REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skarga Komisji Europejskiej na Trybunał Konstytucyjny do TSUE - możliwe konsekwencje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Tomasz Żółciak, Małgorzata Kryszkiewicz
Oprac. Paulina Karpińska
Trybunał Konstytucyjny a skarga Komisji Europejskiej do TSUE
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę dotyczącą wyroków polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Dzieje się to w czasie, gdy ważą się losy ustawy o Sądzie Najwyższym, mającej odblokować miliardy z Krajowego Planu Odbudowy.

Skarga Komisji Europejskiej na Trybunał Konstytucyjny do TSUE- za co?

REKLAMA

Chodzi o dwa głośne wyroki TK z 2021 r., w których trybunał podważył legalność środków tymczasowych TSUE, jeśli dotyczą obszaru sądownictwa, oraz stwierdził pierwszeństwo polskiej konstytucji przed unijnymi traktatami. Zdaniem Komisji te wyroki naruszyły zasadę jednolitego stosowania prawa UE oraz podważyły wiążące dla państw członkowskich skutki działań TSUE. 

REKLAMA

– Nie jesteśmy zaskoczeni, to postępowanie, które KE prowadzi od grudnia 2021 r. – mówi DGP Szymon Szynkowski vel Sęk, minister ds. europejskich. – Polskie stanowisko, że orzecznictwo konstytucyjne jest wyłącznie domeną państwa, jest niezmienne. Podobnie zrobiły wcześniej trybunały Niemiec czy Hiszpanii. Będziemy przedstawiać swoje racje w kolejnym kroku procedury naruszeniowej – dodaje. 

Trybunał Konstytucyjny a skarga Komisji Europejskiej do TSUE

Ale w obozie rządzącym da się odczuć niepokój. Komisja w ramach tej procedury może bowiem zawnioskować do TSUE o kary pieniężne. Już dziś Unia obciąża Polskę 1 mln euro dziennie za kształt systemu dyscyplinującego sędziów. Zdaniem rozmówców DGP ruch ze strony KE może utrudnić rozstrzygnięcie w TK wniosku prezydenta dotyczącego zbadania konstytucyjności nowej ustawy o Sądzie Najwyższym, stanowiącej istotny kamień milowy Krajowego Planu Odbudowy. Zwłaszcza że i bez tego sytuacja w TK jest skomplikowana, bo mandat Julii Przyłębskiej jest kontestowany przez część sędziów. 

 

REKLAMA

– Taki ruch ze strony Komisji nie pomaga, dyskusja wywołuje emocje i może zwiększyć napięcia w Trybunale Konstytucyjnym – przyznaje rozmówca DGP z kręgów rządowych. W efekcie może być problem ze skompletowaniem pełnego składu sędziów TK, który mógłby sprawę ustawy o SN rozstrzygnąć. Niektórzy rozmówcy DGP wręcz zastanawiają się, czy ceną za wydanie orzeczenia w tej sprawie nie będzie głowa samej prezes Przyłębskiej. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Informacje DGP, że Komisja Europejska szykuje skargę dotyczącą działań polskiego TK, potwierdziły się wczoraj chwilę po południu. „Komisja zdecydowała o skierowaniu sprawy przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z naruszeniami prawa UE przez polski Trybunał Konstytucyjny i jego orzecznictwo” – wynika z komunikatu. 

Chodzi o zgodność z prawem unijnym dwóch głośnych wyroków TK. Pierwszy jest z 14 lipca 2021 r. Stwierdzono w nim, że Polska nie jest zobowiązana wykonywać środków tymczasowych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) – czyli płacić kar pieniężnych – jeżeli dotyczą one kształtu i funkcjonowania sądownictwa. Drugi wyrok jest z 7 października 2021 r. Chodziło o zbadanie tego, jak bardzo wiążą nas unijne traktaty. Według rządu trybunał jedynie potwierdził w tym wyroku obowiązującą w Polsce i w Unii Europejskiej hierarchię źródeł prawa. „Unijne traktaty – jako akty prawa międzynarodowego – mają pierwszeństwo przed prawem krajowym rangi ustawowej, nie mogą jednak wyprzedzać konstytucji” – tłumaczył wówczas rząd. 

 

Ale KE ma zupełnie inny ogląd sprawy. „Trybunał Konstytucyjny naruszył tymi wyrokami ogólne zasady autonomii, pierwszeństwa, skuteczności i jednolitego stosowania prawa Unii oraz zasadę wiążącego skutku wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej” – podaje KE. 

