REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Cmentarz nie będzie mógł zlikwidować grobu, w związku z jego nieopłaceniem – szykuje się ważna zmiana w przepisach?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
grób, cmentarz, likwidacja grobu, opłata, zasiłek pogrzebowy
Cmentarz nie będzie mógł zlikwidować grobu, w związku z jego nieopłaceniem – szykuje się ważna zmiana w przepisach?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 20 stycznia br., do Sejmu została złożona petycja, w której jej autor domaga się objęcia kolejnych grobów wyłączeniem od prawa zarządu cmentarza do jego likwidacji (a dokładnie – wykorzystania grobu do ponownego chowania zwłok innej osoby), jeżeli po upływie 20 lat nikt nie zgłosi zastrzeżenia przeciw ponownemu użyciu grobu i nie zostanie uiszczona tzw. opłata prolongacyjna, a grób nie zostanie uznany przez władze cmentarza za posiadający wartość „pamiątki historycznej”. Niezgodna – z proponowaną regulacją – likwidacja grobu, ma ponadto wiązać się z odpowiedzialnością karną (i możliwością wymierzenia kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8).

Kiedy cmentarz może zlikwidować grób – zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami – jeżeli trzymać się ich literalnego brzmienia – cmentarz, tak naprawdę, nie może zlikwidować grobu, a może go – wykorzystać do ponownego chowania zwłok innej osoby. I to tylko pod pewnymi warunkami. Wynika to wprost z art. 7 ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgodnie z którym, grób może zostać użyty do ponownego chowania zwłok:

REKLAMA

REKLAMA

  • po upływie 20 lat,
  • jeżeli żadna osoba nie zgłosiła zastrzeżenia przeciw użyciu grobu do ponownego chowania oraz
  • nie została uiszczona (ponowna, tj. po upływie ww. 20 lat) opłata (tzw. opłata prolongacyjna), przewidziana za pochowanie zwłok (wysokość tej opłaty dla cmentarzy komunalnych, określają akty wewnętrzne gminy – najczęściej uchwały rady gminy lub miasta).

Jeżeli zatem, jakakolwiek osoba, zgłosi zastrzeżenie przeciw użyciu danego grobu do ponownego chowania i ponownie uiści opłatę przewidzianą za pochowanie zwłok – wywoła to skutek na następne 20 lat (w tym okresie, grób nie będzie mógł zostać użyty do ponownego chowania innych zwłok lub jak określa się to potocznie – nie będzie mógł zostać zlikwidowany).

Jest jednak pewien wyjątek od powyższych zasad – nie znajdują one zastosowania do grobów murowanych przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, a także do chowania urn zawierających szczątki ludzkie powstałe w wyniku spopielenia zwłok (art. 7 ust. 3 ww. ustawy). Oznacza to, że – zarówno kilkuosobowe groby murowane, jak i groby przeznaczone do chowania urn – nie mogą być przez cmentarze przeznaczane do ponownego chowania zwłok po upływie 20 lat, nawet jeżeli nikt z rodziny nie zgłosi zastrzeżenia w tym zakresie i nie zostanie uiszczona ponowna opłata za pochowanie zwłok.1 Gminy nie są natomiast uprawnione do uchwalania przepisów, którymi nakładałyby obowiązek ponownego uiszczenia opłaty za pochówek, po upływie 20 lat, w odniesieniu do kilkuosobowych grobów murowanych oraz grobów przeznaczonych do chowania urn.2 Przepisy ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgodnie z którymi cmentarz – na określonych w nich warunkach – ma prawo do użycia grobu do ponownego chowania zwłok, znajdują zatem zastosowanie przede wszystkim do grobów ziemnych.

Niedozwolone jest również – zgodnie z art. 7 ust. 5 ww. ustawy – użycie grobu do ponownego chowania przez cmentarz, jeżeli grób ten ma wartość pamiątki historycznej (ze względu na swą dawność lub osoby, które są w nim pochowane albo zdarzenia, z którymi mają związek.

