Problem
Zatrudniam wyłącznie na umowy zlecenia 40 zleceniobiorców. Nie zatrudniam nikogo na umowę o pracę. Za 34 zleceniobiorców odprowadzam tylko składki zdrowotne. Za 6 zleceniobiorców odprowadzam obowiązkowe składki emerytalno-rentowe. Czy będę miał obowiązek utworzenia pracowniczego planu kapitałowego i opłacania składki z tego tytułu? Jeśli tak, to od kiedy mnie on obejmie?
Rada
Zatrudnianie osób wyłącznie na podstawie umów zlecenia nie wyłącza obowiązku utworzenia przez zleceniodawcę pracowniczego planu kapitałowego (PPK). Jednak ustalając, czy i kiedy obowiązek ten powstanie, należy uwzględnić tylko tych zleceniobiorców, którzy z tytułu umowy zlecenia obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zatem przy założeniu niezmienności stanu zatrudnienia i sytuacji ubezpieczeniowej zleceniobiorców oraz przy braku ustawowych wyłączeń do tworzenia PPK zleceniodawca będzie miał obowiązek utworzenia PPK i dokonywania wpłat do PPK dopiero od II kwartału 2021 r.
Polecamy: Kodeks pracy 2019 – Nowe Wydanie. Praktyczny komentarz z przykładami
Uzasadnienie
Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK) nałożyła obowiązek utworzenia PPK nie tylko na pracodawców, ale również m.in. na zleceniodawców. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK zleceniodawca jest bowiem "podmiotem zatrudniającym".
Wymienione przez ustawodawcę grupy podmiotów definiowanych jako podmioty zatrudniające są wzajemnie równorzędne. Oznacza to, że zasadniczo już sam fakt posiadania statusu czy to pracodawcy, czy zleceniodawcy powoduje konieczność stosowania przepisów ustawy o PPK. Nie ma zatem znaczenia - jak w opisanym problemie - że dany podmiot w ogóle nie zatrudnia na podstawie umowy o pracę, ale ma zawarte jedynie umowy zlecenia i jest płatnikiem składek z tego tytułu.
Dla stosowania ustawy o PPK nie ma znaczenia fakt, że zleceniodawca nie zatrudnia - równolegle ze zleceniobiorcami - żadnych osób na podstawie umowy o pracę.
Istotne jest jednak, by prawidłowo ustalić krąg zleceniobiorców w rozumieniu ustawy o PPK (nie każda umowa zlecenia ma znaczenie w PPK). Jest to niezbędne w celu ustalenia właściwego terminu, od którego ustawa o PPK ma zastosowanie wobec danego zleceniodawcy, a także wyznaczenia kręgu osób (zleceniobiorców), które mają prawo uczestniczyć w PPK.
W ramach PPK należy uwzględnić wyłącznie zleceniobiorcę-osobę fizyczną, która łącznie spełnia następujące warunki:
- ma ukończony 18 rok życia,
- wykonuje pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy łączącej zleceniodawcę i zleceniobiorcę.
W systemie PPK uwzględniani są tylko ci zleceniobiorcy, którzy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z umowy zlecenia.
Zleceniobiorca w rozumieniu ustawy o PPK
Istotne jest zatem to, by zleceniobiorca podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z danej umowy zlecenia. Na potrzeby PPK zleceniodawca nie uwzględnia więc zleceniobiorców, którzy:
- są studentami i nie ukończyli 26 roku życia (z mocy prawa nie są oni objęci ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu umowy zlecenia),
- podlegają ze zlecenia wyłącznie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu (w razie zbiegu tytułów do ubezpieczeń),
- podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z umowy zlecenia (w razie zbiegu tytułów do ubezpieczeń i złożenia wniosku o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi).
Firma zatrudnia na podstawie umowy zlecenia 31-letniego informatyka. Zleceniobiorca w tym samym czasie pozostaje w stosunku pracy z innym płatnikiem składek i uzyskuje wynagrodzenie miesięczne w wysokości 5000 zł. Informatyk wystąpił do zleceniodawcy o objęcie go dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi - a w rezultacie także obowiązkowym ubezpieczeniem wypadkowym. Pomimo opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za tego zleceniobiorcę zleceniodawca nie uwzględnia go w PPK.
