REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop bezpłatny

Urlop bezpłatny może wpływać na wymiar urlopu wypoczynkowego. /fot. Fotolia
Urlop bezpłatny może wpływać na wymiar urlopu wypoczynkowego. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Urlop bezpłatny to dodatkowa możliwość pracownika by uzyskać dzień wolny po wykorzystaniu przysługującego urlopu wypoczynkowego. Jak długo trwa urlop bezpłatny, w jakim trybie i w jakich okolicznościach jest udzielany?

Na podstawie ustawy – kodeks pracy wyróżniane są dwa rodzaje urlopu bezpłatnego. Pierwszy udzielany jest z inicjatywy pracownika i wykorzystywany w dowolnym celu. Drugi ma charakter celowy i wynika z inwencji samego pracodawcy.

REKLAMA

Inicjatywa pracownika - wniosek

Urlop bezpłatny wykorzystywany jest z inicjatywy pracownika. Warunek formalny jego uzyskania stanowi złożenie pisemnego wniosku, określającego termin rozpoczęcia i czas trwania urlopu. Udzielenie urlopu rozumiane jest jako efekt porozumienia obu stron, dwustronnie zobowiązującej umowy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 lutego 2013 r. pracownikowi nie może być udzielony urlop bezpłatny bez wymaganego wniosku. Udzielenie takiego urlopu, bez wniosku, z przyczyn związanych z trudnościami ekonomicznymi zakładu pracy (i jednoczesne świadczenie przez pracownika pracy, choćby w mniejszym wymiarze), skutkuje uznaniem, że w rzeczywistości nie doszło do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego (III AUa 677/12). Tym samym pracodawca nie może samowolnie zwolnić zatrudnionego z obowiązku świadczenia pracy. Jeśli tego dokonana, będzie zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia postojowego.

Zobacz również: Urlop na żądanie

Zgoda pracodawcy

Pracownik nie ma obowiązku uzasadniania wniosku, a pracodawca nie jest nim związany. Powodem wnioskowania o taki urlop może być sytuacja osobista (dodatkowe kształcenie) lub rodzinna (sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem) a także konieczność czasowego pełnienia innych funkcji, np. społecznych. Otrzymanie urlopu uzależnione jest od dobrej woli pracodawcy, może on także uzgodnić z zatrudnionym inny termin rozpoczęcia urlopu oraz czas jego trwania. Oświadczenie pracodawcy nie wymaga formy pisemnej, jednak jej zachowanie jest korzystne ze względów dowodowych. Od odmownej decyzji pracodawcy pracownikowi nie przysługują żadne instrumenty prawne, umożliwiające odwołanie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji gdy pracownikowi pozostał do wykorzystania urlop wypoczynkowy a ubiega się on o urlop bezpłatny pracodawca, kierując się własnym interesem, powinien odmówić udzielenia zgody lub uzależnić ją od wcześniejszego wykorzystania urlopu płatnego. Zabezpiecza to interesy pracodawcy. Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop płatny, powoduje bowiem konieczność wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

Czas

Ustawodawca nie ograniczył czasu trwania urlopu. Ze względu na cel, jaki spełnia, powinien być jednak udzielony na czas określony. Jeśli jest udzielony na okres dłuższy niż 3 miesiące, pracodawca ma możliwość zażądania powrotu nieobecnego pracownika. Powinien zastrzec taką klauzulę już w decyzji o udzieleniu urlopu. Odwołanie pracownika musi być uzasadnione ważnymi przyczynami. „Ważne przyczyny” to zwrot niedookreślony, budzący wiele kontrowersji, pod którym rozumiemy m. in. potrzeby pracodawcy związane z organizacją procesu pracy, stanowiące konsekwencję sytuacji rynkowej, zmian organizacyjnych czy trudności kadrowych. Powinny one powstać po udzieleniu urlopu. Muszą być rozpatrywane indywidualnie, na gruncie każdego stosunku pracy. Istnieje także możliwość wcześniejszego powrotu do pracy, po uprzednim uzgodnieniu przez strony. Po zakończeniu urlopu pracownik jest zobowiązany do powrotu do zajęć, na warunkach określonych w umowie o pracę a pracodawca – do zapewnienia takiej możliwości.

Prawo do urlopu bezpłatnego przysługuje niezależnie od stażu pracy. Można z niego skorzystać już w pierwszym dniu pracy, nawet jeśli jest to pierwsza praca w karierze zawodowej.

Urlop bezpłatny a urlop wypoczynkowy

Urlop bezpłatny trwający ponad miesiąc wpływa na prawo pracownika do płatnego urlopu wypoczynkowego. Urlop wypoczynkowy ulega bowiem proporcjonalnemu zmniejszeniu. Obniżenie wynosi 1/12 za każdy miesiąc nie wykonywania pracy w trakcie przebywania na urlopie bezpłatnym.

