Jak zaliczyć naukę na uczelni zagranicznej

Uznanie okresu studiów odbywanych poza uczelnią macierzystą umożliwia Europejski System Transferu Punktów Zaliczeniowych - European Credit Transfer and Accumulation System (ECTS).

ECTS pomaga zmierzyć i porównać zdobytą wiedzę i umiejętności, a następnie przełożyć je na standardy obowiązujące w poszczególnych współpracujących ze sobą uczelniach. Ujednolica on zasady zaliczania zajęć poprzez przyporządkowanie do każdego przedmiotu określonej liczby punktów.

Od 1 stycznia 2007 r. zasady przenoszenia osiągnięć reguluje rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 3 października 2006 r. w sprawie warunków i trybu przenoszenia osiągnięć studenta (Dz.U. nr 187, poz. 1385).

Zasady zbierania punktów

Zgodnie z nim osiągnięcia studenta wyrażane są za pomocą punktów zaliczeniowych, zwanych punktami ECTS. Jeden punkt ECTS odpowiada efektom kształcenia, których uzyskanie wymaga od przeciętnego studenta 25-30 godzin pracy, z tym że przeciętna liczba godzin pracy studenta obejmuje zajęcia organizowane przez uczelnię zgodnie z planem studiów i programem nauczania oraz jego indywidualną pracę.

Oznacza to, że punkty przyznawane są na podstawie pracy, jaką student włożył w zaliczenie przedmiotów. Obejmuje one wykłady, ćwiczenia, seminaria, konsultacje grupowe i indywidualne, pracę w bibliotece oraz samodzielną w domu, a także praktyki wymagane regulaminem studiów. Punkty wyrażają nakład pracy studenta, niezbędny do zaliczenia danego przedmiotu w odniesieniu do całkowitego nakładu pracy niezbędnego do zaliczenia całego roku akademickiego. Zdarza się więc, że ten sam przedmiot może mieć inną wartość punktową w wypadku studiów na różnych kierunkach, np. socjologia na ekonomii to 3 punkty, a na prawie - 5 punktów. Suma punktów ECTS za jeden przedmiot nie powinna przekraczać 5. Ta zasada nie jest nigdzie określona, ale stosuje ją Państwowa Komisja Akredytacyjna, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Warunkiem wpisu

na następny semestr lub rok jest uzyskanie liczby punktów wynikającej z planu studiów i programu nauczania, zgodnej z regulaminem studiów

Punkty ECTS przyznaje się za:

• zaliczenie każdego z przedmiotów oraz praktyk przewidzianych w planie studiów;

• przygotowanie pracy dyplomowej, zgodnie ze standardem kształcenia;

• przygotowanie do egzaminu dyplomowego, zgodnie ze standardem kształcenia.

Student uzyskuje punkty ECTS przypisane danemu przedmiotowi, jeżeli spełni wszystkie, określone w planie studiów i programie nauczania, wymagania oraz osiągnie założone efekty kształcenia. W semestrze można otrzymać od 27 do 33 punktów ECTS, a w roku akademickim nie mniej niż 60, przy czym uzyskana ocena końcowa nie ma wpływu na wysokość tej liczby. Oznacza to jednak, że nie można tak jak dawniej rozłożyć sobie nauki i np. w jednym semestrze zdobyć 20 punktów, a w drugim 40.

Aby uzyskać punkty za dany przedmiot, trzeba go zaliczyć zgodnie z procedurami przewidzianymi w danej uczelni. Punkty ECTS nie są kryterium wartościującym zajęcia, ale rodzajem zamiennika, pozwalającego przeliczyć oceny i zaliczenia uzyskane w innych uczelniach na system obowiązujący w instytucji macierzystej.

Liczba punktów ECTS wymagana do ukończenia studiów wynosi:

• dla studiów I stopnia 180-240;

• dla studiów II stopnia 90-120;

• dla jednolitych studiów magisterskich 270-360.

