Tematy - Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał Konstytucyjny - INFOR.PL

W Dniu Kobiet Rzecznik Praw Obywatelskich wymienia sprawy ważne, które trzeba zmienić, aby Polkom żyło się lepiej. Pisze m.in. o problemie przemocy domowej, o tym, że kobiety nie są właściwie reprezentowane tam, gdzie podejmuje się decyzje, o problemie podziału ról zawodowych i rodzinnych, także o niższych zarobkach kobiet za tę samą pracę, którą wykonują mężczyźni, co prowadzi do niższej emerytury.

Przeliczenie wysokości emerytur po osiągnięciu wieku 60 lat dla kobiet z rocznika 1953, które pobierały wcześniejszą emeryturę jest niekonstytucyjne. Kwota emerytury została pomniejszona o wypłaty pobrane w ramach wcześniejszej emerytury. Trybunał Konstytucyjny przyznał im prawo do tzw. sanacji konstytucyjnej, w związku z czym emerytury powinny być ponownie przeliczone.

Dnia 6 marca 2019 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS (stan prawny na dzień 30 września 2017 r.) w zakresie, w jakim dotyczy kobiet urodzonych w 1953 r., a które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy. Takim osobom przysługuje prawo tzw. sanacji konstytucyjności.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich liczba przestępstw z nienawiści cały czas utrzymuje się na wysokim poziomie. Jednocześnie zgłaszanych jest jedynie 5 procent takich przestępstw.

Trwają prace nad projektem ustawy o statusie artysty, która ma uregulować kwestie ubezpieczenia społecznego i emerytur twórców. Artyści mieliby odprowadzać składki jak przy minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W przypadku przychodu niższego od przeciętnego wynagrodzenia, korzystaliby z dopłat do składek.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazuje na konieczność doprecyzowania senackiego projektu dotyczącego zaprzeczenia ojcostwa. Chodzi o to, by przepis jednoznacznie wskazywał, że chodzi o zaprzeczenie ojcostwa.

Wygaśnięcie ważności orzeczenia o niepełnosprawności powoduje ustanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Świadczenie pielęgnacyjne przyznaje się dopiero po wydaniu ostatecznej decyzji dotyczącej kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności. Do tego czasu pozostają bez pomocy ze strony państwa. Konieczna jest zmiana przepisów.

RPO zwraca uwagę na problem dyskryminacji ze względu na wyznanie, z którą można spotkać się w miejscu pracy. Ofiarami dyskryminacji wyznaniowej są zarówno kandydaci do pracy jak i już zatrudnieni pracownicy. Brak jest dostatecznych środków prawnych do ochrony osób dyskryminowanych. Jakie zalecenia w tym przedmiocie wydał RPO?

Osoby bez stałego adresu będą mogły głosować. Nowe przepisy w tym zakresie obowiązują od 12 grudnia 2018 r.

Pracownik w wieku przedemerytalnym może żądać przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach w przypadku wypowiedzenia mu umowy z naruszeniem przepisów prawa pracy. Dotyczy to także osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony.

Opiekun osoby z niepełnosprawnością może zamienić specjalny zasiłek opiekuńczy na świadczenie pielęgnacyjne, które jest dla niego korzystniejsze. Konieczne jest jednak złożenie oświadczenia o rezygnacji z zasiłku.

28 listopada 2018 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok, zgodnie z którym stawka podatku od gier na automatach o niskich wygranych jest zgodna z konstytucją. Zdaniem TK "nałożenie wyższego podatku, co do zasady, nie może być traktowane, jako ograniczenie swobody działalności gospodarczej".

Trybunał Konstytucyjny orzekł nieprawidłowość procesu legislacyjnego podczas głosowania w Senacie nad ustawą znoszącą górny limit składek na ZUS. W efekcie zachowane zostanie ograniczenie maksymalnej rocznej podstawy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

Zniesienie limitu składek na ZUS jest niezgodne z Konstytucją. Wejście ustawy o zniesieniu limitu trzydziestokrotności spowodowałoby wiele negatywnych skutków. Omawiana regulacja jest przede wszystkim niezgodna z ekonomicznym interesem Polski i Polaków.

