REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest referendum i jakie są jego rodzaje?

Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Czym jest referendum i jakie są jego rodzaje?/ fot. Fotolia
Czym jest referendum i jakie są jego rodzaje?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Vox populi, vox dei – ta łacińska sentencja najlepiej oddaje sens instytucji referendum. Mówiąc ,,po polsku’’ referendum to forma głosowania o charakterze powszechnym będąca przejawem demokracji bezpośredniej. Dzięki referendum obywatele całego kraju lub danego obszaru mogą podejmować bezpośrednio decydować o sprawach będących przedmiotem głosowania.

Instytucja referendum pełni bardzo ważną rolę we współczesnych systemach demokratycznych, o czym świadczy np. zagwarantowanie prawa obywateli do uczestnictwa w referendum w najważniejszym akcie prawnym tj. w Konstytucji RP. Dzięki referendum obywatele mogą bezpośrednio wyrazić swoją opinie na tematy będącej jego przedmiotem, z czym politycy muszą się liczyć. 

REKLAMA

Możemy wyróżnić 2 zasadnicze rodzaje referendum:

  1. referendum ogólnokrajowe;
  2. referendum lokalne.

W literaturze wyróżnianie jest również referendum obligatoryjne i fakultatywne, jednakże w polskim porządku prawnym instytucja referendum obligatoryjnego nie znalazła zastosowania.

Referendum ogólnokrajowe

Instytucja referendum ogólnokrajowego została ustanowiona w Konstytucji, a szczegółowo uregulowana w ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym. Referendum polega na udzieleniu na urzędowej karcie do głosowania pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie albo pytania lub na dokonaniu wyboru między zaproponowanymi wariantami rozwiązań.

W ramach tego rodzaju głosowania może wyróżnić 3 podkategorie:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. referendum konstytucyjne (dotyczy zmiany konstytucji);
  2. referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej;
  3. referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa.

Na listopad 2018 r. planowane jest przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego w sprawie zmian w obecnej Konstytucji lub zastąpienia jej nowym aktem o tej randze. Polacy mieliby odpowiedzieć na pytania m.in. czy są za uchwaleniem nowej konstytucji, czy są za systemem prezydenckim, gabinetowym czy pozostawieniem obecnego modelu. Wszystkie pytania dostępne są w poniższym artykule.

Prawo do udziału w referendum ogólnokrajowym mają polscy obywatele, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania ukończą 18 lat. Nie mają prawa do głosowania w referendum osoby:

  • pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym;
  • pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
  • ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądowym.

Decyzję o organizacji referendum ogólnokrajowego podjąć może Sejm (np. z własnej inicjatywy, na wniosek Rady Ministrów lub grupy 500 000 obywateli), Prezydent RP. Procedura organizacji referendum jest uzależniona od jego przedmiotu – inne zasady obowiązują w przypadku referendum konstytucyjnego, a inne przy organizacji referendum w spawie wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej.

Decyzja obywateli podjęta w ramach referendum ogólnokrajowego jest wiążąca jeżeli w głosowaniu wzięła udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania.

Referendum lokalne

Instytucja referendum lokalnego również została ustanowiona w Konstytucji i jest szczegółowo uregulowana w ustawie z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym. Referendum lokalne to nic innego jak prawo mieszkańców danego obszaru do samostanowienia w sprawach dotyczących lokalnych wspólnot.

Referendum lokalne może zostać zorganizowane na terenie gminy, powiatu bądź województwa i może ono dotyczyć:

  • odwołania organu stanowiącego (np. rady gminy) danej jednostki organizacyjnej (np. gminy);
  • sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej organizującej referendum wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki;
  • innych, istotnych spraw dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących wspólnotę.

Ponadto, (tylko) na poziomie referendum gminnego możliwe jest poddanie pod głosowanie kwestii:

  • odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta);
  • samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy.

W referendum lokalnym mają prawo brać udział osoby stale zamieszkujące na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, posiadające czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego tej jednostki.

Referendum lokalne organizowane jest z inicjatywy organu stanowiącego lub na wniosek mieszkańców uprawnionych do głosowania w liczbie: 10% mieszkańców gminy albo powiatu, 5% mieszkańców województwa.

Ważność referendum lokalne uzależniona jest od frekwencji – otóż referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania. Wyjątek stanowi głosowanie w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich (np. rada gminy, burmistrz) – tego rodzaju referendum jest ważne gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu.

Opracowano na podstawie:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U.1997 r. nr.78 poz. 483)

Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 318)

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 400)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań dotyczących zaświadczeń, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi. Ich pytania dotyczyły zaświadczeń przedstawianych przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczeń rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze   

Szykują się spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

REKLAMA

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

REKLAMA

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

Bezpłatna konsultacja i webinarium. Wsparcie we wdrożeniu ustawy o sygnalistach

Już 25 września 2024 roku wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów nakładające na pracodawców obowiązek opracowania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Jesteś gotowy na te zmiany? A może masz pytania dotyczące ustawy o sygnalistach? Zadbaj o zgodność z przepisami i skorzystaj z bezpłatnego wsparcia.

REKLAMA