Tematy - Sprawca, Zatarcie skazania - INFOR.PL

Nie każda osoba, skazana prawomocnym wyrokiem traktowana jest przez całe, życie jako przestępcy. Po pewnym czasie albo po ziszczeniu się pewnych okoliczności skazanie uznaje się za niebyłe. Zgodnie z przepisami prawa w takiej sytuacji mówimy o zatarciu skazania.

Stosując warunkowe umorzenie postępowania karnego sąd może na sprawcę nałożyć pewne obowiązki. Jakie są to obowiązki wynika z przepisów prawa. Sprawca musi podporządkować się orzeczeniu sądu inaczej postępowanie może być podjęte na nowo.

Duża nowelizacja kodeksów karnych weszła w życie 8 czerwca 2010 r. Poniżej prezentujemy wszystkie zmiany przepisów kodeksu postępowania karnego.

Jeżeli sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, sąd może orzec tytułem środka zabezpieczającego obowiązek lub zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-3, jeżeli jest to konieczne ze względu na ochronę porządku prawnego, oraz przepadek wymieniony w art. 39 pkt 4.

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo popełnione w związku z uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego, sąd może orzec umieszczenie sprawcy w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przestępstwa związanego z tym uzależnieniem.

Jeżeli sprawca, w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, popełnił czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie, sąd orzeka umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym

Przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2, stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo w związku mającym na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.

Jeżeli sprawca skazany na przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania – artykuł 76 kodeksu karnego.

Przepisy kodeksu wykroczeń precyzyjnie regulują sytuacje, gdy sprawcą wykroczenia jest osoba, co do której istnieją wątpliwości odnośnie stanu jej zdrowia psychicznego.

Okres próby nie może być krótszy niż rok, a dłuższy niż 2 lata. Biegnie on od uprawomocnienia się orzeczenia, tzn. od dnia następnego po dniu, w którym upłynął termin do zaskarżenia orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania. Okres próby jest okresem kontrolowanej wolności i okresem, w którym sprawca ma wywiązać się z nałożonych na niego obowiązków. Od charakteru nałożonych obowiązków i wymierzonych środków zależeć będzie długość okresu próby.

Okoliczności wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

Środki oddziaływania wychowawczego stanowią swoisty instrument oddziaływania na sprawcę, charakterystyczny dla prawa wykroczeń. Jego dobrodziejstwo polega na tym, że w określonych sytuacjach sprawcy wykroczenia, który powinien zostać ukarany, nie wymierza się kary lecz stosuje o wiele mniej dolegliwy środek, np. środek wychowawczy w postaci pouczenia, zwrócenia uwagi, ostrzeżenia.

Określenie, kto i w jakiej sytuacji ponosi odpowiedzialność za wykroczenie jest niezmiernie ważne. Kwestii odpowiedzialności za wykroczenie nie można sprowadzić do jednej okoliczności – składa się na nich kilka powiązanych ze sobą okoliczności.Odpowiedzialność za wykroczenie jest zdolnością popełnienia czynu, który jest wykroczeniem połączoną z koniecznością przyjęcia ujemnych konsekwencji (czyli kary lub innej dolegliwości).

Zatarcie ukarania, obok przedawnienia karalności i przedawnienia wykonania kary lub środka karnego jest instytucją związaną z upływem czasu. Jej istota polega na tym, że po upływie określonego czasu stosuje się fikcję prawną polegającą na uznaniu, iż dana osoba nie była nigdy skazana. Wówczas wzmianka o ukaraniu zostaje usunięta, wymazana z dokumentacji danej osoby.

Kodeks wykroczeń ustanawia regułę, w myśl której kara aresztu to tzw. ultima ratio, czyli środek ostateczny. Wynika to naturalnie z faktu, iż jest to najsurowsza z możliwych kar. Wykorzystując ten fakt ustawodawca stworzył konstrukcję tzw. zastępczej kary aresztu, czyli de facto kary, która może być orzekana w stosunku do sprawcy, w sytuacji, gdy nie odbywa on w ogóle lub nie odbywa prawidłowo orzeczonej wobec niego kary grzywny lub aresztu.

Przepadek przedmiotów jest środkiem karnym, którego istota polega na tym, że na rzecz Skarbu Państwa (lub innego podmiotu, gdy wskaże go ustawa) przechodzi własność przedmiotów, tj. narzędzi lub innych przedmiotów przeznaczonych do popełnienia wykroczenia, a gdy przepis tak stanowi, także przedmioty pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia.

Podanie orzeczenia do publicznej wiadomości jest jednym ze środków karnych przewidzianych w kodeksie wykroczeń. Stosuje się go wówczas, gdy przepis szczególny tak stanowi i, gdy sąd uzna, iż może mieć to znaczenie wychowawcze.

