Urlop wypoczynkowy, Urlop

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

Standardowo pracownicy mogą skorzystać z puli 20 albo 26 dni urlopu w ciągu roku. Niektórym przysługuje urlop w dłuższym wymiarze. Co to za grupy? Na jakich zasadach przysługuje dodatkowy urlop w 2025 r.? Czy będą kolejne przywileje?

11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Pytanie: Po wielu latach pracy zmieniłem pracodawcę. Zgodnie ze stażem pracy miałem prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym. Umowę na okres próbny zawarłem od 1 stycznia 2025 roku na trzy miesiące. Ile dni urlopu mi przysługuje? Kiedy mogę wziąć urlop u nowego pracodawcy?

Ostatnio mamy w Polsce upały czy też nagłe burze i nawałnice. Pojawił się pomysł, aby w Polsce, tak jak wdraża się to w innych krajach, wprowadzić dodatkowy i 100% płatny "urlop pogodowy" z powodu złych warunków meteorologicznych czy wręcz anomalii pogodowych. Coraz częściej mamy do czynienia z wichurami, pożarami, nawałnicami, śnieżycami, burzami, powodziami czy mrozem lub upałem. Czy taki urlop wejdzie w Polsce, a jeśli tak, to czy jeszcze w 2025 r.?

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownikowi, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni. Ta grupa pracowników musi wykorzystać urlop do końca grudnia 2025 r. Pracodawca musi udzielić pracownikom 2 dni wolnego. Jeśli tego nie zrobi, grozi mu grzywna do 30 000 zł.

Urlop, który jeszcze kilka lat temu był względnie osiągalny pod względem kosztów, dziś wymaga trudnych decyzji budżetowych i większej dyscypliny finansowej. Dla wielu rodzin wakacje są upragnioną chwilą wytchnienia od codziennych obowiązków. Z drugiej strony coraz częściej stają się poważnym wyzwaniem finansowym.

Świadczenie urlopowe nie jest wypłacane wszystkim pracownikom. Dla wielu stanowi jednak zachętę do nieprzerwanego wykorzystania 14 dni kalendarzowych na wypoczynek. Czy przepisy powinny być bardziej elastyczne? Czym świadczenie urlopowe różni się od tzw. wczasów pod gruszą?

Urlop za granicą i ryzyko. Dlaczego EKUZ nie zawsze wystarcza, nawet w przypadku wyjazdów wewnątrz UE? Ile kosztuje ubezpieczenie wakacyjne w 2025 roku? Czy ciąża albo historia chorób może wpływać na polisę ubezpieczeniową?

Choć dla większości polskich turystów głównym celem wyjazdu wciąż pozostaje odpoczynek i relaks, prawie 4 na 10 określa siebie jako poszukiwaczy doświadczeń, którzy stawiają w podróży na odkrywanie nowych miejsc.

Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trafiła bardzo ciekawa petycja w lutym 2025 r., a resort pracy już 15 maja 2025 r. odpowiedział na pomysł wnioskodawczyni. Sprawa dotyczy urlopu wypoczynkowego i jego godzinowego wymiaru. Wiemy przecież jak wielu z nasz zużywa urlop na cele wypoczynkowe, jak i inne cele. Wynika to z tego, że nie wszystkie sprawy można załatwić w dni wolne od pracy lub po godzinach pracy. Umożliwienie wykorzystania kilku godzin urlopu na aktywności „nie wypoczynkowe" pozwoli na wykorzystanie większej (pozostałej) liczby dni w celu „wypoczynkowym". Co na to MRPiPS? Mamy stanowisko resortu!

Urlop wypoczynkowy jest jednym z najważniejszych praw pracowniczych. Jego celem jest zapewnienie pracownikom odpowiedniego odpoczynku oraz regeneracji sił. W Polsce prawo do urlopu jest uregulowane w Kodeksie pracy, a pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi przysługującego mu urlopu w ustalonym terminie. W praktyce jednak, nie zawsze udaje się wykorzystać wszystkie dni urlopowe w danym roku kalendarzowym. Dlatego warto wiedzieć jak przepisy określają termin wykorzystania zaległych dni urlopowych, a także konsekwencje niewykorzystania urlopu.

W dniu 12 kwietnia br. Rzeczniczka Praw Dziecka, wspólnie z Okręgową Radą Adwokacją, skierowały do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wystąpienie, w którym zawnioskowały o zmianę art. 188 kodeksu pracy, poddając pod wątpliwość zgodność ww. przepisu z konstytucyjną zasadą równości oraz zasadą ochrony praw dziecka.

Jak staż pracy wpływa na urlop wypoczynkowy pracownika? Ile wynosi wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracownika zatrudnionego poniżej 10 lat, a ile dla pracownika zatrudnionego powyżej 10 lat? Co wlicza się do stażu pracy? Czy czekają nas zmiany w 2026 r.?

Polskie prawo pracy gwarantuje każdemu pracownikowi prawo do corocznego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jego wymiar zależy od stażu, wieku, a w niektórych przypadkach – także od niepełnosprawności. Zobacz, ile dni urlopu Ci się należy i kiedy najlepiej go zaplanować.

