REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emeryci będą rozczarowani, rząd przygotował zmianę prawa, ale inflacja jest za niska na drugą waloryzację emerytur

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Druga waloryzacja formalnie przybrała w przepisach kształt dodatkowej waloryzacji, ale w 2024 r. do niej nie dojdzie z braku 5-procentowej inflacji
Infor.pl

REKLAMA

REKLAMA

W styczniu inflacja 3,8 proc., w lutym 2,9 proc. i w marcu 1,9 proc. Choć nie wiadomo jaka będzie w kwietniu po przywróceniu 5% VAT na podstawowe artykuły spożywcze a potem w maju i czerwcu, to już teraz można uznać, że szanse na drugą waloryzację emerytur w 2024 roku są znikome.

GUS podał w Wielki Piątek 29 marca szybki szacunek inflacji w trzecim miesiącu roku, wyliczając ją na 1,9%. To już koniec prognoz zakładających, że średnia inflacja w pierwszej połowie 2024 roku może przekroczyć 5 procent. Możliwe jest to bowiem tylko teoretycznie, w praktyce niemożliwe. Gdyby jednak zdarzyło się coś nadzwyczajnego, nieprzewidywalnego i miała wrócić wysoka inflacja w drugim kwartale, przepisy są przygotowane. Konkretnie jest to nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

REKLAMA

REKLAMA

Dlaczego w przepisach jest dodatkowa w roku waloryzacja a nie druga waloryzacja emerytur

Podobnie jak w przypadku funkcjonującej od samego początku w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, w ustawie o emeryturach obowiązek dla rządu drugiej w roku waloryzacji emerytur powiązana z inflacją przekraczająca 5%.

Natomiast same zasady drugiej waloryzacji pozostawiono takie same jak dla waloryzacji marcowej. Terminy zresztą także odróżniają zasady ustalania najniższej krajowej od dwóch w roku waloryzacji emerytur. Dla płacy minimalnej jest to styczeń i lipiec, dla emerytur – marzec i wrzesień.

Przy okazji funkcjonujące do tej pory potoczne sformułowanie druga waloryzacja zostało uściślone do formuły prawnej – dodatkowa waloryzacja. Jaka różnica? Gdyby to miała być druga waloryzacja, to trzeba by też zmieniać przepisy dotyczące zasad waloryzacji marcowej. Opiera się ona na inflacji i wzroście przeciętnego wynagrodzenia za pracę w całym poprzednim roku. Druga waloryzacja ustalana na parametrach ekonomicznych dotyczących tylko połowy roku sprawiłaby, że trzeba by pierwszą powiązać wyłącznie z danymi z drugiej połowy poprzedniego roku (a nie całego) gdyż inaczej w części doszłoby do dublowania przesłanek marcowej podwyżki.

REKLAMA

Dodatkowa waloryzacja emerytur w roku: czy są już nowe przepisy, co stanowią

Ostatecznie w projekcie ustawy mówi się o dodatkowej w roku waloryzacji emerytur, wiążącej dla rządu jeśli średnia inflacja w pierwszej połowie roku przekroczy 5%.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasady ustalania wskaźnika takiej dodatkowej inflacji są takie same jak inflacji marcowej – pod uwagę brane są dwa wskaźniki średniej inflacji za półroczne – konsumenckiej i emeryckiej i stosuje w praktyce ten z nich, który jest dla emerytów korzystniejszy (czyli wyższy). Ponadto powiększa się go o odpowiedni współczynnik powiązany z minimalnym wynagrodzeniem za pracę w tym okresie, Wysokość tego współczynnika ma być ustalana przez Radę Ministrów i podawana do wiadomości i konsultowana z Radą Dialogu Społecznego w czerwcu, wspólnie z założeniami do waloryzacji minimalnego wynagrodzenia za pracę i waloryzacji marcowej emerytur na przyszły rok.

W praktyce więc dodatkowa waloryzacja, zwana do tej pory drugą waloryzacją, w praktyce będzie miała charakter zaliczki a konto kolejnej waloryzacji marcowej.

Pokażmy to na przykładzie. Załóżmy, że w pierwszej połowie 2024 r. inflacja wyniesie 5,1 proc., a inflacja emerycka 5,2 proc., natomiast rząd zastosuje dodatkowo współczynnik 0,3 z tytułu wzrostu średniej krajowej. Da to wskaźnik inflacji 1,055 czyli podwyżkę emerytur od 1 września o 5,5%.
Dla inflacji marcowej 2025 średnia inflacja za 2024 r. wyniesie 5,9%, inflacja emerycka 6% a współczynnik płacy minimalnej rząd zastosuje w wysokości 0,2. Da to wskaźnik rocznej waloryzacji 1,062 czyli wzrost emerytur o 6,2 proc.
Jednak emerytury od marca 2025 wzrosną tylko o 0,7 proc. (6,2 – 5,5), ponieważ o skutki inflacji częściowo zwaloryzowane już zostały w okresie wrzesień 2024-luty 2025 wskaźnikiem 1,055.

