REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność prawna architekta

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Odpowiedzialność prawna architekta
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Architektura to nie tylko piękne budynki, ale także stojąca za tym ogromna odpowiedzialność za bezpieczeństwo ludzi oraz za środowisko, w którym one powstają. Architekci, podobnie jak wiele innych grup zawodowych, podlegają odpowiedzialności prawnej w zakresie swej działalności, o czym mowa w niniejszym artykule.

Jakie obowiązki ma architekt?

Zacząć należy od tego, że obowiązki architekta określa szczegółowo prawo budowlane (art. 20 ustawy). Należy do nich m.in.:

REKLAMA

  1. opracowanie projektu budowlanego zgodnie z wymaganiami ustaw oraz zgodnie z wydanymi decyzjami administracyjnymi i zasadami wiedzy technicznej;
  2. zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu budowlanego osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności i wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych;

Za co odpowiada architekt?

Architekt, oprócz przekazania swej budowlanej wizji, odpowiada za to, aby jego projekt był zgodny z prawem i zawierał określoną przepisami dokumentację. Jego projekt musi uwzględniać specyfikę mającej powstać budowli, zapewniając zarazem uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa oraz zagospodarowania przestrzennego terenu, na którym ma ona powstać.

Ważne

Jeden błąd, jeśli jest na tyle poważny, może doprowadzić nawet do katastrofy budowlanej, a tym samym do powstania szkody. 

REKLAMA

Jeśli zatem realizacja wadliwego projektu doprowadzi do jej powstania, architekt odpowie na podstawie Kodeksu cywilnego z art. 415, który stanowi o tym, że „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia”. Jest to odpowiedzialność deliktowa, nie zaś wynikająca z zawartego przez architekta kontraktu z inwestorem. Wobec inwestora, architekt może odpowiadać na zasadzie art. 471 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Inwestor musi w takiej sytuacji wykazać, że szkoda powstała wskutek działania architekta.

Należy mieć na uwadze, że architekt może także za swą działalność odpowiadać karnie, na podstawie art. 163 Kodeksu karnego, który statuuje odpowiedzialność za sprowadzenie zdarzenia niebezpiecznego. Oczywiście wymiar odpowiedzialności karnej zwiększa się jeśli następstwem takiego czynu jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu ludzi.

„§ 1. Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. pożaru,

2) zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięcia się ziemi, skał lub śniegu, 

(…) podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

Odpowiedzialność architekta może zatem, jak opisano powyżej, mieć wymiar cywilny, jak i karny. Oprócz wspomnianych rygorów, architekt może ponieść także odpowiedzialność zawodową i dyscyplinarną. Prawo budowlane (w art. 95) wprowadza pojęcie „odpowiedzialności zawodowej w budownictwie”. 

Odpowiedzialność zawodowa

Odpowiedzialności zawodowej w budownictwie podlegają osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, które:

1 )dopuściły się występków lub wykroczeń określonych ustawą;

2) zostały ukarane w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie;

3 )wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowodowały zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody materialne;

4) nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki;

5) uchylają się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonują niedbale obowiązki wynikające z pełnienia tego nadzoru”.

Katalog kar (art. 96 Prawa budowlanego) z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie obejmuje:

1)upomnienie;

2) upomnienie z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia, w wyznaczonym terminie, egzaminu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 Prawa budowlanego;

3) zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie na okres od roku do 5 lat, połączony z obowiązkiem złożenia w wyznaczonym terminie egzaminu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 Prawa budowlanego;

REKLAMA

O zakazie wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie orzeka się w przypadku znacznego społecznego niebezpieczeństwa czynu. Zakaz ten może być także orzeczony wobec osoby, która uchyla się od złożenia nakazanego egzaminu lub która pomimo dwukrotnego upomnienia, ponownie dopuściła się czynu powodującego odpowiedzialność zawodową.

