E-doręczenia: 10 najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi

• E-doręczenia - najczęstsze pytania
• 1. Czy Koło Gospodyń Wiejskich musi posiadać skrzynkę do e-doręczeń?
• 2. Czy spółdzielnie mieszkaniowe muszą mieć skrzynki od 01.01.2025 r.?
• 3. Jakie jest uzasadnienie, żeby zastąpić epuap?
• 4. Jeśli nie odbiorę przesyłek z e-Doręczeń w określonym czasie, czy będzie domniemanie doręczenia?
• 5. Czy instytucje publiczne wysyłając teraz do mnie korespondencję, muszą sprawdzić w bazie adresów czy tam jestem, czy ja muszę to gdzieś zgłosić?
• 6. Czy trzeba mieć podpis elektroniczny, żeby korzystać z e-doręczeń?
• 7. Czy w przypadku firmy należy podać maila każdego pracownika, który będzie upoważniony?
• 8. Czy może Pani powiedzieć, jakie są wady i zagrożenia wynikające z korzystania z e-doręczeń?
• 9. Po jakim okresie korespondencja z e-doręczeń będzie się archiwizować?
• 10. Czy nadal US i ZUS będą wysyłać korespondencję przez e-US i PUE?

E-doręczenia - najczęstsze pytania

Artykuł zawiera 10 najczęściej pojawiających się pytań dotyczących e-doręczeń.

1. Czy Koło Gospodyń Wiejskich musi posiadać skrzynkę do e-doręczeń?

Nie. Wszystkie podmioty niepubliczne, takie jak:

• fundacje
• inne osoby prawne
• izby rzemieślnicze
• izby gospodarcze
• Kolumna Transportu Sanitarnego
• kółka rolnicze
• kościół
• niepubliczne szkoły, zespoły szkół i placówki oświatowe
• organizacje pożytku publicznego
• związki, zrzeszenia lub ich prezentacje
• związki pracodawców
• organizacje pracodawców
• partie polityczne
• podmioty zagraniczne
• przedszkola niepubliczne
• przedstawicielstwa zagraniczne
• stowarzyszenia rejestrowe
• uczelnie wyższe
• wspólnoty mieszkaniowe
• związki zawodowe

mogą ale muszą korzystać z e-doręczeń.

2. Czy spółdzielnie mieszkaniowe muszą mieć skrzynki od 01.01.2025 r.?

Wniosek o utworzenie adresu do e-Doręczeń przez Biznes.gov.pl składają tylko firmy. Należy skorzystać z e-usługi na Biznes.gov.pl, jeśli chcemy utworzyć adres do e-Doręczeń dla:

• oddziału zagranicznego przedsiębiorcy
• przedsiębiorcy zarejestrowanego w CEIDG
• spółki jawnej
• spółki komandytowej
• spółki komandytowo-akcyjnej
• spółki partnerskiej
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółki akcyjnej
• prostej spółki akcyjnej
• spółki europejskiej
• spółdzielni
• spółdzielni europejskiej
• samorządu zawodowego podmiotów gospodarczych
• towarzystwa reasekuracji wzajemnej
• towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
• europejskiego zgrupowania interesów gospodarczych
• głównego oddziału zagranicznego zakładu reasekuracji
• głównego oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń
• innej osoby prawnej wykonującej działalność gospodarczą, wpisanej do rejestru przedsiębiorców

3. Jakie jest uzasadnienie, żeby zastąpić epuap?

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy:

“Aktualnie tylko elektroniczne skrzynki podawcze na ePUAP są formalnie przyporządkowane – na podstawie wniosku kierowanego do ministra właściwego do spraw informatyzacji – do podmiotów publicznych wskazanych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zdania publiczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 700, z późn. zm.). Ustawa ta nakłada na nie bowiem obowiązek posiadania elektronicznej skrzynki podawczej. Adresy skrzynek innych podmiotów nie są weryfikowane. W efekcie „powiązanie” adresu skrzynki na ePUAP z osobą fizyczną lub pomiotem niepublicznym możliwe jest jedynie w sytuacji:

• odebrania przez podmiot publiczny podpisanego elektronicznie podania wniesionego na jego elektroniczną skrzynkę podawczą;
• wskazania przez podmiot niepubliczny adresu skrzynki w podaniu wniesionym na papierze.

