REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kryzys psychiczny u dziecka. Co powinno niepokoić? Jak można pomóc?

Kryzys psychiczny u dziecka. Co powinno niepokoić? Jak można pomóc?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rośnie liczba dzieci i młodzieży objętych pomocą specjalistyczną ze względu na zaburzenia psychiczne. Objawami gorszego stanu psychicznego mogą być np. problemy ze snem, koncentracją uwagi, brak siły i chęci do podejmowania codziennych aktywności. Niekiedy gorsze samopoczucie psychiczne dziecka wymaga pomocy specjalistów.
rozwiń >

Jak pomóc dziecku w kryzysie psychicznym?

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest ważnym aspektem ich prawidłowego rozwoju oraz funkcjonowania w społeczeństwie. Trudności emocjonalne i zaburzenia psychiczne wpływają negatywnie na zdrowie naszych dzieci i utrzymywanie dobrych relacji z rówieśnikami.

REKLAMA

Ponadto dzieci i młodzież z zaburzeniami zdrowia psychicznego częściej osiągają słabsze wyniki w nauce, co jeszcze bardziej pogłębia problemy. Przyjmuje się, że na całym świecie 1 na 7 (14%) osób w wieku 10-19 lat doświadcza zaburzeń psychicznych.*

*Raport UNICEF „The State of the World’s Children 2021″

REKLAMA

– W przestrzeni publicznej coraz więcej mówi się o zdrowiu psychicznym i dzięki temu zwiększa się świadomość społeczna. Obserwujemy pogorszenie kondycji psychicznej dzieci i młodzieży oraz rosnącą liczbę młodych osób potrzebujących wsparcia specjalistycznego, a jest to związane z wieloma czynnikami. Jednym z nich jest kryzys relacji, który znacząco wpływa na kondycję psychiczną dzieci i młodzieży. Widać go w najbliższym dziecku otoczeniu, dlatego same dzieci i nastolatkowie mówią o tym, że czują się samotne, niesłuchane, nierozumiane. Jeśli dziecko nie ma odpowiedniego wzorca w najbliższym otoczeniu to jest mu bardzo trudno w prawidłowy sposób budować relacje z innymi. Zanika kultura spędzania ze sobą czasu i dzięki temu poznawania siebie, dlatego tak ważna jest w tym obszarze systematycznie prowadzona profilaktyka. Bardzo często podczas różnych spotkań młodzież mówi do nas dorosłych, abyśmy im pomogli, wspierając i dając odpowiednie narzędzia, żeby umieli radzić sobie z wyzwaniami, jakie niesie codzienność – zwraca uwagę dr n. med. Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Zdrowie psychiczne, zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest jednym z podstawowych elementów ogólnego zdrowia. Oznacza nie tylko brak zaburzeń czy choroby, ale także:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • potencjał psychiczny, umożliwiający zaspokajanie swoich potrzeb, osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji z życia
  • zdolność rozwoju, uczenia się, radzenia sobie ze zmianami i pokonywaniem trudności
  • sprzyja nawiązywaniu i utrzymywaniu dobrych relacji z innymi ludźmi oraz aktywnemu udziałowi w życiu społecznym.

Jak rozpoznać trudne emocje?

Dzieci często nie potrafią w odpowiedni sposób wyrazić słowami co im dolega, z czym sobie nie radzą, dlatego uciekają m.in. w zachowania, które mają zwrócić na nie uwagę dorosłych lub rówieśników. Wielu rodziców czy opiekunów nigdy nie pomyślałoby, że dziwne postępowanie ich dzieci może być początkiem kryzysu psychicznego.

Objawy bowiem często przypominają wejście w burzliwy okres dojrzewania. Dlatego tak ważne jest, aby być czujnym i nie bagatelizować żadnych niepokojących symptomów.

