REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o dożywocie z sąsiadem? Sprawdź, co stanie się po jego śmierci

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Umowa o dożywocie z sąsiadem? Sprawdź, co stanie się po jego śmierci
Umowa o dożywocie z sąsiadem? Sprawdź, co stanie się po jego śmierci
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce aż 99% umów o dożywocie zawieranych jest między osobami prywatnymi. Co jednak dzieje się, gdy taki prywatny świadczeniodawca umrze? Czy senior zostaje bez wsparcia? Czy dzieci, gmina lub Skarb Państwa przejmują zobowiązania? Sprawdzamy, co dokładnie dzieje się z mieszkaniem, rentą i opieką nad seniorem.

Prywatna umowa o dożywocie – popularna, ale ryzykowna

REKLAMA

Większość umów o dożywocie w Polsce – aż 99% – jest podpisywana między osobami prywatnymi. Często zdarza się, że niektóre ustalenia dotyczące opieki czy wsparcia finansowego są zawierane ustnie, bez zapisu w umowie. Co się dzieje, gdy taka prywatna osoba – świadczeniodawca – umrze? Z kim senior ma dalej kontakt? Kto wypłaci mu świadczenia pieniężne? Czy dzieci lub inni spadkobiercy tej osoby muszą dalej spełniać warunki umowy? A jeśli świadczeniodawca nie miał spadkobierców i jego mieszkanie przejdzie na własność gminy lub Skarbu Państwa – co wtedy?

REKLAMA

Najważniejsze pytanie brzmi: czy senior nadal może mieszkać w tym lokalu i korzystać z zapisanych świadczeń? Na te pytania odpowiadamy wspólnie z Małgorzatą Rosińską, Kierowniczką Działu Prawnego Funduszu Hipotecznego DOM.

Co mówią dane?

W 2024 roku zawarto w Polsce 18 174 umów o dożywocie – tak wynika z najnowszych danych opublikowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości pod koniec marca br. Aż 15 524 z tych kontraktów dotyczyło nieruchomości nierolnych, natomiast 2650 gruntów rolnych. W porównaniu do liczby umów zawieranych przez profesjonalne fundusze hipoteczne aż 99% wszystkich kontraktów stanowią umowy prywatne.

REKLAMA

– Zacznijmy od tego, że w każdej umowie o dożywocie powinniśmy precyzyjnie określić do czego zobowiązuje się nabywca nieruchomości, czyli w tym przypadku osoba prywatna np. sąsiad seniora – wyjaśnia Małgorzata Rosińska. – Często, w przypadku umów zawieranych pomiędzy osobami prywatnymi, część ustaleń odbywa się ustnie. A to oznacza, że wraz ze śmiercią świadczeniodawcy (np. sąsiada), ustalenia te przestają być w mocy.

Ekspertka przypomina, że prawo dożywocia i służebność mieszkania powinny być ujawniane w księdze wieczystej – tylko wtedy nowi właściciele widzą zakres zobowiązań wobec seniora.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czy spadkobiercy muszą kontynuować wypłatę świadczeń?

Jeśli świadczeniodawca prywatny umrze, jego spadkobiercy powinni przejąć zobowiązania wobec seniora. Problem w tym, że senior często nie wie, kto nim jest.

– Jeżeli te osoby same nie zgłoszą się do seniora i nie okażą prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, senior może sam wnioskować do sądu o ustalenie kręgu spadkobierców. Wtedy rozpocznie się procedura poszukiwania spadkobierców, ale zdarza się, że taki proces ciągnie się latami – tłumaczy Rosińska.

Co z okresem „przejściowym”?

Nie ma gwarancji, że w okresie między śmiercią świadczeniodawcy a ustaleniem spadkobierców, ktokolwiek będzie płacił seniorowi.

– Nie wiemy, kto odziedziczy nieruchomość, jaka będzie jego sytuacja majątkowa, czy będzie w stanie spełniać warunki umowy. Jeśli nabywca poddał się egzekucji co do zapłaty świadczeń (art. 777 k.p.c.), to możliwa jest egzekucja z nieruchomości. Problem pojawia się, gdy umowa nie zawiera odniesienia do tego artykułu – wtedy senior ma trudności w dochodzeniu swoich praw – zauważa ekspertka.

Jeśli zobowiązania mają charakter opiekuńczy, a nowy właściciel nie może ich spełnić, strony mogą żądać zamiany świadczeń na rentę lub – w skrajnych przypadkach – rozwiązania umowy przez sąd.

A jeśli mieszkanie przejmie gmina lub Skarb Państwa?

Jeżeli świadczeniodawca nie miał spadkobierców, to mieszkanie trafia do gminy lub Skarbu Państwa – wraz ze wszystkimi wpisami z księgi wieczystej, w tym prawem dożywocia i obowiązkiem wypłaty renty.