Obowiązek naprawienia szkody jest jednym ze środków karnych, który ma służyć wyrównaniu powstałej w wyniku popełnionego wykroczenia szkody. Podkreślenia wymaga to, że obowiązek naprawienia szkody orzekany jest tylko wówczas, gdy przepis szczególny tak stanowi, tj. gdy konkretny przepis prawa przewiduje wprost jego potencjalne zastosowanie.

Przepis art. 39 kodeksu wykroczeń przewiduje, iż w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można - biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy - zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego. Przepis powyższy wskazuje na to, że sąd kierując się dwoma kryteriami: podmiotowym (właściwości i warunki sprawcy) oraz przedmiotowym (charakter i okoliczności czynu) może nadzwyczajnie złagodzić karę lub odstąpić od jej wymierzenia.

Prawo wykroczeń określa warunki odpowiedzialności wykroczeniowej, wymienia czyny zagrożone jako wykroczenia. Dopełnieniem funkcji prawa wykroczeniowego, umożliwiającej pełne poniesienie odpowiedzialności przez sprawcę jest określenie systemu kar i innych dolegliwości, jakie można wymierzyć za poszczególne wykroczenie.Generalnie, w przepisie art. 18 i kolejnych kodeksu wykroczeń określono rodzaje kar za wykroczenie. Są nimi: areszt, ograniczenie wolności, grzywna i nagana.

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 12 miesięcy; wymierza się ją w miesiącach. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany: nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu, jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary.

Pozbawienie praw publicznych jest jednym ze środków karnych przewidzianych w art. 39 Kodeksu karnego. Środek ten ma charakter przede wszystkim represyjny. Z jego orzeczeniem wiąże się również moralne potępienie sprawcy niegodnego korzystania z praw publicznych i wyróżnień honorowych.

Gdy mówimy o przedawnieniu mamy najczęściej na myśli jedną z trzech instytucji- przedawnienie karalności, przedawnienie wykonania kary lub zatarcie skazania. Każda z nich wiąże się z upływem czasu.

Sprawy o wykroczenie mogą być prowadzone bądź w drodze postępowania zwyczajnego bądź jednego z trzech postępowań szczególnych. Postępowania szczególne uregulowane w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia to postępowanie przyśpieszone, nakazowe albo mandatowe.

Jeżeli sprawca wypadku nie posiada ubezpieczenia pojazdu OC lub w wyniku zdarzenia drogowego sprawca nie został zidentyfikowany dotyczy to tylko szkód osobowych wówczas takie roszczenie należy złożyć za pośrednictwem któregokolwiek Zakładu Ubezpieczeń do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego ( UFG ).

Czy to prawda, że po jakimś czasie od wyjścia z więzienia następuje zatarcie skazania i osoba z wyrokiem traktowana jest tak jak gdyby nigdy nie była skazana. Ile wynosi ten okres i od czego zależy. Czy zależy to od przestępstwa jakie popełniłem czy czasu odbywania kary.

Modus Operandi jest pewnym charakterystycznym, powtarzającym się sposobem działania sprawcy przy popełnianiu przestępstw- a także przed i po ich popełnieniu.

Sprawca, Zatarcie skazania

Kiedy skazanie ulega zatarciu?

Jakie obowiązki można orzec warunkowo umarzając postępowanie?

Zmiany w kodeksie postępowania karnego

Jakie są przesłanki orzekania zakazów (art. 99)

Umieszczenie sprawcy w zakładzie leczenia odwykowego (art. 96)

Umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym (art. 94)

Kary dla przestępców zawodowych (art. 65)

Pojęcie recydywy w kodeksie karnym (art. 64)

Zatarcie skazania z mocy prawa (art. 76)

Niepoczytalność lub poczytalność ograniczona sprawcy wykroczenia

Obowiązki sprawcy przy warunkowym umorzeniu postępowania (art. 67)

Indywidualizacja wymiaru kary (art. 55)

Środki oddziaływania wychowawczego

Warunki odpowiedzialności za wykroczenie

Zatarcie ukarania

Zastępcza kara aresztu

Przepadek przedmiotów

Podanie orzeczenia do publicznej wiadomości

Obowiązek naprawienia szkody

Nadzwyczajne złagodzenie lub odstąpienie od wymierzenia kary

Kary w kodeksie wykroczeń

Obowiązki skazanego w czasie ograniczenia wolności (art. 34)

Pozbawienie praw publicznych

Przedawnienie wykroczeń

Postępowanie przyśpieszone

Gdy sprawca wypadku nie posiada ubezpieczenia OC lub nie został zidentyfikowany

Kiedy zaciera się skazanie?

Czym jest modus operandi?