REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Jakie zmiany w 2023 r.

Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wejdzie w życie 14 sierpnia
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie czeka w 2023 r. poważna zmiana. Osoby dotknięte przemocą otrzymają nowe narzędzia obrony. Policja i – w niektórych przypadkach – Żandarmeria Wojskowa uzyskają nowe uprawnienia. Na czym polegają zmiany przepisów antyprzemocowych? Kiedy nowe regulacje wejdą w życie?
rozwiń >

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie odbywać się będzie na nowych zasadach, które wprowadza nowelizacja ustawy antyprzemocowej uchwalona przez Sejm w połowie stycznia. Wejdzie ona w życie – z wyjątkiem niektórych regulacji dotyczących zmian w procedurze karnej – 14 sierpnia 2023 r.

REKLAMA

Jakie zakazy dla osób stosujących przemoc

W dotychczasowym stanie prawnym wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie można było zastosować wyłącznie nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do tego  mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.

Od połowy sierpnia 2023 r. katalog zakazów wobec osób stosujących przemoc zostanie poszerzony i będzie obejmował:

  • nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia – jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie; 
  • zakaz zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą – gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą;
  • zakaz kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą – gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, a także gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie nęka ją za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność;
  • zakaz wstępu na teren szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej lub artystycznej, lub obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą w rodzinie, miejsca pracy lub innego miejsca, w którym zwykle lub regularnie przebywa osoba dotknięta przemocą w rodzinie, i przebywania na tym terenie – jeżeli osoba dotknięta przemocą w rodzinie uczęszcza do szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej lub artystycznej, uprawia sport lub pracuje.
Co to jest przemoc w rodzinie

Przemoc w rodzinie jest to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób będących członkami rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Ustawowa definicja członka rodziny ma szeroki zakres i obejmuje: 

  • małżonka, 
  • wstępnego, 
  • zstępnego, 
  • rodzeństwo, 
  • powinowatego w tej samej linii lub stopniu co osoby wymienione powyżej, 
  • osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, 
  • osobę pozostająca we wspólnym pożyciu (tj. konkubenta, konkubinę), 
  • inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą (tj. każdego współlokatora, nawet jeśli nie jest spokrewniony lub spowinowacony).

Kto może wydać zakazy osobie stosującej przemoc

Zakazy wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie będą mogły być wydane przez:

  • Policję lub Żandarmerię Wojskową;
  • sąd – postanowieniem o udzielenie zabezpieczenia;
  • sąd – postanowieniem o zobowiązaniu do opuszczenia mieszkania lub zakazie zbliżania się do niego, o zakazie zbliżenia się do osoby dotkniętej przemocą, kontaktowania się z nią, lub wstępu do miejsc, w których ta osoba przebywa.

Kiedy Policja może nakazać opuszczenie mieszkania

Policjant może wydać nakaz opuszczenia mieszkania, a także każdy z pozostałych zakazów (które mogą być zastosowane łącznie):

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • podczas interwencji podjętej we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu lub 
  • w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie, w szczególności zgłoszenia przez: 
    • osobę dotkniętą przemocą w rodzinie lub 
    • kuratora sądowego lub pracownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, w związku z wykonywaniem ustawowych obowiązków.

Kiedy Żandarmeria może nakazać opuszczenie mieszkania

Żandarmerii Wojskowej przyznano uprawnienia analogiczne do przysługujących Policji w odniesieniu do osób stosujących przemoc w rodzinie, które są żołnierzami pełniącymi czynną służbę wojskową. Jeśli natomiast wobec takich osób ze swoich uprawnień skorzysta Policja, jest zobowiązana niezwłocznie zawiadomić właściwą jednostkę organizacyjną Żandarmerii Wojskowej.

Jak długo obowiązują zakazy policyjne

Zakazy, do których wydania uprawniona jest Policja lub Żandarmeria Wojskowa tracą moc po upływie 14 dni od dnia ich wydania, chyba że sąd udzielił zabezpieczenia (patrz niżej), którym zostały one przedłużone. Przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zakazy zostały wydane.

Zakazy tracą także moc, w przypadku gdy po ich wydaniu wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie zastosowano środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

Co z rzeczami osoby stosującej przemoc

Osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której Policja lub Żandarmeria Wojskowa wydała nakaz opuszczenia mieszkania, ma prawo zabrać ze wspólnie zajmowanego mieszkania i z jego bezpośredniego otoczenia: 

  • przedmioty osobistego użytku
  • przedmioty niezbędne do wykonywania osobistej pracy zarobkowej lub 
  • zwierzęta domowe będące jej własnością niezbędne do codziennego funkcjonowania lub pracy zarobkowej. 

Jednak w przypadku sprzeciwu osoby dotkniętej przemocą te przedmioty lub zwierzęta domowe pozostawia się we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub w jego bezpośrednim otoczeniu.

