Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przywrócenie do pracy pracownika w wieku przedemerytalnym a zatrudnienie na czas określony

Przywrócenie do pracy pracownika w wieku przedemerytalnym a zatrudnienie na czas określony.
Przywrócenie do pracy pracownika w wieku przedemerytalnym a zatrudnienie na czas określony.

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik w wieku przedemerytalnym może żądać przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach w przypadku wypowiedzenia mu umowy z naruszeniem przepisów prawa pracy. Dotyczy to także osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony.

Wyrok TK

Pozbawienie pracownika objętego ochroną przedemerytalną, któremu umowę o pracę wypowiedziano z naruszeniem przepisów, prawa żądania przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach tylko dlatego, że był zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, narusza konstytucyjną zasadę równości.

REKLAMA

11 grudnia 2018 r. o godz. 15:00 Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Koninie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczącego prawa żądania przywrócenia do pracy pracownika objętego ochroną przedemerytalną.

Sąd Rejonowy w Koninie miał wątpliwość co do tego, czy zgodne z Konstytucją jest pozbawienie pracownika objętego ochroną przedemerytalną prawa żądania przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach w wypadku, gdy jego umowa o pracę zawarta na czas określony została wypowiedziana z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy.

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 50 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy w zakresie, w jakim nie przyznaje pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną wynikającą z art. 39 tej ustawy, któremu umowę o pracę zawartą na czas określony wypowiedziano z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, prawa żądania orzeczenia przez sąd bezskuteczności wypowiedzenia tej umowy, a w razie jej rozwiązania – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Zróżnicowanie na podstawie rodzaju umowy o pracę

Problem konstytucyjny przedstawiony w pytaniu prawnym dotyczył dopuszczalności zróżnicowania – na podstawie kryterium rodzaju umowy o pracę – zakresu ochrony pracowników w wieku przedemerytalnym przed niezgodnym z przepisami wypowiedzeniem umowy o pracę lub dotychczasowych warunków pracy i płacy.

Odszkodowanie lub przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach

Trybunał musiał rozważyć, czy z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości można pozbawić pracownika w wieku przedemerytalnym prawa żądania przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach w wypadku wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem przepisów o jej wypowiadaniu tylko z tego powodu, że został on zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony. Pracownik taki ma możliwość żądania wyłącznie odszkodowania (zob. art. 50 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodek pracy; dalej: k.p.). Natomiast gdyby był zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, to miałby możliwość dochodzić – alternatywnie – przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach lub odszkodowania (zob. art. 45 k.p.).

Ochrona przedemerytalna

REKLAMA

Trybunał nie dokonywał w niniejszej sprawie oceny samej zasady zróżnicowania skutków zawarcia i wypowiedzenia umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony lub określony. Zakres jego orzekania dotyczył jedynie grupy pracowników, których ustawodawca objął – z uwagi na podeszły wiek – szczególną ochroną trwałości stosunku pracy oraz warunków pracy i płacy. Zgodnie z art. 39 k.p., pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia temu pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Wysłowiona w tym przepisie ochrona przedemerytalna odnosi się zarówno do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, jak i do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony. Ponadto obejmuje nie tylko wypadki wypowiedzenia definitywnego, ale także wypadki wypowiedzenia zmieniającego dotychczasowe warunki pracy i płacy (zob. art. 42 § 1 k.p.).

Trybunał uwzględnił to, że podstawowym celem zasady ochrony trwałości stosunku pracy oraz warunków pracy i płacy przewidzianej w art. 39 k.p. jest zabezpieczenie pracownika w podeszłym wieku, który jest u progu uzyskania prawa do emerytury, przed ryzykiem utraty pracy. Przez przyznanie tej szczególnej ochrony ustawodawca nie tylko realizuje dyrektywę konstytucyjną dotyczącą ochrony pracy (zob. art. 24 Konstytucji), ale także stwarza pracownikowi w podeszłym wieku warunki do tego, aby mógł spełnić wszystkie przesłanki niezbędne do uzyskania prawa do emerytury, będącego elementem prawa do zabezpieczenia społecznego (zob. art. 67 ust. 1 Konstytucji). Nabycie prawa do emerytury jest uzależnione zarówno od osiągnięcia wieku emerytalnego, jak i od stażu pracy.

