Waloryzacja emerytur 2026 zaskakuje seniorów. Rząd daje tylko absolutne minimum i tłumaczy się trudną sytuacją makroekonomiczną, prognozami inflacyjnymi oraz ograniczonymi możliwościami budżetu państwa

• Rząd ustala wysokość waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku – co to oznacza dla seniorów?
• Czym jest wskaźnik waloryzacji i dlaczego jest tak istotny?
• Co zakłada rozporządzenie?
• Dialog społeczny bez konsensusu – co się wydarzyło?
• Dlaczego tylko ustawowe minimum? Rząd tłumaczy się gospodarką
• Co to oznacza dla emerytów i rencistów w 2026 roku?

Rząd ogłosił decyzję w sprawie wysokości wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2026 rok. Zgodnie z opublikowanym rozporządzeniem, waloryzacja zostanie przeprowadzona na poziomie ustawowego minimum, czyli inflacja plus 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 2025 roku. To oznacza, że świadczenia seniorów wzrosną prawdopodobnie mniej niż w rekordowych latach 2023 i 2024. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego zmusił rząd do samodzielnego ustalenia wskaźnika. Rząd tłumaczy swoją decyzję trudną sytuacją budżetową i koniecznością utrzymania dyscypliny fiskalnej. Co to oznacza dla emerytów i rencistów? Mniejsze podwyżki w czasach rosnących kosztów życia.

Rząd ustala wysokość waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku – co to oznacza dla seniorów?

Rozporządzenie Rady Ministrów dotyczący wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. zostało już opublikowane w Dzienniku Ustaw. Jego treść wywołuje ogromne zainteresowanie wśród seniorów, ekonomistów i uczestników dialogu społecznego. Sprawa dotyczy bowiem kilkunastu milionów obywateli, których sytuacja finansowa w przyszłym roku może znacząco się zmienić.

Rozporządzenie w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku zostało przygotowane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 89 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten zobowiązuje Radę Ministrów do określenia wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji w przypadku braku uzgodnienia stanowiska w Radzie Dialogu Społecznego, uwzględniając przy tym prognozowane dane makroekonomiczne.

Czym jest wskaźnik waloryzacji i dlaczego jest tak istotny?

Waloryzacja emerytur i rent to mechanizm, który ma na celu zachowanie siły nabywczej świadczeń wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskaźnik waloryzacji co roku ustalany jest na podstawie:

• średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (czyli inflacji),
• zwiększenia o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzednim.

Mechanizm waloryzacji ma na celu zabezpieczenie świadczeniobiorców przed spadkiem wartości ich emerytur i rent w warunkach rosnących cen i inflacji. Dzięki temu rozwiązaniu emeryci i renciści zachowują przynajmniej częściowo realną wartość swoich dochodów, nawet w okresach trudnej sytuacji gospodarczej.

Co zakłada rozporządzenie?

Rada Ministrów, działając na podstawie art. 89 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przedstawiła propozycję dotyczącą zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2026 rok. Zgodnie z tym rozporządzeniem, wskaźnik ten ma pozostać na poziomie ustawowego minimum, czyli wynosić 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku.

To najniższy dopuszczalny poziom, na który może zdecydować się rząd bez porozumienia w ramach Rady Dialogu Społecznego (RDS). Nie jest to jednak decyzja przypadkowa – poprzedziły ją intensywne negocjacje z partnerami społecznymi.

Dialog społeczny bez konsensusu – co się wydarzyło?

W czerwcu i lipcu tego roku miały miejsce spotkania w ramach Rady Dialogu Społecznego. Co się wydarzyło podczas tych spotkań? Otóż:

• 23 czerwca 2025 r. – wspólne posiedzenie Zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych oraz Zespołu ds. ubezpieczeń społecznych RDS. Nie osiągnięto porozumienia.
• 11 lipca 2025 r. – plenarne posiedzenie RDS również zakończyło się fiaskiem, bez uzgodnienia wspólnego stanowiska.

W efekcie Rada Ministrów została zobowiązana do samodzielnego określenia wysokości zwiększenia wskaźnika w drodze rozporządzenia. Termin na wydanie tego aktu wynosi 21 dni od zakończenia negocjacji, co oznacza, że rząd musi podjąć decyzję do początku sierpnia 2025 r. Tak też się stało.

Dlaczego tylko ustawowe minimum? Rząd tłumaczy się gospodarką

Wybór minimum ustawowego, czyli wspomnianych 20%, nie jest przypadkowy. Rząd argumentuje swoją decyzję trudną sytuacją makroekonomiczną, prognozami inflacyjnymi oraz ograniczonymi możliwościami budżetu państwa.

W ocenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS), które przygotowało rozporządzenie dotyczące wskaźnika waloryzacji na przyszły rok:

• utrzymanie dyscypliny fiskalnej w obliczu zwiększonych wydatków publicznych (np. związanych z obronnością i transformacją energetyczną),
• wzrost zadłużenia i potrzeba konsolidacji finansów publicznych,
• oraz niestabilna sytuacja globalna wymagają ostrożnych decyzji finansowych.

Co to oznacza dla emerytów i rencistów w 2026 roku?

W praktyce oznacza to, że:

• Wskaźnik waloryzacji świadczeń w marcu 2026 r. wzrośnie dokładnie o inflację plus 20% realnego wzrostu płac z 2025 r.
• Ostateczny wskaźnik zostanie podany na początku 2026 roku, gdy znane będą dane Głównego Urzędu Statystycznego za cały poprzedni rok.
• Dla przykładu: jeśli inflacja za 2025 r. wyniesie 5%, a realny wzrost płac 2%, to świadczenia wzrosną o 5% + (20% z 2%) = 5,4%.

Oznacza to, że planowana waloryzacja na 2026 rok będzie miała raczej umiarkowany charakter i nie osiągnie poziomów z lat rekordowych. Dla porównania, w latach 2023 i 2024 wskaźniki waloryzacji przekraczały 14%, co stanowiło znaczący wzrost świadczeń w porównaniu do obecnych propozycji.

Wielu emerytów i rencistów może więc odczuć rozczarowanie, zwłaszcza w kontekście utrzymującej się niepewności gospodarczej i rosnących cen podstawowych produktów i usług. Decyzja rządu będzie miała realny wpływ na budżety milionów polskich rodzin, dlatego warto na bieżąco śledzić rozwój sytuacji oraz publikacje oficjalnych komunikatów i prognoz ekonomicznych.

Tabela: Jak rosły emerytury? Wskaźniki waloryzacji w latach 2022–2026 (wraz z prognozą na 2026)

Poniżej znajduje się tabela prezentująca oficjalne wskaźniki waloryzacji emerytur i rent obowiązujące w latach 2022–2025 oraz prognozowaną wartość wskaźnika na 2026 rok, wynikającą z propozycji rządu opartej na ustawowym minimum. To ujęcie danych w formie tabelarycznej pozwala na szybkie porównanie dynamiki wzrostu świadczeń w ostatnich latach oraz ocenę, jak obecna propozycja wypada na tle rekordowych waloryzacji z poprzednich okresów.

Dane dla lat 2022–2025 oparte są na oficjalnych wskaźnikach GUS i komunikatach rządu. Warto podkreślić, że rzeczywisty wskaźnik waloryzacji w 2026 roku zostanie ogłoszony na początku przyszłego roku i zależeć będzie m.in. od ostatecznych danych o inflacji i wynagrodzeniach w 2025 roku.