Depresja u dzieci i młodzieży

REKLAMA

Depresja jest chorobą, która objawiać się może przez poczucie osamotnienia, smutku, braku energii, braku zainteresowania czynnościami, które dotąd sprawiały przyjemność i dawały satysfakcję. Ta choroba może dotknąć każdego z nas. Bez względu na płeć, wiek czy status społeczny. Często rozwija się latami, powoli odbierając radość życia.

Jak reagować, kiedy widzimy jej objawy u naszych dzieci? Co powinno wzbudzić nasz niepokój? Posłuchaj co mówią eksperci: prof. dr hab. n. med. Filip Rybakowski oraz psycholog Anna Napiórkowska.

Co powinno Cię zaniepokoić?

  • objawy obniżonego nastroju i stresu, smutek, przeciążenie, napięcie
  • zaburzenia odżywiania, zajadanie stresu lub brak apetytu czy stosowanie restrykcyjnych diet
  • objawy somatyczne, bóle: głowy, stawów, pleców, brzucha, czy przyspieszone bicie serca, potliwość, drżenie rąk
  • wycofywanie się z kontaktów społecznych
  • zaburzenia snu, bezsenność, poczucie ciągłego zmęczenia, nadmierna senność
  • pogorszenie wyników w szkole i spadek zaangażowania w naukę
  • problemy wychowawcze, agresywne zachowania, płaczliwość, nadpobudliwość, drażliwość, wybuchowość
  • problemy dotyczące relacji z otoczeniem, agresja, łamanie prawa, wandalizm, używanie substancji psychoaktywnych
  • zachowania autodestrukcyjne, nadużywanie alkoholu, narkotyków i innych substancji uzależniających, okaleczanie się, myśli i próby samobójcze.

Zacznę od bardzo ważnego komunikatu do dorosłych: bądźcie uważni na potrzeby swoich dzieci i dbajcie o relacje z najbliższymi, bo jeśli nie ma tego fundamentu, to niestety rodzic nie zauważy znaczących sygnałów, które go powinny zaalarmować, jeśli chodzi o zdrowie i funkcjonowanie dziecka. A sygnałów jest bardzo wiele. Każda znacząca zmiana zachowania czy samopoczucia lub utrzymująca się i nieprzemijająca w czasie, powinna nas zaniepokoić, ale żeby rodzic zareagował musi znać i mieć bezpieczny kontakt ze swoim dzieckiem, wtedy jest to możliwe. Zatem, jeśli moje dziecko sprawia wrażenie smutnego, nieobecnego, ma problemy z nauką, unika kontaktu z rówieśnikami ale również z rodziną, ma problemy ze snem, z apetytem, zgłasza często różnego rodzaju dolegliwości somatyczne, albo było lękowe, nieśmiałe a ku zdziwieniu wszystkich stało się duszą towarzystwa, rozpiera go energia, głównie imprezuje, jest gniewne... zareagujmy – zaznacza dr n. med. Aleksandra Lewandowska.

Dzieci w sieci

Świat on-line wpłynął na to, w jaki sposób spędzamy czas wolny. Duża część naszego życia przeniosła się do Internetu, co jest szczególnie zauważalne wśród dzieci i młodzieży. Nadmierne korzystanie z technologii cyfrowej to jednocześnie przyczyna i skutek problemów. Wpływa negatywnie na relacje społeczne poprzez wycofanie, pojawienie się problemów szkolnych i zdrowotnych.

Sygnałem alarmowym, który powinien wzbudzić niepokój, jest wydłużanie przez dziecko czasu korzystania z multimediów, przez co zaniedbane zostają inne aktywności. Próby wprowadzenia zasad, podejmowane przez rodziców spotykają się z silnym protestem ze strony dziecka. Pojawiają się objawy odstawienia, pobudzenie, drażliwość, niepokój.