Zniesienie górnego limitu składek na ZUS zostało uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją RP. Konfederacja Lewiatan pozytywnie ocenia wyrok TK. Zdaniem organizacji rząd w pracach nad ustawą naruszył elementarne zasady dotyczące właściwego procesu legislacyjnego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zniesienie limitu powyżej którego najlepiej zarabiający nie płacą składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jest niekonstytucyjne. Zdaniem Konfederacji Lewiatan to dobra informacja dla przedsiębiorców.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zniesienie górnego limitu składek na ZUS (tzw. trzydziestokrotność) jest niezgodne z Konstytucją. Skorzystają na tym pracownicy zarabiający ponad 11 tys. zł oraz pracodawcy. Nie będą płacili wyższych składek.

Trybunał Konstytucyjny odroczył do środy ogłoszenie wyroku w sprawie zniesienia górnego limitu składek na ZUS. Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń stanowi, że od 2019 r. miałoby nastąpić zniesienie limitu, powyżej którego najlepiej zarabiający nie płacą obecnie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W dniu 30 października 2018 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność zasad obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop przez policjantów. Trybunał w uzasadnieniu zaznaczył, że "obowiązujące zasady obliczania ekwiwalentu powodują, że policjanci za każdy dzień niewykorzystanego urlopu otrzymują tylko 73 proc. dziennego uposażenia, a więc nie jest to pełna rekompensata poniesionej straty".

Trybunał Konstytucyjny dnia 30 października 2018 r. zbada zgodność z konstytucją nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przedmiotem prac TK będzie zniesienie górnego limitu składek na ZUS.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzję w sprawie nieuznania aktu urodzenia, w którym rodzice są tej samej płci. NSA uznał, iż doszło do dyskryminacji dziecka-obywatela RP i zwrócił sprawę urzędowi stanu cywilnego.

Opiekun osoby z niepełnosprawnością ma prawo do zamiany zasiłku dla opiekuna na świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby, której niepełnosprawność powstała po 18. lub 25. roku życia. Tak wynika z wyroku NSA w sprawie, do której przystąpił RPO.

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar ogłosił swoje poparcie dla inicjatywy zniesienia instytucji ubezwłasnowolnienia. Rzecznik uważa, że obecnie obowiązujące rozwiązania prawne powinny zostać zastąpione systemem wspieranego podejmowania decyzji. W Polsce ubezwłasnowolnionych jest ok. 90 tys. osób.

W dniu 11 lipca 2018 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy regulujące odrzucenie skargi kasacyjnej nie spełniającej formalnych wymogów bez postępowania naprawczego, są zgodne z konstytucją. Zdaniem TK kształt procedury odrzucenia kasacji uzasadnia konieczność zapewnienia pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Skarga pauliańska jest dopuszczalna w postępowaniach podatkowych - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny. Orzeczenie to może wywołać stan niepewności po stronie nabywców m.in. nieruchomości.

Trybunał Konstytucyjny w dniu 16 maja 2018 r. wydał wyrok, w którym stwierdził że termin trzech lat od osiągnięcia pełnoletności na zaprzeczenie przez daną osobę ojcostwa męża jej matki jest niekonstytucyjny. W skardze do TK skarżąca wskazywała, że doszło do naruszenia konstytucyjnej zasady ochrony życia prywatnego oraz godności człowieka.

Konfederacja Lewiatan złożyła wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją RP niektórych przepisów ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta. Zakaz handlu w niektóre niedziele obowiązuje od marca 2018 r.