Harują ciężko całymi latami, ale to harowanie nie wlicza się do stażu pracy. O taką, obwarowaną przepisami ścianę, rozbijają się zatrudniani na umowach-zleceniach i ci , którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Czy teraz wreszcie się to zmieni? Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów pozytywnie zaopiniował projekt ustawy, który przyniesie rewolucję dotyczące zasad, na jakich staż pracy zostanie wyliczony. To z kolei pociągnie za sobą zmiany w prawach do urlopu.

Majówka w tym roku jest wyjątkowo długa. Wiele pracowników wzięło wolne m. in. w dniu 2 maja, czy też dostało wolne za 3 maja, które wypada w sobotę. Czy pracodawca może odwołać pracownika z majówki? Zatem czy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego? Kto pokrywa koszty i czy pracownik może się nie zgodzić?

Praca, szczególnie osób powyżej 50. roku życia, nie jest towarem, a wypłacane wynagrodzenie nie powinno być jedynym miernikiem jej wartości. Współczesne tempo życia, ciągły stres i zmęczenie wymagają od pracowników więcej wypoczynku i bardziej elastycznego oraz krótszego czasu pracy, aby zapobiegać negatywnym skutkom zdrowotnym. Resort pracy wsłuchuje się w głosy pracowników, w doświadczonych pracowników. W dniu 28 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło propozycje, które mogłyby zrewolucjonizować dotychczasowy model. Rozważa się między innymi skrócenie dnia pracy do 6 godzin oraz wprowadzenie systemu pracy dającego trzy dni wolne w tygodniu.

Urlop stażowy -temat nie cichnie, tyle się o tym pisze, ale kiedy regulacja wejdzie w życie? Obecnie wciąż analizuje się zagadnienie urlopu stażowego, to ważne, bo daje to szansę na dodatkowy odpoczynek i ochronę zdrowia pracowników. Idea jest bardzo prosta: pracownikom z krótszym stażem (do 10 lat) przysługuje 20-dniowy urlop wypoczynkowy w 100% finansowany przez pracodawcę, natomiast po przekroczeniu dziesięcioletniego okresu pracy zamiast dotychczasowych 26 dni, wypoczynek zostałby zwiększony do 30 dni, a potem – o kolejne 5 dni za każde następne 5 lat. Resort pracy zajmuje pozytywne stanowisko na wprowadzenie tzw. urlopu stażowego, bo proponowane zmiany mają solidne uzasadnienie zarówno logiczne, społeczne jak i prawne. Zresztą – przecież już teraz w wielu zawodach obowiązują dłuższe urlopy.

Rok temu (4 kwietnia 2024 r.) Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej na konferencji prasowej zapowiedziało wprowadzenie nowego typu urlopu. To była (wtedy i dziś) rewolucja prawna. Za każde 5 lat pracy (stażu) pracownik otrzyma dodatkowe 2 dni urlopu. Za 25 lat pracy przysługuje więc aż 10 dni dodatkowego, płatnego urlopu wypoczynkowego. To bardzo hojny przywilej pracowniczy. Nie dziwi więc, że prawo do tego urlopu mają tylko niektórzy pracownicy. W tym wypadku opiekunki opiekunowie dzieci do lat 3 pracujący w żłobkach. Po roku (także 4 kwietnia tym razem 2025 r.) okazuje się, że urlop ten ma szansę na wejście w życie (być może od 2026 r. jest możliwy jednak także 2027 r.) - trwają konsultacje społeczne odpowiedniego projektu ustawy nowelizującej przepisy.

Pracujący doktoranci w związku z łączeniem pracy zarobkowej z przygotowywaniem się do obrony rozprawy doktorskiej mają zapewnioną możliwość wystąpienia o dodatkowy urlop oraz zwolnienie z pracy. Jaki jest wymiar dodatkowego urlopu? Jakie warunki należy spełniać?

Co dalej z urlopem stażowym? Czy wejdzie w 2025 r. czy w 2026 r.? Głównym jego celem byłoby zapewnienie pracownikom możliwości odpoczynku i regeneracji po dłuższym okresie pracy, co z kolei przyczyniłoby się do poprawy efektywności pracowników i ich zadowolenia z pracy. Jest pomysł aby urlop za staż byłby podobny do nagrody jubileuszowej za staż. Jedno wyrażałoby się w dodatkowych dniach wolnych od pracy a drugie w dodatkowej gratyfikacji pieniężnej.

Ciekawe pojęcie prawne: "odpowiedni urlop". Prawnik powie: odpowiedni może oznaczać wszystko i zapyta czy aktualnie obowiązujące 26 dni to odpowiedni czas na regenerację? To zależy. Osobom po 55 roku życia, które są dojrzałe zawodowo i życiowo, choćby z tego względu powinien się należeć dłuższy urlop. Mogliby go poświęcić na wizyty u lekarzy albo po prostu na odpoczynek, podróże, czas dla siebie. Czy wreszcie będzie 35 dni urlopu dla osób 55+?

Standardem jest, że pracownicy mają 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku. Niektórzy pracownicy są uprawnieni do nawet 36 dni urlopu. Kto i kiedy może liczyć na tak długi urlop?

Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę jest jednym ze sposobów zakończenia stosunku pracy. Jednak nie zawsze pracodawca może wręczyć pracownikowi wypowiedzenie. Nieobecność pracownika w pracy z powodu urlopu jest jedną z sytuacji, gdy jego stosunek pracy podlega szczególnej ochronie.