Czy wiesz, że…

  • nastolatki korzystają aktywnie z Internetu średnio 4 godziny 50 minut na dobę
  • blisko co dziesiąty (11,5%) nastolatek jest aktywny w sieci ponad 8 godzin dziennie
  • co piąty nastolatek deklaruje, że doświadczył przemocy w Internecie. Najczęstszymi jej przejawami są: wyzywanie (29,7%), ośmieszanie (22,8%) czy poniżanie (22%).*

* Raport Państwowego Instytutu Badawczego NASK „Nastolatki 3.0”

Pomoc w „czterech zetkach”

Pierwsza pomoc emocjonalna powinna składać się z tzw. czterech zetek:

  1. Zauważ.

Powiedz o faktach i o tym, jakie emocje one w Tobie wywołują – przykładowa reakcja  „Zauważyłam/em, że w ostatnich dniach jesteś bardzo smutna/y i że często płaczesz. Martwię się o Ciebie.”

  1. Zapytaj.

Zaproś dziecko do rozmowy, zadając pytania – np. „Czy możemy porozmawiać o tym, co się u Ciebie dzieje? Czy jest coś, co mogę zrobić albo co wspólnie możemy zrobić, żebyś poczuł/a się lepiej?”

  1. Zaakceptuj.

To, co usłyszysz, może być dla Ciebie trudne lub niezrozumiałe. Możesz postrzegać daną sytuację inaczej niż Twoje dziecko. Nie przedstawiaj kontrargumentów, nie przekonuj, że rzeczywistość wygląda inaczej, niż dziecko o niej opowiada. To bardzo ważne, żeby zaakceptować wszystko, co usłyszysz – np. „Słyszę, że tak siebie widzisz i wyobrażam sobie, że jest Ci z tym bardzo trudno.”

  1. Zareaguj.

Kiedy dostrzegamy problemy dziecka, chcemy mu pomóc szybko i skutecznie. To naturalna reakcja, tzw. odruch korygowania. Najlepiej jednak zapewnić dziecku fachową pomoc, umawiając je na wizytę u psychologa, kontaktując się ze szkołąnp. „Choćbym w tej chwili nie wiedział/a jak Ci pomóc, znajdę kogoś kto zrobi i będę w tym razem z Tobą.”

Telefony wsparcia

Fachową, bezpłatną pomoc psychologiczną 7 dni w tygodniu i przez 24 godziny na dobę, uzyskasz dzwoniąc pod numer:

  • 800 12 12 12 – dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Mogą dzwonić również osoby dorosłe, aby zgłosić problemy dzieci.
  • 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
  • 800 12 00 02 – ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia"
  • 800 800 605 – infolinia „Pomagamy” Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma kłopoty natury psychologicznej, poszukaj wsparcia. Za zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu lub szkole odpowiada dyrektor placówki.

Po pomoc psychologiczną, psychiatryczną lub na leczenie uzależnień możesz zgłosić się również do specjalistów pracujących w ramach umów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Są to m.in. psychologowie, psychoterapeuci, terapeuci środowiskowi i psychiatrzy.

Najważniejsze jest zdiagnozowanie problemów dziecka w obszarze zdrowia psychicznego na możliwie jak najwcześniejszym etapie. Dlatego, gdy zauważysz jakieś niepokojące objawy w zachowaniu dziecka, porozmawiaj z psychologiem szkolnym lub zgłoś się do ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży.

Psycholog przeprowadzi diagnozę psychologiczną, sporządzi plan leczenia, który może uwzględniać regularny kontakt z psychologiem, psychoterapię i terapię środowiskową, a w sytuacji wymagającej konsultacji lekarza psychiatry, skieruje Cię do odpowiedniej placówki