18 kwietnia 2018 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł zgodność z art. 2 Konstytucji RP możliwości dochodzenia należności podatkowych (i innych należności publicznoprawnych) w ramach przewidzianej w prawie cywilnym tzw. skargi pauliańskiej. Wniosek do TK w tej sprawie złożył Rzecznik Praw Obywatelskich, który zakwestionował stosowanie - w drodze analogii - regulacji cywilnoprawnej, jaką jest skarga pauliańska, do dochodzenia należności publicznoprawnych, w tym zobowiązań podatkowych.

Rzecznik Prawo Obywatelskich zwrócił się do premiera Mateusza Morawieckiego o podjęcie prac nad osobnym systemem emerytalnym dla twórców i artystów, dostosowanym do specyfiki ich działalności. Rzecznik swój apel argumentuje koniecznością zapewnienia twórcom i artystom odpowiedniego poziom zabezpieczenia społecznego, którego na chwilę obecną nie mają. Adam Bodnar powołuje się także na odmowę przyznania renty rodzinnej dzieciom zmarłego twórcy.

Sprawa Tomasza Komendy, który spędził w więzieniu 18 lat mimo, że był niewinny, wstrząsnęła opinią publiczną. Rzecznik Praw Obywatelskich odniósł się do tej sprawy jednocześnie wskazując dziewięć najczęstszych pomyłek sądowych, które mogą przyczynić się do skazania niewinnych osób.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego organy podatkowe w swoich interpretacjach wadliwie uznawały za budowle część obiektów budowlanych stanowiących w rzeczywistości budynki. Podmioty, które z powodu błędnego kwalifikowania kategorii nieruchomości uiściły zawyżony podatek od nieruchomości, mogą wystąpić o zwrot tej nadpłaty.

Jak opodatkować obiekt budowlany, który pomimo posiadania wszelkich cech budynku pełni funkcje budowli? W wyroku SK 48/15 z 13 grudnia 2017 r. Trybunał Konstytucyjny stanął po stronie podatników, oceniając za niezgodne z Konstytucją stanowisko, iż obiekt budowlany spełniający definicję budynku może być uznany za budowlę. W konsekwencji przedsiębiorstwa mają szansę na odzyskanie niesłusznie pobranego podatku od nieruchomości.

Prawo do wniesienia wniosku do Rzecznika Praw Obywatelskich przysługuje każdemu kogo prawa lub wolności zostały naruszone przez organy władzy publicznej. Wymagania formalne wniosku do RPO nie są zbyt rygorystyczne, jednak warto pamiętać o kilku elementach jakie powinien zawierać.

Prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dotyczącej zniesienia górnego limitu składek na ZUS. Zastrzeżenia głowy państwa dotyczą "dochowania standardów procesu legislacyjnego".

Wyłączenie możliwości odwołania się do sądu administracyjnego od postanowień wydanych w ramach rozpatrzenia sprzeciwu przedsiębiorcy kontrolowanego w trybie przepisów rozdziału 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest niezgodne z Konstytucją. Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 20 grudnia 2017 r. (sygn. SK 37/15).

Trybunał Konstytucyjny umożliwił odzyskanie nieruchomości niewykorzystanej na cel publiczny właścicielom, którzy zostali wywłaszczeni na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjny w zakresie podatku od nieruchomości otwiera podatnikom drogę do dochodzenia nienależnie pobranego podatku. Podatnicy mogą składać wnioski o zwrot nadpłaty tego podatku lub wniosków o wznowienie w przypadku postępowań, które zostały już zakończone.