Uznawanie punktów przez uczelnie

Punkty ECTS, uzyskane poza uczelnią macierzystą, uznaje się bez ponownego sprawdzenia osiągnięcia założonych efektów kształcenia, jeżeli kształcenie odbywało się zgodnie z porozumieniem o realizacji programu kształcenia, zawartym pomiędzy obiema uczelniami. Decyzję o uznaniu punktów ECTS podejmuje kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej prowadzącej kształcenie, po zapoznaniu się z dokumentacją przebiegu studiów odbytych poza macierzysta uczelnią, przedłożoną przez studenta.

Uznawanie jest obowiązkowe m.in. w przypadku programów partnerskich lub dwustronnych, np. w ramach programu Socrates-Erasmus.

Aby system zadziałał, współpracujące uczelnie muszą najpierw sporządzić porozumienie o programie zajęć (Learning Agreement). Określa ono program studiów, jaki student zamierza zrealizować poza własnym uniwersytetem oraz liczbę punktów ECTS, która ma być przyznana za ich zaliczenie. Porozumienie to jest zawarte pomiędzy uczelnią macierzystą, uczelnią przyjmującą oraz studentem. Po podpisaniu porozumienia dołącza się je do formularza zgłoszeniowego studenta (Student Application Form). Drugim dokumentem niezbędnym do pełnego uznania okresu studiów poza własną uczelnią (w przypadku wyjazdów stypendialnych) jest wykaz zaliczeń (Transcript of Records) sporządzony po zakończeniu okresu studiów. Odnotowuje się w nim wszystkie przedmioty i zajęcia, w których student uczestniczył wraz z uzyskaną liczbą punktów ECTS, jak również wyniki w nauce, jakie student osiągnął, wyrażone zarówno w miejscowej skali ocen, jak i w skali ECTS (stopnie ECTS). Punkty ECTS odzwierciedlają pracę włożoną przez studenta w celu zaliczenia danego przedmiotu, a oceny ECTS - jakość tej pracy. Podpisaną kopię wykazu powinny otrzymać wszystkie strony, tj. uczelnia macierzysta, uczelnia przyjmująca oraz student.

ECTS A EGZAMINY WSTĘPNE

Wszystkie uczelnie w krajach Unii Europejskiej stosują ECTS. W Polsce, niestety, wciąż są szkoły, które nie mają wdrożonego systemu, mimo że jest to wymóg określony w rozporządzeniu o regulaminie studiów. ECTS jednak nie decyduje o przyjęciu lub nie danego studenta, np. na studia magisterskie. Oznacza to, że osoba, która studia licencjackie ukończyła w Polsce, a magisterskie chce podjąć za granicą, musi złożyć wszystkie wymagane dokumenty i przejść proces rekrutacji określony przez uczelnię. Uczelnia jednak zapoznaje się dokładnie z dotychczasowym przebiegiem studiów. Niezbędne do tego celu informacje są przedstawiane w narzędziach ECTS, które mają zapewnić przejrzystość. Punkty ECTS powinny być zapisane w suplemencie do dyplomu.

PROCES BOLOŃSKI

29 państw europejskich, w tym Polska, zadeklarowało, że do 2010 roku wprowadzi studia dwustopniowe, punktowy systemu zaliczania oraz dyplomy wydawane wspólnie przez kilka uczelni. Przedsięwzięcia te mają wpłynąć na zwiększenie wymiany nauczycieli i studentów pomiędzy uczelniami.

Informacje na temat rozliczania wyjazdów stypendialnych oraz całego funkcjonowania Procesu Bolońskiego, którego narzędziami są m.in. punkty ECTS, można uzyskać u Pełnomocnika Rektora ds. Realizacji Procesu Bolońskiego, koordynatorów Socratesa lub u Studenckich Rzeczników Bolońskich.

Ważne!

System ECTS działa w dwie strony. Pozwala bowiem uczelni przyjmującej poznać poziom wiedzy stypendysty - nie do końca pokazuje jedynie, jakie przedmioty zrealizował i które z nich wymagały najwięcej pracy. Uczelnie żądają wręcz przedłożenia wykazu zajęć zaliczonych w uczelni macierzystej przed przyjazdem studenta na stypendium

JOLANTA GÓRA, DOMINIKA SIKORA