REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r.

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W kościelnym procesie małżeńskim kluczową rolę odgrywa kodeks prawa kanonicznego. Reguluje on kwestie bezpośrednio związane ze stronami postępowania. Jakie główne regulacje zawarte są w tym kodeksie?

REKLAMA

Z wielu artykułów można wnioskować, iż najważniejszymi księgami (taki podział przyjęto dla Kodeksu Prawa Kanonicznego) w dziedzinie kościelnego prawa małżeńskiego jest Księga IV Uświęcające zadanie Kościoła oraz księga VII Procesy. Tymczasem w wielu innych księgach są regulacje prawne, które również związane są w sposób bezpośredni czy pośredni z kościelnym prawem małżeńskim. Weźmy tutaj pod uwagę chociażby Księgę VI Sankcje w Kościele, w której regulowane są odpowiednie kary za czyny przestępcze, do których może dojść w trakcie kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa (np. krzywoprzysięstwo, złamanie tajemnicy spowiedzi świętej, sfałszowanie dokumentu itp.), jak i  przy których można odnaleźć nawiązanie do materialnego prawa małżeńskiego (np. niechrześcijańskie wychowanie potomstwa). Przy takim zestawieniu, przenikaniu się wzajemnym regulacji z różnych dziedzin prawa, czymś naturalnym jest odnalezienie w tej samej Księdze (Księga IV) jednakże pod jej różnymi tytułami (to kolejny podział obowiązujący w KPK: tj. podział ksiąg na tytuły) kolejnych nawiązań do prawa małżeńskiego. Zatem nie jest tak, iż tylko zaledwie – wydawać by się mogło – kilka przepisów wyodrębnionych w jakiejś części Kodeksu reguluje całe prawo małżeńskie, materialne jak i formalne, ale regulacje te znajdują się też w jego innych częściach. Nie wspominając o chyba jeszcze bardziej skomplikowanej jurysprudencji, czyli praktyce prawnej, która wypracowywana jest przez Najwyższy Trybunał Roty Rzymskiej, stanowiąc dla Sądów niższej Instancji pewien wzorzec.

REKLAMA

Obecnie zatem warto zobaczyć, w których jeszcze kanonach znajdują się regulacje przydatne w całym prawie małżeńskim. Oczywiście nie jest możliwym wydobycie ich wszystkich (tym sposobem pominiemy, przykładowo: przepisy o stanowiskach, które mogą być spełniane przez świeckich, co pozostaje w związku ze składem osobowym Trybunału Kościelnego, podobnie pominięte zostają regulacje o notariuszach; o funkcji proboszcza, którą rozpatrywać można w aspekcie asystowania przy zawarciu małżeństwa – o tym wszystkim traktuje II księga KPK Lud Boży), dlatego skoncentrujemy się na tych kanonach, które są najważniejsze. Praktycznie schemat ten jest obustronny, bowiem też w samym prawie małżeńskim można znaleźć o wiele więcej odnośników już do innych ksiąg kodeksowych, także i wówczas zostaną wybrane najważniejsze w formie przykładów.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Zobacz też: Zagadnienia dyskusyjne w kościelnym procesie małżeńskim

Podział na Księgi

Jak już zostało to powiedziane Kodeks podzielony jest na Księgi. Pierwsza z nich zatytułowana jest Normy ogólne. W Księdze tej wskazałabym na kanony dotyczące dyspensy (poświęcone są jej kanony od 85 do 93 KPK), bowiem wielokrotnie w prawie małżeńskim mowa jest o przeszkodach, ale także o udzieleniu od nich właśnie dyspensy, dotyczy to: przeszkody różnej religii, we właściwym stopniu przeszkody pokrewieństwa, wreszcie dyspensa od małżeństwa zawartego, ale niedopełnionego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

W tej samej Księdze uregulowana została też kwestia miejsca zamieszkania – tymczasowego, stałego (kan. 102 KPK), z kolei te kanony istotne są z punktu widzenia właściwości sądowej, czyli tego: w którym Oficjalacie należy składać pozew.

W księdze tej zawarte są także przepisy określające to, czym jest pokrewieństwo, powinowactwo, jak i adoptowane dziecko (kan. 108, kan. 109 oraz kan. 110 KPK), które odnoszą się do przeszkody pokrewieństwa, powinowactwa, jak i pokrewieństwa prawnego.

Ostatnią regulacją z analizowanej Księgi jest przepis w kan. 134 §1 oraz §2 KPK, w którym mowa jest o ordynariuszu oraz o ordynariuszu miejsca. Pamiętamy, iż w prawie małżeńskim istnieją nie tylko przeszkody, ale także zakazy zawarcia związku, od których zezwolenie może zostać udzielone właśnie przez ordynariusza miejsca, nadto mowa jest o tych osobach również w kanonach dotyczących formy zawarcia związku.

W Księdze drugiej Lud Boży wiele kanonów pomija, ale warto odnieść się do kan. 221 KPK, w którym mowa jest o władzy sądzenia. Mowa tam jest o prawie do sądzenia zgodnie z przepisami prawa, odpowiada to sprawiedliwemu zastosowaniu, tak prawa materialnego, jak i procesowego.

Winno wspomnieć również o odpowiednich regulacjach nt. Konferencji Episkopatu (kan. od 447 do 459 KPK), która przecież również stanowi obowiązujące prawo, widać to na przykładzie ustalenia wieku do godziwego zawarcia związku, wreszcie to Episkopat ma prawo (obowiązek) ustalenia formy składania oświadczeń, przyrzeczeń dla małżeństw mieszanych.

Dla uzupełnienia warto tylko dodać, iż III Księgę KPK Nauczycielskie zadanie Kościoła można rozpatrywać w kontekście religijnego wychowania dzieci przez ich Rodziców, a zatem też w jakiś sposób można znaleźć odnośniki do prawa małżeńskiego, chociażby do wykluczenia chrześcijańskiego wychowania potomstwa. Z kolei księga V Dobra doczesne Kościoła to już regulacje sensu stricte dotyczące kwestii materialnych.

Jak zatem widać, aby móc zrozumieć dany przepis warto, gdy tylko istnieje tego typu możliwość, poszukać jego odpowiedników w całym Kodeksie, nie wspominając o jurysprudencji.

Zobacz również: Akta procesowe w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
735 tys. bezpłatnych laptopów lub tabletów dla uczniów w roku 2025. Na jakich zasadach zostaną rozdysponowane?

Nowe laptopy lub tablety dla uczniów, to jeden z punktów „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji” – strategicznego dokumentu, który wyznacza ramy polityki państwa i działań dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach laptopy mają trafić do uczniów?  

Cyfrowa rewolucja w edukacji: To już koniec papierowych podręczników i zbyt ciężkich tornistrów. Wszystkie podręczniki szkolne w wersji cyfrowej

Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która ma uzależnić dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego, od tego czy będzie on posiadał swój odpowiednik cyfrowy i to niezależnie od daty, w której to dopuszczenie do użytku nastąpiło. Cyfryzacja ma zatem objąć wszystkie podręczniki szkolne, tym samym – istotnie odciążając tornistry uczniów. Pozostaje jednak pytanie – czy podręczniki te będą dostosowane również do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami? 

Sąd Apelacyjny: Rolnik musi zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom za smród z chlewni. Minister rolnictwa: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

REKLAMA

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

REKLAMA

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

REKLAMA