Gdyby natomiast wskaźnik waloryzacji dla całego roku wypadł niższy niż dla dodatkowej waloryzacji w 2024 r., to w marcu 2025 r. waloryzacja będzie proceduralna – bez skutków w postaci zmiany wysokości emerytury. Fundamentalny przepis stanowi bowiem, że wskutek kolejnych waloryzacji emerytura nie może być niższa. Oznacza to, że od marca 2025 r. emerytury dalej będą wypłacane w wysokości już przyjętej podczas dodatkowej waloryzacji we wrześniu. Tak będzie już do lutego 2026 r., chyba że w pierwszej połowie 2025 r. zdarzy się inflacja przekraczająca 5% i także w 2025 r. trzeba będzie w związku z tym dokonać dodatkowej waloryzacji emerytur.

Nowelizacja nakłada obowiązki także na Prezesa GUS, podobnie jak dla celów waloryzacji marcowej ustala on wskaźniki roczne, tak dla dodatkowej waloryzacji ma obowiązek wyliczyć wskaźnik średniej inflacji, średniej inflacji konsumenckiej oraz wzrost przeciętnego wynagrodzenia w pierwszej połowie roku.

Jaka inflacja w pierwszej połowie 2024 roku, na pewno niższa niż 5 procent

Jak już się rzekło, w tej chwili nie ma przesłanek wskazujących na to, by spełnione zostały warunki do drugiej waloryzacji emerytur w 2024 r., obojętnie czy będzie się ją określać mianem drugiej czy dodatkowej – z dniem 1 września 2024 r.

Co prawda część ekonomistów prognozuje, że od kwietnia inflacja znów ruszy w górę, a to za sprawą wzrostu cen żywności po przywróceniu VAT 5%, ale wcale to nie jest takie pewne. Sieci handlowe obiecują, że dodatkowy podatek wezmą na siebie i ceny dla konsumentów pozostawią na dotychczasowym poziomie.

Drugi poza cenami żywności składnik uwzględniany przy inflacji konsumenckiej – ceny nośników energii – raczej też nie wzrośnie. Od początku roku widać lekki spadek cen prądu i gazu, a już mające w tym roku miejsce wyłączenia paneli słonecznych z nadmiaru energii sugerują, że w kolejnych miesiącach ceny te spadać będą jeszcze wyraźniej. Oczywiście jako energia elektryczna dla gospodarstw domowych są one do końca czerwca stałe, ale wpływają na ceny innych produktów jako koszt firm je wytwarzających.
Ich dalszy spadek może zniwelować skutki nieznacznego wzrostu cen żywności spowodowane przywróceniem VAT.

Jedyną niewiadomą pozostaje trzeci czynnik – czyli ceny paliw do prywatnych środków transportu. Były one dużo tańsze rok temu, więc wysokie ceny teraz zwiększają inflację o tzw. efekt bazy. Możliwe więc, że w okresie kwiecień-czerwiec 2024 jako jedyne będą one ciągnęły inflację w górę.

Nie zmieni to jednak w niczym prognozy, że finalnie inflacja w trzech kolejnych miesiącach 2024 r. zmieści się niemal na pewno w przedziale 2-4%. Czy na tym poziomie a nie wyższym będzie w drugiej połowie roku, to już zupełnie inna sprawa, ale dla inflacji powyżej 5% w pierwszej połowie 2024 roku nie ma w ogóle jakichkolwiek przesłanek.

Tym samym szanse na drugą-dodatkową waloryzację emerytur w 2024 r. są w praktyce zerowe.

Nowe przepisy: Sejm uchwali, ale by były stosowane musi być wysoka inflacja

Trzeba więc oswoić się z myślą, że znowelizowane przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – jako spóźnione o dwa lata – staną się takimi z kategorii „na wszelki wypadek”.

Takimi były przepisy o drugim terminie podwyższania najniższej krajowej – 1 lipca, gdy inflacja jest wysoka. Przez wiele lat były tak zwaną martwą literą prawa, by zostać dwukrotnie użyte w praktyce w latach 2023-2024.

Czy w przypadku dodatkowej waloryzacji emerytur będą kiedykolwiek użyte? Nie wiadomo, ale lepiej by takiej potrzeby nie było, bo żadna waloryzacja nigdy nie zrekompensuje strat, które niesie ze sobą wysoka inflacja.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasiłek pogrzebowy dostaniesz także z KRUS - jaka wysokość i zasady przyznawania w 2025 r. i w 2026 r.

Zasiłek pogrzebowy nie jest świadczeniem przysługującym wyłącznie w przypadku posiadania ubezpieczenia w ZUS. Uzyskanie zasiłku pogrzebowego jest możliwe także w przypadku ubezpieczenia w KRUS, to jest Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jego warunki ulegną korzystnym zmianom od 1 stycznia 2026 r.

Długie kolejki do psychiatry dziecięcego. Ubezpieczenie zdrowia psychicznego może być rozwiązaniem

Ponad połowa rodziców dostrzega pogorszenie kondycji psychicznej swoich dzieci, ale tylko co trzecia rodzina korzysta z pomocy specjalisty. Długi czas oczekiwania na pomoc gwarantowaną z NFZ i wysokie koszty prywatnych wizyt skłoniły Nationale-Nederlanden do wprowadzenia pierwszego w Polsce ubezpieczenia zdrowia psychicznego.