Roszczenie o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach

REKLAMA

Trybunał stwierdził również, że jednym z ustawowych środków ochrony pracownika przed wypowiedzeniem mu umowy o pracę z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu (w tym też z naruszeniem przepisów dotyczących zakazu wypowiadania, takich jak art. 39 lub art. 43 k.p.) jest roszczenie o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach. Tymczasem na gruncie przepisów ustawowych dochodzi do zróżnicowania pracowników należących do tej samej grupy (mianowicie pracowników objętych ochroną przedemerytalną), jeśli chodzi o prawo żądania przywrócenia do pracy.

Pracownik w wieku przedemerytalnym, zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, może żądać przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach lub odszkodowania (zob. art. 45 § 1 k.p.), natomiast inny pracownik, również objęty teoretycznie ochroną przedemerytalną, na mocy art. 39 k.p., tyle tylko że zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, może przed sądem pracy dochodzić wyłącznie odszkodowania (zob. art. 50 § 3 k.p.). W jego wypadku szczególna ochrona trwałości stosunku pracy oraz warunków pracy i płacy staje się pozorna. Pracodawca, wypowiadając mu umowę o pracę z naruszeniem przepisów, „ryzykuje” jedynie konieczność wypłaty odszkodowania, którego wysokość nie może przekroczyć wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia (zob. art. 50 § 4 k.p.). Pracownik pozostaje jednak bez pracy. Okres pozostawania bez pracy zostanie mu wliczony do okresu zatrudnienia (stażu pracy), ale w zakresie nie większym niż odpowiadający okresowi, za jaki przyznano odszkodowanie, a więc do 3 miesięcy (zob. art. 51 § 2 k.p.).

Ocena zróżnicowania ochrony pracownika w wieku przedemerytalnym ze względu na rodzaj umowy

Zdaniem Trybunału, kryterium rodzaju zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony nie mogło być dostatecznym uzasadnieniem tak daleko idącego ograniczenia zakresu ochrony części pracowników w wieku przedemerytalnym. Po pierwsze, kryterium to nie miało żadnego związku z celem regulacji kodeksowej, jakim było zabezpieczenie osób w podeszłym wieku przed utratą pracy. Przeciwnie, wynikające z art. 50 § 3 k.p. ograniczenie, jeśli się je odniesie do pracowników w wieku przedemerytalnym, istotnie osłabia realność szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy oraz warunków pracy i płacy. Nie zabezpiecza pracownika przed trwałą utratą pracy w chwili, gdy jest on u progu uzyskania uprawnień do emerytury.

Po drugie, to ustawodawca przyjął, że w niektórych wypadkach pracownikom przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy nawet, jeśli byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony. Chodzi o szczególne sytuacje życiowe (m.in. związane z ciążą lub wychowaniem dziecka) lub zawodowe (tj. działalność w organizacji związkowej) wymienione w art. 50 § 5 k.p. W świetle przepisów prawa pracy, szczególną sytuacją jest też osiągnięcie wieku przedemerytalnego, które skutkuje tym, że pracownik zostaje objęty ochroną trwałości stosunku pracy oraz warunków pracy i płacy na podstawie art. 39 k.p. Tymczasem pracownicy będący w takim wieku przedemerytalnym nie zostali ujęci w katalogu wyjątków zawartym w art. 50 § 5 k.p.

Po trzecie, za podstawową zasadę prawa pracy ustawodawca uznał nakaz równego traktowania pracowników, który obejmuje również nakaz równego traktowania bez względu na rodzaj umowy o pracę. W świetle art. 183a § 1 k.p., pracownicy powinni być równo traktowani m.in. w zakresie rozwiązywania stosunku pracy, w szczególności bez względu na zróżnicowanie zatrudnienia na czas określony lub nieokreślony. Nie jest spójne z tymi założeniami rozwiązanie przyjęte w art. 50 § 3 k.p., które pozbawia część pracowników będących w wieku przedemerytalnym efektywnej ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę z naruszeniem zakazów wynikających z ochrony trwałości stosunku pracy oraz warunków pracy i płacy – tylko z tego powodu, że zostali zatrudnieniu na podstawie umów o pracę zawartych na czas określony.

