TK: Sąd Najwyższy może odrzucić kasację bez postępowania naprawczego

Trybunał Konstytucyjny orzekł w środę, że przepisy regulujące odrzucenie skargi kasacyjnej nie spełniającej formalnych wymogów bez postępowania naprawczego, są zgodne z konstytucją. Zdaniem TK kształt procedury odrzucenia kasacji uzasadnia konieczność zapewnienia pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Trybunał zbadał zgodność z konstytucją przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, które przewidują odrzucenie skargi kasacyjnej nie spełniającej wymagań formalnych bez wzywania do usunięcia braków. Zdaniem skarżącej kwestionowany przepis jest przykładem ingerencji ustawodawczej, stanowiącej ograniczenie prawa dostępu do sądu oraz prawa do sprawiedliwej i rzetelnej procedury.

Potrzeba ochrony pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego

Trybunał Konstytucyjny w ustnym uzasadnieniu wyroku wskazał, że wartością chronioną, uzasadniającą przyjęty przez ustawodawcę model skargi kasacyjnej, a co za tym idzie również podział braków na nieusuwalne i podlegające usunięciu w postępowaniu naprawczym, jest ochrona pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego.

TK zaznaczył też, "brak sformalizowanych wymagań, co do treści i formy skargi kasacyjnej wraz z zaostrzonymi skutkami ich niezachowania stanowiłby daleko posuniętą ingerencję w zasadę ochrony obroty prawnego". "Potęgowałby brak poczucia pewności sytuacji ukształtowanej orzeczeniem prawomocnym" - podkreślił Trybunał.

Zobacz: Konstytucja

Według Trybunału szybkość postępowania nie jest powodem pozbawienia stron możliwości uzupełnienia braków konstrukcyjnych skargi w postępowaniu naprawczym. "Wartością chronioną, uzasadniającą przyjęty przez ustawodawcę model skargi kasacyjnej, a co za tym idzie również podział braków na nieusuwalne i podlegające usunięciu w postępowaniu naprawczym, jest ochrona pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego" - wskazał TK.

"Konieczność zapewnienia pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego w demokratycznym państwie stanowi dostateczne uzasadnienie wprowadzania ograniczeń prawa do sądu w zakresie ukształtowania procedury połączonej z zaostrzonymi skutkami niedochowania wymagań skargi kasacyjnej" - dodał Trybunał.

Przymus adwokacko-radcowski

TK zwrócił też uwagę, że przy formułowaniu skargi kasacyjnej istnieje tzw. przymus adwokacko-radcowski. "Wymaganie związane z realizacją obowiązku zawarcia w skardze wszystkich jej konstrukcyjnych elementów nie jest niemożliwe do spełnienia dla profesjonalnego pełnomocnika. Niewłaściwe sporządzenie skargi kasacyjnej polegające na niedochowaniu jej wymagań w zakresie elementów konstrukcyjnych nie może być argumentem przemawiającym za zmianą charakteru tych elementów i traktowaniem każdego pisma jako skargi" - wyjaśnił TK.