Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto wygra wybory? O podziale mandatów zdecyduje D’Hondt

Redaktor portalu Infor.pl
Wybory parlamentarne odbędą się już 15 października 2023 r.
Wybory parlamentarne odbędą się już 15 października 2023 r.
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wybory parlamentarne odbędą się już 15 października 2023 r. Tego dnia będziemy wybierać 100 senatorów oraz 460 posłów. Ci ostatni będą wyłaniani w 41 okręgach wyborczych spośród kandydatów znajdujących się na listach zgłaszanych przez komitety wyborcze. W jaki sposób głosy oddane przez wyborców wpłyną na podział mandatów poselskich? Zastosowanie znajdzie metoda D’Hondta. Na czym ona polega? Wyjaśniamy.

Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym – tak stanowi przepis Konstytucji. Proporcjonalność wyborów oznacza, że co do zasady liczba mandatów, jakie w wyniku wyborów otrzymuje dany komitet wyborczy (partia polityczna) powinna być proporcjonalna do liczby głosów, jakie w skali kraju padły na listy wyborcze tego komitetu (partii). Konkretne mechanizmy, które mają urzeczywistniać tę zasadę prawa wyborcze ustanawiają przepisy Kodeksu wyborczego.

REKLAMA

Próg wyborczy: 5% dla partii, 8% dla koalicji

Kodeks wyborczy wprowadza instytucję, której nie przewidują przepisy Konstytucji, a która w istotny sposób wpływa na realizację zasady proporcjonalności wyborów. Tą instytucją jest tzw. próg wyborczy.

Polega on na tym, że w podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się wyłącznie listy kandydatów na posłów tych komitetów wyborczych, których listy otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju. Listy kandydatów na posłów koalicyjnych komitetów wyborczych uwzględnia się w podziale mandatów w okręgach wyborczych, jeżeli ich listy otrzymały co najmniej 8% ważnie oddanych głosów w skali kraju.

Innymi słowy, komitety wyborcze, które otrzymały mniej niż odpowiednio 5% lub 8% głosów w skali kraju nie biorą w ogóle udziału w podziale mandatów. 

Metoda D’Hondta

W podziale mandatów w okręgach wyborczych uczestniczą więc komitety wyborcze, którym udało się przekroczyć próg. Podział mandatów następuje przy użyciu tzw. metody D’Hondta.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Victor Joseph Auguste D’Hondt (1841 – 1901) – belgijski prawnik, profesor prawa cywilnego i podatkowego na uniwersytecie gandawskim. W 1878 r. opracował metodę podziału mandatów pomiędzy listy partyjne w wyborach proporcjonalnych.

Metoda D’Hondta polega na tym, że okręgowa komisja wyborcza dokonuje podziału mandatów pomiędzy uprawnione listy kandydatów w sposób następujący:

  • liczbę głosów ważnych oddanych na każdą z tych list w okręgu wyborczym dzieli się kolejno przez: 1; 2; 3; 4 i dalsze kolejne liczby aż do chwili, gdy z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między te listy w okręgu;
  • każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.
Przykład

W okręgu wyborczym listy kandydatów zgłosiły komitety X, Y i Z. Otrzymały odpowiednio: 1200, 480, 720 głosów. W okręgu do podziału jest 6 mandatów.

Dzielnik

Komitet X

Komitet Y

Komitet Z

1

1200

480

720

2

600

240

360

3

400

160

240

4

300

120

180

Kolejne ilorazy to:

  1. 1200 (Komitet X)
  2.   720 (Komitet Z)
  3.   600 (Komitet X)
  4.   480 (Komitet Y)
  5.   400 (Komitet X)
  6.   360 (Komitet Z)

Wobec tego: 

  • Komitet X otrzymuje 3 mandaty
  • Komitet Y otrzymuje 1 mandat
  • Komitet Z otrzymuje 2 mandaty

Kodeks wyborczy przewiduje ponadto, że jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.

Stosowanie metody D’Hondta

Metoda D’Hondta została przyjęta w szeregu krajach. Są to m.in. Albania, Argentyna, Armenia, Austria, Belgia, Bułgaria, Chile, Chorwacja, Dania, Ekwador, Fidżi, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia Północna, Islandia, Izrael, Japonia, Kolumbia, Macedonia Północna, Paragwaj, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Serbia, Słowenia, Szkocja, Szwajcaria, Turcja, Urugwaj i Walia. W Anglii metoda D’Hondta jest częściowo stosowana w wyborach do Zgromadzenia Londynu.

Ważne
Metoda D’Hondta w Polsce

W Polsce metodę D’Hondta stosuje się przy podziale mandatów w wyborach do Sejmu i do Parlamentu Europejskiego, a także w wyborach samorządowych: do rad gmin w gminach liczących powyżej 20 000 mieszkańców, rad powiatów oraz sejmików wojewódzkich.

Jakie są skutki metody D’Hondta

Metoda D’Hondta premiuje ugrupowania polityczne, które mają największe poparcie wyborców – mogą one otrzymać proporcjonalnie więcej mandatów niż głosów. Te formacje, które zbierają najmniej głosów, wskutek zastosowania tej metody mogą natomiast otrzymać mniej mandatów niż liczba proporcjonalna do odsetka głosów.

