REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pozbawienie praw publicznych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Julia Zygmunt
Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego i biernego prawa wyborczego.
Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego i biernego prawa wyborczego.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pozbawienie praw publicznych jest jednym ze środków karnych przewidzianych w art. 39 Kodeksu karnego. Środek ten ma charakter przede wszystkim represyjny. Z jego orzeczeniem wiąże się również moralne potępienie sprawcy niegodnego korzystania z praw publicznych i wyróżnień honorowych.

Środek ten polega na pozbawieniu sprawcy określonych uprawnień o charakterze publicznym (art. 40 kodeksu karnego).

REKLAMA

REKLAMA

Na czym polega?

Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego (do wybierania) i biernego prawa wyborczego (do bycia wybieranym) do organów władzy publicznej (np. do Sejmu, Senatu, wybieralnych organów samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, a także na stanowisko Prezydenta, Rzecznika Praw Obywatelskich, członka Krajowej Rady Sądownictwa, prezesa NIK).

Utrata prawa wyborczego dotyczy także organów samorządu zawodowego i gospodarczego. Należy zauważyć, że utrata praw wyborczych do tych organów nie obejmuje samego członkostwa w samorządzie.

Wymiar sprawiedliwości

Skutkiem orzeczenia o pozbawieniu praw publicznych jest także utrata prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, zarówno w charakterze zawodowym (np. sędzia, prokurator, obrońca, komornik, notariusz), jak i społecznym (np. ławnik sądowy).

REKLAMA

Pozbawienie praw publicznych obejmuje ponadto utratę prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych oraz samorządu terytorialnego lub zawodowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pozbawienie praw publicznych powoduje również utratę posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego (degradacja).

Zobacz: Kary i środki karne

Nagrody i odznaczenia

Z pozbawieniem praw publicznych wiąże się wreszcie utrata orderów, odznaczeń i tytułów honorowych, jak również zdolności do ich uzyskania w okresie trwania tego środka. Chodzi tutaj o ordery i inne odznaczenia państwowe, których nadawanie należy do uprawnień Prezydenta RP, jak również o odznaczenia nadawane przez inne organy władzy państwowej oraz samorządu terytorialnego.

Należy wyjaśnić, że pozbawienie praw publicznych skutkuje utratą tytułów honorowych (np. tytuł doktora honoris causa), nie obejmuje natomiast tytułów naukowych i zawodowych (np. profesor, magister inżynier).

Należy dodać, że osoba pozbawiona praw publicznych nie może być ustanowiona opiekunem (art. 148 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Orzekanie

Orzeczenie pozbawienia praw publicznych ma charakter fakultatywny i jest związane z wystąpieniem dwóch przesłanek. Pierwszą z nich jest skazanie sprawcy na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Środek ten może zostać orzeczony zarówno wobec sprawcy zbrodni, jak i występku, za który wymierzono mu taką właśnie karę. Sformułowanie "na czas nie krótszy niż 3 lata" odnosi się bowiem do kary faktycznie orzeczonej, a nie do kary grożącej.

Zobacz: Wymierzanie kar

Drugą przesłanką jest ustalenie, że sprawca dopuścił się przestępstwa „w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie”. Kodeks karny nie zawiera ustawowego określenia sformułowania „motywacja zasługująca na szczególne potępienie”. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że chodzi jaskrawo naganne motywy działania sprawcy, które przekraczają próg ”zwykłego” potępienia. Przykładowo za motywację zasługującą na szczególne potępienie może zostać uznane zabójstwo z chęci zysku, działanie w celu poniżenia godności ofiary, motywowane szczególną nienawiścią czy sadyzmem. Kwestia, czy przypisane sprawcy przestępstwo zostało popełnione z takiej właśnie motywacji, podlega ocenie sędziowskiej przez pryzmat okoliczności konkretnej sprawy.

Obie wymienione wyżej przesłanki muszą wystąpić łącznie. Trzeba podkreślić, że nawet przy ich zaistnieniu pozbawienie praw publicznych ma charakter fakultatywny.

