Historyczna zmiana dla pracowników! Szybciej dostaniesz awans, nagrody jubileuszowe, dłuższe urlopy i wyższe dodatki

• Ustawa stażowa – dlaczego to wielki przełom na rynku pracy?
• Co dokładnie będzie liczyło się do stażu pracy według nowych przepisów?
• Jak będzie wyglądało potwierdzanie stażu pracy? Kluczowa rola ZUS
• Od kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Terminy są już znane
• Ważny punkt nowej ustawy: także wcześniejsze okresy pracy będą liczone do stażu!
• Co ta zmiana oznacza dla pracowników w praktyce?
• Kto zyska najwięcej na ustawie stażowej?
• Historyczna zmiana, która wyrówna szanse pracowników
• Ustawa stażowa - tekst przyjęty przez Sejm i przekazany do Senatu

Jest bardzo dobra wiadomość dla milionów pracowników! Sejm uchwalił już ustawę, na którą od lat czekały miliony pracowników. Tzw. ustawa stażowa wprowadza rewolucyjną zmianę – do stażu pracy będą wliczane nie tylko lata spędzone na etacie, ale także okresy prowadzenia działalności gospodarczej i wykonywania umów zleceń. Co więcej, uwzględnione zostaną również te sprzed wejścia w życie nowych przepisów. To ogromny krok w stronę sprawiedliwości na rynku pracy, o który od dawna walczyły związki zawodowe oraz sami pracownicy.

Ustawa stażowa – dlaczego to wielki przełom na rynku pracy?

Przez wiele lat osoby, które pracowały na umowach cywilnoprawnych lub prowadziły własną działalność gospodarczą, były pozbawione prawa do wliczania tych okresów do stażu pracy. Oznaczało to, że mimo realnego doświadczenia zawodowego, w dokumentach formalnych ich wysiłek często „nie istniał”. Teraz ma się to diametralnie zmienić.

„Mało kto tak naprawdę ma możliwość wyboru formy „zatrudnienia”, formy umowy, na podstawie której świadczona jest praca. Zlecenie to też praca. Jednoosobowa działalność gospodarcza to praca. I zasługują na docenienie. Dlatego konieczna jest zmiana Kodeksu pracy, aby wyrównać szanse w dostępie do niektórych uprawnień pracowniczych, jak i stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego” – mówiła w Sejmie ministra pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

To właśnie ten fragment wystąpienia najlepiej oddaje sedno problemu, z którym przez lata borykali się pracujący w Polsce. Brak równego traktowania sprawiał, że wiele osób z wieloletnim doświadczeniem pozostawało w gorszej sytuacji niż ci, którzy od początku kariery pracowali na etacie.

Co dokładnie będzie liczyło się do stażu pracy według nowych przepisów?

Przyjęta ustawa nie ogranicza się jedynie do uwzględnienia działalności gospodarczej i zleceń. Zgodnie z jej zapisami, do stażu pracy będą wliczane również inne formy aktywności zawodowej. To oznacza, że wiele osób zyska dodatkowe lata doświadczenia „na papierze”, co w praktyce przełoży się na dostęp do awansów, wyższych stanowisk czy nagród jubileuszowych. Do stażu pracy wliczać się będą:

• okresy prowadzenia pozarolniczej działalności oraz współpracy z osobą prowadzącą działalność,
• okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
• okresy wykonywania umowy zlecenia,
• świadczenia usług, umowy agencyjnej oraz okres pozostawania osobą współpracującą,
• okres pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
• udokumentowany, przebyty za granicą okres wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej.

Ta lista wyraźnie pokazuje, że ustawodawca zdecydował się na bardzo szerokie podejście do problemu, obejmując swoim zakresem nie tylko tradycyjny etat, ale także wiele innych form aktywności zawodowej. Wreszcie uznano różnorodność sposobów, w jakie Polacy faktycznie wykonują pracę i budują swoje doświadczenie zawodowe.

Jak będzie wyglądało potwierdzanie stażu pracy? Kluczowa rola ZUS

Sam fakt uchwalenia ustawy to dopiero początek. Aby przepisy działały w praktyce, konieczne jest ich skuteczne egzekwowanie. I tutaj na pierwszy plan wysuwa się rola Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. To właśnie ZUS będzie wystawiał specjalne zaświadczenia potwierdzające okresy, które mają zostać wliczone do stażu pracy. Dzięki temu pracownik zyska formalny dokument, na podstawie którego pracodawca będzie mógł aktualizować jego historię zatrudnienia.

