REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Cmentarz nie będzie mógł zlikwidować grobu, w związku z jego nieopłaceniem – szykuje się ważna zmiana w przepisach?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
grób, cmentarz, likwidacja grobu, opłata, zasiłek pogrzebowy
Cmentarz nie będzie mógł zlikwidować grobu, w związku z jego nieopłaceniem – szykuje się ważna zmiana w przepisach?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 20 stycznia br., do Sejmu została złożona petycja, w której jej autor domaga się objęcia kolejnych grobów wyłączeniem od prawa zarządu cmentarza do jego likwidacji (a dokładnie – wykorzystania grobu do ponownego chowania zwłok innej osoby), jeżeli po upływie 20 lat nikt nie zgłosi zastrzeżenia przeciw ponownemu użyciu grobu i nie zostanie uiszczona tzw. opłata prolongacyjna, a grób nie zostanie uznany przez władze cmentarza za posiadający wartość „pamiątki historycznej”. Niezgodna – z proponowaną regulacją – likwidacja grobu, ma ponadto wiązać się z odpowiedzialnością karną (i możliwością wymierzenia kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8).

Kiedy cmentarz może zlikwidować grób – zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami – jeżeli trzymać się ich literalnego brzmienia – cmentarz, tak naprawdę, nie może zlikwidować grobu, a może go – wykorzystać do ponownego chowania zwłok innej osoby. I to tylko pod pewnymi warunkami. Wynika to wprost z art. 7 ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgodnie z którym, grób może zostać użyty do ponownego chowania zwłok:

REKLAMA

  • po upływie 20 lat,
  • jeżeli żadna osoba nie zgłosiła zastrzeżenia przeciw użyciu grobu do ponownego chowania oraz
  • nie została uiszczona (ponowna, tj. po upływie ww. 20 lat) opłata (tzw. opłata prolongacyjna), przewidziana za pochowanie zwłok (wysokość tej opłaty dla cmentarzy komunalnych, określają akty wewnętrzne gminy – najczęściej uchwały rady gminy lub miasta).

REKLAMA

Jeżeli zatem, jakakolwiek osoba, zgłosi zastrzeżenie przeciw użyciu danego grobu do ponownego chowania i ponownie uiści opłatę przewidzianą za pochowanie zwłok – wywoła to skutek na następne 20 lat (w tym okresie, grób nie będzie mógł zostać użyty do ponownego chowania innych zwłok lub jak określa się to potocznie – nie będzie mógł zostać zlikwidowany).

Jest jednak pewien wyjątek od powyższych zasad – nie znajdują one zastosowania do grobów murowanych przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, a także do chowania urn zawierających szczątki ludzkie powstałe w wyniku spopielenia zwłok (art. 7 ust. 3 ww. ustawy). Oznacza to, że – zarówno kilkuosobowe groby murowane, jak i groby przeznaczone do chowania urn – nie mogą być przez cmentarze przeznaczane do ponownego chowania zwłok po upływie 20 lat, nawet jeżeli nikt z rodziny nie zgłosi zastrzeżenia w tym zakresie i nie zostanie uiszczona ponowna opłata za pochowanie zwłok.1 Gminy nie są natomiast uprawnione do uchwalania przepisów, którymi nakładałyby obowiązek ponownego uiszczenia opłaty za pochówek, po upływie 20 lat, w odniesieniu do kilkuosobowych grobów murowanych oraz grobów przeznaczonych do chowania urn.2 Przepisy ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgodnie z którymi cmentarz – na określonych w nich warunkach – ma prawo do użycia grobu do ponownego chowania zwłok, znajdują zatem zastosowanie przede wszystkim do grobów ziemnych.

Niedozwolone jest również – zgodnie z art. 7 ust. 5 ww. ustawy – użycie grobu do ponownego chowania przez cmentarz, jeżeli grób ten ma wartość pamiątki historycznej (ze względu na swą dawność lub osoby, które są w nim pochowane albo zdarzenia, z którymi mają związek.