Czy pełnoletni uczeń może sam usprawiedliwiać nieobecności w szkole? Z wyjaśnieniami przychodzi Adam Bodnar Rzecznik Praw Obywatelskich, który mówi: tak, uczeń może sam usprawiedliwić swoją nieobecność w szkole. RPO odniósł się także do zakazu opuszczania budynku szkoły w trakcie przerwy przez pełnoletnich uczniów, uznając że taki zakaz jest niezgodny z Konstytucją.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nie można zakładać z góry, że skoro jedno z małżonków jest przedsiębiorcą, to będące przedmiotem współposiadania grunty należy zakwalifikować jako grunty związane z działalnością gospodarczą opodatkowane najwyższą stawką. Niezbędne jest każdorazowo ustalenie faktycznego sposobu wykorzystania opodatkowanego gruntu, którego współposiadaczem pozostaje osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. 12 grudnia 2017 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis art. 1a ust. 1 pkt 3 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rozumiany w ten sposób, że wystarczającą przesłanką zakwalifikowania gruntu podlegającego opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości do kategorii gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną będącą jego współposiadaczem, jest niezgodny z Konstytucją RP.

Niemiecki Trybunał Konstytucyjny orzekł o konieczności uznania w oficjalnych dokumentach ,,trzeciej płci''. Jak stwierdził Trybunał dotychczasowy dwutorowy podział na płeć męską i żeńską jest dyskryminujący w stosunku do osób, których płci nie da się trwale zakwalifikować jako męskiej lub żeńskiej

W listopadzie 2013 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy, które nie pozwalają na zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka są niekonstytucyjne. Ministerstwo przygotowało projekt zmian w tym zakresie.

Obowiązująca od sierpnia 2016 roku ustawa o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta budzi ostatnio coraz więcej kontrowersji. Do głosów krytycznych, obok środowiska lekarskiego, przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich, wskazując na liczne uchybienia legislacyjne w zakresie unormowania obowiązku tajemnicy lekarskiej po śmierci pacjenta.

W poniedziałek Trybunał Konstytucyjny orzekał, na wniosek posłów PiS, w sprawie legalności zbadania przez sądy prawidłowości powołania prezesa TK oraz wyboru sędziów TK przez Sejm. Orzeczenie zapadło niejednogłośnie. Zdanie odrębne złożył sędzia Leon Kieres.

TK odwołał wyznaczony na czwartek termin rozprawy ws. konstytucyjności wyboru w 2010 r. trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego - Stanisława Rymara, Piotr Tulei i Marka Zubika. Wiceprezes TK Mariusz Muszyński powiedział PAP, że powodem jest wniosek RPO o wyłączenie go z tej sprawy.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał w swoim wystąpieniu skierowanym do prezydenta Andrzeja Dudy, że system bezpłatnej pomocy prawnej wprowadzony na początku 2016 r. jest nieefektywny a liczba korzystających z niego osób jest niewielka. RPO postuluje wprowadzenie zmian.

20 czerwca 2017 r. Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał na wniosek Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry zgodność z Konstytucją ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Uznał, że niektóre regulacje tej ustawy są niezgodne z ustawą zasadniczą.

Posłowie PiS zaskarżyli w czwartek do TK instytucję zagadnień prawnych kierowanych przez sądy do Sądu Najwyższego, a także Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uważają, że jest ona niekonstytucyjna, sprzeczna z zasadą niezawisłości sędziów.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystosował pismo do Marszałka Sejmu, w którym wskazuje na wątpliwości w zakresie inicjatywy ustawodawczej związanej z abonamentem radiowo-telewizyjnym. Wskazuje, że proponowane przepisy mogą naruszać prawo do ochrony danych osobowych a także są niesprawiedliwe.

22 czerwca Trybunał Konstytucyjny na wniosek parlamentarzystów PiS zbada konstytucyjność regulaminu wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. 13 lipca Trybunał rozpatrzy zaś wniosek Zbigniewa Ziobry w sprawie wyboru w 2010 r. do TK sędziów: Stanisława Rymara, Piotr Tulei i Marka Zubika.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy, pozbawiające świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczonych, którzy zawiesili prawo do emerytury w związku z pracą są zgodne z Konstytucją.

Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał Konstytucyjny

Dzień Kobiet - co trzeba zmienić?

