REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Kto i kiedy może sporządzić testament ustny?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kto i kiedy może sporządzić testament ustny?
Testament ustny może być sporządzony tylko w wyjątkowych przypadkach.
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament ustny może być sporządzony tylko w wyjątkowych przypadkach. Testament ustny polega ona na ustnym oświadczeniu przez spadkodawcę jego ostatniej woli w obecności świadków. Jego sporządzenie jest możliwe w sytuacjach gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy.

Zawał, udar, wypadek to okoliczności uzasadniające testament ustny 

Testament ustny może zostać sporządzony przede wszystkim wtedy, gdy istnieje obiektywna obawa rychłej śmierci spadkodawcy. Nie wystarczy tutaj subiektywne przeczucie testatora o jego zbliżającym się zgonie, muszą występować przesłanki medyczne, które uniemożliwiają sporządzanie testamentu w zwykłej formie, takie jak nagłe pogorszenie się stanu zdrowia, czy powstanie obrażeń ciała, które stwarzają bezpośrednie zagrożenie utraty życia. Są to przykładowo sytuacje związane z doznaniem zawału mięśnia sercowego, sepsą, udarem, przebytym wypadkiem komunikacyjnym, czy katastrofą budowlaną. 

REKLAMA

Starość nie jest przesłanką dla testamentu ustnego

REKLAMA

Obawa rychłej śmierci nie może wynikać jedynie z wieku testatora. Jeżeli nawet znajduje się on w bardzo podeszłym wieku, lecz jego stan zdrowia nie wskazuje na to, że może w najbliższym czasie umrzeć, to sporządzony przez niego testament ustny może okazać się nieważny.

REKLAMA

Przesłanką pozwalającą na sporządzenie ważnego testamentu ustnego jest brak możliwości zachowania zwykłej formy testamentu z uwagi na szczególne okoliczności. Podobnie jest traktowana sytuacja, gdy takie okoliczności bardzo utrudniają sporządzanie zwykłego testamentu. Są to sytuacje niecodzienne, takie jak np. kataklizmy naturalne, bezprawne pozbawienie wolności. 

Za takie okoliczności w niektórych przypadkach uznaje się sporządzenie nieważnego testamentu zwykłego (własnoręcznego, notarialnego, urzędowego). Nieważność testamentu przewidzianego w art. 951 k.c., spowodowana niezachowaniem obowiązującego przepisu prawa, może być uznana za okoliczność szczególną w rozumieniu oświadczenia ostatniej woli złożonego przez spadkodawcę jako testamentu ustnego (uchwała Sądu Najwyższego składu 7 sędziów, zasada prawna z 22 marca 1971 roku sygnatura akt III CZP 91/70). W innej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, że nieważność testamentu zwykłego z artykułu 951 k.c. spowodowana mylnym wyobrażeniem spadkodawcy, że oświadczył on swą ostatnią wolę wobec funkcjonariusza upoważnionego do współdziałania w sporządzeniu tego testamentu, może być uznana za szczególną okoliczność w rozumieniu art. 952 § 1 k.c. uzasadniającą potraktowanie oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy jako testamentu szczególnego z art. 952 k.c. (uchwała Sądu Najwyższego z 9 lutego 1981 roku sygnatura akt III CZP 68/80).

Ostatnia wola wyrażona ustnie

Istota testamentu ustnego sprowadza się do tego, że spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie. To właśnie w ten sposób powinien wskazać, co i komu przeznacza w przypadku swojej śmierci. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustny testament szczególny (art. 952 k.c.) mogą sporządzać również osoby głuche, nieme i głuchonieme, jeżeli mają pełną zdolność do czynności prawnych. Warunkiem ważności takiego testamentu jest wykazanie, że spadkodawca miał wolę testowania w tej formie i oświadczył swą wolę w sposób dostateczny. Przez oświadczenie woli w sposób dostateczny należy rozumieć podanie przez testatora treści testamentu, czyli wyraźne stwierdzenie jakie korzyści i komu przeznacza. Nie wystarczy ograniczenie się spadkodawcy do potakiwania, przyjęcia treści podsuniętej, zaproponowanej bądź wyrażonej przez inną osobę. Wreszcie treść oświadczenia spadkodawcy musi być zrozumiała dla każdego z 3 świadków testamentu, każdy ze świadków musi pojmować znaczenie ruchów, gestów lub innego zachowania testatora, są one bowiem jego swoistą mową (postanowienie Sądu Najwyższego z 14 stycznia 1982 r. sygn. akt III CRN 169/81).

Kto nie może być świadkiem testamentu 

Spadkodawca sporządzający testament ustny powinien oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej 3 świadków. Świadkami nie mogą być osoby o których mowa w art. 956 i 957 k.c.

Oznacza to, że nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu: 

 - kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, 
 - niewidomy głuchy lub niemy,
 - kto nie może czytać i pisać, 
 - kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
 - skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania, 
 - co do zasady osoba dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść,
 - co do zasady małżonek tej osoby jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia. 

Świadkiem testamentu ustnego w rozumieniu art. 952  § 1 k.c. może być osoba do której spadkodawca kieruje swoje oświadczenie woli, obecna przy składaniu tego oświadczenia, która jest świadoma swojej roli świadka testamentu, gotowa do jej spełnienia i rozumie treść oświadczenia spadkodawcy (postanowienie Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2010 r. sygn. Akt III CSK 317/09).

Kiedy należy spisać oświadczenia 

Świadkowie testamentu ustnego powinni stwierdzić go następnie w określonych terminach i w określonej formie. Kodeks Cywilny przewiduje dwa rozwiązania.

Pierwszym ze sposobów jest spisania oświadczenia spadkodawcy w ciągu roku z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz daty i miejsca sporządzenia pisma (jeśli oświadczenie zostało spisane przez świadków w innym dniu i miejscu niż miejsce złożenia tego oświadczenia), a następnie podpisanie go przez spadkodawcę i dwóch albo przez wszystkich świadków. Jeśli więc spadkodawca jest w stanie złożyć podpis pod dokumentem, powinien to uczynić. Jeżeli nie pozwala mu na to stan zdrowia lub inne okoliczności, oświadczenie powinni podpisać wszyscy świadkowie, nawet jeśli było ich więcej niż trzech. Podpisy powinny być czytelne i zawierać co najmniej nazwiska osób je składających. 

Drugi sposób wchodzi w rachubę, gdy potwierdzenie ostatniej woli nie nastąpiło poprzez spisanie treści oświadczenia spadkobiercy na piśmie lub zostało to uczynione wadliwie. Wtedy oświadczenie musi zostać potwierdzone w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy przez trzech, względnie dwóch świadków. Treść testamentu ustala wówczas na podstawie zeznań świadków sąd. Nie może on przesłuchać świadka testamentu po upływie tego terminu.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu może być przyczyną niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

REKLAMA

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia debata prezydencka 2025? Jacek Prusinowski poprowadzi spotkanie

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę? Spotkanie poprowadzi Jacek Prusinowski, dziennikarz SE i Radia Plus.

REKLAMA

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

REKLAMA