Zobowiązanie podzielne i niepodzielne

Definicja świadczenia podzielnego została określona w art. 379 § 2 kc. Zgodnie z powołanym przepisem świadczenie jest podzielne, jeżeli może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości. 

Jeżeli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli, a świadczenie jest podzielne, zarówno dług, jak i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. 

Zobacz: Kodeks cywilny

Części te są równe, jeżeli z okoliczności nie wynika nic innego. Powstałe przez podział zobowiązania są od siebie niezależne i wykonywanie bądź niewykonywanie jednego nie ma wpływu na pozostałe. Wyjątek stanowi sytuacja gdy wierzyciel jest zobowiązany do świadczenia wzajemnego niepodzielnego. Wówczas, w braku odmiennej umowy dłużnicy zobowiązani do świadczenia podzielnego są odpowiedzialni za jego spełnienie solidarnie, jeżeli wzajemne świadczenie wierzyciela jest niepodzielne.

Kodeks cywilny nie zawiera definicji świadczenia niepodzielnego. A contrario wynika ono z art. 379 § 2 kc. Świadczenie jest niepodzielne jeśli nie może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości. Dłużnicy zobowiązani do świadczenia niepodzielnego są odpowiedzialni za spełnienie świadczenia jak dłużnicy solidarni.

Dłużnik, który spełnił świadczenie niepodzielne, może żądać od pozostałych dłużników zwrotu wartości świadczenia według tych samych zasad co dłużnik solidarny.

Zobacz: Pozew zbiorowy – grupowe dochodzenie roszczeń

Niepodzielność świadczenia rodzi również stosowne prawa i obowiązki po stronie wierzycieli. Jeżeli jest kilku wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego, każdy z nich może żądać spełnienia całego świadczenia. Jednakże w razie sprzeciwu chociażby jednego z wierzycieli, dłużnik obowiązany jest świadczyć wszystkim wierzycielom łącznie albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego. Jeżeli jeden z wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego przyjął świadczenie, jest on odpowiedzialny względem pozostałych wierzycieli według tych samych zasad co wierzyciel solidarny.