Zasiłek rodzinny a dochód małżonka

Zamierzam złożyć wniosek o zasiłek rodzinny. Mój mąż wprawdzie mieszka ze mną i z dzieckiem, jednak faktycznie nie uczestniczy w życiu naszej rodziny. Planuję złożyć pozew o alimenty, ponieważ małżonek od kilku miesięcy nie dokłada się do wydatków na dziecko. Czy w takiej sytuacji organ weźmie pod uwagę dochód męża? (Anna)

Polecamy: Świadczenia z pomocy społecznej. Postępowanie administracyjne

Mąż w składzie rodziny

Aby otrzymać zasiłek rodzinny, należy spełnić kryterium dochodowe.

W 2019 r. dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie powinien przekraczać 674,00 zł, a w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności - 764 zł.

Kwoty te obowiązują od 1 listopada 2018 r.

Ustawa o świadczeniach rodzinnych wymienia następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

W wyroku z dnia 9 października 2018 r. (sygn. (I OSK 818/18) Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż „niezależnie od sytuacji faktycznej, jaka istnieje pomiędzy małżonkami, dopóki pozostają oni w małżeństwie, wchodzą w skład rodziny w rozumieniu u.ś.r.”.

Dopóki zatem małżonkowie pozostają w formalnym związku małżeńskim, ich dochody uwzględniane są przy ubieganiu się o świadczenia rodzinne.

W tym samym orzeczeniu NSA stwierdził, iż „rodzinę w rozumieniu art. 3 pkt 16 u.ś.r. stanowią małżonkowie, bez względu na istniejące między nimi relacje, w tym wynikające z zawartych umów małżeńskich, sposób ich zamieszkania, czy brak prowadzenia wspólnego gospodarstwa z uprawnionym. W uregulowanym pojęciu rodziny nie chodzi bowiem o wykreowanie grupy osób cechującej się bliskością i wspólnotą, ale o umożliwienie jak najbardziej adekwatnej oceny sytuacji finansowej osoby wymagającej wsparcia. (…) Ustawodawca nie stawia bardziej szczegółowych wymagań do poszczególnych członków rodziny, nie ma więc wymagań by małżonek był "wspólnie zamieszkujący", "prowadzący wspólne gospodarstwo domowe", "niepozostający w formalnej separacji", itp. Skoro ustawa nie wprowadza żadnych dodatkowych kryteriów (warunków) zaliczenia małżonka do grona członków rodziny, to niedopuszczalne jest konstruowanie takich kryteriów (warunków) w drodze wykładni pozajęzykowej. Nawet ewentualne pozostawanie z małżonkiem w "nieformalnej separacji" nie pozwala wyłączyć takiego małżonka z grona członków "rodziny" wnioskodawcy w rozumieniu art. 3 pkt 16 u.ś.r. (wyrok NSA w Warszawie z dnia 14 listopada 2017 r., sygn. I OSK 1155/17)”.

Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie, dotyczącej świadczenia pielęgnacyjnego. W wyroku z dnia 6 grudnia 2007 r. (sygn.. II SA/Kr 3/07) sąd uznał iż do dochodów rodziny stanowiących kryterium dochodowe dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego zalicza się dochody małżonka skarżącej nawet w sytuacji orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego o zniesieniu ustawowej wspólności małżeńskiej.

Wspólne gospodarowanie ważne dla świadczeń z pomocy społecznej

Warto pamiętać o tym, iż zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadku świadczeń z pomocy społecznej. Rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej są bowiem osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2018 r., poz. 2220 z późn. zm.);

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2018 r., poz. 1497).