REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Kto i kiedy może sporządzić testament ustny?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kto i kiedy może sporządzić testament ustny?
Testament ustny może być sporządzony tylko w wyjątkowych przypadkach.
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament ustny może być sporządzony tylko w wyjątkowych przypadkach. Testament ustny polega ona na ustnym oświadczeniu przez spadkodawcę jego ostatniej woli w obecności świadków. Jego sporządzenie jest możliwe w sytuacjach gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy.

Zawał, udar, wypadek to okoliczności uzasadniające testament ustny 

Testament ustny może zostać sporządzony przede wszystkim wtedy, gdy istnieje obiektywna obawa rychłej śmierci spadkodawcy. Nie wystarczy tutaj subiektywne przeczucie testatora o jego zbliżającym się zgonie, muszą występować przesłanki medyczne, które uniemożliwiają sporządzanie testamentu w zwykłej formie, takie jak nagłe pogorszenie się stanu zdrowia, czy powstanie obrażeń ciała, które stwarzają bezpośrednie zagrożenie utraty życia. Są to przykładowo sytuacje związane z doznaniem zawału mięśnia sercowego, sepsą, udarem, przebytym wypadkiem komunikacyjnym, czy katastrofą budowlaną. 

REKLAMA

REKLAMA

Starość nie jest przesłanką dla testamentu ustnego

Obawa rychłej śmierci nie może wynikać jedynie z wieku testatora. Jeżeli nawet znajduje się on w bardzo podeszłym wieku, lecz jego stan zdrowia nie wskazuje na to, że może w najbliższym czasie umrzeć, to sporządzony przez niego testament ustny może okazać się nieważny.

Przesłanką pozwalającą na sporządzenie ważnego testamentu ustnego jest brak możliwości zachowania zwykłej formy testamentu z uwagi na szczególne okoliczności. Podobnie jest traktowana sytuacja, gdy takie okoliczności bardzo utrudniają sporządzanie zwykłego testamentu. Są to sytuacje niecodzienne, takie jak np. kataklizmy naturalne, bezprawne pozbawienie wolności. 

Za takie okoliczności w niektórych przypadkach uznaje się sporządzenie nieważnego testamentu zwykłego (własnoręcznego, notarialnego, urzędowego). Nieważność testamentu przewidzianego w art. 951 k.c., spowodowana niezachowaniem obowiązującego przepisu prawa, może być uznana za okoliczność szczególną w rozumieniu oświadczenia ostatniej woli złożonego przez spadkodawcę jako testamentu ustnego (uchwała Sądu Najwyższego składu 7 sędziów, zasada prawna z 22 marca 1971 roku sygnatura akt III CZP 91/70). W innej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, że nieważność testamentu zwykłego z artykułu 951 k.c. spowodowana mylnym wyobrażeniem spadkodawcy, że oświadczył on swą ostatnią wolę wobec funkcjonariusza upoważnionego do współdziałania w sporządzeniu tego testamentu, może być uznana za szczególną okoliczność w rozumieniu art. 952 § 1 k.c. uzasadniającą potraktowanie oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy jako testamentu szczególnego z art. 952 k.c. (uchwała Sądu Najwyższego z 9 lutego 1981 roku sygnatura akt III CZP 68/80).

REKLAMA

Ostatnia wola wyrażona ustnie

Istota testamentu ustnego sprowadza się do tego, że spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie. To właśnie w ten sposób powinien wskazać, co i komu przeznacza w przypadku swojej śmierci. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustny testament szczególny (art. 952 k.c.) mogą sporządzać również osoby głuche, nieme i głuchonieme, jeżeli mają pełną zdolność do czynności prawnych. Warunkiem ważności takiego testamentu jest wykazanie, że spadkodawca miał wolę testowania w tej formie i oświadczył swą wolę w sposób dostateczny. Przez oświadczenie woli w sposób dostateczny należy rozumieć podanie przez testatora treści testamentu, czyli wyraźne stwierdzenie jakie korzyści i komu przeznacza. Nie wystarczy ograniczenie się spadkodawcy do potakiwania, przyjęcia treści podsuniętej, zaproponowanej bądź wyrażonej przez inną osobę. Wreszcie treść oświadczenia spadkodawcy musi być zrozumiała dla każdego z 3 świadków testamentu, każdy ze świadków musi pojmować znaczenie ruchów, gestów lub innego zachowania testatora, są one bowiem jego swoistą mową (postanowienie Sądu Najwyższego z 14 stycznia 1982 r. sygn. akt III CRN 169/81).