Co jednak w sytuacji, gdy ZUS – z różnych powodów – nie będzie w stanie wystawić takiego zaświadczenia? Przewidziano i takie przypadki. Wówczas osoba zainteresowana będzie mogła posłużyć się własnymi dokumentami. Mogą to być np. umowy, rachunki, dokumenty księgowe czy jakiekolwiek inne potwierdzenia, że w danym okresie faktycznie wykonywała pracę.

Od kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Terminy są już znane

Ustawa stażowa została przyjęta przez Sejm w dniu 12 września 2025 roku, ale jej przepisy zaczną obowiązywać dopiero od 2026 roku. Warto jednak zwrócić uwagę na szczegóły, ponieważ różne sektory będą objęte nowymi regulacjami w odmiennych terminach, tj.:

• od 1 stycznia 2026 roku przepisy będą obowiązywać pracodawców z sektora finansów publicznych,
• w przypadku pracodawców spoza sektora publicznego ustawa zacznie obowiązywać pierwszego dnia miesiąca po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

To oznacza, że część osób odczuje skutki zmian szybciej, a inni będą musieli uzbroić się w cierpliwość. Jednak w szerszej perspektywie każdy pracownik zyska, bo przepisy obejmą również okresy sprzed wejścia ustawy w życie.

Ważny punkt nowej ustawy: także wcześniejsze okresy pracy będą liczone do stażu!

Dla wielu osób istotną informacją jest ta, że zaliczeniu będą podlegały również okresy sprzed wejścia w życie ustawy. Innymi słowy, jeśli ktoś prowadził działalność gospodarczą dziesięć lat temu lub pracował na zleceniu w latach 90., teraz także będzie mógł uwzględnić ten czas w swoim stażu pracy.

Warunkiem jest jednak ich właściwe udokumentowanie. To sprawia, że już dziś warto zadbać o zebranie i uporządkowanie dokumentów, które mogą się przydać w przyszłości. Niektórzy pracownicy będą musieli poświęcić trochę czasu na poszukiwania w archiwach, ale gra jest zdecydowanie warta świeczki – chodzi przecież o dodatkowe lata doświadczenia uznane przez pracodawcę.

Co ta zmiana oznacza dla pracowników w praktyce?

Ustawa stażowa to nie tylko poprawka w papierach pracowniczych. To realne skutki dla milionów pracowników w Polsce. Dzięki zaliczeniu dodatkowych okresów pracy wielu pracowników szybciej zyska prawo do awansu, nagród jubileuszowych, dłuższego urlopu czy wyższego wynagrodzenia za wysługę lat.

Nie można też pominąć aspektu psychologicznego. Dla wielu osób, które latami czuły się traktowane gorzej tylko dlatego, że wybrały lub były zmuszone do innej formy pracy, zmiana ta oznacza sprawiedliwość i docenienie ich wysiłku. Wreszcie ich wkład w gospodarkę i rozwój rynku pracy zostanie odpowiednio uhonorowany.

Kto zyska najwięcej na ustawie stażowej?

Choć na zmianach skorzystają wszyscy, to niektóre grupy pracowników szczególnie odczują ich pozytywny wpływ:

• osoby, które przez lata pracowały na umowach zlecenie i były wykluczone z wielu świadczeń pracowniczych,
• przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, często pracujący tak samo ciężko jak etatowcy,
• rodzice, którzy zawiesili działalność, aby zająć się dziećmi i do tej pory tracili na tym w kontekście stażu pracy,
• osoby, które w przeszłości pracowały za granicą i dotąd ich wysiłek nie był formalnie uznawany w Polsce.

Historyczna zmiana, która wyrówna szanse pracowników

Ustawa stażowa to jeden z najważniejszych kroków w kierunku równego traktowania pracowników w Polsce od wielu lat. Sejm, przyjmując ją, otworzył drogę do tego, aby praca w każdej formie – czy to etat, zlecenie, czy działalność – była traktowana na równi.