REKLAMA

W takiej sytuacji rozstrzygnięcia co do przedmiotów lub zwierząt domowych należących do osoby stosującej przemoc mogą zapaść dopiero w trakcie postępowania sądowego w przedmiocie zobowiązania tej osoby do opuszczenia mieszkania, które wszczyna się z wniosku osoby dotkniętej przemocą. Osoba stosując przemoc może wówczas złożyć wniosek o zezwolenie na zabranie z mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia przedmiotów osobistego użytku i przedmiotów niezbędnych do wykonywania osobistej pracy zarobkowej lub zwierząt domowych będących własnością tej osoby niezbędnych do codziennego funkcjonowania lub pracy zarobkowej.

Przedmioty lub zwierzęta domowe wskazane w postanowieniu sądu osoba ta może zabrać z mieszkania i z jego bezpośredniego otoczenia, wyłącznie w obecności policjanta lub żołnierza Żandarmerii Wojskowej, po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z osobą dotkniętą przemocą w rodzinie. Jeżeli postanowienie sądu w sprawie zezwolenia na zabranie rzeczy nie może być wykonane w powyższy sposób, podlega wykonaniu w drodze egzekucji świadczeń niepieniężnych o wydaniu rzeczy ruchomej.

Czy od zakazu policyjnego można się odwołać

Osobie, wobec której Policja lub Żandarmeria wydały zakazy, oraz prokuratorowi przysługuje zażalenie do sądu rejonowego, do którego należy rozpoznawanie spraw z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zażalenie wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia tej osobie nakazu lub zakazu, o czym należy osobę stosującą przemoc w rodzinie pouczyć przy doręczeniu.

Zażalenie wnosi się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia wspólnie zajmowanego mieszkania. W przypadku gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie nie mieszka wspólnie z osobą dotkniętą tą przemocą, zażalenie wnosi się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.

Sąd uchyla zaskarżony nakaz lub zakaz w przypadku stwierdzenia jego bezzasadności lub nielegalności.

Czy zakazy mogą być przedłużone

REKLAMA

W sprawach z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie sąd może udzielić zabezpieczenia również przez przedłużenie obowiązywania zakazów wydanych przez Policję lub Żandarmerię Wojskową. Sąd, udzielając zabezpieczenia, wskazuje w postanowieniu czas jego trwania.

Sąd postanowieniem o udzieleniu zabezpieczenia może zmienić wskazane przez Policję lub ŻW obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania lub wskazaną w zakazie zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą w rodzinie odległość określoną w metrach, na którą osoba stosująca przemoc w rodzinie nie może zbliżyć się do osoby dotkniętej tą przemocą.

Jak sąd może nakazać opuszczenie mieszkania

Osoba dotknięta przemocą w rodzinie może wystąpić do sądu z wnioskiem o:

  • zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub 
  • wydanie zakazu zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, lub 
  • zakazu zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, lub 
  • zakazu kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą w rodzinie, lub 
  • zakazu wstępu na teren szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej lub artystycznej, lub obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą w rodzinie, miejsca pracy lub innego miejsca, w którym zwykle lub regularnie przebywa osoba dotknięta przemocą w rodzinie, i przebywania na tym terenie.

Sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nieprocesowym i orzeka po przeprowadzeniu rozprawy

Kodeks postępowania cywilnego nakłada na sąd obowiązek szybkiego rozpoznania sprawy: sąd orzeka w terminie jednego miesiąca od dnia wniesienia wniosku. W przypadku wniesienia apelacji, sąd drugiej instancji orzeka w terminie jednego miesiąca od przedstawienia akt sprawy przez sąd pierwszej instancji wraz z apelacją.

Sąd uwzględniając wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub o wydanie zakazu zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, wskazuje w postanowieniu obszar, który osoba stosująca przemoc w rodzinie ma opuścić i na którym nie może przebywać, lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc w rodzinie jest obowiązana zachować.

Sąd uwzględniając wniosek o wydanie zakazu zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, wskazuje w postanowieniu wyrażoną w metrach odległość, na którą osoba stosująca przemoc w rodzinie nie może zbliżyć się do osoby dotkniętej tą przemocą.

Sąd uwzględniając wniosek o wydanie zakazu kontaktowania się z pełnoletnią osobą dotkniętą przemocą w rodzinie, na wniosek wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, gdy przemawiają za tym szczególne okoliczności, może w postanowieniu określić dopuszczalne sposoby kontaktowania się oraz ich zakres, mając na uwadze bezpieczeństwo osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.

Postanowienia sądu, o których mowa powyżej, oraz postanowienie uwzględniające wniosek o wydanie zakazu wstępu na teren szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej lub artystycznej, lub obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą w rodzinie, miejsca pracy lub innego miejsca, w którym zwykle lub regularnie przebywa osoba dotknięta przemocą w rodzinie, i przebywania na tym terenie, są skuteczne i wykonalne z chwilą ogłoszenia. Postanowienia te mogą być uchylane lub zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.

