Czy do regulaminu wynagradzania jednostki samorządowej można wprowadzić inne zasady rekompensowania nadgodzin niż ogólnie obowiązujące

Nie. Pracodawca samorządowy nie może ograniczyć pracownikom swobody wyboru sposobu rekom­pensaty pracy nadliczbowej.

Zarządzenie, w którym zostałaby wyłączona możliwość dokonania przez pracownika wyboru formy rekompensaty pracy w nadgodzinach, należy uznać za niezgodne z prawem. Pogarsza ono sytuację pra­cownika w stosunku do tego, co wynika z przepisów ustawy o pracownikach samorządowych. Taka we­wnętrzna regulacja byłaby zatem nieważna. Nie można przyjąć, że możliwe byłoby zastosowanie takiego rozwiązania na podstawie art. 39 ustawy o pracownikach samorządowych, wskazującego na uprawnienie pracodawcy samorządowego do ustalania w regulaminie wynagradzania warunków wynagradzania za­trudnianych pracowników. Przy kształtowaniu zasad wynagradzania nie można bowiem wyłączać podsta­wowych zasad prawa pracy, czyli m.in. odpłatności za wykonaną pracę. Do regulaminu wynagradzania pracodawca mógłby natomiast wprowadzić regulacje korzystniejsze niż obowiązujące przepisy, np. przy­znając prawo do dodatków za pracę nadliczbową w określonej wysokości.

Ustawa o pracownikach samorządowych zawiera odrębną od przepisów Kodeksu pracy regulację doty­czącą rekompensowania pracy w godzinach nadliczbowych. Pracownikowi samorządowemu za wykonywa­nie takiej pracy przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze. Czas wolny - na wniosek pracownika - może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu (art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych).

Zobacz serwis: Prawa pracownika

Zatem za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracownikom samorządowym przysługuje tylko wynagrodzenie, bez dodatku. Potwierdził to m.in. Departament Prawny Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w piśmie z 29 maja 2009 r.:

(...) Pracownikowi samorządowemu wykonującemu pracę w godzinach nadliczbowych na po- RM l^eceni^e przełożonego co do zasady przysługuje wynagrodzenie albo czas wolny. Obowiązu­jące regulacje nie przewidują dodatków ani 50%, ani 100% za godziny nadliczbowe. A zatem pracownikowi samorządowemu za pracę w godzinach nadliczbowych należy się wynagrodzenie, a nie dodatek (...).

Natomiast czas wolny za nadgodziny jest udzielany w takim samym wymiarze (czyli 1 godzina wolna za 1 godzinę nadliczbową).

Krzysztof T. jest młodszym księgowym w urzędzie gminy, zatrudnionym na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Jego miesięczne wynagrodzenie wynosi 1700 zł. W grudniu 2014 r. pracownik przez 10 godzin pracował w godzinach nadliczbowych. Krzysztof T. jako formę rekompensaty wybrał wynagrodzenie. Takie postępowanie pracownika jest prawidłowe.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Ponieważ prawo wyboru sposobu rekompensaty przepisy ustawy o pracownikach samorządowych przyznają pracownikowi, to - inaczej niż na podstawie Kodeksu pracy - pracodawca nie może ani naka­zać odebrania nadgodzin, gdy nie chce za nie płacić, ani odrzucić wniosku pracownika o udzielenie czasu wolnego, gdyby wolał on rozliczyć się w ten sposób. Wynika to wprost z użycia określenia „według jego wyboru", odnoszącego się do uprawnienia przypisanego pracownikowi. Pracodawca jest więc związany decyzją pracownika w tym zakresie, ale ma wpływ na wybór terminu odbioru czasu wolnego. Z ustawy o pracownikach samorządowych nie wynika, że pracownik ma możliwość narzucenia terminu wykorzy­stania czasu wolnego za pracę nadliczbową.

Podstawa prawna:

• art. 129, art. 151-151⁴, art. 178 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz.1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662
• art. 97 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1111; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1199
• art. 29, art. 30 ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych - j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 269; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1199
• art. 39, art. 42 ust. 2-4, art. 43 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1202