Od 2026 roku miliony osób wreszcie będą mogły w pełni korzystać ze swojego doświadczenia zawodowego, także tego z przeszłości. To nie tylko kwestia formalności, ale realna poprawa sytuacji życiowej i zawodowej. Zmiana ta jest odpowiedzią na postulaty społeczne, ale przede wszystkim – na poczucie sprawiedliwości. Bo przecież praca to praca, niezależnie od tego, w jakiej formie jest wykonywana.

Ustawa stażowa - tekst przyjęty przez Sejm i przekazany do Senatu

Ustawa stażowa to tak na prawdę ustawa z dnia 12 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Poniżej znajduje się pełny tekst ustawy, przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu.

USTAWA z dnia 12 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw^[1])

Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277 i 807) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 302 otrzymuje brzmienie:

„Art. 302. Do okresu zatrudnienia wlicza się okres służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Marszałkowskiej i Służbie Celno-Skarbowej w zakresie i na zasadach przewidzianych odrębnymi przepisami.”;

2) po art. 302 dodaje się art. 302¹ i art. 302² w brzmieniu:

„Art. 302¹. § 1. Do okresu zatrudnienia wlicza się okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą fizyczną prowadzącą tę działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.

§ 2. Do okresu zatrudnienia wlicza się okresy:

1. wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
2. wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej,
3. pozostawania przez osobę fizyczną osobą współpracującą z osobą, o której mowa w pkt 1 lub 2,
4. pozostawania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
5. pozostawania przez osobę fizyczną członkiem spółdzielni kółek rolniczych

– w których ta osoba fizyczna podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

§ 3. Do okresu zatrudnienia wlicza się także udokumentowane okresy, o których mowa w § 1 i 2, w których osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie odrębnych przepisów.

§ 4. Do okresu zatrudnienia wlicza się okres:

1. o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236, z późn. zm.^[2])), w którym osoba fizyczna podejmująca działalność gospodarczą nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym;
2. pozostawania osobą współpracującą z osobą fizyczną wymienioną w pkt 1, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.

§ 5. Do okresu zatrudnienia wlicza się okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

§ 6. Do okresu zatrudnienia wlicza się okres sprawowania przez osobę współpracującą osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

§ 7. Do okresu zatrudnienia wlicza się udokumentowany okres wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej przebyty za granicą.

§ 8. Do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy wlicza się pracownikowi okresy, o których mowa w § 1–4 i 7, jeżeli w ramach prowadzenia pozarolniczej działalności, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wykonywania umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, wykonywania umowy agencyjnej, pozostawania osobą współpracującą, o której mowa w § 1, § 2 pkt 3 i § 4 pkt 2, pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pozostawania członkiem spółdzielni kółek rolniczych, wykonywania działalności, o której mowa w art. 18 ust. 1 z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców w okresie, o którym mowa w tym przepisie, w którym nie podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, lub wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego pracownik ten świadczył pracę na rzecz tego pracodawcy.

§ 9. Osoba współpracująca, o której mowa w § 1, § 2 pkt 3 i § 4 pkt 2, oznacza osobę współpracującą w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

§ 10. W przypadku nakładania się okresów, o których mowa w § 1–7, lub nakładania się tych okresów na okres pozostawania w stosunku pracy do okresu zatrudnienia wlicza się jeden z tych okresów.

§ 11. Okresy, o których mowa w § 1, § 4 pkt 2 i § 5, potwierdza zaświadczenie wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o opłaceniu za dany okres składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe z danego tytułu.

§ 12. Okresy, o których mowa w § 2, potwierdza zaświadczenie wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

§ 13. Okresy, o których mowa w § 4 pkt 1, potwierdza zaświadczenie wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego.

Art. 3022. Wniosek o wydanie zaświadczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych składa osoba fizyczna, której okresy będą podlegały wliczeniu do okresu zatrudnienia, w postaci elektronicznej za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. z 2025 r. poz. 911) w art. 128 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Okresy wykonywania przez skazanego odpłatnego zatrudnienia, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło, wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, z zastrzeżeniem § 2 i 3.”.

