Kto może legalnie świadczyć usługi księgowe

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

Od 10 sierpnia 2014 r. każdy zainteresowany, który ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz spełni wymóg niekaralności, a także posiada polisę OC może prowadzić działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Tym samym posiadanie certyfikatu księgowego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych nie jest już wymagane. Zobacz: Zmiany w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

W powszechnej opinii są to tzw. biura rachunkowe. Ale w praktyce przedsiębiorca może powierzyć swoje dokumenty i obliczenie podatku:

1. osobie posiadającej certyfikat księgowy;
2. osobie posiadającej świadectwo Ministra Finansów uprawniające do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (wydawane zanim pojawiły się certyfikaty księgowe);
3. doradcy podatkowemu;
4. adwokatowi;
5. radcy prawnemu;
6. biegłemu rewidentowi;.
7. organizacji zawodowej posiadającej osobowość prawną, spółdzielni, stowarzyszeniu lub izbie gospodarczej, jeżeli przedmiotem ich działalności statutowej jest również doradztwo podatkowe świadczone wyłącznie na rzecz ich członków;
8. podmiotowi uprawnionemu do badania sprawozdań finansowych;
9. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółce akcyjnej posiadającej status spółki doradztwa podatkowego;
10. przedsiębiorcom innym niż osoby fizyczne, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)

Ze względu na zakres ustawowych uprawnień tylko osoby wymienione w pkt 3-9 mogą poza:
• prowadzeniem ksiąg rachunkowych;
• prowadzeniem ksiąg podatkowych i innych ewidencji dla celów podatkowych
• sporządzaniem zeznań i deklaracji podatkowych
świadczyć jeszcze usługi doradztwa podatkowego.

Podmioty oferujące usługowe prowadzenie ksiąg i innych ewidencji mają obowiązek ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej. Minimalną wysokość ubezpieczenia określają nie tylko przepisy wydane na podstawie ustawy o rachunkowości ale także np. przepisy dotyczące doradców podatkowych czy biegłych rewidentów.

Wiedząc to wszystko przedsiębiorca, świadomy swoich potrzeb i ponoszonego ryzyka, powinien:

• sprawdzić – choćby przez Internet - na właściwej liście, czy wybrana przez niego osoba ma odpowiednie uprawnienia;
• upewnić się czy osoba, której powierza księgi ma polisę gwarantująca jemu wypłatę odszkodowania w odpowiedniej wysokości.

Najczęściej powodem nieprawidłowego obliczenia zobowiązań podatkowych jest „nieporozumienie na łączach”. Przedsiębiorca liczy że biuro zauważy braki w dokumentach lub domyśli się że transakcja została dokonana. Biuro nie mając właściwych dokumentów nie może ich zaewidencjonować.

Jednak, chociaż przykro to stwierdzić, zdarzają się sytuacje, że biuro rachunkowe naraża klienta na uszczuplenie podatkowe. Kto i za co ponosi wówczas odpowiedzialność finansową? Z mocy przepisów podatnik odpowiada za swoje zobowiązania podatkowe oraz podlega karze wymierzanej na podstawie Kodeksu Karnego Skarbowego. Reszta zależy od zawartej umowy, ubezpieczenia i determinacji przedsiębiorcy w dochodzeniu swoich racji.

W takiej sytuacji pomocne mogą okazać się komisje dyscyplinarne samorządów zawodowych. Swoje samorządy – przynależność do nich jest obowiązkowa - mają doradcy podatkowi, biegli rewidenci, adwokaci, radcy prawni. Czy zgłoszenie sprawy do sądu dyscyplinarnego jest skuteczne? Wbrew pozorom – bardzo! Strach przed infamią środowiskową powoduje często, że do porozumienia pomiędzy stronami dochodzi bardzo prędko.

Polecamy: Jak uzyskać duplikat certyfikatu księgowego

Niekorzystne orzeczenie sądu dyscyplinarnego może np. w przypadku doradców podatkowych, skutkować utratą prawa wykonywania zawodu i skreśleniem z listy doradców.

Samorządu zawodowego nie mają certyfikowani księgowi, tu przedsiębiorcy pozostaje sąd powszechny.

Przepisy ustawy o rachunkowości nie pozwalają osobie, która po uzyskaniu certyfikatu została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy, na wykonywanie czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Polecamy: Czy biuro rachunkowe może być zwolnione z VAT

Jednak żadne mechanizmy kontroli MF w tym zakresie nie funkcjonują. W praktyce osoba skazana nie zostaje skreślona z listy osób posiadających certyfikat. Przedsiębiorca zawierając umowę z taką osobą sam ponosi wszelkie skutki uszczupleń podatkowych, bo nie chroni go nawet wykupione ubezpieczenie. Ubezpieczenie działa tylko wówczas jeśli ubezpiecza się osoba posiadająca kwalifikacje.

Krystyna J. Ptasinska
doradca podatkowy nr 06349
www.ptasinska.pl