Prawo budowlane przewiduje także karę grzywny (ujęta w art. 93 pkt 1 ustawy) za naruszenie obowiązków zawartych w art. 5 ust. 1-2b Prawa budowlanego. W skrócie, art. 5 Prawa budowlanego przedstawia szereg zasad dotyczących projektowania. Zgodnie z nim, obiekt budowlany należy projektować i budować spełniając wymogi prawne, w tym unijne, w zakresie:

a) nośności i stateczności konstrukcji,

b) bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania i dostępności obiektów,

c) higieny, ochrony zdrowia i środowiska,

d) ochrony przed hałasem,

e) oszczędności energii i izolacyjności cieplnej,

f) zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych;

g) zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną;

h) usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;

i) możliwości dostępu do usług telekomunikacyjnych;

j) zapewnienia warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w tym osoby starsze;

k) ochrony obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną konserwatorską;

l) odpowiedniego usytuowania obiektu na działce budowlanej;

m) poszanowania występujących w obszarze oddziaływania obiektu uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienia dostępu do drogi publicznej;

Projekt budowlany i powstały później w jego konsekwencji budynek musi uwzględniać wszystkie powyższe kwestie.

Ubezpieczenie OC

Architekt musi posiadać aktualne ubezpieczenie OC z tytułu szkody wyrządzonej w następstwie swego działania lub zaniechania w związku z wykonywanymi czynnościami w zakresie posiadanych uprawnień. Wysokość minimalnej sumy ubezpieczenia architekta reguluje Rozporządzenie w tym zakresie – jest to Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej architektów oraz inżynierów budownictwa. Może oczywiście się okazać, że powstała szkoda przewyższy wysokość posiadanego przez architekta ubezpieczenia. Wymienione ubezpieczenie OC nie obejmuje np. szkód polegających na zapłacie przez projektanta kar umownych, czy wyrządzonych wskutek naruszenia przez niego praw autorskich. 

Architekci wykonujący zawód w Polsce podlegają także odpowiedzialności dyscyplinarnej na podstawie art. 41 ustawy o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa.

Członek izby jest obowiązany:

1)przestrzegać przy wykonywaniu czynności zawodowych obowiązujących przepisów oraz zasad wiedzy technicznej;

2)przestrzegać zasad etyki zawodowej;

3)stosować się do uchwał organów izby;

4)regularnie opłacać składki członkowskie.

Od odpowiedzialności dyscyplinarnej wyłączone są czyny podlegające odpowiedzialności zawodowej, o których pisałam powyżej, a określone w art. 95 prawa budowlanego, oraz czyny podlegające odpowiedzialności porządkowej zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.

Podsumowanie

Odbiorca widzi jedynie efekt końcowy pracy projektanta, jednak droga do powstania obiektu często jest długa i kręta. Na każdym jej etapie architekt musi być czujny, dokładny i świadomy swych obowiązków. 

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: Tata też może wziąć płatny urlop po narodzinach dziecka (ojcowski, rodzicielski a nawet macierzyński)

ZUS przypomina: po narodzinach dziecka z płatnego urlopu może skorzystać nie tylko mama. Ojciec również ma taką możliwość – nie tylko w ramach najpopularniejszego urlopu ojcowskiego, ale także urlopu rodzicielskiego, a w określonych sytuacjach nawet urlopu macierzyńskiego.

W PZON coraz trudniej otrzymać orzeczenie dające świadczenie pielęgnacyjne (z pkt 7 i 8) [List czytelnika]

Do redakcji wpływają listy matek, których dzieci chorują na autyzm, zespół Aspergera, chorobę afektywną dwubiegunową. I obecnie te dzieci tracą pkt 7 i 8 w orzeczeniach o niepełnosprawności. Powoduje to utratę prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Czy pojawia się praktyka orzekania niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym dla tych chorych, czy to tylko incydentalne przypadki?

Renta wdowia 2025 – ponad milion wniosków już złożonych. Dziemianowicz-Bąk ujawnia: 300 zł więcej dla seniorów od 1 lipca 2025 r.

Ponad 1 mln wniosków o rentę wdowią wpłynęło już do ZUS i innych instytucji emerytalnych – poinformowała ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podczas konferencji prasowej. Pierwsze wypłaty ruszą 1 lipca 2025 r., a średnia wysokość dodatkowego świadczenia to ok. 300 zł miesięcznie.

