REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Kto i kiedy może sporządzić testament ustny?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kto i kiedy może sporządzić testament ustny?
Testament ustny może być sporządzony tylko w wyjątkowych przypadkach.
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament ustny może być sporządzony tylko w wyjątkowych przypadkach. Testament ustny polega ona na ustnym oświadczeniu przez spadkodawcę jego ostatniej woli w obecności świadków. Jego sporządzenie jest możliwe w sytuacjach gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy.

Zawał, udar, wypadek to okoliczności uzasadniające testament ustny 

Testament ustny może zostać sporządzony przede wszystkim wtedy, gdy istnieje obiektywna obawa rychłej śmierci spadkodawcy. Nie wystarczy tutaj subiektywne przeczucie testatora o jego zbliżającym się zgonie, muszą występować przesłanki medyczne, które uniemożliwiają sporządzanie testamentu w zwykłej formie, takie jak nagłe pogorszenie się stanu zdrowia, czy powstanie obrażeń ciała, które stwarzają bezpośrednie zagrożenie utraty życia. Są to przykładowo sytuacje związane z doznaniem zawału mięśnia sercowego, sepsą, udarem, przebytym wypadkiem komunikacyjnym, czy katastrofą budowlaną. 

REKLAMA

Starość nie jest przesłanką dla testamentu ustnego

REKLAMA

Obawa rychłej śmierci nie może wynikać jedynie z wieku testatora. Jeżeli nawet znajduje się on w bardzo podeszłym wieku, lecz jego stan zdrowia nie wskazuje na to, że może w najbliższym czasie umrzeć, to sporządzony przez niego testament ustny może okazać się nieważny.

REKLAMA

Przesłanką pozwalającą na sporządzenie ważnego testamentu ustnego jest brak możliwości zachowania zwykłej formy testamentu z uwagi na szczególne okoliczności. Podobnie jest traktowana sytuacja, gdy takie okoliczności bardzo utrudniają sporządzanie zwykłego testamentu. Są to sytuacje niecodzienne, takie jak np. kataklizmy naturalne, bezprawne pozbawienie wolności. 

Za takie okoliczności w niektórych przypadkach uznaje się sporządzenie nieważnego testamentu zwykłego (własnoręcznego, notarialnego, urzędowego). Nieważność testamentu przewidzianego w art. 951 k.c., spowodowana niezachowaniem obowiązującego przepisu prawa, może być uznana za okoliczność szczególną w rozumieniu oświadczenia ostatniej woli złożonego przez spadkodawcę jako testamentu ustnego (uchwała Sądu Najwyższego składu 7 sędziów, zasada prawna z 22 marca 1971 roku sygnatura akt III CZP 91/70). W innej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, że nieważność testamentu zwykłego z artykułu 951 k.c. spowodowana mylnym wyobrażeniem spadkodawcy, że oświadczył on swą ostatnią wolę wobec funkcjonariusza upoważnionego do współdziałania w sporządzeniu tego testamentu, może być uznana za szczególną okoliczność w rozumieniu art. 952 § 1 k.c. uzasadniającą potraktowanie oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy jako testamentu szczególnego z art. 952 k.c. (uchwała Sądu Najwyższego z 9 lutego 1981 roku sygnatura akt III CZP 68/80).

Ostatnia wola wyrażona ustnie

Istota testamentu ustnego sprowadza się do tego, że spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie. To właśnie w ten sposób powinien wskazać, co i komu przeznacza w przypadku swojej śmierci. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustny testament szczególny (art. 952 k.c.) mogą sporządzać również osoby głuche, nieme i głuchonieme, jeżeli mają pełną zdolność do czynności prawnych. Warunkiem ważności takiego testamentu jest wykazanie, że spadkodawca miał wolę testowania w tej formie i oświadczył swą wolę w sposób dostateczny. Przez oświadczenie woli w sposób dostateczny należy rozumieć podanie przez testatora treści testamentu, czyli wyraźne stwierdzenie jakie korzyści i komu przeznacza. Nie wystarczy ograniczenie się spadkodawcy do potakiwania, przyjęcia treści podsuniętej, zaproponowanej bądź wyrażonej przez inną osobę. Wreszcie treść oświadczenia spadkodawcy musi być zrozumiała dla każdego z 3 świadków testamentu, każdy ze świadków musi pojmować znaczenie ruchów, gestów lub innego zachowania testatora, są one bowiem jego swoistą mową (postanowienie Sądu Najwyższego z 14 stycznia 1982 r. sygn. akt III CRN 169/81).

Kto nie może być świadkiem testamentu 

Spadkodawca sporządzający testament ustny powinien oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej 3 świadków. Świadkami nie mogą być osoby o których mowa w art. 956 i 957 k.c.

Oznacza to, że nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu: 

 - kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, 
 - niewidomy głuchy lub niemy,
 - kto nie może czytać i pisać, 
 - kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
 - skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania, 
 - co do zasady osoba dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść,
 - co do zasady małżonek tej osoby jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia. 

Świadkiem testamentu ustnego w rozumieniu art. 952  § 1 k.c. może być osoba do której spadkodawca kieruje swoje oświadczenie woli, obecna przy składaniu tego oświadczenia, która jest świadoma swojej roli świadka testamentu, gotowa do jej spełnienia i rozumie treść oświadczenia spadkodawcy (postanowienie Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2010 r. sygn. Akt III CSK 317/09).

Kiedy należy spisać oświadczenia 

Świadkowie testamentu ustnego powinni stwierdzić go następnie w określonych terminach i w określonej formie. Kodeks Cywilny przewiduje dwa rozwiązania.