Z uwagi na fakt, iż opłaty za pochówek, są ustalane przez samorządy, w drodze uchwały rady miasta lub gminy – warto w tym miejscu również wspomnieć, że ww. organy nie mają prawa do zwiększenia ww. opłat, tylko z powodu zwiększenia kwoty zasiłku pogrzebowego (co jest aktualnie przedmiotem procedowanej w sejmie nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Więcej na temat projektowanych zmian w zakresie kwoty zasiłku pogrzebowego, można przeczytać w poniższym artykule:

Czym, tak naprawdę, jest likwidacja grobu – zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?

Jak zostało już wspomniane powyżej – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych i wyłącznie na określonych w niej warunkach (również wypunktowanych powyżej) – cmentarz, tak naprawdę, nie może zlikwidować grobu, a może go – wykorzystać do ponownego chowania zwłok innej osoby. Polega to na tym, że grób jest otwierany, chowane są do niego kolejne zwłoki, a nagrobek jest rozbierany i zastępowany nowym. Na grobie przestaje zatem widnieć imię i nazwisko osoby, która została w nim pochowana jako pierwsza (ponad 20 lat temu), ale jej szczątki nie są fizycznie usuwane z grobu, a jej imię i nazwisko nadal pozostaje zapisane w księgach cmentarnych.

Kolejne groby, mają zostać objęte wyłączeniem od prawa do likwidacji (a dokładnie – wykorzystania grobu do ponownego chowania zwłok innej osoby)

REKLAMA

W dniu 20 stycznia 2025 r., do Sejmu, została złożona petycja w sprawie zmiany ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (nr BKSP-155-X-417/25), w której – jej autor – zażądał podjęcia przez sejmową Komisję do Spraw Petycji inicjatywy ustawodawczej w zakresie wprowadzenia ww. ustawie jednoznacznego zakazu likwidacji grobów wpisanych do ewidencji grobów weteranów walko o wolność i niepodległość Polski, prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, jak również odpowiedzialności karnej z tytułu naruszenia ww. zakazu.

Jak argumentuje autor ww. petycji – w ustawie z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski brak jest postanowień zakazujących oraz penalizujących likwidację grobów wpisanych do Ewidencji Grobów Weteranów, a z jego doświadczenia wynika, że – „ustawicznie występują przypadki działań zarządców cmentarzy, zmierzające do likwidacji grobów wpisanych do Ewidencji”, co uniemożliwia pełne urzeczywistnienie celów dla których została uchwalona ww. ustawa, która to – miała powstrzymać proces likwidacji tego typu grobów, będący „dotkliwym uszczerbkiem dla polskiego dziedzictwa historycznego i kulturowego”.

Jak wskazuje autor petycji – w zakresie likwidacji grobów weteranów, w związku z brzmieniem art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (zgodnie z którym – przepisy niniejszej ustawy nie naruszają ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych) – zastosowanie znajduje art. 7 ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, który ustanawia (omówione powyżej) generalne zasady w zakresie likwidacji grobów (a konkretnie – wykorzystywania ich do ponownego chowania zwłok innej osoby).

W związku z powyższym – w obecnym stanie prawnym – zakaz likwidacji grobów weteranów (tj. grobów wpisanych do Ewidencji Grobów Weteranów) można wywieść jedynie pośrednio z art. 7 ust. 5 ww. ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgodnie z którym – wzbronione jest użycie do ponownego pochowania grobów, mających wartość pamiątek historycznych. W braku istnienia przepisów proceduralnych w zakresie ustalenia czy dany grób ma charakter „pamiątki historycznej” oraz definicji legalnej zwrotu normatywnego „pamiątka historyczna” – autor petycji upatruje jednak powodów, dla których zakaz wynikający z art. 7 ust. 5 ww. ustawy, w odniesieniu do grobów weteranów, nie jest w praktyce respektowany przez zarządy cmentarzy, którym pozostawiono swobodną ocenę tego, czy dany grób wpisany do Ewidencji Grobów Weteranów, posiada wartość pamiątki historycznej. „W efekcie, w razie odmiennej optyki i przyjęcia, że groby takie powyższej wartości nie powiadają, możliwa jest ich likwidacja, co jak pokazuje moje doświadczenie wielokrotnie próbowano uczynić. (…) Pozostawienie zarządom cmentarzy swobody decyzyjnej w tym przedmiocie jest stanem wysoce niepożądanym, w szczególności z uwagi na brak kwalifikacji merytorycznych (m.in. specjalistycznej wiedzy historycznej) do podejmowania takich rozstrzygnięć, jak również istnienie spornych interesów w zakresie pozostawiania grobów na zarządzanych przez nich cmentarzach.” – argumentuje autor petycji.