Komisja „uważa również, że Trybunał Konstytucyjny nie spełnia już wymogów niezawisłego i bezstronnego sądu, ustanowionego uprzednio na mocy ustawy” a „wynika to z nieprawidłowości przy mianowaniu trzech sędziów w grudniu 2015 r. oraz przy wyborze prezesa w grudniu 2016 r.”. 

 

Reakcja rządu na skargę Komisji Europejskiej na Trybunał Konstytucyjny do TSUE

Minister ds. europejskich Szymon Szynkowski vel Sęk w rozmowie z DGP twierdzi, że rząd nie jest zaskoczony ruchem Komisji, i zwraca uwagę, że KE nie podejmuje tego typu działań wyłącznie w stosunku do Polski. – W tej turze wniosków Komisji do TSUE jest ponad 30 w stosunku do 18 państw członkowskich. W naszym przypadku są cztery, a jednym z nich jest sprawa TK, która w Polsce budzi nadmiarowe emocje – ocenia Szymon Szynkowski vel Sęk. 

W PiS pojawiają się głosy, że być może Julia Przyłębska będzie musiała pożegnać się z TK 

Inny rozmówca z rządu przeczuwa jednak kłopoty. Przede wszystkim związane z tym, że KE może zawnioskować do TSUE o kolejne kary dzienne dla Polski. A przecież już dziś bije licznik – 1 mln euro dziennie za kształt systemu dyscyplinującego sędziów. – Podejrzewam, że Komisja czekała z ogłoszeniem tej nowej skargi na decyzję prezydenta w sprawie ustawy o Sądzie Najwyższym. To sygnał, że dla niej to, co polski trybunał orzeknie, nie ma znaczenia. Zapewne Komisja będzie też wnioskować, by TSUE nałożył na Polskę środki tymczasowe – twierdzi rozmówca z rządu. 

Podobne obawy ma Krzysztof Kwiatkowski, senator niezależny i szef komisji ustawodawczej. – Dziś mamy perspektywę, że nie tylko nie odblokowaliśmy pieniędzy z KPO z powodu niepodpisania przez prezydenta ustawy o SN, lecz także że Polska może zostać obciążona dodatkowymi karami w związku z naruszeniem przez polski TK ogólnych zasad stosowania prawa UE przez państwa członkowskie – twierdzi senator. 

Kolejne kary to niejedyna potencjalna komplikacja. W rządzie słychać obawy o to, czy ruch ze strony KE nie utrudni rozstrzygnięcia w sprawie ustawy o SN. A to ustawa, która według zapewnień rządu ma się przyczynić do odblokowania miliardów euro z KPO. Przypomnijmy, że Andrzej Duda w zeszłym tygodniu postanowił skierować ją w trybie prewencyjnym (a więc bez złożenia podpisu) do kontroli przez TK. 

 

Trybunał Konstytucyjny z wewnętrznym sporem o Julię Przyłębską 

Tymczasem trybunał od dłuższego czasu pozostaje w wewnętrznym konflikcie o to, czy Julia Przyłębska dalej jest prezesem. A to rodzi pytania o to, czy będzie w stanie sprawę ustawy o SN w ogóle rozstrzygnąć. Bomba wybuchła, kiedy sześciu sędziów TK skierowało do Przyłębskiej pismo, w którym zażądali od niej zwołania Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK w celu wyłonienia kandydatów na prezesa. Ich zdaniem kadencja obecnej prezes wygasła 20 grudnia ub.r., a więc po upływie sześciu lat. List podpisali: Zbigniew Jędrzejewski, Jakub Stelina, Andrzej Zielonacki, Wojciech Sych, Bogdan Święczkowski i Mariusz Muszyński. Ponadto mówi się, że tego samego zdania są jeszcze dwaj sędziowie TK, a wśród nich Piotr Pszczółkowski. 

Można więc założyć, że Julii Przyłębskiej nie będzie łatwo skompletować pełny 15-osobowy skład do rozpoznania wniosku prezydenta. Mariusz Muszyński ma już obecnie odmawiać przyjmowania spraw przydzielanych mu przez Przyłębską, twierdząc, że czyni to osoba do tego nieuprawniona (sprawy przydziela sędziom w TK prezes). 