Pierwszym ze sposobów jest spisania oświadczenia spadkodawcy w ciągu roku z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz daty i miejsca sporządzenia pisma (jeśli oświadczenie zostało spisane przez świadków w innym dniu i miejscu niż miejsce złożenia tego oświadczenia), a następnie podpisanie go przez spadkodawcę i dwóch albo przez wszystkich świadków. Jeśli więc spadkodawca jest w stanie złożyć podpis pod dokumentem, powinien to uczynić. Jeżeli nie pozwala mu na to stan zdrowia lub inne okoliczności, oświadczenie powinni podpisać wszyscy świadkowie, nawet jeśli było ich więcej niż trzech. Podpisy powinny być czytelne i zawierać co najmniej nazwiska osób je składających. 

Drugi sposób wchodzi w rachubę, gdy potwierdzenie ostatniej woli nie nastąpiło poprzez spisanie treści oświadczenia spadkobiercy na piśmie lub zostało to uczynione wadliwie. Wtedy oświadczenie musi zostać potwierdzone w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy przez trzech, względnie dwóch świadków. Treść testamentu ustala wówczas na podstawie zeznań świadków sąd. Nie może on przesłuchać świadka testamentu po upływie tego terminu.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Afera z dofinansowaniami z KPO – o co chodzi? PARP zapowiada kontrole, premier: nie zaakceptuję marnowania środków, opozycja mówi o gigantycznym skandalu i podaje kolejne przykłady

Wiele kontrowersji wzbudziła interaktywna mapa projektów, które uzyskały dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, którą opublikowano na kpo.gov.pl. Co ciekawe od rana 8 sierpnia 2025 r. cała strona kpo.gov.pl nie jest dostępna (występują problemy techniczne z jej wyświetleniem). Szeroko krytykuje się zasadność wydatkowania tych środków zwłaszcza w branży HoReCa. PARP zapowiedział kontrolę w tym sektorze. Premier Tusk powiedział, że nie zaakceptuje żadnego marnotrawienia środków z KPO. Prezes PiS Jarosław Kaczyński nazwał całą sprawę gigantycznym skandalem

Seniorzy nie muszą płacić za wywóz śmieci. Wystarczy, że spełnią ten jeden warunek. Jaki?

W ostatnim czasie w wielu miastach podniesiono opłaty za odbiór śmieci, co szczególnie dotyka polskich emerytów. Częściowe lub całkowite zwolnienie z tych opłat to duża ulga dla ich domowych budżetów. Kto może skorzystać z takiej pomocy? Oto szczegóły.

Darowizna spółdzielczego prawa z majątku wspólnego bez podatku? Oto bezpieczna ścieżka przekazania nieruchomości w rodzinie

Planujesz przekazać mieszkanie bliskim i boisz się podatku? Najnowsza interpretacja skarbówki pokazuje, jak zrobić to legalnie, bez żadnej daniny. Sprawdź, jak darowizna z majątku wspólnego w rodzinie może być całkowicie zwolniona z podatku.

TSUE zmienia zasady gry dla frankowiczów. Koniec z teorią dwóch kondykcji?

Wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. może zrewolucjonizować sposób rozliczania nieważnych umów „frankowych”. Sąd unijny opowiedział się za prostszą i tańszą dla konsumentów teorią salda, podważając dominującą dotąd teorię dwóch kondykcji. Dlaczego część prawników bije na alarm i czy naprawdę chodzi o interes kredytobiorców? Oddzielamy fakty od mitów.

REKLAMA

Nie zaparkujesz już pod swoim blokiem – koniec z wymogiem 1,5 miejsca postojowego na każde mieszkanie, „na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego”. Prezydent podpisał ustawę popierającą „patodeweloperkę”

W dniu 21 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie ustawa, która znosi obowiązujący dotychczas – na szczeblu krajowym – wymóg co najmniej 1,5 miejsca postojowego (a w przypadku zabudowy śródmiejskiej – co najmniej 1 miejsca postojowego) na każde mieszkanie w ramach realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, którą zmiana ta została wprowadzona – „jest ona spójna z wprowadzanymi przez gminy rozwiązaniami na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego, w tym w obszarach śródmiejskich”, a także ma na celu umożliwienie uwzględniania przy realizacji inwestycji mieszkaniowej m.in. – „lokalizacji terenu inwestycji, stopnia rozwoju transportu publicznego, czy sieci dróg rowerowych”.

ZUS przeliczy świadczenia (osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach czerwcowych) z urzędu – bez wniosków. Wypłaty w nowej wysokości od 2026 roku. Senat za

Od 2026 roku ZUS przeliczy świadczenia osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Chodzi o wyrównanie strat wynikających z dawnych przepisów, które nie uwzględniały waloryzacji kwartalnych. Ustawa została przyjęta przez Senat bez poprawek i czeka teraz na podpis prezydenta.

Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

Emerytura bez lat pracy. Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Czy jest to możliwe?

Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Zazwyczaj prawo do emerytury nabywa się po osiągnięciu wymaganego wieku i udokumentowaniu odpowiedniego stażu pracy, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W wyjątkowych sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość uzyskania takiej emerytury. Kto może liczyć na emeryturę bez lat pracy i jakie kryteria musi spełnić? Oto szczegóły.

REKLAMA

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

To wywróci pracę na etacie milionom Polaków. Nadchodzi rewolucyjna zmiana w prawie. Kto na tym straci, kto zyska

W określonych przypadkach będzie można pracować, wyjść z domu, żeby zrobić zakupy, a nawet wyjechać za granicę. Tak ma wyglądać chorowanie po nowemu na L4. Resort rodziny, pracy i polityki społecznej szykuje prawdziwy przewrót w zwolnieniach lekarskich. Skąd te rewolucyjne zmiany? W opinii ministerstwa niektóre przepisy regulujące kwestię L4 są niedostosowane do obecnych potrzeb

REKLAMA