Z tego powodu – domaga się on ustanowienia przepisu, z którego wprost wynikałoby, że – „Zakazane jest użycie do ponownego pochowania grobu weterana walk o wolność i niepodległość Polski, wpisanego do ewidencji”, a zatem niezawierającego klauzul generalnych i odesłań do innych ustaw. Wprowadzenie takiej regulacji do ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski – definitywnie uniemożliwiłoby cmentarzom likwidację grobów weteranów oraz pobieranie tzw. opłat prolongacyjnych od tych grobów (od uiszczenia których, uzależniony jest brak użycia tychże grobów do ponownego pochowania), tworząc „pożądany przez Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej oraz Ustawę o Grobach Weteranów stan prawny, w którym bezsprzecznie brak będzie możliwości likwidacji grobów wpisanych do Ewidencji”.

Za bezprawną likwidację grobu grozić ma kara od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności

Autor petycji domaga się ponadto wprowadzenia penalizacji bezprawnej likwidacji grobu weterana, w postaci dodania do ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski przepisu, zgodnie z którym – kto wbrew postanowieniu w art. 6a (red.: tj. przepisu zakazującego likwidację grobów weteranów, którego dodania do ustawy domaga się autor) używa do ponownego pochowania grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski – podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Chyba, że sprawca czyni działa nieumyślnie – wówczas podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat. 2.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami – w przypadku niezgodnego z przepisami art. 7 ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych – ponownego wykorzystania do chowania grobu weterana (o ile został on uznany za pamiątkę historyczną) – jedyną sankcją, jaka może spotkać władze danego cmentarza, jest sankcją przewidziana w art. 18 ust. 1 ww. ustawy, tj. kara aresztu (w wymiarze od 5 do 30 dni3) albo grzywny (w wysokości, co do zasady, od 20 do 5 000 zł4), które – w ocenie autora petycji – „nie są karami współmiernymi do omawianego czynu” i tym samym – nie realizują funkcji prewencyjnej.

Kiedy nowe przepisy miałyby wejść w życie?

Aktualnie, petycja w sprawie zmiany ustawy z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski – oczekuje na rozpatrzenie Komisji do Spraw Petycji, do której została ona skierowana w dniu 26 lutego 2025 r. Nie został jeszcze wyznaczony termin posiedzenia, podczas którego zostanie ona poddana obradom. Jej dalszy los i to kiedy ewentualnie nowe przepisy mogłyby wejść w życie – pozostaje zatem obecnie wyłącznie „w rękach” posłów, będących członkami ww. Komisji.

1 zob. wyrok NSA z dnia 4.12.2018 r. sygn. akt II OSK

2 zob. wyrok WSA we Wrocławiu z 22.08.2024 r., sygn. akt IV SA/Wr 237/24

3 Zgodnie z art. 19 Kodeksu wykroczeń

4 Zgodnie z art. 24 par. 1 Kodeksu wykroczeń

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (t.j. Dz.U. 2024 poz. 576)
  • Ustawa z dnia 22.11.2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz.U. z 2018 r, poz. 2529)
  • Ustawa z dnia 20.05.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2119 z późn. zm.)

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Milion kobiet oszukanych na emeryturach. Straciły nawet 70% podwyżki – teraz czas na sądy, RPO i Trybunał Konstytucyjny

Chodzi o kobiety z dwudziestu roczników, które w 1999 r. nie wybrały OFE i z tego powodu – nie mogły lub nie będą mogły skorzystać z prawa do ponownego przeliczenia wysokości ich emerytury, po osiągnięciu 65 roku życia, na podstawie art. 26c ustawy FUS (który wszedł w życie dużo później, niż podejmowały one decyzję co do OFE). Kobiety, które wybrały OFE (i w związku z tym – ZUS prowadzi im subkonto) na podstawie ww. przepisu – mogą natomiast uzyskać podwyżkę emerytury o nawet 71,2%. Poszkodowane emerytki, nie powinny pozostawać bezczynne – jest kilka sposobów na dochodzenie przez nie swoich praw.