Niektórzy nasi rozmówcy twierdzą, że wystarczy, że w sprawie wypowie się 11 sędziów. Ale sprawa nie jest taka prosta. – Z całą pewnością do pełnego składu muszą zostać wyznaczeni wszyscy sędziowie TK. Prezes TK nie może dowolnie wskazać 11 sędziów i tylko ich powiadomić o wniosku prezydenta – mówi prof. Maciej Gutowski, adwokat. Jak jednak zaznacza, w sytuacji gdyby czterech sędziów odmówiło, bez względu na to, z jakiego powodu, wzięcia udziału w rozstrzyganiu tego typu sprawy, wówczas TK będzie mógł orzekać w składzie 11-osobowym. – To na takie właśnie awaryjne sytuacje został stworzony ustawowy przepis, który mówi o tym, że rozpoznanie sprawy w pełnym składzie wymaga udziału co najmniej 11 sędziów trybunału – tłumaczy prawnik. 

Ale jeśli więc przeciwko Przyłębskiej występuje od sześciu do ośmiu sędziów, to skompletowanie nawet składu 11-osobowego może się okazać niemożliwe. Z tego względu opozycja ma jak najgorsze przeczucia. – Jeśli mamy grupę sędziów, którzy kontestują mandat Julii Przyłębskiej do kierowania pracami TK, to będą także kontestować jej uprawnienie do zwołania posiedzenia składu rozstrzygającego wniosek prezydenta – ocenia senator Krzysztof Kwiatkowski. 

 

Natomiast nasi rozmówcy z rządu są podzieleni. Część faktycznie obawia się, że rozstrzygnięcie TK – niezależnie od tego, czy po myśli rządu, czy nie – nie nastąpi prędko. – Próbujemy sondować nastroje w TK, ale odbijamy się od ściany, każą nam czekać na wpłynięcie wniosku prezydenta. Sama skarga Komisji może tylko zwiększyć napięcia pomiędzy już skonfliktowanymi sędziami. Część z nich może wręcz zażądać głowy Przyłębskiej jako ceny za rozstrzygnięcie tej sprawy. Ale będziemy bronić nie tyle samej Przyłębskiej, co zasad, które ustalono w trybunale – przyznaje nasz rozmówca. Są też tacy, którzy rozłącznie traktują kwestię obecnej skargi KE i dalszych losów ustawy o SN. – To nasi przeciwnicy polityczni celowo podbijają tę narrację, by wywrócić nasz kompromis z Brukselą – mówi. Wreszcie niektórzy w rządzie nie wyobrażają sobie, by w tak istotnej sprawie zbuntowali się sędziowie przeciwni Julii Przyłębskiej. – To oznaczałoby delikt w postaci odmowy orzekania – przekonuje rozmówca DGP z rządu. 

Tyle że doprowadzenie do ukarania dyscyplinarnego sędziów TK nie będzie proste. Znów bowiem wszystko rozbija się o matematykę. Ustawa o statusie sędziów TK przewiduje dwuinstancyjne postępowanie dyscyplinarne. W I instancji sąd orzeka w składzie trzech sędziów, a w drugiej już w składzie pięcioosobowym. Przy czym w losowaniu składu sądu II instancji nie mogą już uczestniczyć ci sędziowie, którzy wydali wyrok w I instancji. ©℗ 

 

OPINIA EKSPERTA

Kraj członkowski naruszył prawo? Procedura w pięciu krokach 

Mateusz Roszak 

Postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego rozpoczyna Komisja Europejska, jeśli stwierdzi, że do wspomnianego uchybienia doszło. Podstawą do tego mogą być własne dochodzenia prowadzone przez Brukselę lub skargi obywateli czy przedsiębiorstw. 

Zanim jednak dojdzie do wszczęcia postępowania, Komisja próbuje rozwiązać konflikt w sposób nieformalny przez znalezienie rozwiązania na gruncie prawa UE. Jeśli nie uda się dojść do porozumienia na nieformalnej drodze, wówczas zostaje rozpoczęta procedura, która obejmuje pięć kroków. Jej pierwszym etapem jest wysłanie do państwa wezwania do „usunięcia uchybienia” oraz przekazanie Komisji informacji o tym, w jaki sposób zostało to wykonane na gruncie prawa. Państwo zazwyczaj ma dwa miesiące na przesłanie odpowiedzi i realizację zobowiązania KE. Jeśli natomiast argumenty państwa członkowskiego nie zostaną uznane za wystarczające, wówczas Komisja może zdecydować się na kontynuowanie procedury. Kolejnym jej etapem jest przekazanie uzasadnionej opinii przez KE, w którym formalnie wzywa państwo do zapewnienia zgodności z unijnymi przepisami, wyjaśnia, dlaczego jest prowadzona procedura, i daje kolejne dwa miesiące na odpowiedź. 

