REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Postępowanie mandatowe należy do katalogu postepowań szczególnych.
Postępowanie mandatowe należy do katalogu postepowań szczególnych.

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie mandatowe jest jednym z trzech postępowań szczególnych uregulowanych w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Szczególny charakter tego postępowania wynika z jego częściowego odformalizowania, jak również z szybkości w prowadzeniu i zakończeniu tego postępowania. W postępowaniu mandatowym dochodzi do ukarania sprawcy wykroczenia mandatem karnym bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia, bez konieczności kierowania sprawy do sądu.

Postępowanie mandatowe – kiedy, wobec kogo

Postępowanie mandatowe regulują przepisy kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w przepisach od art. 95 do 102.

REKLAMA

Ustawodawca jasno określił okoliczności, kiedy można prowadzić postępowanie mandatowe, a kiedy trzeba uruchomić inny tryb. Ustawodawca wymienia w stosunku do postępowania mandatowego:

  1. przesłanki dodatnie (ich wystąpienie warunkuje prowadzenie trybu mandatowego);
  2. przesłanki ujemne (wystąpienie choćby jednej z nich uniemożliwia prowadzenie postępowania).

Wystąpienie wszystkich przesłanek dodatnich umożliwia prowadzenie postępowania mandatowego, należą do nich:
1) popełnienie wykroczenia, w stosunku do którego można prowadzić postępowanie mandatowe;
2) brak wątpliwości co do faktu popełnienia wykroczenia i osoby sprawcy (art. 97 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia) mogące mieć źródło w:

  • a) schwytaniu sprawcy wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia;
  • b) stwierdzeniu popełnienia wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego;

3) uznanie, że wystarczające jest orzeczenie (art. 96 k.p.w.):

  • a) kary grzywny do 500 zł (zasada),

choć można wymierzyć w drodze mandatu karnego:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • b) karę grzywny do 1 000 zł, w sytuacji zbiegu dwóch przepisów;
  • c) karę grzywny do 2 000 zł, gdy oskarżycielem publicznym jest organ Państwowej Inspekcji Pracy;
  • d) karę grzywny do 5 000 zł, w sytuacji, gdy ukarany dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawo pracownika popełnia w ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania ponownie takie wykroczenie.

Zobacz również: Mandat karny - co warto o nim wiedzieć?

REKLAMA

Ad 1 - Popełnienie wykroczenia, w stosunku do którego można prowadzić postępowanie mandatowe
Przepisy kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia określają również sytuacje, kiedy nie można prowadzić postępowania mandatowego. Przykładowo należy tu podać grupę wykroczeń o charakterze chuligańskim, wobec których stosuje się postępowanie przyspieszone (art. 90 § 3 k.p.w.).

Ad 2 - Brak wątpliwości co do faktu popełnienia wykroczenia i osoby sprawcy.
Brak wątpliwości co do faktu popełnienia wykroczenia oznacza, że okoliczności popełnienia wykroczenia są jednoznaczne, a więc nie wymagają podjęcia dodatkowych czynności procesowych. Brak wątpliwości co do osoby sprawcy oznacza, że organ procesowy ma pewność co do personaliów osoby, która dopuściła się czynu. Ponadto, nie istnieją wątpliwości czy w zdarzeniu uczestniczyły inne osoby (współsprawca, podżegacz, pomocnik), czy też zachodzi wątpliwość odnośnie poczytalności sprawcy, a więc okoliczności wyłączającej bezprawność czynu.

Pewność czy dana osoba popełniła wykroczenie może mieć dwa źródła:

Pierwsze: w fakcie schwytania sprawcy na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia. Oznacza to, że funkcjonariusz jest świadkiem popełnienia wykroczenia i zatrzymuje sprawcę w trakcie popełnienia wykroczenia (np. podczas przejścia na czerwonym świetle) lub bezpośrednio po popełnieniu, np. na skutek pościgu: funkcjonariusz widząc sprawcę wybiegającego ze sklepu zatrzymuje go prewencyjnie i odnajduje ukryty towar przez co ujawnia popełnioną kradzież w sklepie.