Czas trwania

Pozbawienie praw publicznych jest środkiem terminowym. Orzeka się je w latach, od roku do 10 lat, przy czym okres ten nie biegnie w okresie odbywania przez sprawcę kary pozbawienia wolności (art. 43 k.k.).

Upływ okresu, na który orzeczono środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych, nie oznacza automatycznego przywrócenia sprawcy wszystkich praw, których został pozbawiony. Ex lege odzyskuje on jedynie te prawa, które związane są z jego pozycją jako obywatela (np. prawo wyborcze). Odnośnie praw przyznanych sprawcy indywidualnie, nabywa on jedynie zdolność do ich ponownego uzyskania.

Utrata stanowisk, funkcji w wymiarze sprawiedliwości oraz organach i instytucjach państwowych i samorządowych, stopni wojskowych, orderów, odznaczeń i tytułów honorowych ma charakter bezpowrotny.

Zobacz serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
50 tys. zł grzywny i brak możliwości uczęszczania do publicznej placówki przez niezaszczepione dziecko – 17 października 2025 r. wchodzą w życie nowe zasady dotyczące szczepień ochronnych

Chociaż poddawanie dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnych – co do zasady – nie może nastąpić pod przymusem bezpośrednim, nie oznacza to jednak, że rodzicom, którzy nie wywiązują się z powyższego obowiązku (wobec dziecka, u którego nie występują przeciwwskazania do wykonania szczepienia) – nie grożą żadne konsekwencje. Mogą oni bowiem zostać ukarani grzywnami w łącznej wysokości sięgającej przeszło 50 tys. zł, ograniczeniem władzy rodzicielskiej, a już niebawem – w jednym z miast w Polsce, niezaszczepione dzieci nie będą również przyjmowane do publicznych żłobków.

688,00 złotych – co najmniej tyle podatku zapłaci pracownik, który dostanie od pracodawcy prezent. O jakie przypadki chodzi?

Pracownicy i pracodawcy długo starali się o to, by organy podatkowe przyznały, że nie każde nieodpłatne świadczenie, które pojawia się w ich relacji jest przychodem ze stosunku pracy. Dziś już jest jasne kiedy nie trzeba w takich przypadkach płacić PIT. Ale to nie koniec podatków.

Zastrzyk finansowy dla rodziców: dodatkowo dla uczniów od 4200 do 7200 zł na rok szkolny 2025/2026. Wnioski do 22 października 2025 r.

W wybranych województwach obowiązują regionalne programy wsparcia finansowego dla uczniów. Można uzyskać dodatkowo dla uczniów od 4200 do 7200 zł na rok szkolny 2025/2026. Wnioski można składać tylko do 22 października 2025 r. Warto jednak zauważyć, że to nie tylko zastrzyk środków finansowych, lecz także kompleksowe podejście: rozwój utalentowanych dzieci, w trudnej sytuacji. To również wsparcie warsztatowe, pomoc psychologiczna, pomoc pedagogiczna i działania wzmacniające motywację uczniów. W praktyce stypendium ma otworzyć drzwi dla młodych talentów, które bez dodatkowego wsparcia mogą pozostać nieodkryte. To ważne, aby JST inwestowały w edukację i uczniów, bo to stanowi o przyszłości i rozwoju naszego kraju.

Rząd: Bez rewolucji w pomocy społecznej. Zmiany będą, ale nie te oczekiwane

Osoby niepełnosprawne, osoby starsze i osoby w niedostatku korzystające ze świadczeń w MOPS liczyły na korzystne dla nich zmiany w polskim prawie. Najnowsza propozycja rządu w mojej ocenie rozmija się z tymi oczekiwaniami. Zapowiadana nowelizacja ustawy o pomocy społecznej ma charakter porządkujący, a jedyna interesująca dla szerokiego grona klientów MOPS zmiana dotyczy rodzinnych wywiadów środowiskowych - obowiązek ograniczą oświadczenia zamiast rodzinnego wywiadu środowiskowego (przy kierowaniu do niektórych form wsparcia). W nowelizacji nie ma zaszytych podwyżek starych świadczeń oraz wprowadzenia nowych. Osoby korzystające ze świadczeń z MOPS oczekują dostosowania wsparcia z MOPS do problemów 2025 roku (np. były oczekiwane urealnione zasady ustalania progów dochodowych, ich coroczna waloryzacja, nowego typu dodatki rekompensujące wysokie czynsze, opłaty za centralne ogrzewanie, opłaty za prąd).

