Udostępnianie muzyki - o czym warto pamiętać?

Wszystko, co musisz wiedzieć o udostępnianiu muzyki [PYTANIA I ODPOWIEDZI]

Do jakiej organizacji powinien zgłosić się właściciel kawiarni, by udostępniać muzykę zgodnie z prawem? Czy mamy prawo do wykorzystania podkładu muzycznego w przedstawieniu dla dzieci? Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania dot. praw do udostępniania muzyki.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami PREMIUM

Słowem wstępu, przypomnijmy czym są organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Ich działalność jest określona przede wszystkim w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, gdzie wskazano, że takimi organizacjami są "stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne". Stosuje się do nich również przepisy ustawy z 1989 r. prawo o stowarzyszeniach. Podjęcie przez te organizacje działalności wymaga zezwolenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który sprawuje też nadzór nad nimi i może cofnąć zezwolenie na działalność. Funkcjonowanie organizacji zbiorowego zarządzania jest istotne tam, gdzie kończy się dozwolony użytek osobisty (prywatne korzystanie z utworów i dzielenie się nimi w kręgu znajomych i rodziny) i dozwolony użytek publiczny (np. prawo cytatu, korzystanie z utworu przez instytucje oświatowe w celach edukacyjnych). Działalność tych organizacji nie dotyczy również utworów znajdujących się w domenie publicznej (utwory do których wygasły majątkowe prawa autorskie i które nigdy nie były objęte ochroną majątkowo-prawną) oraz utworów na licencjach Creative Commons. Muzykę do użytku komercyjnego, która nie jest objęta obowiązkiem uzyskania licencji (opłaty) od organizacji zbiorowego zarządzania można także kupić. Korzystać możemy z dystrybucji cyfrowej wyszukując kategorię muzyki tzw. royalty free, co oznacza rodzaj licencjonowania ograniczony do jednorazowej opłaty za korzystanie z utworu, bez ponoszenia późniejszych opłat tantiemowych. Poza tymi przypadkami, korzystanie z utworów wymaga uzyskania licencji, dzięki której użytkownik będzie mógł zgodnie z prawem korzystać z utworu, a jego twórca otrzyma należne mu wynagrodzenie.

Jestem właścicielem kawiarni i chciałbym puszczać w niej muzykę. Jak mogę to zrobić zgodnie z prawem?

Na początku należy sprawdzić, czy konkretnych twórców reprezentuje organizacja zbiorowego zarządzania oraz czy te utwory podlegają ochronie. W tym celu można skorzystać z informacji dostępnych na stronach internetowych poszczególnych organizacji. Przykładowo na stronie internetowej ZAIKS-u znajduje się katalog utworów, w którym odszukać można utwory krajowe oraz zagraniczne znajdujące się w bazie utworów ZAiKS-u. Udostępnianie dane nie przesądzają jednak o statusie twórcy utworu, o tym, w jakim zakresie i przez kogo dany utwór jest chroniony, ani też o tym, czy i w jakim zakresie ta organizacja zarządza prawami do wyszukiwanego utworu. Aby zatem mieć pewność co do tego, czy ZAIKS reprezentuje konkretnych twórców i chroni prawa do poszukiwanych przez nas utworów należy skontaktować się bezpośrednio z tą organizacją. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku innych organizacji zbiorowego zarządzania.