Organ procesowy ma 14 dni na wymierzenie kary grzywny w drodze mandatu. Mandat wystawiony po upływie tego czasu dotknięty jest zatem wadą.

Drugie: stwierdzenie popełnienia wykroczenia następuje naocznie pod nieobecność sprawcy albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego.

Określenie "za pomocą urządzenia pomiarowego lub rejestrującego" oznacza sytuację, gdy wykroczenie zostanie zarejestrowane, np. za pomocą wideo rejestratora, ręcznego przyrządu pomiaru prędkości albo stacjonarnego fotoradaru.

REKLAMA

Odnośnie urządzeń pomiarowych i rejestrujących istnieje wymóg nieprzekraczalnego terminu 30 dni na nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego. Oznacza to, że organ procesowy ma 30 dni na wymierzenia kary w drodze mandatu karnego. Termin ten liczy się od momentu, gdy wykroczenie to zostało ujawnione (organ procesowy powziął informację o popełnieniu wykroczenia). Mandat karny wystawiony po upływie tego terminu jest dotknięty wadą procesową.

Ad 3 - Uznanie za wystarczające orzeczenia kary grzywny do 500 zł (zasada)
W sytuacji, gdy okoliczności czynu przemawiają za tym, szkodliwość społeczna czynu nie jest niewielka, niewystarczające jest orzeczenie kary grzywny poniżej 500 zł, bo nie spełnia ona celów karania, wtedy nie można uruchomić postępowania mandatowego.

W przypadku, gdy sprawca dopuścił się wykroczenia z art. 97 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, polegającego na naruszeniu przepisów o bezpieczeństwie lub o porządku ruchu na drogach publicznych zagrażającego w sposób znaczny bezpieczeństwu, niewłaściwe byłoby wymierzenie kary poniżej 500 zł; należałoby wówczas rozważyć wymierzenie kary wyższej, do 3 000 zł, co nastąpiłoby w postępowaniu zwyczajnym.

Z kolei wystąpienie choćby jednej z przesłanek ujemnych uniemożliwia prowadzenie postępowania mandatowego, należą do nich:

  1. konieczność orzeczenia środka karnego (np. zakazu prowadzenia pojazdu) obok kary, która wynika albo z obowiązku, albo z potrzeby gdy orzeczenie jest fakultatywne, ale okoliczności uzasadniają jego wymierzenie;
  2. sytuacja, gdy wykroczenie wypełnia znamiona przestępstwa.

Zobacz również: Kiedy można uchylić mandat karny?


Organy postępowania mandatowego – kto je prowadzi

Postępowanie mandatowe prowadzi co do zasady Policja i Inspektor Pracy (w sprawach o wykroczenia przeciwko prawo pracownika), a także inne organy, jeśli są do tego upoważnione. Do grupy organów upoważnionych (na podstawie przepisów ustawy bądź rozporządzenia) zaliczyć można m.in.: Straż Gminną (Miejską), Straż Graniczną, Straż Ochrony Kolei, Straż Leśną, Państwową Straż Łowiecką, Państwową Straż Rybacką, Inspekcję Handlową, Państwową Inspekcję Sanitarną, Inspekcję Ochrony Środowiska, Inspekcję Budowlaną. Wymienione przykładowo powyżej organy muszą działać w ramach swojej właściwości, co oznacza, że, np. Inspektor Nadzoru Budowlanego nie może prowadzić postępowania i wystawić mandatu za wykroczenia z zakresu uchybienia obowiązkom sanitarnym, bo chociaż stanowią one wykroczenie, to jednak należące do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Obecnie ma miejsce poszerzanie uprawnień poszczególnych organów i ich krzyżowanie się. Projektowane zmiany dotyczą poszerzenia, np. uprawnień Inspekcji Transportu Drogowego w ten sposób, że mogłaby prowadzić postępowanie mandatowe wobec prywatnych uczestników ruchu drogowego, co do tej pory zastrzeżone było dla Policji.

