Jak odwołać się od kary porządkowej

Pracodawca, który ponosi ryzyko prowadzenia działalności, musi mieć narzędzia, aby egzekwować wykonywanie przez pracowników obowiązków, przestrzeganie przez nich dyscypliny pracy. Takim narzędziem są m.in. kary porządkowe. Stosując je, pracodawca musi jednak działać według ustalonych w kodeksie pracy procedur.

Pracownik może się także bronić przed wymierzoną mu karą, kwestionując w szczególności:

• brak podstawy do wymierzenia kary – w sytuacji gdy nie popełnił zarzucanego mu przez pracodawcę czynu albo uważa, że jego zachowanie było niezawinione,

• rodzaj zastosowanej przez pracodawcę kary – w sytuacji gdy pracodawca wymierzył mu nieodpowiednią karę. Kodeks pracy wymienia trzy rodzaje kar (upomnienie, nagana, kara pieniężna), jakie są do dyspozycji pracodawcy chcącego zdyscyplinować pracownika. Przepisy określają też, którą z tych kar pracodawca może wymierzyć za określone zachowanie pracownika (patrz ramka),

• termin wymierzenia kary – w sytuacji gdy ukaranie nastąpiło zbyt późno. Pracownik nie może bowiem zostać ukarany, jeśli minęły już dwa tygodnie od momentu, gdy pracodawca dowiedział się o naruszeniu przez niego obowiązku pracowniczego i po upływie trzech miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia,

• niewspółmierność kary do przewinienia – w sytuacji gdy np. pracodawca za bardzo małe przewinienie ukarał pracownika od razu naganą, nie biorąc w ogóle pod uwagę jego dotychczasowej wzorowej pracy,

• naruszenie trybu wymierzania kar – w sytuacji, gdy pracodawca ukarał pracownika nie dając mu szansy na wytłumaczenie się czyli bez uprzedniego wysłuchania, lub karę wymierzyła pracownikowi osoba nieuprawniona.

Decyzję, czy odwoływać się od wymierzonej przez pracodawcę kary, ukarany pracownik musi podjąć szybko. Ma na to tylko 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o ukaraniu. W piśmie tym pracodawca musi poinformować pracownika o rodzaju wymierzonej kary. Musi też określić, na czym polegało naruszenie obowiązków przez pracownika i kiedy (dokładna data) do tego przewinienia doszło. Informacje te mają pozwolić pracownikowi zdecydować, czy kara wymierzona została prawidłowo i czy jest uzasadniona.

Jeśli pracownik uzna, że ukaranie go nastąpiło z naruszeniem prawa, może wnieść sprzeciw. Chociaż żadne przepisy tego nie wymagają, powinien to zrobić w formie pisemnej. Ważny byłby oczywiście również sprzeciw złożony ustnie, ale pracownik mógłby mieć kłopot z udowodnieniem, że złożył go w terminie, gdyby pracodawca postawił mu taki zarzut.