Art. 3. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350, z późn. zm.^[3])) po art. 83f dodaje się art. 83g w brzmieniu:

„Art. 83g. 1. Zaświadczenia, decyzje oraz inne pisma w sprawie wydania zaświadczeń, o których mowa w art. 302¹ § 11–13 Kodeksu pracy, Zakład sporządza i doręcza wnioskodawcy w postaci elektronicznej na profilu informacyjnym udostępnionym przez Zakład.

2. Do zaświadczeń, decyzji oraz innych pism, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 83f ust. 1.

3. Informację o umieszczeniu na profilu informacyjnym zaświadczenia, decyzji lub innego pisma, o którym mowa w ust. 1, Zakład przesyła na wskazany na profilu informacyjnym adres elektroniczny lub numer telefonu albo powiadamia w aplikacji mobilnej.”.

Art. 4. W ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2025 r. poz. 1131) po art. 188 dodaje się art. 188a w brzmieniu:

„Art. 188a. 1. Funkcjonariuszowi, który po zwolnieniu ze służby w Służbie Celno-Skarbowej podjął pracę, okres tej służby wlicza się do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień wynikających z prawa pracy.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do funkcjonariusza zwolnionego ze służby na podstawie art. 179 ust. 1 pkt 2 i 8 oraz w przypadku prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wymienionej w art. 255 ust. 1 pkt 10.”.

Art. 5. 1. Jeżeli pracownik zatrudniony w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy u pracodawcy innego niż określony w art. 9 udokumentuje w ciągu 24 miesięcy od tego dnia okresy, o których mowa w art. 302¹ § 1–7 ustawy zmienianej w art. 1, pracodawca ten wlicza udokumentowane okresy do okresu zatrudnienia pracownika.

2. Jeżeli pracownik zatrudniony w dniu określonym w art. 9 u pracodawcy określonego w tym przepisie udokumentuje w ciągu 24 miesięcy od tego dnia okresy, o których mowa w art. 302¹ § 1–7 ustawy zmienianej w art. 1, pracodawca ten wlicza udokumentowane okresy do okresu zatrudnienia pracownika.

3. Okresów nieudokumentowanych w terminach, o których mowa w ust. 1 i 2 pracodawca zatrudniający pracownika odpowiednio w dniu wejścia w życie ustawy albo w dniu określonym w art. 9 nie wlicza do okresu zatrudnienia tego pracownika.

Art. 6. Uprawnienia pracownicze wynikające z wliczenia okresów, o których mowa w art. 302¹ § 1–7 ustawy zmienianej w art. 1, do okresu zatrudnienia przysługują od dnia nabycia prawa do tych uprawnień, ale nie wcześniej niż od dnia:

1. wejścia w życie niniejszej ustawy, w przypadku pracownika zatrudnionego u pracodawcy będącego jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, z późn. zm.^[4])) albo
2. określonego w art. 9, w przypadku pracownika zatrudnionego u pracodawcy niebędącego jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Art. 7. Okresów, o których mowa w art. 302¹ § 1–7 ustawy zmienianej w art. 1, nie wlicza się do okresu pracy wymaganego od kandydatów na określone stanowiska w naborach na wolne stanowiska wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy u pracodawcy innego niż określony w art. 9 albo przed dniem określonym w art. 9 u pracodawcy określonego w tym przepisie.

Art. 8. Okresów, o których mowa w art. 302¹ § 1–7 ustawy zmienianej w art. 1, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego jest uzależniony okres wypowiedzenia umowy o pracę trwający w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy w przypadku pracownika zatrudnionego u pracodawcy innego niż określony w art. 9 albo w dniu określonym w art. 9 w przypadku pracownika zatrudnionego u pracodawcy określonego w tym przepisie.

Art. 9. Do pracodawcy niebędącego jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, z późn. zm.^[5])) przepisy niniejszej ustawy stosuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.

^[1] Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawę z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.

^[2] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2024 r. poz. 1222 i 1871 oraz z 2025 r. poz. 222, 621, 622, 769 i 1168.

^[3] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2025 r. poz. 620, 622, 769, 820, 1083, 1160 i 1216.

^[4] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2024 r. poz. 1572, 1717, 1756 i 1907 oraz z 2005 r. poz. 39 i 1180.

^[5] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2024 r. poz. 1572, 1717, 1756 i 1907 oraz z 2025 r. poz. 39 i 1180.