Postępowanie mandatowe zakończone wystawieniem mandatu przez organ nieuprawniony jest postępowaniem dotkniętym wadą, a więc taki mandat jest nieważny.

Mandat karny i jego konsekwencje – przyjąć czy odmówić przyjęcia, zapłacić grzywnę czy nie

Rezultatem postępowania mandatowego jest mandat karny wystawiany przez funkcjonariusza uprawnionego do prowadzenia postępowania. Wystawia on mandat:

  1. gotówkowy – odbiera go osobiście ukarany za pokwitowaniem uiszczenia grzywny; wydaje się go osobom czasowo przebywającym na terytorium RP lub niemającym stałego miejsca zamieszkania albo pobytu; staje się on prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny funkcjonariuszowi;
  2. kredytowany – odbiera go bezpośrednio ukarany za potwierdzeniem odbioru, zgoda na jego przyjęcie (potwierdzenie odbioru) stanowi o jego prawomocności; niezapłacenie grzywny w terminie 7 dni powoduje wszczęcie postępowania egzekucyjnego;
  3. kredytowany zaoczny – wysyłany pocztą bądź dostarczany przez uprawnionego pracownika/funkcjonariusza sprawcy w sytuacji, gdy wykroczenie stwierdzono pod nieobecność sprawcy; prawomocność zyskuje z chwilą uiszczenia grzywny; nieuiszczenie grzywny w terminie równoznaczne jest z odmową przyjęcia zwykłego mandatu kredytowanego i powoduje skierowanie wniosku o ukaranie do sądu.

Mandat karny powinien zawierać pouczenie o sposobie uiszczenia grzywny, terminie uiszczenia grzywny (ustalony jest on na 7 dni od momentu otrzymania mandatu) i konsekwencjach nieuiszczenia grzywny.

Sprawca wykroczenia ma prawo odmówić przyjęcia mandatu.

Sprawca może nawet bez podania przyczyn odmówić przyjęcia mandatu. Pożądane i korzystne jest jednak (dla późniejszego postępowania sądowego) podać przyczynę odmowy przyjęcia (funkcjonariusz musi odnotować powód). Można bowiem kwestionować w ogóle fakt popełnienia wykroczenia, jak również wysokość grzywny, czy wskazywać na inne okoliczności, np. że pomiaru drogowego dokonała osoba nieuprawniona z naruszeniem zasad: pod złym kątem, urządzeniem bez świadectwa legalizacji itp.

Odmowa przyjęcia mandatu skutkuje sporządzeniem wniosku o ukaranie i skierowaniem go do sądu grodzkiego. W tym przypadku kończy się postępowanie mandatowe  i zostaje ono zastąpione przez sądowe postępowanie zwyczajne. Sąd nie jest związany ustaleniami dokonanymi przez organ postępowania mandatowego ani wysokością kary grzywny nałożonej w drodze mandatu.

Organ postępowania mandatowego ma obowiązek pouczyć sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu i o konsekwencjach odmowy przyjęcia.

Pouczenie to nie może oczywiście przybierać formy presji. Ma być informacją o konsekwencjach odmowy przyjęcia mandatu, czyli informować o sporządzeniu wniosku o ukaranie do sądu, o postępowaniu sadowym, jak również o ewentualnych dodatkowych kosztach sądowych w przypadku potwierdzenia zaistnienia wykroczenia.

Egzekucja mandatu karnego

Egzekucja należności z tytułu grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego odbywa się na podstawie prawomocnego mandatu. Zastosowanie mają tu przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, gdyż grzywna stanowi dochód budżetu państwa, bądź dochód określonej jednostki samorządu terytorialnego.