Sposób działania metody D’Hondta ilustrują wyniki wyborów do Sejmu w 2019 r.: 

Komitet wyborczy

Głosy

Mandaty

Liczba

%

Liczba

%

Prawo i Sprawiedliwość

8 051 935

43,59

235

51,09

Koalicja Obywatelska

5 060 355

27,40

134

29,13

Sojusz Lewicy Demokratycznej

2 319 946

12,56

49

10,65

Polskie Stronnictwo Ludowe

1 578 523

8,55

30

6,52

Konfederacja Wolność i Niepodległość

1 256 953

6,81

11

2,39

Mniejszość Niemiecka

32 094

0,17

1

0,22

Metoda D’Hondta sprawiła, że komitet wyborczy, na który oddano 43,59% ważnych głosów zdobył nie 200 mandatów poselskich (ta liczba odpowiadałaby dokładanie odsetkowi otrzymanych głosów), ale aż 235 mandatów. Dzięki temu uzyskał też większość w Sejmie. Z kolei komitet, na który padło 6,81% ważnych głosów otrzymał jedynie 11 mandatów, a nie 31 – co odzwierciedlałoby odsetek głosów oddanych na ten komitet.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Najnowsze sondaże wyborcze. PiS już nie ma się kogo bać? Czy to efekt "Zielonej granicy"?

    Gdyby wybory odbywały się w minioną niedzielę, zwyciężyłaby w nich Zjednoczona Prawica uzyskując 37,3 proc; KO uzyskałaby 29,8 proc. – wynika z sondażu pracowni Estymator przeprowadzonego dla DoRzeczy.pl w dniach 22-23 września. Na trzecim miejscu uplasowała się Konfederacja z wynikiem 10,6 proc. głosów. Natomiast sondaż wyborczy Instytutu Badań Pollster, wykonany dla "Super Expressu” 21 i 22 września pokazuje, że liderem pozostaje Zjednoczona Prawica (36,76 proc. głosów), a na drugim miejscu utrzymuje się Koalicja Obywatelska (30,44 proc.). Oba sondaże pokazują mniej więcej takie samo poparcie obu czołowych komitetów wyborczych.

    Jak przyspieszyć uzyskanie rozwodu?

    Zakończenie małżeństwa jest sytuacją stresującą i trudną, szczególnie, jeśli w małżeństwie są dzieci. Czy jest recepta na przyspieszenie postępowania rozwodowego?

    Wymiary mebli w szkołach i przedszkolach regulują polskie i jednocześnie europejskie normy. Czy Twoje Dziecko ma dobrze dobraną ławkę poznasz po kolorze stelaża

    Wymiary mebli w szkołach i przedszkolach regulują polskie i jednocześnie europejskie normy PN-EN 1729-1:2007 oraz PN-EN 1729-2:2007. Ławki powinny być dopasowane do wzrostu ucznia. Sprawdź czy Twoje Dziecko ma dobrze dobraną ławkę!

    5 549 zł - to dochód uwzględniany przy ustalaniu miesięcznej wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta i doktoranta ubiegającego się o stypendium socjalne oraz kredyt studencki

    5 549 zł - to dochód uwzględniany przy ustalaniu miesięcznej wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta i doktoranta ubiegającego się o stypendium socjalne oraz kredyt studencki. Zapoznaj się z najnowszym obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.  

    REKLAMA

    Od 1 do 25 października można składać wnioski o stypendium. Wysokość jednorazowo wypłaconego stypendium wyniesie 17 tys. zł

    Wysokość jednorazowo wypłaconego stypendium wyniesie 17 tys. zł. Wnioski można składać już od 1 października 2023 r. Sprawdź kto dostanie stypendium!

    Wybory 2023: Jak prawidłowo wypełnić kartę do głosowania

    By głos został uznany za ważny, należy postawić znak “x” przy konkretnym nazwisku na karcie. Zanim postawisz krzyżyk sprawdź czy karta, którą otrzymałeś, spełnia wymogi formalne dokumentu. 

    Wybory 2023: Zgłaszanie nieprawidłowości. Dezinformacja, naruszenie ciszy wyborczej, nieprawidłowe działanie obwodowej komisji wyborczej, nielegalne treści

    Jak zgłosić nieprawidłowości podczas wyborów 2023 r.? Chcesz powiadomić np. o naruszeniu ciszy wyborczej? Sprawdź jak to zrobić!

    Czy wprowadzenie 60 tys. kwoty wolnej oznacza brak trzynastej i czternastej emerytury? D. Tusk odpowiada

    Kwota wolna 60 tys. zł, czyli zniesienie podatku dla emerytów i emerytek, nie oznacza, że nie będzie "trzynastki" i "czternastki"; nasza propozycja dotyczy też dwukrotnego w ciągu roku waloryzowania emerytur, jeśli inflacja przekracza 5 proc. - powiedział w Mińsku Mazowieckim, szef PO Donald Tusk.

    REKLAMA

    Im więcej dzieci, tym niższe podatki. Padła propozycja PIT-u rodzinnego

    Władysław Kosiniak-Kamysz: nasza propozycja – im więcej dzieci, tym niższe podatki. Co proponuje PSL?

    Wybory 2023: Głosowanie spoza miejsca zamieszkania

    Osoby, które w dniu wyborów będą przebywać poza miejscem swojego stałego zamieszkania, również mogą oddać głos. Chęć głosowania w innym obwodzie niż ten, w którym jesteśmy zameldowani lub mieszkamy można zgłosić zarówno przez internet, jak i w urzędzie.

    REKLAMA