Trzeci etap to skierowanie przez KE sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE. Większość spraw zostaje rozwiązana w pierwszych dwóch etapach, na drodze bezpośrednich rozmów między państwem członkowskim a Komisją. Jeśli jednak sprawa stanie przed TSUE, wówczas KE może się domagać nałożenia kary na czwartym etapie procedury. Ostatni etap to wyrok TSUE, który zazwyczaj jest poprzedzony kilka miesięcy wcześniej wydaniem opinii przez rzecznika generalnego unijnego sądu. Jeśli TSUE stwierdzi w swoim orzeczeniu, że dany kraj istotnie naruszył prawo UE, wówczas władze tego kraju mają obowiązek wykonać wyrok i podjąć wszystkie działania, do których ten wyrok ich zobowiąże. 

KE prowadzi dziesiątki, a w niektórych przypadkach setki spraw wobec danego państwa w sprawie uchybienia zobowiązaniom. Niekiedy trwają one znacznie dłużej niż standardowa procedura zakładająca dwa miesiące na odpowiedź. Postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w kontekście wyroku polskiego TK o zgodności prawa unijnego z konstytucją zostało wszczęte 22 grudnia 2021 r. Wczoraj natomiast – poza wnioskiem ws. Polski – KE skierowała do TSUE sprawy przeciwko 8 państwom w związku z ochroną sygnalistów oraz przeciwko 11 państwom za brak dostosowania prawa autorskiego w przepisach krajowych do warunków UE. Niezależnie od charakteru prowadzonych postępowań wszystkie może zakończyć ponowne skierowanie sprawy do TSUE, jeśli kraj nie uregulował wskazanej sytuacji prawnej. Wówczas zasądzone mogą zostać kary pieniężne w postaci ryczałtu lub dziennej stawki naliczanej za każdą dobę niewykonania wyroku przez państwo. ©℗ 

 

 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Urlop na udział w pogrzebie Papieża Franciszka czy oglądanie transmisji a zakaz dyskryminacji w miejscu pracy ze względu na religię i wyznanie

W dniu 21 kwietnia 2025 r. zmarł Papież Franciszek - Jorge Mario Bergoglio. Wierni choć byli świadomi złego stanu zdrowia Papieża, który niedawno opuścił klinikę ale jeszcze 20 kwietnia 2025 r., w Wielką Niedzielę brał udział w uroczystościach na placu Św. Piotra w Watykanie - są w szoku i czują ogromne poruszenie. Nie wiadomo jeszcze kiedy odbędą się uroczystości pogrzebowe, ale już teraz wiele osób, czy to wierzących czy niewierzących podkreśla stanowczo: wezmę udział w uroczystości pogrzebowej czy będę oglądał transmisję pogrzebu w TV. A co jeśli pogrzeb Papieża odbędzie się w dniu pracującym, w godzinach pracy?

Żałoba narodowa. Czy dzień żałoby narodowej jest dniem wolnym od pracy?

Kwestie dotyczące wprowadzenia żałoby narodowej w Polsce uregulowane są ustawą z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych. Czym jest żałoba narodowa? Kiedy jest wprowadzana? Czy dzień żałoby narodowej jest dniem wolnym od pracy?

Pociąg do Chorwacji 2025. Minister Klimczak: obiad w Warszawie śniadanie w Rijece; bilety od 200 zł. PKP Intercity pracuje nad bezpośrednim połączeniem

Minister infrastruktury Dariusz Klimczak poinformował 10 kwietnia 2025 r., że wystąpił do swoich odpowiedników w Austrii, by połączenie kolejowe z Polski do Rijeki w Chorwacji było realizowane od 1 lipca tego roku. "PKP Intercity jeszcze o tym nie mówi, ale ja mogę zdradzić - zaznaczając, że to jest dopiero początek naszych obliczeń, uzależnionych od zgód innych państw - być może udałoby się pojechać za 200 zł z Warszawy do Chorwacji" - przekazał minister Klimczak. Dodał, że to byłby najtańszy bilet.