REKLAMA

Co nowego dla osób z niepełnosprawnościami? Plany na 2026, 2027 i 2028 r. [FAQ]

Trwają prace legislacyjne nad nowymi rozwiązaniami dla osób starszych i niepełnosprawnych. Co już wiemy o ustawowej asystencji osobistej? Kto będzie mógł skorzystać z bonu senioralnego? Czy wsparciem zostaną również objęte osoby pobierające świadczenie wspierające? Prezentujemy odpowiedzi na ważne pytania. Warto też pamiętać, iż planowane zmiany są w fazie projektów, a zatem ich kształt może jeszcze ulec zmianie.

Zagraniczna emerytura. Jak otrzymać świadczenie z kilku różnych państw?

Jeśli pracowałeś w innym kraju lub kilku innych krajach UE, Twoje składki emerytalne nie przepadają. Gwarantują Ci to przepisy unijne, które określają też sposób, w jaki należy złożyć wniosek o zagraniczną emeryturę. Nie uwierzysz, jakie to proste.

To już przesądzone: Co najmniej dwie niedziele handlowe w miesiącu, zakupy w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca, koniec z zakazem handlu w kolejne 20 niedziel w roku?

Na III czytanie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju oczekuje projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy - Kodeks pracy (druk sejmowy nr 384), który ma na celu zmianę regulacji dotyczących zasad prowadzenia handlu i czynności związanych z handlem w niedziele, poprzez wprowadzenie co najmniej dwóch niedziel handlowych w każdym miesiącu roku kalendarzowego. Dotychczasowe 4 niedziele handlowe – zostałyby zatem zastąpione aż 24 takimi niedzielami, w które nie obowiązywałby zakaz handlu. W związku z deklaracjami Prezydenta Karola Nawrockiego, jakie padły podczas jego kampanii prezydenckiej odnośnie jego stosunku do złagodzenia zakazu handlu w niedziele – wydaje się, że dalsze losy tego projektu są już jednak przesądzone.

System kaucyjny przejął 5 mld puszek. Wartość każdej to 7 groszy. Grosz do grosza daje przychód kilkaset milionów

Polacy oskarżają nowy system kaucyjny o kradzież wartości "złomowej" puszek. To około 7 groszy na puszce. Tyle można szacunkowo otrzymać za nią w skupie złomu (za 1 kg około 5 zł, na kilogram wchodzi około 65-70 puszek o wadze około 14-16 gramów, co daje 7 groszy za puszkę). Oczywiście prawie nikt nie oddaje puszek na złom. I dla Kowalskiego 8 groszy to pomijalne kwoty. Co innego jak zsumujemy grosiki. Daje to duże przychody rocznie (od których trzeba odjąć koszty funkcjonowania systemu kaucyjnego).

REKLAMA

Seryjne przeliczanie emerytur przez ZUS: 176 korzystnych wyroków. 36 jest prawomocnych [sprawa TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20]

W sądach cywilnych (okręgowych i apelacyjnych) ZUS przegrał prawie 200 spraw z emerytami. To już seria. To konsekwencje braku publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. I zmuszenia poszkodowanych emerytów do pójścia do sądów. Szacuje się, że liczba osób poszkodowanych pomniejszeniem emerytury w okresie 2013 - 2025 r. może wynosić nawet 150 000 - 200 000 osób. Więc 200 spraw przegranych przez ZUS to kropla w morzu.

1300 zł co miesiąc dla każdego? MF oszacowało koszty BDP dla wszystkich Polaków

1300 zł plus, czyli bezwarunkowy dochód podstawowy w kwocie 1300 złotych na każdego dorosłego obywatela kosztowałby 480 mld zł rocznie. Tak wynika z odpowiedzi wiceministra finansów Juranda Dropa na interpelację poselską. Dodał, że Ministerstwo Finansów nie planuje obecnie wprowadzenia takiego rozwiązania.

REKLAMA