– Zgodnie z art. 1023 Kodeksu cywilnego, Skarb Państwa ani gmina nie mogą odrzucić spadku, a uznaje się go za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza – mówi Małgorzata Rosińska.

Obowiązek wypłaty świadczeń – jeśli zapisano je w umowie – przechodzi na nowego właściciela, niezależnie czy to osoba fizyczna, gmina czy państwo.

To nie jest zwykła umowa

Umowa o dożywocie to poważne zobowiązanie, dlatego warto dobrze przemyśleć jej konsekwencje. Prywatny nabywca może stracić pracę, zachorować lub umrzeć, co zagrozi regularności świadczeń. Tylko profesjonalne fundusze hipoteczne dają emerytom pełną gwarancję bezpieczeństwa – podsumowuje Rosińska.

Shutterstock

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Empatia zamiast strachu? Apel w sprawie małoletnich pasażerów

Kontrolerzy powinni być świadomi emocji dzieci i podchodzić do nich z empatią stosowną do ich wieku - podkreśla Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak. Do biura RPD wpływa wiele zgłoszeń dotyczących łamania praw dziecka w środkach transportu publicznego.

Czym jest świadczenie urlopowe, ile wynosi w 2025 roku i czym różni się od tzw. wczasów pod gruszą. Podatki i składki ZUS

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

Upoważnienie do opieki nad dzieckiem: do pobrania na wyjazd w wakacje [WZÓR]

Wakacje to okres częstych wyjazdów dzieci, czasami również z innymi osobami niż rodzice. Dzieci, które wyjeżdżają z babcią, dziadkiem, ciocią, wujkiem czy innymi osobami, muszą mieć ze sobą upoważnienie. Rodzice przygotowują takie pismo i najlepiej, aby podpisali je wspólnie.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy [dot. pobytu, 800 plus, świadczeń, zakwaterowania, pracy]

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy w zakresie pobytu, świadczeń, zakwaterowania i pracy Ukraińców na terytorium Polski. Najważniejszym uprawnieniem jest przedłużenie tymczasowej ochrony i związanych z nią uprawnień dla uchodźców do 4 marca 2026 roku. Jednocześnie planowane są zmiany w procedurach pobytowych, rejestracji PESEL, a także w funkcjonowaniu ośrodków zbiorowego zakwaterowania.

REKLAMA

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji. A wszystko to za sprawą rozporządzenia, które ma się zmienić, aby ułatwić świadczeniobiorcom sprawne uzyskanie pieniędzy i uniknięcie zbędnych procedur i biurokracji. Co zatem się zmieni?

Wygrana bez rekompensaty: Firma pokonała ZUS na całej linii, ale kosztów nie odzyskała

Firma pokonała ZUS, ale nie uzyskała rekompensaty. „Ponad 871 decyzji ZUS, 150 tys. stron dokumentacji, tysiące godzin pracy. Wszystkie sprawy wygrane przez przedsiębiorcę przed sądami w I i II instancji. W teorii - spektakularny sukces. W praktyce ekonomiczna porażka" - pisze dzisiejszy „Dziennik Gazeta Prawna".

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany. Co to są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Kto organizuje i po co są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Co się dzieje z pieniędzmi z PFRON i jakie nadużycie wykryto - wszystko to wynika z najnowszego raportu NIK.

Abonament RTV: drożej w 2026 roku. Jakie zniżki za zapłatę z góry? Jakie kary za niepłacenie abonamentu i brak rejestracji odbiornika?

W 2026 roku obowiązywać będą wyższe stawki abonamentu RTV niż w 2025 roku. Tak wynika z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 27 czerwca 2025 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2026 r. 

REKLAMA

22 lipca 2025 r.: rekonstrukcja rządu

Rekonstrukcja rządu odbędzie się we wtorek 22 lipca 2025 roku. Została opóźniona o tydzień na wniosek marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Czym zostało podyktowane opóźnienie zmian w rządzie?

Co daje niepełnosprawność sprzężona?

Co daje niepełnosprawność sprzężona? Chociaż większość osób, które cierpi na różnego rodzaju zaburzenia powiedziałoby raczej: co odbiera niepełnosprawność sprzężona? (sic!). Odbiera zdrowie i jakość życia, a czasami nawet samo życie. W artykule skupimy się omówieniu podstawowych pojęć i uprawnień, szczególnie dla dzieci, związanych z niepełnosprawnością sprzężoną. Zatem: co to jest niepełnosprawność sprzężona? Jakie to są niepełnosprawności sprzężone? Czy autyzm to niepełnosprawność sprzężoną? Kto orzeka o niepełnosprawności sprzężonej?

REKLAMA