Kara pozbawienia wolności nie tylko w zakładzie karnym

W zależności od swojej sytuacji życiowej oraz prawnej można skorzystać z systemu dozoru elektronicznego albo warunkowego przedterminowego zwolnienia.

Czym są obie te instytucje, jakie są ich przesłanki i różnice pomiędzy nimi?

Warunkowe przedterminowe zwolnienie

Instytucję warunkowego przedterminowego zwolnienia można zastosować w razie skazania na karę pozbawienia wolności, karę 25 lat pozbawienia wolności oraz karę dożywotniego pozbawienia wolności. O tym, czy uzyskamy warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary decyduje sąd penitencjarny właściwy dla miejsca pobytu skazanego, na podstawie pewnych kryteriów takich jak:

• postawa, właściwości i warunki osobiste skazanego,
• okoliczności popełnienia przestępstwa,
• zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary.

Kryteria te uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. We wniosku dobrze jest wskazać jakie kroki poczynił skazany, aby udowodnić przed sądem swoją chęć zmiany, np. może być to zaświadczenie o uczęszczaniu na terapię w razie problemów z alkoholem czy opinia opiekuna o zachowaniu się skazanego przebywającego w zakładzie karnym. Skazany może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu przez niego co najmniej połowy kary.

System dozoru elektronicznego

System dozoru elektronicznego (tzw. obroża elektroniczna) jest uregulowany w kodeksie karnym wykonawczym i sprowadza się do kontroli zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego udziela skazanemu sąd penitencjarny właściwy dla miejsca pobytu skazanego, pod warunkiem spełniania łącznie następujących przesłanek:

• wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku i sześciu miesięcy, a skazany nie dopuścił się recydywy,
• udzielenie zezwolenia na obycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest wystarczające do osiągnięcia jej celów,
• skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
• w sytuacji, gdy wspólnie ze skazanym zamieszkują osoby pełnoletnie, muszą one wyrazić pisemną zgodę, która obejmuje umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzenie czynności kontrolnych,
• warunki techniczne pozwalają na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego, w szczególności obejmują liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników jak również rejestratorów czy możliwości organizacyjne ich obsługi.

Tak samo jak w przypadku warunkowego przedterminowego zwolnienia, za udzieleniem zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego przemawia dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego, dlatego w uzasadnieniu dobrze jest wykazać starania, które skazany poczynił przebywając w zakładzie karnym, mające na celu jego resocjalizację, przedkładając dowody tj. opinie psychologów, opiekunów czy dyrektora zakładu karnego. Z tej instytucji prawnej można skorzystać w dowolnym momencie, po odbyciu zaledwie jednego dnia orzeczonej kary pozbawienia wolności, a nawet gdy jeszcze nie rozpoczęto jej wykonywania w zakładzie karnym.