Aktualne zasady dopuszczają do sytuacji, kiedy dowolny podmiot (osoba fizyczna, podmiot niepubliczny, a nawet podmiot publiczny) może mieć wiele adresów elektronicznych na ePUAP, zakładanych często tylko w celu wysłania i odebrania korespondencji w jednej sprawie. Nie istnieje ograniczenie dla podmiotów posiadania jednego, ustalonego adresu elektronicznego ani możliwość jego wskazania w przeznaczonym do tego rejestrze. W efekcie funkcjonuje wiele adresów elektronicznych, które są znane tylko określonym podmiotom publicznym korespondującym z danym podmiotem w określonej sprawie. Każdy z podmiotów publicznych zarządza własną listą adresów elektronicznych swoich klientów, niejednokrotnie będąc zmuszonym do przechowywania kilku adresów elektronicznych dla jednego klienta, a dodatkowo przetwarzać informację, w której sprawie którego adresu użyć.

Z punktu widzenia osób fizycznych i podmiotów niepublicznych jednym z najbardziej uciążliwych aspektów obecnie funkcjonującego rozwiązania jest to, że doręczenie na adres elektronicznej skrzynki podawczej jest skuteczne tylko w niektórych procedurach.”

Obecnie praktycznie każdy może korzystać z usługi doręczenia elektronicznego na ePUAP przy wykorzystaniu swojego konta. Narzędzie to jest skuteczne jednakże tylko w komunikacji z podmiotami publicznymi i tylko w ramach spraw wszczętych za jego pomocą lub tych, dla których została wyrażona zgoda na doręczanie elektroniczne. Nowe skrzynki doręczeń będą stwarzać ich posiadaczom możliwość działania w szerszym spektrum.

4. Jeśli nie odbiorę przesyłek z e-Doręczeń w określonym czasie, czy będzie domniemanie doręczenia?

Doręczenie jest skuteczne z chwilą wskazaną w elektronicznym potwierdzeniu odbioru. Zgodnie z art. 41 ustawy o doręczeniach elektronicznych, dowód otrzymania jest wystawiany po:

• odebraniu korespondencji przekazanej na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego;
• wpłynięciu korespondencji na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu publicznego;
• upływie 14 dni od dnia wpłynięcia korespondencji przesłanej przez podmiot publiczny na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego, jeżeli adresat nie odebrał go przed upływem tego terminu.

Przez odebranie dokumentu elektronicznego rozumie się każde działanie adresata posiadającego adres do doręczeń elektronicznych, powodujące, że adresat dysponuje dokumentem, który wpłynął na ten adres, i może zapoznać się z treścią odebranego dokumentu. Przez wpłynięcie dokumentu elektronicznego na adres do doręczeń elektronicznych rozumie się zaistnienie warunków technicznych umożliwiających adresatowi odebranie doręczanego dokumentu.

5. Czy instytucje publiczne wysyłając teraz do mnie korespondencję, muszą sprawdzić w bazie adresów czy tam jestem, czy ja muszę to gdzieś zgłosić?

Podmiot publiczny znajdzie Twój adres do e-Doręczeń w Bazie Adresów Elektronicznych. Gdy odbiorca nie będzie miał adresu do e-Doręczeń, urząd wyśle dokumenty elektronicznie, ale zostaną one wydrukowane i doręczone odbiorcy przez operatora wyznaczonego (obecnie to Poczta Polska). Czasami podmioty publiczne będą musiały wybrać usługę hybrydową lub korespondencję papierową ze względu na wymogi prawa.

6. Czy trzeba mieć podpis elektroniczny, żeby korzystać z e-doręczeń?

Nie. Aby korzystać z e-doręczeń można skorzystać z:

• profilu zaufanego
• e-dowodu,
• bankowością elektroniczną,
• aplikacji mobilnej mObywatel,
• eID.

7. Czy w przypadku firmy należy podać maila każdego pracownika, który będzie upoważniony?

Podmiot publiczny oraz podmiot niepubliczny niebędący osobą fizyczną są obowiązane do wyznaczenia administratora skrzynki doręczeń. Podmiot niepubliczny będący osobą fizyczną jest z kolei tylko uprawniony, a nie zobowiązany do wyznaczenia administratora skrzynki doręczeń.

Pracownik może pełnić funkcję administratora skrzynki do doręczeń – dane takiej osoby wskazuje się we wniosku o uruchomienie adresu do doręczeń. Następnie wyznaczony administrator do doręczeń może wskazywać inne osoby fizyczne i nadawać im dostęp do skrzynki, upoważniając do dokonywania czynności na skrzynce.

Istnieją systemy obiegu dokumentów, które wspierają komunikację urzędową za pomocą integracji z platformą e-Doręczenia. Korespondencja wpływa bezpośrednio do takiej zintegrowanej skrzynki odbiorczej skąd jest przekazywana do odpowiednich osób w firmie. Zastanawiałeś/łaś się kiedyś czy w ogóle można przesyłać takie pisma jak wypowiedzenie drogą mailową?