Emerytury kobiet z rocznika 1953 - ponowne przeliczenie

Wcześniejsza emerytura przed 1 stycznia 2013 r. a prawo do emerytury - wyrok TK

RPO zwraca uwagę na dużą liczbę przestępstw z nienawiści

Ubezpieczenie społeczne artysty - projekt ustawy w przygotowaniu

Propozycje RPO zmiany senackiego projektu dotyczącego zaprzeczenia ojcostwa

Wygaśnięcie orzeczenia o niepełnosprawności i brak świadczenia pielęgnacyjnego - RPO

Dyskryminacja wyznaniowa w miejscu pracy - zalecenia RPO

Osoby bezdomne mogą głosować

Przywrócenie do pracy pracownika w wieku przedemerytalnym a zatrudnienie na czas określony

Zamiana specjalnego zasiłku opiekuńczego na świadczenie pielęgnacyjne

Stawka podatku od gier na automatach o niskich wygranych zgodna z konstytucją

Limit 30-krotności składek ZUS zostaje

Zniesienie limitu składek na ZUS niezgodne z Konstytucją - ocena Pracodawców RP

Zniesienie limitu składek na ZUS niekonstytucyjne - ocena Konfederacji Lewiatan

Zniesienie górnego limitu składek ZUS niezgodne z Konstytucją

Zniesienie górnego limitu składek na ZUS niekonstytucyjne

Wyrok TK w sprawie zniesienia górnego limitu składek na ZUS odroczony

Zasady obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop przez policjanta - niekonstytucyjne

Zniesienie górnego limitu składek na ZUS w TK

NSA: nieuznanie aktu urodzenia dziecka rodziców tej samej płci przejawem dyskryminacji

Opiekun ma prawo do zamiany zasiłku dla opiekuna na świadczenie pielęgnacyjne

RPO chce likwidacji ubezwłasnowolnienia

TK: Sąd Najwyższy może odrzucić kasację bez postępowania naprawczego

Skarga pauliańska w postępowaniach podatkowych

TK: termin 3 lat na zaprzeczenie ojcostwa jest niezgodny z konstytucją

Ustawa o zakazie handlu w niedziele zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego

Skarga pauliańska dostępna także dla fiskusa - wyrok TK

Artyści i twórcy z odrębnym systemem emerytalnym? RPO apeluje o wprowadzenie rozwiązania

Dlaczego w Polsce skazuje się osoby niewinne? Sprawa Tomasza Komendy

Zwrot nadpłaty z tytułu podatku od nieruchomości

Budynek nie może być budowlą – korzystny wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości

Kto może wnieść wniosek do RPO?

TK zbada konstytucyjność zniesienia górnego limitu składek ZUS

Kontrola przedsiębiorcy - brak możliwości odwołania się do sądu administracyjnego niezgodny z Konstytucją

Nowa szansa przed właścicielami wywłaszczonymi umową cywilnoprawną

Budynek a budowla – orzeczenie TK otwiera drogę do odzyskania podatku od nieruchomości

Czy pełnoletni uczeń może sam usprawiedliwiać nieobecności w szkole?

Nie każda nieruchomość przedsiębiorcy jest związana z działalnością gospodarczą

Trzecia płeć w Niemczech - wyrok TK

Zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka będzie możliwe

Tajemnica lekarska po śmierci pacjenta

TK: Sądy nie mogą rozpatrywać prawidłowości powołania prezesa Trybunału Konstytucyjnego

Sprawa wyboru trzech sędziów TK zostanie rozpatrzona przez Trybunał w innym terminie

Czy będą zmiany w bezpłatnej pomocy prawnej?

TK: Przepisy ustawy o KRS niezgodne z Konstytucją

Instytucja zagadnień prawnych zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego

RPO: nowe przepisy o abonamencie RTV mogą godzić w prawa obywatelskie

TK zbada konstutucyjność wyboru I prezesa SN oraz trzech sędziów TK

Emeryci bez prawa do świadczenia rehabilitacyjnego - wyrok TK