Sądownictwo powszechne po zmianach

Na posiedzeniu rządu, w dniu 5 sierpnia 2014 roku, ministrowie zajmą się projektem dotyczącym sądów. Jego celem jest usprawnienie funkcjonowania sądownictwa, m. in. poprzez uporządkowanie kwestii związanych z nadzorem administracyjnym Ministra Sprawiedliwości nad sądownictwem powszechnym.

Zobacz również: Nagrywanie rozpraw w postępowaniu cywilnym

Projekt stanowi również wykonanie wyroku TK z dnia 7 listopada 2013 r, K 31/12, w którym TK stwierdził niezgodność z konstytucją szeregu przepisów ustawy o ustroju sądów. Wśród nich znalazły się te, dotyczące:

fakultatywnego, a nie obligatoryjnego odwołania dyrektora sądu po negatywnej opinii zgromadzenia ogólnego sędziów apelacji (art.32b § 1 u.s.p.),
fakultatywnego wniosku prezesa sądu związanego z naruszeniem przez dyrektora sądu obowiązków (art.32b § 3 u.s.p.),
braku możliwości wniesienia zastrzeżeń przez prezesa lub wiceprezesa sądu do uwagi na piśmie sporządzonej przez Ministra Sprawiedliwości (art.37g § 5 u.s.p.),
braku możliwości wniesienia zastrzeżeń przez prezesa sądu apelacyjnego do odmowy przyjęcia przez Ministra Sprawiedliwości informacji rocznej o działalności sądów na obszarze apelacji (art.37h §2 u.s.p.).

Przedmiotowy projekt wprowadza następujące zmiany:

kompleksowe uregulowania zagadnień ustrojowych w ustawie - Prawo o ustroju powszechnych zwanej dalej „usp”, w tym poprzez upoważnienie Ministra Sprawiedliwości do określenia właściwości sądów powszechnych w sprawach z zakresu prawa prasowego, prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz ksiąg wieczystych oraz zmian w organizacji sądów;
zmianę sposobu podejmowania uchwał przez zgromadzenie sędziów sądu apelacyjnego oraz zgromadzenie sędziów okręgu, doprecyzowania przepisów dotyczących sprawowania zewnętrznego nadzoru administracyjnego przez Ministra Sprawiedliwości, określenia uprawnień Ministra Sprawiedliwości związanych z usuwaniem rozbieżności w wykładni prawa;
zmianę przepisów dotyczących powoływania dyrektorów sądów, doprecyzowanie przepisów dotyczących podziału obowiązków pomiędzy prezesa sądu i dyrektora sądu, określenie uprawnień pracowników ochrony sądu;
rezygnację z zakazu przeprowadzania przez tego samego sędziego wizytatora dwóch kolejnych wizytacji tego samego wydziału;
zmianę zasad delegowania sędziów do sądu wyższego rzędu oraz ograniczenie czasu delegowania do Ministerstwa Sprawiedliwości, lub innej jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej, sędziów i przedstawicieli innych niż sędziowie grup zawodowych, związanych z szeroko pojętym wymiarem sprawiedliwości;
zmianę realizacji prawa do nieodpłatnego zakwaterowania sędziego delegowanego do innej miejscowości, niż miejscowość, w której znajduje się jego miejsce służbowe;
przyznanie świadczeń sędziom delegowanym do pełnienia obowiązków w międzynarodowej sędziowskiej organizacji pozarządowej;
wprowadzenia odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych informacji w oświadczeniu majątkowym oraz zmiany przepisów dotyczących przedawnienia przewinienia dyscyplinarnego;
przyjęcie zasady wypłaty nagrody jubileuszowej w przypadku przechodzenia w stan spoczynku, jeśli sędziemu w chwili przejścia w stan spoczynku brakuje 12 miesięcy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej;
doprecyzowanie rodzajów dokumentów składanych przez kandydatów na ławników;
określenie obowiązków Ministra Sprawiedliwości związanych z informatyzacją i obsługą informatyczną sądów, w tym stworzenie podstaw prawnych do prowadzenia przez Ministra Sprawiedliwości centralnych rejestrów biegłych, stałych mediatorów i lekarzy sądowych;
określenia kręgu podmiotów uprawnionych do korzystania z Centralnej Bazy Danych Osób Pozbawionych Wolności (nowelizacja ustawy o Służbie Więziennej).