Zobacz także: Postępowanie wykroczeniowe

Podstawa prawna:  art. 95 - 102 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Od 1 kwietnia dwie listy polskich leków ze zniżką. G1 (-10%) i G2 (-15%) [Wykaz producentów i leków]

    Dwie listy polskich leków ze zniżką. G1 (-10%) i G2 (-15) [Wykaz producentów i leków]

    Min. Dziemianowicz-Bąk za skróceniem tygodnia pracy jeszcze w tej kadencji Sejmu. MRPiPS ma wyniki pierwszych analiz

    Minister rodziny, pracy i polityki społecznej liczy, że jeszcze w tej kadencji mogłoby dojść do skrócenia tygodnia pracy. Szefowa MRPiPS poinformowała w RMF24, że zleciła Centralnemu Instytutowi Ochrony Pracy analizę efektywności pracy w relacji do liczby godzin przepracowanych w tygodniu.

    Protesty rolników 20 marca 2024 r. Wrocławski magistrat zakazał ich organizacji na terenie administracyjnym Wrocławia

    Jak poinformowano, wrocławski magistrat wydał zakaz organizacji protestów rolniczych na terenie administracyjnym Wrocławia. Chodzi o blokady planowane od środy 20 marca. Prezydent Wrocławia ocenił, że zagrażają one bezpieczeństwu mieszkańców i utrudniają ruch drogowy.

    Protesty rolników 20 marca. Utrudnienia w ruchu w całym kraju. 400 blokad. Które drogi będą nieprzejezdne? [MAPA]

    Na środę zapowiedziano Ogólnopolski Strajk Generalny Rolników. Na drogach w całej Polsce spodziewane są utrudnienia w ruchu. Na mapie rolniczych blokad znalazło się ponad 400 punktów. W stolicy rolnicy zablokują m.in. trasę S2.

    REKLAMA

    Będzie więcej czasu na zakup i montaż silosów finansowanych z KPO

    Opublikowano rozporządzenie w sprawie szczegółowego przeznaczenia, warunków i trybu udzielania wsparcia w zakresie infrastruktury magazynowania służącej zwiększeniu odporności gospodarstw rolnych na kryzysy.

    Rząd: projekt ws. programów dofinansowujących pracowników pomocy społecznej [To nie są podwyżki]

    We wtorek rząd premiera Donalda Tuska zajmie się projektem ws. programów dofinansowujących pracowników pomocy społeczne

    "Portfel seniora, portfelem pełnym". Polityka senioralna jest priorytetem rządu – zapewnił wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej

    Druga waloryzacja, podwyższenie zasiłku pogrzebowego i świadczenia honorowego – takie plany mają rządzący wobec seniorów.

    Z 36.000 zł do 57.000 zł wzrośnie dofinansowanie do utworzenia jednego miejsca w żłobku. Jeszcze w marcu wznowienie naboru do programu „Maluch plus”

    Jak poinformowała w poniedziałek w Olsztynie wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Aleksandra Gajewska, jeszcze w marcu zostanie wznowiony nabór wniosków do programu „Maluch plus”. W województwie warmińsko-mazurskim jest obecnie 65 gmin, w których nie ma żadnej formy, przewidzianej przez ustawę, opieki nad dziećmi do 3. roku życia.

    REKLAMA

    Badania okresowe. Kto za nie zapłaci, gdy pracownik wykonał je w innej placówce niż ta, do której został skierowany?

    Koszty badań profilaktycznych wykonywanych przez pracownika ponosi pracodawca. Ale czy ma wpływ na to, ile za nie zapłaci, czy musi zwrócić każdą kwotę?

    Od kwietnia wraca 5 proc. VAT na żywność. Co podrożeje? [tabela]

    Od 1 kwietnia 2024 roku żywność znów będzie objęta 5% VAT. Za jakie produkty żywnościowe zapłacimy teraz więcej? Oto tabela z tymi produktami żywnościowymi.

    REKLAMA