REKLAMA

Z uwagi na fakt, iż opłaty za pochówek, są ustalane przez samorządy, w drodze uchwały rady miasta lub gminy – warto w tym miejscu również wspomnieć, że ww. organy nie mają prawa do zwiększenia ww. opłat, tylko z powodu zwiększenia kwoty zasiłku pogrzebowego (co jest aktualnie przedmiotem procedowanej w sejmie nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Więcej na temat projektowanych zmian w zakresie kwoty zasiłku pogrzebowego, można przeczytać w poniższym artykule:

Czym, tak naprawdę, jest likwidacja grobu – zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?

Jak zostało już wspomniane powyżej – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych i wyłącznie na określonych w niej warunkach (również wypunktowanych powyżej) – cmentarz, tak naprawdę, nie może zlikwidować grobu, a może go – wykorzystać do ponownego chowania zwłok innej osoby. Polega to na tym, że grób jest otwierany, chowane są do niego kolejne zwłoki, a nagrobek jest rozbierany i zastępowany nowym. Na grobie przestaje zatem widnieć imię i nazwisko osoby, która została w nim pochowana jako pierwsza (ponad 20 lat temu), ale jej szczątki nie są fizycznie usuwane z grobu, a jej imię i nazwisko nadal pozostaje zapisane w księgach cmentarnych.

Kolejne groby, mają zostać objęte wyłączeniem od prawa do likwidacji (a dokładnie – wykorzystania grobu do ponownego chowania zwłok innej osoby)

W dniu 20 stycznia 2025 r., do Sejmu, została złożona petycja w sprawie zmiany ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (nr BKSP-155-X-417/25), w której – jej autor – zażądał podjęcia przez sejmową Komisję do Spraw Petycji inicjatywy ustawodawczej w zakresie wprowadzenia ww. ustawie jednoznacznego zakazu likwidacji grobów wpisanych do ewidencji grobów weteranów walko o wolność i niepodległość Polski, prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, jak również odpowiedzialności karnej z tytułu naruszenia ww. zakazu.

Jak argumentuje autor ww. petycji – w ustawie z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski brak jest postanowień zakazujących oraz penalizujących likwidację grobów wpisanych do Ewidencji Grobów Weteranów, a z jego doświadczenia wynika, że – „ustawicznie występują przypadki działań zarządców cmentarzy, zmierzające do likwidacji grobów wpisanych do Ewidencji”, co uniemożliwia pełne urzeczywistnienie celów dla których została uchwalona ww. ustawa, która to – miała powstrzymać proces likwidacji tego typu grobów, będący „dotkliwym uszczerbkiem dla polskiego dziedzictwa historycznego i kulturowego”.

Jak wskazuje autor petycji – w zakresie likwidacji grobów weteranów, w związku z brzmieniem art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (zgodnie z którym – przepisy niniejszej ustawy nie naruszają ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych) – zastosowanie znajduje art. 7 ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, który ustanawia (omówione powyżej) generalne zasady w zakresie likwidacji grobów (a konkretnie – wykorzystywania ich do ponownego chowania zwłok innej osoby).

W związku z powyższym – w obecnym stanie prawnym – zakaz likwidacji grobów weteranów (tj. grobów wpisanych do Ewidencji Grobów Weteranów) można wywieść jedynie pośrednio z art. 7 ust. 5 ww. ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgodnie z którym – wzbronione jest użycie do ponownego pochowania grobów, mających wartość pamiątek historycznych. W braku istnienia przepisów proceduralnych w zakresie ustalenia czy dany grób ma charakter „pamiątki historycznej” oraz definicji legalnej zwrotu normatywnego „pamiątka historyczna” – autor petycji upatruje jednak powodów, dla których zakaz wynikający z art. 7 ust. 5 ww. ustawy, w odniesieniu do grobów weteranów, nie jest w praktyce respektowany przez zarządy cmentarzy, którym pozostawiono swobodną ocenę tego, czy dany grób wpisany do Ewidencji Grobów Weteranów, posiada wartość pamiątki historycznej. „W efekcie, w razie odmiennej optyki i przyjęcia, że groby takie powyższej wartości nie powiadają, możliwa jest ich likwidacja, co jak pokazuje moje doświadczenie wielokrotnie próbowano uczynić. (…) Pozostawienie zarządom cmentarzy swobody decyzyjnej w tym przedmiocie jest stanem wysoce niepożądanym, w szczególności z uwagi na brak kwalifikacji merytorycznych (m.in. specjalistycznej wiedzy historycznej) do podejmowania takich rozstrzygnięć, jak również istnienie spornych interesów w zakresie pozostawiania grobów na zarządzanych przez nich cmentarzach.” – argumentuje autor petycji.

