku uwzględniają dwa główne potrącenia: składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. oraz, w przypadku osób przekraczających roczną kwotę wolną od podatku (30 000 zł), zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 12 proc.

• W wariancie rządowym, przy prognozowanej kwocie brutto 1970,98 zł, składka zdrowotna wyniesie 177,39 zł. Dla seniorów, którzy nie przekraczają progu dochodowego i są zwolnieni z podatku, kwota netto wyniesie 1793,59 zł. Natomiast osoby objęte 12-procentową zaliczką na podatek (dodatkowe potrącenie 236,52 zł) otrzymają netto 1557,07 zł.
• W wariancie prezydenckim, bazującym na prognozie 2030,00 zł brutto, składka zdrowotna wyniesie 182,70 zł. W przypadku emerytów zwolnionych z podatku, świadczenie netto sięgnie 1847,30 zł. Jeśli natomiast potrącana jest zaliczka na podatek (243,60 zł), kwota netto wyniesie 1603,70 zł.

Porównując te dwa scenariusze, wariant prezydencki jest wyższy o 53,71 zł netto dla osób zwolnionych z podatku oraz o 46,63 zł netto dla osób opodatkowanych, w porównaniu do propozycji rządowej.

Kto nie otrzyma trzynastej emerytury? Oto wyjątki

Istnieją jednak sytuacje, w których świadczenie to nie przysługuje: są to osoby, które w dniu wypłaty utraciły prawo do świadczenia podstawowego (np. zostało ono zawieszone lub wygasło wskutek decyzji administracyjnej), osoby zmarłe przed nabyciem prawa do wypłaty (świadczenie nie jest dziedziczone) oraz osoby mieszkające za granicą, które nie są objęte polskim systemem ubezpieczeń społecznych.

Termin wypłaty trzynastej emerytury w 2026 roku

Wypłata "trzynastki" nastąpi automatycznie w kwietniu, wraz ze standardowym świadczeniem emerytalnym lub rentowym, w ustalonym dla danego seniora terminie (np. 5., 10., 15. dnia miesiąca), bez konieczności składania jakichkolwiek dodatkowych wniosków.