Przewodniczącym składu orzekającego była sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka, sprawozdawcą był sędzia TK Piotr Pszczółkowski.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Trybunał Konstytucyjny
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Jaka wysokość diet dla członków komisji wyborczych przy jednoczesnych wyborach i referendum?

    Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na problem diet dla członków obwodowych komisji wyborczych. Jak wskazuje, podczas wyborów parlamentarnych oraz referendum ogólnokrajowego będą one takie, jak podczas wyborów do Sejmu i Senatu RP, Prezydenta RP oraz do Parlamentu Europejskiego. „Przy jednoczesnych wyborach i referendum członkowie obwodowych komisji wyborczych nie będą mieli jednak tożsamych zadań i nie będą wykonywać tożsamej pracy, jak przy samych wyborach - podkreśla RPO.

    Inflacja w II połowie 2023 r. i kolejnych latach. Jaka?

    Zdaniem RPP inflacja w II połowie 2023 r. oraz w kolejnych latach będzie się nadal obniżać. Sprawdź szczegóły!

    1200 zł dla ucznia za napisanie opowiadania, reportażu lub pamiętnika. Prace można składać do 15 listopada 2023 r.

    Nie tylko uczniowie, ale również nauczyciele mogą przesyłać zgłoszenia do konkursu pod patronatem MEiN „This Game of Mine”. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 15 listopada 2023 r. Uczeń może otrzymać nawet 1200 zł, a nauczyciel 3000 zł.

    Kredyty frankowe. Prawa frankowiczów – pracowników banków

    Zapadł właśnie kolejny korzystny wyrok TSUE  dla „frankowiczów” w sprawie polskiej. Czy pracownicy banków, którym banki udzieliły tzw. kredytów frankowych, mogą domagać się ich unieważniania przez sąd?

    REKLAMA

    Głosowanie przez pełnomocnika

    Kto może głosować przez pełnomocnika, a kiedy nie jest to możliwe? Czy prawo określa wymagania, dla osoby, ktora chce zostać pełnomocnikiem?

    4000 zł z ZUS po śmierci członka rodziny. Komu i kiedy przysługuje zasiłek

    O 4000 zł zasiłku pogrzebowego wnioskować mogą członkowie rodziny niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu. Nie jest to jednak jedyna grupa, która może ubiegać się o zasiłek pogrzebowy. Zasiłek przysługuje również osobie obcej lub pracodawcy, domowi pomocy społecznej,  gminie,  powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego do wysokości poniesionych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł.

    Głosowanie korespondencyjne

    Głosowanie korespondencyjne zaliczane jest przez Kodeks wyborczy do głosowania osobistego. Kto może głosować korespondencyjnie? Gdzie nie jest to możliwe? Co zawiera tzw. pakiet wyborczy?

    Norma Euro 7. Rada UE przyjęła stanowisko w sprawie projektu

    Wprowadzenie normy Euro 7. Rada UE przyjęła w swoje stanowisko negocjacyjne w sprawie projektu rozporządzenia dotyczącego homologacji pojazdów i silników. Celem projektu jest obniżenie emisji substancji zanieczyszczających powietrze w transporcie drogowym.

    REKLAMA

    Wybory 2023. Jak sprawdzić swoje dane w Centralnym Rejestrze Wyborców?

    Jakie nasze dane są przetwarzane w Centralnym Rejestrze Wyborców (CRW)? Możemy to sprawdzić online lub zamówić informację w urzędzie.

    Najnowsze sondaże wyborcze. PiS już nie ma się kogo bać? Czy to efekt "Zielonej granicy"?

    Gdyby wybory odbywały się w minioną niedzielę, zwyciężyłaby w nich Zjednoczona Prawica uzyskując 37,3 proc; KO uzyskałaby 29,8 proc. – wynika z sondażu pracowni Estymator przeprowadzonego dla DoRzeczy.pl w dniach 22-23 września. Na trzecim miejscu uplasowała się Konfederacja z wynikiem 10,6 proc. głosów. Natomiast sondaż wyborczy Instytutu Badań Pollster, wykonany dla "Super Expressu” 21 i 22 września pokazuje, że liderem pozostaje Zjednoczona Prawica (36,76 proc. głosów), a na drugim miejscu utrzymuje się Koalicja Obywatelska (30,44 proc.). Oba sondaże pokazują mniej więcej takie samo poparcie obu czołowych komitetów wyborczych.

    REKLAMA