Z tego powodu – domaga się on ustanowienia przepisu, z którego wprost wynikałoby, że – „Zakazane jest użycie do ponownego pochowania grobu weterana walk o wolność i niepodległość Polski, wpisanego do ewidencji”, a zatem niezawierającego klauzul generalnych i odesłań do innych ustaw. Wprowadzenie takiej regulacji do ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski – definitywnie uniemożliwiłoby cmentarzom likwidację grobów weteranów oraz pobieranie tzw. opłat prolongacyjnych od tych grobów (od uiszczenia których, uzależniony jest brak użycia tychże grobów do ponownego pochowania), tworząc „pożądany przez Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej oraz Ustawę o Grobach Weteranów stan prawny, w którym bezsprzecznie brak będzie możliwości likwidacji grobów wpisanych do Ewidencji”.

Za bezprawną likwidację grobu grozić ma kara od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności

Autor petycji domaga się ponadto wprowadzenia penalizacji bezprawnej likwidacji grobu weterana, w postaci dodania do ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski przepisu, zgodnie z którym – kto wbrew postanowieniu w art. 6a (red.: tj. przepisu zakazującego likwidację grobów weteranów, którego dodania do ustawy domaga się autor) używa do ponownego pochowania grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski – podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Chyba, że sprawca czyni działa nieumyślnie – wówczas podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat. 2.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami – w przypadku niezgodnego z przepisami art. 7 ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych – ponownego wykorzystania do chowania grobu weterana (o ile został on uznany za pamiątkę historyczną) – jedyną sankcją, jaka może spotkać władze danego cmentarza, jest sankcją przewidziana w art. 18 ust. 1 ww. ustawy, tj. kara aresztu (w wymiarze od 5 do 30 dni3) albo grzywny (w wysokości, co do zasady, od 20 do 5 000 zł4), które – w ocenie autora petycji – „nie są karami współmiernymi do omawianego czynu” i tym samym – nie realizują funkcji prewencyjnej.

Kiedy nowe przepisy miałyby wejść w życie?

Aktualnie, petycja w sprawie zmiany ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski – oczekuje na rozpatrzenie Komisji do Spraw Petycji, do której została ona skierowana w dniu 26 lutego 2025 r. Nie został jeszcze wyznaczony termin posiedzenia, podczas którego zostanie ona poddana obradom. Jej dalszy los i to kiedy ewentualnie nowe przepisy mogłyby wejść w życie – pozostaje zatem obecnie wyłącznie „w rękach” posłów, będących członkami ww. Komisji.

1 zob. wyrok NSA z dnia 4.12.2018 r. sygn. akt II OSK

2 zob. wyrok WSA we Wrocławiu z 22.08.2024 r., sygn. akt IV SA/Wr 237/24

3 Zgodnie z art. 19 Kodeksu wykroczeń

4 Zgodnie z art. 24 par. 1 Kodeksu wykroczeń

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (t.j. Dz.U. 2024 poz. 576)
  • Ustawa z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz.U. z 2018 r, poz. 2529)
  • Ustawa z dnia 20.05.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2119 z późn. zm.)

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

Osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł. Świadczenie pielęgnacyjne w 2026 r. Tylko stopień znaczny. Stopień umiarkowany poszkodowany w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Bo zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (stopień znaczny). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA

Najniższa krajowa 2026: 4806 zł brutto. Ile netto na rękę minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową?

Opublikowano już rozporządzenie Rady Ministrów z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. W tym akcie prawnym określono, że od 1 stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4806 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych – 31,40 zł. Czy trzeba zmieniać (aneksować) umowy o pracę od nowego roku? Co może zrobić pracownik, gdy pracodawca nie wypłaca minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową? Wyjaśniamy.

