Niepełnosprawni, PFRON

W dniu 21 listopada br. w Sejmie odbyło się I czytanie przyjętego przez rząd projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia (tj. prawa do świadczenia w postaci asystencji osobistej) niepełnosprawnych seniorów, czyli osoby z niepełnosprawnościami powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej. Kwestia ta, nie umknęła uwadze posłów.

Wielu podatników wciąż nie wie, że może odzyskać nawet kilkaset złotych, odliczając w rocznym zeznaniu wydatki poniesione na leki. Umożliwia to ulga rehabilitacyjna, z której skorzystać mogą nie tylko osoby z niepełnosprawnością, ale również ich opiekunowie. Co ważne, obecne zasady rozliczania ulgi będą obowiązywać także w 2026 roku.

Osoby niepełnosprawne, a także ci, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i w ryczałcie ewidencjonowanym. To odliczenie jest nazywane potocznie ulgę rehabilitacyjną. Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT można odliczyć od dochodu wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Można m.in. odliczyć wydatki na samochód, na zakup lekarstw, na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne a nawet na adaptację i wyposażenie mieszkania dla potrzeb niepełnosprawnego. Warunki i limity tej ulgi w 2025 roku są takie same jak były w poprzednim roku i nie zmienią się w 2026 roku.

W rocznym zeznaniu podatkowym PIT niektórzy podatnicy mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na lekarstwa. Kto może skorzystać z tego odliczenia? Jakie są zasady i limity tej ulgi? Te same zasady, co w 2025 roku będą obowiązywać również w 2026 roku.

System punktów w PFRON zwiększa szanse na przyznanie świadczeń, które są najbardziej atrakcyjne. Przykładem są dopłaty do samochodów dla osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym (często 100 000 zł do samochodu). Dzięki systemowi punktów można otrzymać dodatkowe punkty do wniosku o taką dopłatę. I wygrać z osobami, które punktów nie mają.

W 2026 roku osoby poruszające się na wózku mogą otrzymać nawet 185 tys. zł dofinansowania na zakup specjalnie dostosowanego samochodu. To największy program w historii PFRON, ale jednocześnie jeden z najbardziej wymagających. Dopłaty trafiają wyłącznie do osób, które spełnią ściśle określone warunki i zdążą złożyć wniosek w systemie SOW. Sprawdzamy, kto może liczyć na pomoc, jakie auta kwalifikują się do programu i jak naprawdę wyglądają dopłaty w 2026 roku.

Transport — który dla większości jest oczywistością — dla wielu osób z niepełnosprawnościami oznacza codzienną walkę o podstawową niezależność. Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami obchodzony 3 grudnia to dobra okazja, by przyjrzeć się, jak wygląda ich rzeczywistość.

Orzeczenie o niepełnosprawności to nie bariera. Pracodawcy zaczynają wykorzystywać potencjał osób niepełnosprawnych. To konieczność również z tego względu, że rynek pracy nie nadąża za rzeczywistością. Co roku ubywa ogromna liczba pracowników. Należy aktywizować dostępne zasoby, takie jak osoby niepełnosprawne, kobiety w wieku produkcyjnym, najmłodsi i najstarsi pracownicy. Co więcej, można otrzymywać nawet 4140 zł miesięcznie za zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością.

Osoby głuche z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (symbol 03-L) od lat zmagają się z pełnopłatnymi przejazdami transportem publicznym, mimo że wiele innych grup niepełnosprawnych korzystają z ustawowych ulg. Po tym, jak Ministerstwo Infrastruktury umyło ręce, zasłaniając się kompetencjami innych resortów, Komisja do Spraw Petycji Sejmu RP wystosowała nowy dezyderat w tej sprawie bezpośrednio do Prezesa Rady Ministrów. To wezwanie do kompleksowej rewizji przepisów, które zdaniem wnioskodawców, generują społeczne dysproporcje i bariery w dostępie do aktywności zawodowej i społecznej.

Najnowszy program z PFRON dot. przygotowania do staży, praktyk, wolontariatu oraz zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w instytucjach kultury – jest częścią większego projektu „Projektowanie Uniwersalne Kultury – Dostępność w Instytucjach Kultury”. Celem tego przedsięwzięcia jest poprawa dostępności instytucji kultury oraz włączenie osób z niepełnosprawnościami i seniorów w ich działania. Partnerem realizującym projekt jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Całość przedsięwzięcia jest finansowana ze środków Unii Europejskiej – w ramach działania 3.3 „Systemowa Poprawa Dostępności” Priorytetu III „Dostępność i Usługi dla Osób z Niepełnosprawnościami” Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027.

Świadczenie wspierające miało być nową formą pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami, wypłacaną przez ZUS bez względu na dochód. Jednak nie wszyscy uprawnieni, czyli ci, którzy uzyskali odpowiedni poziom potrzeby wsparcia (co najmniej 70 punktów), mogą je otrzymać. Jedną z głównych przeszkód jest pobyt w placówkach całodobowej opieki. Oto szczegóły.

Jeśli masz orzeczenie o niepełnosprawności to dofinansowanie z PFRON może pomóc w walce z barierami – sfinansować remont łazienki, zakup pieluch czy sprzętu rehabilitacyjnego. Ale mało kto wie, że jeśli osoba, dla której składany był wniosek, umrze przed wypłatą środków pieniądze przepadają. Takie sytuacje zdarzają się nie tylko przy drobnych zakupach, ale i przy inwestycjach wartych dziesiątki tysięcy złotych. I nikt za to nie odpowiada.

