Procedura uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności w 2025 roku

• Kto może ubiegać się o orzeczenie?
• Co oznaczają stopnie niepełnosprawności?
• 1. Przygotuj niezbędną dokumentację
• 2.Złóż wniosek w lokalnym ZON
• 3. Komisja ZON – jak wygląda badanie i wywiad?
• 4. Decyzja o orzeczeniu i możliwość odwołania
• 5. Wykorzystaj orzeczenie – sprawdź, co Ci się należy!

Kto może ubiegać się o orzeczenie?

Orzeczenie o niepełnosprawności może uzyskać każda osoba, u której trwałe lub przewlekłe (min. 12 mies.) schorzenie ogranicza codzienne funkcjonowanie albo zdolność do pracy. Wniosek złożysz:

• osobiście – gdy masz ukończone 16 lat,
• przez rodzica / opiekuna – w przypadku dzieci i młodzieży,
• przez pełnomocnika – jeżeli nie możesz działać samodzielnie.

Dotyczy to zarówno niepełnosprawności wrodzonych, jak i nabytych w wyniku choroby lub urazu. Nie liczy się miejsce zatrudnienia ani źródło dochodu – ważny jest realny wpływ choroby na życie.

Co oznaczają stopnie niepełnosprawności?

Wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności. Każdy z nich definiuje poziom ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu i zdolności do pracy. Zrozumienie różnic między nimi jest kluczowe, bo to od oceny komisji zależy, jakie uprawnienia i świadczenia będą Ci przysługiwać. Oto, co oznacza każdy z nich:

• Znaczny stopień: Oznacza, że osoba jest całkowicie niezdolna do pracy lub wymaga stałej opieki innej osoby, aby zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe.
• Umiarkowany stopień: Oznacza, że osoba jest częściowo niezdolna do pracy lub potrzebuje wsparcia w niektórych czynnościach życiowych, choć niekoniecznie stałej opieki.
• Lekki stopień: Oznacza naruszenie sprawności organizmu, które utrudnia wykonywanie pracy, ale nie ogranicza znacząco codziennego funkcjonowania.

Ta informacja pomoże Ci ocenić, do którego stopnia możesz się kwalifikować, co jest kluczowe w procesie wnioskowania. Teraz przejdźmy do szczegółowych kroków, które musisz podjąć, aby uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności.

1. Przygotuj niezbędną dokumentację

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest skompletowanie wymaganych dokumentów. Komisja ds. Orzekania o Niepełnosprawności (ZON) wymaga precyzyjnych informacji, dlatego przygotuj je starannie:

2.Złóż wniosek w lokalnym ZON

Po skompletowaniu dokumentacji możesz ją złożyć w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności (PZON) właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Masz kilka opcji:

ZON ma obowiązek poinformować Cię o terminie posiedzenia komisji w ciągu maksymalnie 30 dni. W szczególnie skomplikowanych przypadkach termin ten może zostać wydłużony do 60 dni.

3. Komisja ZON – jak wygląda badanie i wywiad?

Kluczowym etapem procedury jest osobiste spotkanie z komisją orzekającą w siedzibie ZON. Jej skład zazwyczaj obejmuje:

• lekarza,
• psychologa lub pracownika socjalnego.

Podczas posiedzenia zostanie przeprowadzony krótki wywiad oraz podstawowe badanie lekarskie, mające na celu ocenę Twojego stanu funkcjonalnego.

Jeśli Twój stan zdrowia uniemożliwia stawiennictwo w ZON, możesz poprosić o:

• Komisję wyjazdową: Jeśli ZON oferuje taką możliwość.
• Zaoczne rozpatrzenie sprawy: W sytuacji, gdy zgromadzona dokumentacja medyczna w jasny i jednoznaczny sposób potwierdza Twoją sytuację zdrowotną i umożliwia wydanie orzeczenia bez Twojej obecności.

4. Decyzja o orzeczeniu i możliwość odwołania

Po posiedzeniu komisji, ZON ma 14 dni na wydanie decyzji o orzeczeniu. Możesz odebrać ją osobiście lub poczekać na przesłanie pocztą.

Jeśli nie zgadzasz się z wydaną decyzją, przysługuje Ci prawo do odwołania. Masz na to 14 dni od daty jej otrzymania. Odwołanie składasz za pośrednictwem ZON, który wydał pierwsze orzeczenie – zostanie ono przekazane do Wojewódzkiego ZON. Druga instancja ma maksymalnie 2 miesiące na rozpatrzenie sprawy i wydanie swojej decyzji.

W przypadku dalszego niezadowolenia sprawę możesz skierować do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

5. Wykorzystaj orzeczenie – sprawdź, co Ci się należy!

Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności otwiera dostęp do wielu form wsparcia, które mogą znacząco poprawić jakość życia i zmniejszyć obciążenia finansowe. Pamiętaj, aby aktywnie korzystać z przysługujących Ci praw. Obejmują one m.in.:

FAQ – najczęściej zadawane pytania o orzeczenie o niepełnosprawności (2025)

Ile kosztuje uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności?

Procedura jest całkowicie bezpłatna – ponosisz jedynie potencjalne koszty związane z uzyskaniem dokumentacji medycznej, przesyłką dokumentów lub ich kserokopii.

Czy można złożyć wniosek o orzeczenie elektronicznie?

Tak, o ile twój lokalny ZON umożliwia składanie wniosków przez platformę ePUAP. Informacje na ten temat znajdziesz na stronie internetowej właściwego powiatu lub miasta.

Na jaki czas wydawane jest orzeczenie?

Orzeczenie może być wydane na czas określony (np. 2–5 lat) lub bezterminowo. Decyzja zależy od oceny komisji orzekającej i przede wszystkim od charakteru oraz prognozy schorzenia.

Czy orzeczenie jest ważne w całej Polsce?

Tak, orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez dowolny powiatowy lub wojewódzki zespół orzekający w Polsce jest ważne na terenie całego kraju.