Kto nie może być świadkiem testamentu 

Spadkodawca sporządzający testament ustny powinien oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej 3 świadków. Świadkami nie mogą być osoby o których mowa w art. 956 i 957 k.c.

Oznacza to, że nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu: 

 - kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, 
 - niewidomy głuchy lub niemy,
 - kto nie może czytać i pisać, 
 - kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
 - skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania, 
 - co do zasady osoba dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść,
 - co do zasady małżonek tej osoby jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia. 

Świadkiem testamentu ustnego w rozumieniu art. 952  § 1 k.c. może być osoba do której spadkodawca kieruje swoje oświadczenie woli, obecna przy składaniu tego oświadczenia, która jest świadoma swojej roli świadka testamentu, gotowa do jej spełnienia i rozumie treść oświadczenia spadkodawcy (postanowienie Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2010 r. sygn. Akt III CSK 317/09).

Kiedy należy spisać oświadczenia 

Świadkowie testamentu ustnego powinni stwierdzić go następnie w określonych terminach i w określonej formie. Kodeks Cywilny przewiduje dwa rozwiązania.

Pierwszym ze sposobów jest spisania oświadczenia spadkodawcy w ciągu roku z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz daty i miejsca sporządzenia pisma (jeśli oświadczenie zostało spisane przez świadków w innym dniu i miejscu niż miejsce złożenia tego oświadczenia), a następnie podpisanie go przez spadkodawcę i dwóch albo przez wszystkich świadków. Jeśli więc spadkodawca jest w stanie złożyć podpis pod dokumentem, powinien to uczynić. Jeżeli nie pozwala mu na to stan zdrowia lub inne okoliczności, oświadczenie powinni podpisać wszyscy świadkowie, nawet jeśli było ich więcej niż trzech. Podpisy powinny być czytelne i zawierać co najmniej nazwiska osób je składających. 

Drugi sposób wchodzi w rachubę, gdy potwierdzenie ostatniej woli nie nastąpiło poprzez spisanie treści oświadczenia spadkobiercy na piśmie lub zostało to uczynione wadliwie. Wtedy oświadczenie musi zostać potwierdzone w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy przez trzech, względnie dwóch świadków. Treść testamentu ustala wówczas na podstawie zeznań świadków sąd. Nie może on przesłuchać świadka testamentu po upływie tego terminu.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy można zignorować system kaucyjny i dalej wyrzucać puszki, plastikowe i szklane butelki do odpadów segregowanych tak jak dotychczas? Czy grożą za to kary?

O systemie kaucyjnym, polegającym na selektywnym recyklingu butelek szklanych, plastikowych oraz puszek aluminiowych o określonej pojemności w ostatnim czasie było głośno i napisano już prawie wszystko. Co jednak w przypadku, gdy ktoś nie chce lub nie ma możliwości i warunków, aby kolekcjonować niezgniecione butelki i puszki oraz oddawać je w punktach zbiorczych (np. automatach lub zobowiązanych do tego sklepach)? Czy zgodne z przepisami będzie wyrzucanie takich opakowań jak dotąd do odpadów segregowanych, to jest butelki szklane do zielonych, a butelki plastikowe oraz puszki aluminiowe do żółtych pojemników?

Prawa samotnego rodzica. Zasiłki, ulgi, alimenty i uprawnienia pracownicze. Oto, co Ci się należy!

Samotne rodzicielstwo stawia przed rodzicami wiele wyzwań, zarówno emocjonalnych, jak i finansowych. W Polsce system prawny oferuje szereg narzędzi i wsparcia, które mają ułatwić funkcjonowanie samotnego rodzica. Wiedza na temat przysługujących uprawnień jest kluczowa, aby w pełni korzystać z ochrony, jaką zapewniają przepisy. Dotyczy to zarówno aspektów socjalnych, jak i kwestii zatrudnienia.

Wyłączenie od dziedziczenia a wydziedziczenie. Co z zachowkiem?