W PFRON funkcjonuje system punktów. Aby otrzymać dofinansowanie do np. zakupu samochodu w PFRON (przez osobę niepełnosprawną) trzeba złożyć wniosek. Dzięki systemowi punktów można otrzymać dodatkowe punkty. Maksymalna korzyść to 10 punktów. Dzięki nim osoba niepełnosprawna ma szanse na wyższe dofinansowanie z PFRON.

Dla jednych remont łazienki to kwestia wystroju, trendów i nowoczesnych kafelków. Dla innych – to sprawa codziennego życia, komfortu, a często także bezpieczeństwa. Bo co, jeśli zwykły próg przy wannie staje się przeszkodą nie do pokonania?Tak wygląda rzeczywistość wielu osób z niepełnosprawnościami. Każdy ruch, każda czynność, która kiedyś była rutyną, może dziś wymagać siły, pomocy albo specjalnych rozwiązań. Problem w tym, że likwidacja takich barier kosztuje. Nierzadko więcej, niż można sobie pozwolić. Jest wyjście z tej sytuacji. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) może pomóc. I to konkretnie. W grę wchodzą kwoty sięgające 130 tysięcy.

4 134 zł miesięcznie, czyli świadczenie wspierające w najwyższej dopuszczalnej ustawowo wysokości, bez konieczności uczestniczenia w procedurze ustalania poziomu potrzeby wsparcia przez osoby legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym, które są niezdolne do samodzielnej egzystencji, aby nie „narażać ich na stres związanych z dodatkowymi komisjami lekarskimi, na których kolejny raz muszą udowadniać swoją niepełnosprawność” – to postulat, który trafił niedawno na biurko Prezydenta.

Zdecydowana większa część programów PFRON jest przeznaczona tylko dla osób niepełnosprawnych legitymujących się znacznym stopniem niepełnosprawności. Dodatkowo PFRON przewiduje dla nich specjalne punkty. Np. liczba punktów preferencyjnych 10 - wnioskodawcy posiadają znaczny stopień niepełnosprawności, a w przypadku osób do 16 roku życia – w orzeczeniu o niepełnosprawności posiadają więcej niż jedną przyczynę wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenie to jest wydane z powodu całościowych zaburzeń rozwojowych (12-C).

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną dostępne świadczenia, zasiłki i kryteria dochodowe? Kiedy można otrzymać świadczenie wspierające z ZUS? Oto najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i miejscu pracy.

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

Rusza szeroki program systemowy mający na celu poprawę dostępności gabinetów stomatologicznych dla pacjentów ze szczególnymi potrzebami, w tym np. osób z niepełnosprawnościami — projekt „Dostępna stomatologia”, współfinansowany z Funduszy Europejskich, który w praktyczny sposób ma zmienić warunki świadczenia usług dentystycznych. Jednak czy z PFRON jest leczenie stomatologiczne osób z niepełnosprawnościami?

W 2026 roku utrzymano system wsparcia dla pracodawców, którzy zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami. Dofinansowania z PFRON obejmują zarówno wynagrodzenia, jak i dopłaty do wyposażenia stanowiska pracy.

W artykule porównujemy system punktów preferencyjnych w programie "Aktywny samorząd” w 2025 roku z punktami dla zakupu samochodu przez osoby niepełnosprawne (program „Samodzielność-Aktywność-Mobilność!” – Mobilność osób z niepełnosprawnością).

Czy osoba z niepełnosprawnością może odliczyć wydatki na remont łazienki, kuchni czy montaż klimatyzacji? Teoretycznie tak, ale w praktyce obowiązuje szara strefa interpretacji dotycząca ulg remontowych . Urzędy skarbowe często różnie oceniają te same sytuacje, a brak jednoznacznych przepisów zmusza podatników do walki o każdą złotówkę odliczenia.

ZUS w komunikacie przypomniał zasady przyznawania i uzyskiwania świadczenia wspierającego w 2025 roku. W bieżącym roku prawo do tego świadczenia mają pełnoletnie osoby mieszkające legalnie w Polsce, którym wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności przyznał w decyzji przynajmniej 78 punktów. Miesięczna wysokość świadczenia wspierającego zależy od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia i wynosi aktualnie od 752 zł do 4134 zł.

Od 2026 roku rząd otwiera się na tysiące nowych beneficjentów w zakresie świadczenia wspierającego. Nawet 4730 zł miesięcznie bez podatku i bez kryterium dochodowego trafi prosto do osób z niepełnosprawnością. Nie wiesz, czy się kwalifikujesz i jak zdobyć nawet 100 punktów WZON? Sprawdź, jak krok po kroku złożyć wniosek i uniknąć utraty wsparcia.

W 2026 r. program "Asystent osobisty" wchodzi w okres przejściowy. Resortowy AOON 2026 nadal bazuje na stopniach niepełnosprawności, ale przygotowuje grunt pod Ustawową Asystencję z 2027 r., powiązaną z punktami PPW. Nowe wytyczne zwiększają limity do 840 godzin rocznie i stawiają na elastyczność. Sprawdź, jak złożyć wniosek i wykorzystać wsparcie asystenta.