REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto wygra wybory? O podziale mandatów zdecyduje D’Hondt

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Wybory parlamentarne odbędą się już 15 października 2023 r.
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wybory parlamentarne odbędą się już 15 października 2023 r. Tego dnia będziemy wybierać 100 senatorów oraz 460 posłów. Ci ostatni będą wyłaniani w 41 okręgach wyborczych spośród kandydatów znajdujących się na listach zgłaszanych przez komitety wyborcze. W jaki sposób głosy oddane przez wyborców wpłyną na podział mandatów poselskich? Zastosowanie znajdzie metoda D’Hondta. Na czym ona polega? Wyjaśniamy.

Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym – tak stanowi przepis Konstytucji. Proporcjonalność wyborów oznacza, że co do zasady liczba mandatów, jakie w wyniku wyborów otrzymuje dany komitet wyborczy (partia polityczna) powinna być proporcjonalna do liczby głosów, jakie w skali kraju padły na listy wyborcze tego komitetu (partii). Konkretne mechanizmy, które mają urzeczywistniać tę zasadę prawa wyborcze ustanawiają przepisy Kodeksu wyborczego.

REKLAMA

Próg wyborczy: 5% dla partii, 8% dla koalicji

Kodeks wyborczy wprowadza instytucję, której nie przewidują przepisy Konstytucji, a która w istotny sposób wpływa na realizację zasady proporcjonalności wyborów. Tą instytucją jest tzw. próg wyborczy.

Polega on na tym, że w podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się wyłącznie listy kandydatów na posłów tych komitetów wyborczych, których listy otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju. Listy kandydatów na posłów koalicyjnych komitetów wyborczych uwzględnia się w podziale mandatów w okręgach wyborczych, jeżeli ich listy otrzymały co najmniej 8% ważnie oddanych głosów w skali kraju.

Innymi słowy, komitety wyborcze, które otrzymały mniej niż odpowiednio 5% lub 8% głosów w skali kraju nie biorą w ogóle udziału w podziale mandatów. 

Metoda D’Hondta

W podziale mandatów w okręgach wyborczych uczestniczą więc komitety wyborcze, którym udało się przekroczyć próg. Podział mandatów następuje przy użyciu tzw. metody D’Hondta.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Victor Joseph Auguste D’Hondt (1841 – 1901) – belgijski prawnik, profesor prawa cywilnego i podatkowego na uniwersytecie gandawskim. W 1878 r. opracował metodę podziału mandatów pomiędzy listy partyjne w wyborach proporcjonalnych.

Metoda D’Hondta polega na tym, że okręgowa komisja wyborcza dokonuje podziału mandatów pomiędzy uprawnione listy kandydatów w sposób następujący:

  • liczbę głosów ważnych oddanych na każdą z tych list w okręgu wyborczym dzieli się kolejno przez: 1; 2; 3; 4 i dalsze kolejne liczby aż do chwili, gdy z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między te listy w okręgu;
  • każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.
Przykład

W okręgu wyborczym listy kandydatów zgłosiły komitety X, Y i Z. Otrzymały odpowiednio: 1200, 480, 720 głosów. W okręgu do podziału jest 6 mandatów.

Dzielnik

Komitet X

Komitet Y

Komitet Z

1

1200

480

720

2

600

240

360

3

400

160

240

4

300

120

180

Kolejne ilorazy to:

  1. 1200 (Komitet X)
  2.   720 (Komitet Z)
  3.   600 (Komitet X)
  4.   480 (Komitet Y)
  5.   400 (Komitet X)
  6.   360 (Komitet Z)

Wobec tego: 

  • Komitet X otrzymuje 3 mandaty
  • Komitet Y otrzymuje 1 mandat
  • Komitet Z otrzymuje 2 mandaty

Kodeks wyborczy przewiduje ponadto, że jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.

Stosowanie metody D’Hondta

Metoda D’Hondta została przyjęta w szeregu krajach. Są to m.in. Albania, Argentyna, Armenia, Austria, Belgia, Bułgaria, Chile, Chorwacja, Dania, Ekwador, Fidżi, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia Północna, Islandia, Izrael, Japonia, Kolumbia, Macedonia Północna, Paragwaj, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Serbia, Słowenia, Szkocja, Szwajcaria, Turcja, Urugwaj i Walia. W Anglii metoda D’Hondta jest częściowo stosowana w wyborach do Zgromadzenia Londynu.

Ważne
Metoda D’Hondta w Polsce

W Polsce metodę D’Hondta stosuje się przy podziale mandatów w wyborach do Sejmu i do Parlamentu Europejskiego, a także w wyborach samorządowych: do rad gmin w gminach liczących powyżej 20 000 mieszkańców, rad powiatów oraz sejmików wojewódzkich.

Jakie są skutki metody D’Hondta

Metoda D’Hondta premiuje ugrupowania polityczne, które mają największe poparcie wyborców – mogą one otrzymać proporcjonalnie więcej mandatów niż głosów. Te formacje, które zbierają najmniej głosów, wskutek zastosowania tej metody mogą natomiast otrzymać mniej mandatów niż liczba proporcjonalna do odsetka głosów.