Chociaż nazwy te brzmią podobnie, to w praktyce wyłączenie od dziedziczenia i wydziedziczenie są różnymi instytucjami prawa spadkowego. Na czym polega wyłączenie od dziedziczenia? Czy testament negatywny pozbawi niedoszłego spadkobiercę zachowku? Kiedy wydziedziczenie jest skuteczne?

Opłata Śmieciowa 2026. Nowe zasady i podwyżki w segregacji bioodpadów

Właściciele domów i mieszkań muszą przygotować się na kolejne obciążenie budżetu. W 2026 roku opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wielu miastach i gminach wzrosną, a jednocześnie wejdą w życie nowe, bardziej restrykcyjne zasady segregacji, zwłaszcza w zakresie bioodpadów i systemu kaucyjnego.

REKLAMA

Budżet państwa zapłaci składki za nianię (np. za babcię). Dla emerytki to szansa na wyższą emeryturę. Trzeba tylko podpisać tę umowę

Znalezienie odpowiedzialnej osoby, która z troską zajmie się dzieckiem, to dla wielu rodziców ogromne wyzwanie. Nianią może być zarówno młoda osoba wchodząca na rynek pracy, jak i babcia, która chce dorobić do emerytury. ZUS informuje, że zatrudnienie opiekunki (także np. babci) na podstawie umowy uaktywniającej to rozwiązanie proste, bezpieczne i korzystne finansowo dla obu stron.

Tyle dla emerytów, tyle dla rodziców. Sejm bierze się za budżet na 2026 rok

Sejm rozpoczął prace nad budżetem państwa na 2026 rok, który przewiduje zarówno rekordowe wydatki na obronę i ochronę zdrowia, jak i konkretne wsparcie dla emerytów, rencistów oraz rodziców. Projekt ustawy kładzie nacisk na stabilność finansów państwa, rozwój infrastruktury, inwestycje strategiczne i politykę prorodzinną, a jednocześnie przewiduje kontynuację popularnych programów społecznych, takich jak 13. i 14. emerytura czy „Rodzina 800+”.

Polski sąd pyta TSUE o WIBOR w umowach kredytu sprzed 2018 roku. Czy to będzie „orzecznicza bomba”?

Zapamiętajmy datę 25 września 2025 roku, gdyż może ona być jedynym z kamieni milowych spraw dotyczących kredytów ze zmienną stopą procentową opartą na WIBOR. Tego dnia Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpoznający sprawę o sygn. akt XXVIII C 22943/22, postanowił zadać Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalne, które mogą okazać się przełomowe dla kredytobiorców, którzy zawarli umowy przed 1 stycznia 2018 roku.

Czy to koniec z promocjami skłaniającymi klientów do kupowania dużej ilości piwa, np. 5 puszek + 5 gratis? Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Wszystko zaczęło się od alkotubek, a teraz całkiem możliwe, że już w 2026 r. będzie koniec z promocjami skłaniającymi klientów do kupowania dużej ilości piwa, np. 5 puszek + 5 gratis. Nie wiadomo natomiast co ze sprzedażą alkoholu na stacjach benzynowych. Wciąż trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - propozycji jest dużo, stanowiska są zróżnicowane a resort zdrowia próbuje wypracować najbardziej optymalne rozwiązanie dla konsumentów ale i przedsiębiorców.

REKLAMA

Wiek emerytalny kobiety w górę? To tylko pierwszy krok do koniecznych zmian!

Wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest raczej nieuniknione, a w przyszłości może czekać nas jego dalsze podnoszenie. To jest efekt zmian demograficznych oraz wyzwań ekonomicznych, z którymi musi zmierzyć się system emerytalny w Polsce. Co nas czeka?

Ustawa o asystencji osobistej wchodzi w życie. Co czeka osoby z niepełnosprawnościami i ich opiekunów?

Projekt ustawy o asystencji osobistej to ogromny krok w kierunku niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami. Ma zastąpić niestabilne programy (jak AOON) systemową regulacją. Nowa ustawa, przyjęta przez Stały Komitet Rady Ministrów we wrześniu 2025 r., wprowadza pełną indywidualizację wsparcia, którego wymiar może sięgnąć nawet 240 godzin miesięcznie. Sprawdź, co ta rewolucja oznacza dla Ciebie i Twoich bliskich.

REKLAMA