Wykroczenia przeciwko prawom pracownika

Wykroczenia przeciwko prawom pracownika określa dział trzynasty kodeksu pracy oraz niektóre ustawy szczególne, np. art. 22 ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 163 z późn. zm.) czy też art. 119-123 ustawy o promocji zatrudnienia. W pierwszej grupie wykroczeń przeciwko prawom pracownika zostały zawarte następujące czyny:

Kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu:

1) zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 kp powinna być zawarta umowa o pracę,
Wykroczenie można popełnić w obu postaciach winy. Pracodawca popełnia jedno wykroczenie bez względu na ilość umów cywilnoprawnych zawartych w miejsce stosunku pracy. Odpowiedzialność pracodawcy jest niezależna od tego czy pracownik wystąpił o ustalenie stosunku pracy czy też nie. Wykroczenie jest popełnione z chwilą zawarcia pierwszej umowy cywilnoprawnej. 

2) nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę,
Zgodnie z art. 29 § 2 kp umowę o pracę zawiera się na piśmie. Elementy umowy o pracę określa § 1 przytoczonego przepisu. Czyn ten można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, i ma on charakter wykroczenia trwałego, gdyż do chwili potwierdzenia umowy na piśmie przez cały okres istnieje stan bezprawny.

3) wypowiada lub rozwiązuje z pracownikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia, naruszając w sposób rażący przepisy prawa pracy,
Wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy z rażącym naruszeniem przepisów prawa ma miejsce wówczas jeśli następuje wbrew dyrektywom art. 32 i następne kodeksu pracy. Przy czym naruszenie przepisów musi być rażące – a więc popełnione umyślnie. Jest to wykroczenie jednorazowe, które następuje z chwilą rozwiązania lub wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem przepisów. 

4) stosuje wobec pracowników inne kary niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników,
Zamknięty katalog kar porządkowych zawiera art. 108 kodeksu pracy oraz przepisy szczególne. Wykroczeniem będzie więc stosowanie nie tylko kary porządkowej nieznanej ustawie, ale również kar łącznych. Wykroczeniem nie jest zaś wymierzenie kary przewidzianej przez prawo z naruszeniem przepisów (np. ukaranie po upływie terminu, bez wysłuchania pracownika itp.)

5) narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych,

Przepis odnosi się szeroko zarówno do czasu pracy jak i przepisów związanych z rodzicielstwem lub zatrudnieniem młodocianych. Należy więc przyjąć, że wykroczeniem będzie zarówno postępowanie pracodawcy zmierzające do przekroczenia normy dobowej czy tygodniowej czasu pracy jak i nie wypłacenie należności za pracę w godzinach nadliczbowych. Wykroczenie to można popełnić zarówno umyślnie jak i nieumyślnie.