Sposób działania metody D’Hondta ilustrują wyniki wyborów do Sejmu w 2019 r.: 

Komitet wyborczy

Głosy

Mandaty

Liczba

%

Liczba

%

Prawo i Sprawiedliwość

8 051 935

43,59

235

51,09

Koalicja Obywatelska

5 060 355

27,40

134

29,13

Sojusz Lewicy Demokratycznej

2 319 946

12,56

49

10,65

Polskie Stronnictwo Ludowe

1 578 523

8,55

30

6,52

Konfederacja Wolność i Niepodległość

1 256 953

6,81

11

2,39

Mniejszość Niemiecka

32 094

0,17

1

0,22

Metoda D’Hondta sprawiła, że komitet wyborczy, na który oddano 43,59% ważnych głosów zdobył nie 200 mandatów poselskich (ta liczba odpowiadałaby dokładanie odsetkowi otrzymanych głosów), ale aż 235 mandatów. Dzięki temu uzyskał też większość w Sejmie. Z kolei komitet, na który padło 6,81% ważnych głosów otrzymał jedynie 11 mandatów, a nie 31 – co odzwierciedlałoby odsetek głosów oddanych na ten komitet.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Po jakim czasie nie można odwołać darowizny?

Termin na odwołanie przekazanej darowizny jest dość krótki. Od czego zależy? Kiedy jest możliwe odwołanie darowizny?

Kiedy złożenie przysięgi przez nowo wybranego prezydenta RP? [WYBORY 2025]

Zgodnie z art. 128 Konstytucji, kadencja prezydenta RP rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu. Pytanie brzmi: co to dokładnie oznacza i kiedy ten moment następuje? Kto stwierdza ważność wyborów na prezydenta RP?

Tusk obiecuje: Kwota wolna wzrośnie do 60 tys. zł, ale nie w tym roku

Premier Donald Tusk nie owija w bawełnę: podniesienie kwoty wolnej od podatku to jego priorytet, ale w 2025 roku Polacy nie mają na co liczyć. „To moja twarda obietnica – zrealizuję ją w tej kadencji” – zapowiada. Warunek? Deficyt musi trzymać się w ryzach, bo inaczej grozi nam utrata miliardów z UE.

Tydzień, maksymalnie dwa. Wielu pracowników nie czeka dłużej na wynik rekrutacji

6 na 10 badanych pracowników fizycznych deklaruje, iż maksymalny czas rekrutacji, jakiego oczekują od potencjalnego pracodawcy, to dwa tygodnie. Tak wynika z badania „Rynek pracowników fizycznych”, przeprowadzonego na zlecenie serwisu Pracuj.pl.

REKLAMA

Obniżenie wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej już w 2026 r.? Resort pracy daje minus Senatorom [PROJEKT]

Trwają prace nad obniżeniem wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej. Chodzi o projekt nowelizacji o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych wniesiony przez senatorów 18 grudnia 2024 r. Projekt trafił do sejmu na początku maja 2025 r.

Specjalny dodatek z ZUS trafił do 133,6 tys. osób w Polsce. Sprawdź konto

Specjalny dodatek z ZUS trafił do 133,6 tys. osób w Polsce. Warto zweryfikować swoje konto, ponieważ w wielu przypadkach ZUS wypłacił świadczenie automatycznie, bez składania wniosku. Wielu osobom należą się bowiem z urzędu dodatkowe pieniądze i to nie miało, bo z wyrównaniem od stycznia i z uwzględnieniem marcowej waloryzacji.

Zmiany w e-ZLA już od 15 czerwca 2025 r. Zwolnienia lekarskie będą wyłącznie akceptowane w protokole HTTP/1.1

Od 15 czerwca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wymusi korzystanie wyłącznie z protokołu HTTP/1.1 przy przesyłaniu elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA). O co chodzi z tą zmianą techniczną? ZUS odpowiada: Pacjenci mogą czuć się spokojnie.

Niemcy ujawnili ilu mają migrantów. To już ponad jedna czwarta mieszkańców

Ilu migrantów jest u naszego zachodniego sąsiada? Z danych ujawnionych przez Federalny Urząd Statystyczny wynika, że ubiegłym roku w Niemczech mieszkało około 21,2 miliona osób z historią migracji. A zatem jest to już ponad jedna czwarta mieszkańców Niemiec.

REKLAMA

Pokaźne zyski z PPK: 135-181 % przez ponad 5 lat. Jak sprawdzić stan rachunku PPK? Wypłacić można zawsze ale przed 60 urodzinami są potrącenia

Zysk statystycznego uczestnika PPK od grudnia 2019 roku do kwietnia 2025 r. wyniósł 135-181 proc. - biorąc pod uwagę kwoty, które uczestnik sam wpłacił. Taka informacja została podana w opublikowanym 21 maja 2025 r. nr 5 (43) biuletynu miesięcznego Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Debata Trzaskowski – Nawrocki [RELACJA NA ŻYWO]

Debata między kandydatem Koalicji Obywatelskiej Rafałem Trzaskowskim a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. Relacja na żywo.

REKLAMA