2 miliony seniorów bez wsparcia państwa. Bon senioralny tylko dla niektórych – sprawdź nowe zasady programu

Bon senioralny, który ma ruszyć w 2026 roku, nie obejmie osób po 75. roku życia, jak planowano wcześniej. Rząd wprowadził wyższy próg wiekowy, ograniczając grono uprawnionych do świadczenia. Sprawdź, kto straci prawo do bonu i jakie kryteria trzeba spełnić, by otrzymać pomoc. Zmiana ta dotknie nawet 2 miliony seniorów, którzy mimo potrzeby opieki zostaną wykluczeni z programu. Eksperci ostrzegają, że nowe zasady mogą pogłębić problem samotności i braku wsparcia wśród starszych Polaków.

Te obligacje skarbowe warto zamienić w październiku 2025 r. Można na tym zarobić nawet 5%

Nawet o ponad 1/4 spadło oprocentowanie części detalicznych obligacji Skarbu Państwa. Sprawa dotyczy papierów co najmniej czteroletnich i zgodnie z najnowszymi prognozami NBP – grono osób, których dotyczyć będzie ten problem, będzie w najbliższych miesiącach dynamicznie rosło. Wszystko przez inflację, która wyraźnie wyhamowała i według prognoz na dłużej wróciła w okolice celu inflacyjnego NBP. Zdaniem Bartosza Turka są trzy zasadnicze powody, dla których warto rozważyć zamianę posiadanych obligacji skarbowych na te nowej emisji sprzedawanych w październiku 2025 r.

REKLAMA

Zagospodarowanie przestrzenne: zmiany w ustawie powinny być przemyślane. Nowe przepisy wejdą w życie w połowie 2026 r.

Wielka reforma dotycząca planowania i zagospodarowania przestrzennego trwa. Jakie korekty nowelizacji ustawy przewidziano? Kiedy wejdą w życie nowe przepisy? Przedsiębiorcy wystosowali apel do rządzących.

Thermomix w kosztach prowadzonej działalności gospodarczej? To możliwe, ale nie u każdego. Zasady są proste, ale nie każdy je zna

Czy Thermomix może przyczynić się do uzyskania przez przedsiębiorcę przychodów? Na to pytanie dotyczące rozliczeń podatkowych osób prowadzących działalność gospodarczą nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wiadomo jednak, jakimi kryteriami należy się kierować dokonując w tym zakresie niezbędnej oceny.

Czy można pracować na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim? Praktyczne rady dla rodziców

Urlop macierzyński i rodzicielski to czas, który ustawodawca przeznacza na opiekę nad dzieckiem i regenerację sił. W praktyce jednak wiele młodych mam (i ojców) zastanawia się, czy mogą podjąć pracę podczas trwania tych urlopów – zwłaszcza w kontekście rosnących kosztów życia i chęci utrzymania aktywności zawodowej. W artykule rozwiewamy wątpliwości i omawiamy, czy można pracować podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w jakiej formie i jakie są ograniczenia prawne.

Najem okazjonalny: na czym polega, jakie są wymogi zawarcia umowy, czy możliwa jest szybsza eksmisja lokatora?

Umowa najmu okazjonalnego to coraz częściej wybierana forma umowy przez właścicieli nieruchomości udostępniających swoje lokale na wynajem. Ten szczególny rodzaj umowy najmu wiąże się jednak z dodatkowymi wymaganiami formalnymi. Czym dokładnie jest umowa najmu okazjonalnego, jakie korzyści oferuje wynajmującym i najemcom oraz jakie dokumenty są niezbędne do jej skutecznego zawarcia?

REKLAMA

Jeżeli nie złożysz tego wniosku na czas, Twoje pieniądze w ZUS bezpowrotnie przepadną

Jeżeli gromadziłeś składki w ZUS, szczególnie w tym samym czasie w zbiegu, to jest z więcej niż jednego tytułu (np. stosunek pracy i działalność gospodarcza), jest bardzo prawdopodobne, że na Twoim indywidualnym koncie w ZUS istnieje nadpłata, którą możesz odzyskać. Musisz jednak pilnować właściwego terminu na złożenie wniosku o zwrot nadpłaconych składek, bowiem w razie jego przekroczenia, składki bezpowrotnie przepadną z Twojej historii ubezpieczenia i zostaną wykorzystane przez ZUS na wypłatę bieżących świadczeń.

Październik z zastrzykiem gotówki! Te osoby otrzymają dodatkową premię w wysokości 518 zł miesięcznie

Od 1 czerwca 2025 roku wprowadzono nowe regulacje na rynku pracy. Jedną ze zmian jest możliwość uzyskania miesięcznej premii w wysokości 518 zł dla podmiotów organizujących staże. Jakie warunki trzeba spełnić? Oto szczegóły.

REKLAMA