Nieruchomość w Hiszpanii – podatki (zakup, wynajem, sprzedaż). Przewodnik dla polskich inwestorów

Zakup nieruchomości w Hiszpanii wiąże się z koniecznością poznania lokalnego systemu podatkowego, który może znacząco wpłynąć na końcową rentowność inwestycji. Różnice w opodatkowaniu zależą od statusu kupującego, rodzaju transakcji oraz wybranej formy prawnej zakupu.

REKLAMA

Możesz jeszcze dostać 800 plus za czerwiec z wyrównaniem. Jeden warunek trzeba szybko spełnić!

ZUS informuje, że tylko osoby, które prześlą do 30 czerwca 2025 r. wniosek o 800+ - dostaną świadczenie na dziecko za cały nowy okres wypłat, który trwa od czerwca 2025 r. do maja 2026 r. Te osoby mają gwarancję wypłaty 800 plus za czerwiec - wypłata nastąpi najpóźniej w sierpniu - a więc będzie to tzw. wyrównanie. Natomiast jeżeli ktoś złoży wniosek w lipcu, już nie będzie mógł otrzymać świadczenia wychowawczego za czerwiec.

Renta wdowia: 300 zł miesięcznie. Poznaliśmy właśnie średnią wysokość nowego świadczenia, wypłaty już od lipca 2025 roku

Już od 1 lipca 2025 roku ruszy długo wyczekiwane rozwiązanie wspierające osoby starsze, które doświadczyły utraty współmałżonka – renta wdowia. To nowe świadczenie ma być realną pomocą dla osób, które po śmierci męża lub żony mierzą się nie tylko z emocjonalną pustką, ale również z drastycznym pogorszeniem sytuacji finansowej. Według danych, aż co piąta osoba powyżej 65. roku życia w Polsce jest zagrożona ubóstwem.

Emeryt ma w ZUS 300 000 zł. 14 lat pracy po zakończeniu służby wojskowej. Co z tymi pieniędzmi?

Do Infor.pl stale wpływają listy od emerytów mundurowych, którzy muszą odprowadzać składki do ZUS od pracy świadczonej w cywilu po przejściu na emeryturę mundurową (zwykłe umowy o pracę). Niektórzy z nich tracą te pieniądze, inni mogą - po spełnieniu dodatkowych warunków - uzyskać korzyści emerytalne z ZUS. Jest kilka systemów emerytalnych dla mundurowych. Dla niektórych z nich zasady są niekorzystne (w praktyce np. 300 000 zł odprowadzonych składek do ZUS przepada). Inni mają lepiej.

Zawezwanie do próby ugodowej

Nie każdy brak zapłaty stanowi wyraz złej woli dłużnika. Warto szukać pokoju i polubownych metod rozwiązywania sporu. Ugoda jest rozwiązaniem dopuszczalnym w większości spraw cywilnych i gospodarczych, w szczególności w sprawach o zapłatę.

REKLAMA

Świadczenie, zasiłek, 7 dodatków. 1 lipca 2025 r. rusza nabór wniosków

Od 1 lipca 2025 r. rodzice będą mogli złożyć elektroniczne wnioski o zasiłki rodzinne i dodatki, a także świadczenia z funduszu alimentacyjnego na nowe okresy 2025/2026. W praktyce nie jest łatwo uzyskać taką pomoc, głownie ze względu na kryteria dochodowe.

Aż 177 dni wolnych – najbliższy rok szkolny będzie prawdziwym wyzwaniem dla pracujących rodziców [szczegółowy kalendarz roku szkolnego 2025/2026]

Najbliższy rok szkolny 2025/2026, będzie prawdziwym wyzwaniem dla pracujących rodziców, którzy będą musieli zagospodarować czas wolny swoich dzieci w ciągu aż 177 dni. Problem mogą mieć zwłaszcza rodzice dzieci w wieku wczesnoszkolnym, które wymagają jeszcze ich całodziennej opieki, a tymczasem – 26-dniowy urlop większości osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy nie jest z „gumy”, choć kodeks pracy ma do „zaoferowania” jeszcze kilka innych „zwolnień” od pracy na dziecko.

REKLAMA