Wyższa emerytura czy renta z ZUS w 2025 r. dzięki ERPO [co to, dla kogo i o co wnioskować?]

Emeryci i renciści mogą mieć wyższe świadczenia z ZUS, także w 2025 r. Prostym sposobem na to jest złożenie wniosku o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, zatem złożenie do ZUSu wniosku ERPO. Oczywiście na każdy kwalifikuje się do takiej podwyżki. Analizujemy kto, kiedy i o co powinien wnioskować- bo opcji jest dużo.

Zasiłek pielęgnacyjny nadal dochodem w pomocy społecznej

Zgodnie z aktualnymi przepisami zasiłek pielęgnacyjny stanowi dochód, który MOPS uwzględnia przy ubieganiu się o świadczenia z pomocy społecznej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej aktualnie nie pracuje nad zmianą przepisów w tym zakresie. Tak wynika z odpowiedzi na petycję, która w tym roku wpłynęła do resortu rodziny.

W 2025 r. ZUS też zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to złożenie wniosku do 20 maja 2025 r.

Zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców – 20 maja 2025 r. to ostatni dzień na rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne, musisz uwzględnić to rozliczenie w dokumentach za kwiecień.

REKLAMA

Wybory papieża: 135 kardynałów wybierze następcę papieża Franciszka. Jak przebiega konklawe?

135 kardynałów wybierze nowego papieża. Tak jak w 2013 r. Jak przebiega konklawe? Opowiada kardynał Rainer Maria Woelki, który uczestniczył w wyborze papieża Franciszka.

Czy była żona dziedziczy po byłym mężu i na odwrót?

Jak rozwód wpływa na dziedziczenie po byłym małżonku? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, czy też ustawowym. Oto ważne przepisy!

Tysiąclecie Korony Polskiej: Warszawa, program na niedzielę, 27 kwietnia 2025 roku

Obchody Tysiąclecia Korony Polskiej odbędą się już w niedzielę, 27 kwietnia 2025 r. Warszawa stanie się centrum ogólnopolskich obchodów tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski. W programie wyjątkowe wydarzenie o charakterze historyczno-kulturowym, na które wstęp będzie całkowicie bezpłatny. Czeka nas dzień pełen emocji, edukacji, zabawy i dumy narodowej. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów.

Dodatek do renty: Przecież niepełnosprawność to nie wybór. Nikt nie wybiera sobie wieku, w którym zachoruje czy ulegnie wypadkowi

Wciąż wpływają do rządu apele o szybkie wprowadzenie drugiego dodatku dla rencistów. Pierwszy otrzymują beneficjenci renty socjalnej. O podobny dodatek zabiegają renciści z tytułu niezdolności do pracy. W obu przypadkach nie chodzi o dodatek dla każdego rencisty. Musi on dodatkowo mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ten wymóg powoduje, że pokrzywdzeni czują się często renciści nie dysponujący tym orzeczeniem – pokrzywdzenie wynika z tego, że nie mogą liczyć na istotne podwyżki renty zasadniczej (z wyjątkiem podwyżek okołoinflacyjnych).

REKLAMA

Pogrzeb papieża Franciszka [Transmisja NA ŻYWO]

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek, 21 kwietnia 2025 r. o godz. 7:35. Miał 88 lat. Przyczynami śmierci był udar mózgu i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Trumna z ciałem papieża Franciszka wystawiona jest w bazylice Św. Piotra. Wierni mogą oddać mu hołd. O godz. 20:00 rozpocznie się obrzęd zamknięcia trumny przed sobotnią ceremonią pogrzebową.

Dyskryminacja cudzoziemców w warszawskim urzędzie? RPO żąda wyjaśnień

Cudzoziemiec chciał zarejestrować auto, ale urząd odmówił przyjęcia go poza wyznaczonymi godzinami dla obcokrajowców. Rzecznik Praw Obywatelskich mówi wprost: to może być naruszenie zasad równego traktowania. RPO domaga się pilnych wyjaśnień i zmian w warszawskich urzędach.

REKLAMA