System kaucyjny 2025: od października mała rewolucja, a sklepy nie są gotowe? Dodatkowe koszty i brak miejsca na składowanie butelek i puszek

Zaledwie kilkanaście dni pozostało do wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce. Zgodnie z przepisami, które zaczną obowiązywać od 1 października, wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. będą musiały zbierać opakowania objęte systemem, z kolei mniejsze punkty sprzedaży mogą przystąpić do programu dobrowolnie. Zmiany są nowością nie tylko dla przedsiębiorców – badania pokazują, że z systemu kaucyjnego korzystało dotychczas zaledwie 28 proc. Polaków . Pozytywnie oceniły go trzy na cztery osoby z tej grupy, co potwierdza coraz większe przywiązanie konsumentów do kwestii ekologicznych w handlu detalicznym. Choć są one ważne również dla właścicieli sklepów, przepisy w obecnym kształcie rodzą w ich opinii zbyt wiele wyzwań finansowych i organizacyjnych.

Rewolucja mieszkaniowa dla seniorów. Nowe przepisy pozwolą osobom starszym uciec z „więzienia czwartego piętra” i zamieszkać wygodnie już od 2026 roku

Nowa ustawa wprowadzająca umowy najmu senioralnego lokalu to prawdziwa rewolucja dla starszych mieszkańców Polski. Już od 1 stycznia 2026 roku seniorzy mieszkający powyżej trzeciego piętra bez windy będą mogli zamienić swoje mieszkania na lokale dostosowane do ich potrzeb – bez konieczności spełniania kryteriów dochodowych. Projekt wprost rozwiązuje problem tzw. „więźniów czwartego piętra” i daje gminom narzędzia do elastycznego zarządzania mieszkaniowym zasobem, poprawiając jakość życia milionów osób starszych w całym kraju.

System kaucyjny od 1 października 2025 r. Nie zgniataj, nie niszcz butelek i puszek, bo nie dostaniesz zwrotu kaucji. Czy trzeba mieć paragon?

W dniu 1 października 2025 roku zacznie obowiązywać w Polsce system kaucyjny. Przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach objętych systemem zobowiązani są do umieszczania na tych opakowaniach oznakowania wskazującego na objęcie opakowania systemem kaucyjnym i określającego wysokość kaucji. Przy zwrocie do sklepu butelki plastikowej o pojemności do 3 litrów, czy puszki metalowej do 1 litra (jeżeli są oznaczone znakiem systemu kaucyjnego) - otrzymasz 50 groszy za każdą taką butelkę, czy puszkę. Za zwrot każdej butelki szklanej (ze znakiem systemu kaucyjnego) o objętości do 1,5 litra, otrzymasz 1 zł. Nie trzeba mieć paragonu, by dostać zwrot kaucji.

REKLAMA

Ustawowy zakaz zamieszczania w internecie zdjęć dzieci przez rodziców – rząd podjął decyzję po interwencji RPO

W związku z pogłębiającym się problemem tzw. sharentingu, który polega na upowszechnianiu w środowisku cyfrowym, w szczególności w mediach społecznościowych, wizerunku dzieci przez rodziców i inne osoby – na skutek podjętej w tej sprawie interwencji przez Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) – Ministerstwo Cyfryzacji zajęło stanowisko w sprawie wprowadzenia w Polsce generalnego, ustawowego zakazu (lub ograniczenia) zamieszczania w internecie zdjęć dzieci.

Sąd: Jak liczyć zachowek od mieszkania [Wyrok w sprawie wydziedziczonego synka i trójki wnuków]

W artykule przedstawiam przykład (za wyrokiem sądu) obliczania zachowku dla rodziny, w której spadkodawca miał trójkę dzieci i trójkę wnuków. Córka przejęła mieszkanie po ojcu na podstawie testamentu, pozostałe dzieci (i wnuki) nie otrzymali nic. Wnuki (3 osoby) dziedziczą dlatego, że ich ojciec (syn zmarłego spadkobiercy) także zmarł. Jak sąd obliczył zachowek? Przedstawiam to krok po kroku.

REKLAMA