.– Nie bójmy rozmawiać się z dzieckiem, bo bardzo często rozmowa oparta na zaufaniu i trosce może mu pomóc. Nie zawsze musimy od razu myśleć o specjaliście. Kiedy rozmawiam z rodzicami, oni często mówią o swoim lęku i braku umiejętności, żeby taką rozmowę odbyć zwłaszcza z nastoletnim dzieckiem, dlatego tak bardzo potrzebna jest nam wszystkim profilaktyka. Jeśli jednak w naszej ocenie rozmowa z dzieckiem okazała się niewystarczająca i nadal obserwujemy niepokojące zmiany w jego samopoczuciu bądź funkcjonowaniu, dalsze kroki możemy skierować do specjalisty, który jest najbliżej, może być to pedagog lub psycholog szkolny, albo specjaliści zatrudnieni w systemie ochrony zdrowia. Pamiętajmy że budowany model opieki psychiatrycznej nad dzieckiem w wieku rozwojowym zakłada koordynację działań i współpracę, a zatem jeśli psycholog/pedagog szkolny uzna, że adekwatna pomoc potrzebna jest w jednym z ośrodków specjalistycznych, to pokieruje dziecko i rodzica do odpowiedniej placówki. Nie zawsze pierwszym specjalistą musi być lekarz psychiatra dzieci i młodzieży, bo jeśli konsultacja u lekarza jest wskazana to również specjaliści z poszczególnych poziomów referencyjnych to uwzględnią. Natomiast w sytuacji kiedy zdrowie lub życie naszego dziecka jest zagrożone, bezwzględnie powinniśmy z naszym dzieckiem zgłosić się do najbliższej Izby Przyjęć lub wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego – podkreśla dr n. med. Aleksandra Lewandowska.

Poziomy opieki nad dzieckiem w kryzysie psychicznym

Świadczenia psychiatrycznej opieki zdrowotnej dla dzieci i młodzieży są realizowane na trzech poziomach.

Gdy zauważysz u dziecka niepokojące objawy natury psychologicznej, pierwsze kroki skieruj do ośrodków pomocy środowiskowej, które są najbliżej małych pacjentów. Pomoc jest udzielana tu bezpłatnie, finansuje ją NFZ. Nie potrzebujesz skierowania. To tzw. I poziom w trzystopniowym modelu opieki psychologicznej i psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży.

  • I poziom: Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży – Poradnia psychologiczna dla dzieci: psycholog, psychoterapeuta, terapeuta środowiskowy.

W stanach wymagających konsultacji z lekarzem psychiatrą zgłoś się do Centrów Zdrowia Psychicznego, które są II poziomem opieki. Tu także leczenie jest bezpłatne, finansuje je NFZ. Nie potrzebujesz skierowania.

  • II poziom: Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży – Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci: psychiatra dzieci i młodzieży, psycholog, psychoterapeuta, Oddział dzienny.

Jeśli Twoje dziecko wymaga leczenia całodobowego, zostaniesz skierowany na III poziom. To już leczenie w szpitalnym oddziale psychiatrycznym. Tu skierowanie jest wymagane.

  • III poziom: Ośrodek Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej – Izba Przyjęć, Oddział psychiatryczny dla dzieci.
Ważne

W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia dziecka zgłoś się do Izby Przyjęć ośrodka z III poziomu. W stanie nagłego zagrożenia życia możesz zgłosić się bez skierowania.

Czy wiesz, że…

  • W ciągu 4 lat środki przeznaczane na świadczenia psychiatryczne dla dzieci i młodzieży wzrosły o 313%. W 2019 r. było to niemal 260 mln zł, a w 2023 r. już ponad 1,07 mld zł.
  • W 2019 roku ze świadczeń opieki psychiatrycznej skorzystało 122 tys. dzieci i młodzieży, w 2022 roku było ich dwa razy więcej - 244 tys.

Źródło: Narodowy Fundusz Zdrowia

 

Autopromocja
oprac. Wioleta Matela-Marszałek

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kolejna podwyżka dla tych pracowników. Niezależna od szefa i niewymagająca zmiany umowy. Już od 1 stycznia 2025 roku

Kolejna podwyżka dla tych pracowników. Niezależna od szefa i niewymagająca zmiany umowy. Już od 1 stycznia 2025 roku. Wysokość dodatku jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby godzin pracy w danym miesiącu.

Dodatkowe 1500 złotych dla seniorów już w październiku 2024. Niezależnie od emerytury. To może poprawić ich sytuację finansową.