Papież Franciszek zmienił zasady dotyczące pochówku. Zmiany mają już pół roku

W Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia 2025 r. kardynał Farrell w komunikacie przekazanym przez watykańskie biuro prasowe poinformował o śmierci Papieża Franciszka. 20 listopada 2024 r. zmienione zostały zasady dotyczące pochówku.

REKLAMA

W Poniedziałek Wielkanocny zmarł papież Franciszek. Miał 88 lat

Papież Franciszek zmarł w Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia o godzinie 7.35 - poinformował kardynał Farrell w komunikacie przekazanym przez watykańskie biuro prasowe. Franciszek (Jorge Mario Bergoglio), który zmarł w wieku ponad 88 lat, to jeden z najstarszych papieży w dziejach Kościoła. Jego pontyfikat trwał 12 lat i cztery miesiące.

Zmarł Papież Franciszek. W jaki sposób będzie przebiegał wybór nowej głowy Kościoła katolickiego i czy w konklawe będą uczestniczyli również świeccy mężczyźni i kobiety?

W Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia 2025 r. – Watykan poinformował o śmierci Papieża Franciszka. „Najdrożsi bracia i siostry, z głębokim smutkiem muszę ogłosić śmierć naszego Ojca Świętego Franciszka. (…) Z ogromną wdzięcznością za jego przykład, jako prawdziwego ucznia Pana Jezusa, polecamy duszę Papieża Franciszka nieskończonej miłosiernej miłości Boga Trójjedynego” – ogłosił o godz. 9:45 kardynał Kevin Farrell, kamerling Izby Apostolskiej. W jaki sposób, będzie przebiegał wybór nowej głowy Kościoła katolickiego i czy w konklawe będą uczestniczyli również świeccy mężczyźni i kobiety?

Watykan: zmarł papież Franciszek w Wielki Poniedziałek o godz. 7.35 [21 kwietnia 2025 r.]

W Wielki Poniedziałek zmarł papież Franciszek.

Twoje długi mogą zostać całkowicie umorzone bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat. To szansa na nowy start dla tysięcy osób

W ramach upadłości konsumenckiej – jeżeli zachodzą ściśle określone w ustawie przesłanki – dłużnik może uzyskać całkowite umorzenie swoich zobowiązań, bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat i tym samym – nowy start w życiu. Z rozwiązania takiego, mogą skorzystać m.in. zadłużeni seniorzy, prowadzący jednoosobowe gospodarstwa domowe, którzy uzyskują świadczenia zbliżone do najniższej emerytury.

REKLAMA

Urlop stażowy 2025: po 10 latach pracy 30 dni urlopu wypoczynkowego, po 15 latach - 35 dni, po 20 latach - 40 dni. Czy wejdzie? Mamy stanowisko resortu pracy

Obecnie analizuje się zagadnienie urlopu stażowego, to ważne, bo daje to szansę na dodatkowy odpoczynek i ochronę zdrowia pracowników. Idea jest bardzo prosta: pracownikom z krótszym stażem (do 10 lat) przysługuje 20-dniowy urlop wypoczynkowy w 100% finansowany przez pracodawcę, natomiast po przekroczeniu dziesięcioletniego okresu pracy zamiast dotychczasowych 26 dni, wypoczynek zostałby zwiększony do 30 dni, a potem – o kolejne 5 dni za każde następne 5 lat. Resort pracy zajmuje pozytywne stanowisko na wprowadzenie tzw. urlopu stażowego, bo proponowane zmiany mają solidne uzasadnienie zarówno logiczne, społeczne jak i prawne. Zresztą – przecież już teraz w wielu zawodach obowiązują dłuższe urlopy.

Biorą się za listonoszy: bo nie dostarczają przesyłek i awiz, a terminy urzędowe i sądowe biegną. Sprawa skierowana do Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Kto z nas nie spotkał się taką sytuacją, że listonosz nie dostarczył przesyłki, nie podjął nawet takiej próby i z automatu zostawił w skrzynce awizo. Mato miejsce szczególnie w dużych miastach, z blokami bez wind. To jeszcze nic, czasami tego awiza nie ma! Możemy przeczytać np. taką skargę: "Poczta nie dostarczyła mi awizo do sądu w Lublinie co mam teraz zrobić. Rozmawiałam z listonoszem to się bezczelnie wypiera. Dlaczego przez czyjąś głupotę mam cierpieć?" Problem rzeczywiście istnieje, bo istnieje skutek doręczenia i pewne terminy biegną.

REKLAMA