Ważne
Jakie kary za złamanie zakazów

Niestosowanie się do zakazów przez osobę stosującą przemoc w rodzinie stanowi wykroczenie. Sprawca podlega karze:

  • aresztu (wymierzana w dniach może trwać od 5 do 30 dni), 
  • ograniczenia wolności (trwa 1 miesiąc; w czasie jej odbywania ukarany: nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu; jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne; ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary), albo
  • grzywny do 5000 złotych.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 171 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1214 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2151 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 289)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: do końca października trwają Dni Seniora 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina o tegorocznej edycji Dni Seniora. Są to wydarzenia organizowane przez ZUS i dedykowane seniorom. W całej Polsce jest to ok. 400 wydarzeń odbywających się na terenie wszystkich oddziałów ZUS.

Po wyroku TK niemal 200 tys. emerytów może odzyskać od ZUS nawet 64 tys. zł. Podpowiadamy jak to zrobić

W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., o sygn. akt SK 140/20 – niemal 200 tys. emerytów, którzy przed 6 czerwca 2012 r. przeszli na wcześniejszą emeryturę, a następnie – złożyli wniosek o emeryturę powszechną, która została im pomniejszona na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – może teraz otrzymać od ZUS wyrównanie. Zgodnie z szacunkami ZUS – sięgające nawet 64075 zł. Podpowiadamy kogo dokładnie obejmuje zakres podmiotowy wyroku Trybunału i w jaki sposób można dochodzić swoich praw.

Świadczenie pielęgnacyjne czy emerytura. Czy opiekun ma prawo wyboru?

W sytuacji, gdy emerytura oraz świadczenie pielęgnacyjne mogą się okazać podstawowym źródłem wsparcia finansowego dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami, pojawia się pytanie: czy możliwe jest połączenie tych dwóch form pomocy? Czy opiekunowie mogą jednocześnie korzystać z emerytury oraz świadczenia pielęgnacyjnego? 

Student nie dostanie renty rodzinnej bez tego wniosku i zaświadczenia

Studenci, którzy pobierają rentę rodzinną z ZUS tylko do 31 października mogą dostarczyć zaświadczenia z uczelni o kontynuowaniu nauki do wniosku o dalszą wypłatę świadczenia. Jeśli tego nie zrobią, nie dostaną pieniędzy za ten miesiąc.

REKLAMA

Komisja Wenecka: nie można automatycznie usunąć wszystkich sędziów powołanych w Polsce po 2018 r. [Treść opinii] Możliwa tylko indywidualna weryfikacja przez organ niezależny od rządu

Komisja Wenecka, organ doradczy Rady Europy do spraw prawa konstytucyjnego, oceniła, że nie można, bez indywidualnej oceny, usunąć wszystkich sędziów powołanych wadliwie w Polsce po 2018 roku. To główna konkluzja opinii przyjętej 12 października 2024 r. podczas obrad w Wenecji i opublikowanej 14 października 2024 r. wieczorem. Publikujemy odnośnik do pełnej wersji tej opinii.

5 000 złotych dla Kół Gospodyń Wiejskich. Wnioski o wypłatę środków trzeba złożyć do 29 listopada 2024 r.

Koła Gospodyń Wiejskich (KGW) mogą ubiegać się o wsparcie finansowe w wysokości 5 tysięcy złotych w ramach tzw. bonusu frekwencyjnego. Nowelizacja rozporządzenia, która weszła w życie 19 października 2024 r., zmieniła zasady przyznawania tej formy dofinansowania. Wnioski można składać do 29 listopada 2024 r., a środki mają zostać wypłacone do 31 grudnia 2024 r. 

ZUS uruchomił punkty mobilne – można składać wnioski o świadczenie

Przedsiębiorcy poszkodowani w powodzi mogą ubiegać się o wsparcie w postaci świadczenia interwencyjnego. Wnioski można składać przez internet, w placówkach ZUS lub w uruchomionych przez ZUS punktach mobilnych.

Kobieta poszukiwana od 6 lat listem gończym za niepłacenie alimentów została złapana

Po 6 latach udało się złapać poszukiwaną listem gończym. Kobieta uchylała się od płacenia alimentów. Została zatrzymana przez żagańską policję. 

REKLAMA

Bon senioralny od 2026 roku. Dla kogo? Ile? Jakie limity przychodu? Gdzie składać wniosek?

Opublikowano wreszcie zapowiadany już wcześniej przez obecny rząd projekt ustawy o bonie senioralnym. Bon ten ma przysługiwać od 2026 roku aktywnym zawodowo zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom) osoby w wieku 75 lat lub więcej, która potrzebuje wsparcia w codziennym życiu. Maksymalna kwota bonu wyniesie 2150 zł na osobę. Przyznanie i wypłata tego bonu nastąpi tylko wtedy, gdy dochody zarówno osoby starszej, jak i jej potomków nie przekroczą określonych limitów przychodów.

Nowa płaca minimalna - powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem, a także z wynagrodzeniem zasadniczym

Pojawią się istotne zmiany w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Nowe regulacje zakładają bowiem m.in. powiązanie płacy minimalnej z przeciętnym wynagrodzeniem, a także z wynagrodzeniem zasadniczym. Zmiany dotyczą także przepisów w zakresie minimalnej stawki godzinowej.

REKLAMA