8. Czy może Pani powiedzieć, jakie są wady i zagrożenia wynikające z korzystania z e-doręczeń?

Zagrożeniem może być realne i skuteczne zaopatrzenie podmiotów publicznych w odpowiednią infrastrukturę techniczną oraz przeszkolenie pracowników, tak aby potrafili z niej efektywnie korzystać.

Sporą obawę budzi wzajemne nakładanie się przepisów –niejasne jest, czy po wprowadzeniu do Kodeksu postępowania cywilnego art. 1312 § 1 , np. sąd winien doręczać pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego, czy na adres do doręczeń elektronicznych. Wydaje się, że niestety każdorazowo będzie należało się dowiedzieć, który sposób doręczeń funkcjonuje w danej sprawie.

Ryzyko związane z bezpieczeństwem danych:

• Utrata poufności: E-doręczenia mogą być narażone na przechwycenie przez osoby niepowołane (np. hakerów) w wyniku ataków cybernetycznych.
• Phishing i oszustwa: Istnieje ryzyko podszywania się pod nadawcę lub użytkownika w celu wyłudzenia danych lub modyfikacji treści dokumentów.
• Złośliwe oprogramowanie: Przesyłki elektroniczne mogą zawierać wirusy lub inne szkodliwe programy.

Ryzyko techniczne:

• Awaria systemu: Problemy techniczne mogą uniemożliwić odebranie lub wysłanie e-dokumentów na czas.
• Błędy integracji systemów: Różne platformy mogą nie być ze sobą kompatybilne, co prowadzi do błędów w doręczeniach.
• Problemy z potwierdzeniem doręczenia: W przypadku systemów niewłaściwie skonfigurowanych może być trudność w udowodnieniu, że dokument faktycznie dotarł do odbiorcy.

Ryzyko prawne:

• Wątpliwości co do ważności dokumentu: Jeżeli system e-doręczeń nie spełnia standardów (np. unijnego rozporządzenia eIDAS), dokumenty mogą być kwestionowane w postępowaniach prawnych.
• Brak pełnej zgodności z przepisami: W różnych krajach istnieją różne wymagania dotyczące e-doręczeń – brak dostosowania systemu do wymogów prawa może skutkować nieważnością doręczenia.

Ryzyko błędów użytkownika:

• Błędny adres odbiorcy: Wysłanie dokumentu na niewłaściwy adres e-mail może prowadzić do ujawnienia danych osobowych lub opóźnień.
• Nieznajomość obsługi systemu: Brak odpowiedniego przeszkolenia pracowników może skutkować błędami, np. nieodczytaniem doręczenia w terminie.

Ryzyko braku dostępności:

• Dostęp cyfrowy: Nie wszyscy obywatele mają równy dostęp do Internetu lub odpowiednich narzędzi cyfrowych, co może prowadzić do wykluczenia cyfrowego.
• Problemy z identyfikacją tożsamości: Nieprawidłowe przypisanie konta do osoby fizycznej lub prawnej może prowadzić do nadużyć.

9. Po jakim okresie korespondencja z e-doręczeń będzie się archiwizować?

Skrzynka doręczeń służy do czasowego przechowywania korespondencji. Podmiot korzystający ze skrzynki doręczeń jest zobowiązany do archiwizowania na bieżąco (poza skrzynką) zgromadzonej korespondencji.

Podmiot korzystający z PURDE (publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego) ma zapewnioną możliwość przechowywania w skrzynce doręczeń przychodzącej i wychodzącej korespondencji do pojemności odpowiednio 30 GB dla podmiotu publicznego oraz 3 GB dla podmiotu niepublicznego. Po zapełnieniu 98% gwarantowanej pojemności skrzynki doręczeń użytkownik traci możliwość pobierania na skrzynkę, wysyłania oraz tworzenia nowej korespondencji. Będzie miał jedynie możliwość odczytywania i usuwania korespondencji.

10. Czy nadal US i ZUS będą wysyłać korespondencję przez e-US i PUE?

Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) zmienia się w eZUS. Użytkownicy mogą już zalogować się do systemu na nowym ekranie. E-US nadal będzie funkcjonował. Dzięki udostępnieniu usługi doręczeń na konto e-US, użytkownicy, którzy wyrazili zgodę na e-Korespondencję odbierają potrzebne dokumenty, w tym zaświadczenia nie wychodząc z domu. Usługa doręczeń na konto w e-US pozwala na dwustronną komunikację Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) z jej klientami, co umożliwia załatwienie szerokiego katalogu spraw KAS online.