Dodatkowe 1500 zł dla seniorów już w październiku 2024. Niezależnie od emerytury. To może poprawić ich sytuację finansową i przyczynić się do przeliczenie podstawy składek i otrzymanie wyższego świadczenia emerytalnego. Komu przysługuje?

Poważne wątpliwości dotyczące ustawy o ochronie sygnalistów. Wyjaśnienia MRPiPS

Ustawa o ochronie sygnalistów obowiązuje od 25 września 2024 r. Cześć przepisów ustawy okazała się niejasna dla samorządowców. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnia wątpliwości dotyczące ich interpretacji.

Droższe papierosy od 2025 r. Papierosy w 2025 r. droższe o 25 proc. [wzrost z 276 zł do 345 zł za tysiąc sztuk]. W 2026 r. to już 414 zł, w 2027 r. to 476,10 zł

Droższe papierosy od 2025 r. Papierosy w 2025 r. droższe o 25 proc. [wzrost z 276 zł do 345 zł za tysiąc sztuk]. W 2026 r. to już 414 zł, w 2027 r. to 476,10 zł. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym.

REKLAMA

Dwa dni wolne dla honorowego krwiodawcy. Czy trzeba uprzedzić pracodawcę? Czy pracodawca może się sprzeciwić? Będzie rekompensata dla firm?

Honorowe krwiodawstwo, to piękna i niezwykle potrzebna idea, którą realizuje liczna grupa honorowych dawców krwi. Okazuje się, że pewne problemy organizacyjne w związku z oddawaniem krwi przez swoich pracowników, mają pracodawcy. Po pierwsze nie dostają żadnych rekompensat ani ulg w związku z nieobecnością w pracy (dwa dni wolne) pracowników oddających honorowo krew. A nawet nie mogą się sprzeciwić wybranemu przez pracownika terminowi oddania krwi. Kwestię tę podniesiono w interpelacji poselskiej z początku września br., na którą odpowiedział niedawno Minister Zdrowia.

Dzieci miały jechać na wycieczkę szkolną z pijanym kierowcą

Gdyby nie prośba organizatorów wycieczki o kontrolę autokaru przez policjantów mogłoby dojść do tragedii. Kierowca, który miał wieźć dzieci na wycieczkę z Częstochowy do Łodzi miał prawie 2 promile alkoholu w organizmie. 

Abonament RTV: Umorzenie zaległych opłat abonamentowych. Jaki abonament w 2025 r.?

Za używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych pobiera się abonament RTV. Opłaty abonamentowe pobiera Poczta Polska. Kto może złożyć wniosek o umorzenie zaległych opłat?

[Ferie zimowe w roku szkolnym 2024/2025]: Ostatnie takie ferie – dlaczego? Czy można się starać o 900 zł dofinansowania?

[Ferie zimowe w roku szkolnym 2024/2025]: Ostatnie takie ferie – dlaczego? Czy można się starać o 900 zł dofinansowania?  Sprawdź, jak będą przebiegały ferie w roku szkolnym 2024/2025 oraz jak to będzie wyglądało w roku szkolnym 2025/2026.

REKLAMA

Darmowy bilet na europejskie pociągi. Na 30 dni. Ruszyła kolejna edycja konkursu DiscoverEU. Warto wziąć w nim udział

Darmowy bilet na podróż koleją po Europie. Na miesiąc. Ruszyła kolejna edycja konkursu DiscoverEU. Powinni zwrócić na niego uwagę wszyscy młodzi ludzie, którzy mają szansę na progu dorosłość lepiej poznać Europę.

Komornik będzie mógł zająć mniej wynagrodzenia. Już od stycznia 2025 roku zmiany korzystne dla dłużników. Sprawdź, co się zmieni

Komornik będzie mógł zająć mniej wynagrodzenia. Już od stycznia 2025 roku wzrosną bowiem kwoty wolne od potrąceń, a więc na kontach dłużników będzie musiało pozostać więcej pieniędzy, które będą służyły zaspokojeniu ich podstawowych potrzeb.

REKLAMA