Pani Małgorzata przez 5 miesięcy przebywała na urlopie bezpłatnym. Urlop wypoczynkowy przysługiwał jej w pełnym wymiarze, tj. 26 dni. W danym roku pani Małgorzacie przysługuje więc 16 dni urlopu wypoczynkowego. Stanowi to 7/12 pełnego wymiaru tego urlopu (niepełne dni urlopu zaokrąglane są w górę).

Urlop bezpłatny, który nie przekracza jednego miesiąca nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Wynagrodzenie i inne świadczenia

Urlop bezpłatny nie przerywa trwającego stosunku pracy, zawiesza go. Pracownik korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Wyjątkiem są sytuacje ogłoszenia upadłości bądź likwidacji pracodawcy lub zwolnień grupowych. W ostatnim przypadku dopuszczalne jest wypowiedzenie zmieniające, a wypowiedzenie definitywne tylko w czasie urlopu trwającego dłużej niż 3 miesiące. W czasie urlopu bezpłatnego pracodawca jest zwolniony z obowiązku wypłaty pracownikowi wynagrodzenia i innych świadczeń. Pracownik nie zachowuje prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym prawa do zasiłku chorobowego i zasiłku opiekuńczego. Ma natomiast prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, ale ustaje ono po upływie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu.
Okres urlopu nie jest jednak wliczany do okresu zatrudnienia, który decyduje o przysługujących uprawnieniach pracowniczych. Dotyczy to zakładowego i ogólnego stażu pracy.

Pozostaje to w zgodzie z utrwalonym orzecznictwem sądowym oraz jednolitymi poglądami doktryny. Urlop bezpłatny jest okresem, w którym mimo trwania stosunku pracy ulegają zawieszeniu wzajemne obowiązki i uprawnienia stron tego stosunku (świadczenie pracy oraz wypłata wynagrodzenia). (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., II SA 101/92).

Inicjatywa pracodawcy

Ustawa dopuszcza także by urlop bezpłatny udzielony został z inicjatywy pracodawcy. Jest to jednak urlop o charakterze celowym. Musi zostać wykorzystany na świadczenie pracy u innego pracodawcy (także za granicą). Wymagane jest wówczas trójstronne porozumienie, pomiędzy pracownikiem, dotychczasowym i nowym pracodawcą. Co ważne urlop udzielany z inicjatywy pracodawcy wliczany jest do okresu pracy u dotychczasowego pracodawcy.

Urlop młodocianego

Specyficznie uregulowana została także sytuacja pracownika młodocianego. On także jest uprawniony do niepłatnego urlopu. Na wniosek zatrudnionego pracodawca ma obowiązek udzielenia zgody na urlop. W tym przypadku ustawodawca określa zarówno termin jak i wymiar urlopu. Ma być on udzielony w okresie ferii szkolnych i po zsumowaniu z urlopem wypoczynkowym nie może przekraczać dwóch miesięcy w roku.

Polecamy serwis: Praca

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.),
  • wyrok SA  w Białymstoku z dnia 12 lutego 2013 r., (III AUa 677/12),
  • wyrok NSA w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., (II SA 101/92).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Szykują się spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

REKLAMA

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

Bezpłatna konsultacja i webinarium. Wsparcie we wdrożeniu ustawy o sygnalistach

Już 25 września 2024 roku wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów nakładające na pracodawców obowiązek opracowania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Jesteś gotowy na te zmiany? A może masz pytania dotyczące ustawy o sygnalistach? Zadbaj o zgodność z przepisami i skorzystaj z bezpłatnego wsparcia.

REKLAMA

15 tys. zł kary za unikanie opłat. Wyższa stawka za marnowanie żywności

Do 15 tys. zł ma wzrosnąć kara za niewniesienie opłaty za marnowanie żywności. Natomiast sama opłata wzrośnie do 50 groszy za kilogram. Będzie także nowa definicja "marnowania żywności". Tak wynika z złożeń projektu przygotowanego przez ministerstwo rolnictwa.

Korzyści dla ojców. Mogą opiekować się dzieckiem i zarabiać. Uprawnienia są szerokie, ale czy wiedzą, że mogą z nich korzystać?

Z uprawnień związanych z rodzicielstwem nadal korzystają w Polsce głównie matki. Jednak prawo do urlopu rodzicielskiego przysługuje również ojcom. Dodatkowo opiekę nad dzieckiem mogą oni łączyć z częściowym wykonywaniem pracy.

REKLAMA