Pomoc mieszkaniowa z ZFŚS
REKLAMA
Pracodawcy, którzy tworzą fundusz socjalny, mogą z jego środków udzielać pomocy mieszkaniowej uprawnionym do korzystania z tego źródła. Najpopularniejszą formą tej pomocy są pożyczki na zakup lub remont mieszkania.
Pomoc mieszkaniowa udzielana z ZFŚS może mieć charakter zwrotny (pożyczki) lub bezzwrotny (zapomogi, dopłaty). To pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową lub przedstawicielem załogi (kiedy w zakładzie nie działają związki) decyduje o tym, czy w ramach ZFŚS będzie prowadził pomoc mieszkaniową, a jeżeli tak, to jaki będzie miała ona charakter (art. 8 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).
Wydatki mieszkaniowe obciążeniem budżetu ZFŚS
Rodzaj świadczonej pomocy mieszkaniowej może decydować o zasobności funduszu. Jeżeli zakład pracy będzie udzielał świadczeń o charakterze bezzwrotnym przyznane uprawnionym wsparcie trwale obciąży jego budżet. Między innymi, dlatego powszechniej stosowaną formą pomocy mieszkaniowej jest pomoc zwrotna. Większość pracodawców dopuszcza jednak w niektórych przypadkach możliwość zmiany statusu udzielonej pożyczki na pomoc bezzwrotną. W szczególności umorzenie pożyczki (jej niespłaconej części) może nastąpić po śmierci pracownika lub po rozwiązaniu z nim umowy o pracę z przyczyn go niedotyczących.
WAŻNE!
Wydatkowanie środków ZFŚS musi być zgodne nie tylko z kryteriami socjalnymi, ale także z zapisami regulaminu. Jeżeli obowiązujący w danej firmie regulamin gospodarowania środkami funduszu nie przewiduje możliwości umarzania wcześniej udzielonych pożyczek, to nieprawidłowe będzie podjęcie decyzji o jej umorzeniu, bez zmiany jego zapisów.
Regulamin ZFŚS powinien rozstrzygać, czy przyznawane pożyczki mieszkaniowe są oprocentowane czy nieoprocentowane. Możliwe jest również udzielanie pożyczek nieoprocentowanych uprawnionym znajdującym się w trudniejszej sytuacji socjalnej i oprocentowanych, tym których sytuacja życiowa, rodzinna i materialna jest lepsza. Prawidłowe będzie także stopniowanie oprocentowania na podstawie kryteriów socjalnych.
Spłacane przez pożyczkobiorców odsetki stanowią dochód funduszu socjalnego.
Umowa pożyczki i jej zabezpieczenie
Pracodawca, który w porozumieniu ze związkami zawodowymi pozytywnie rozpatrzył wniosek o przyznanie pożyczki mieszkaniowej, przedkłada wnioskodawcy do podpisania umowę pożyczki. Jeżeli pożyczka dotyczy kwoty niższej niż 500 zł, umowa może być zawarta ustnie (art. 720 § 2 k.c.).
Umowa indywidualizuje ogólne ramy udzielania pożyczek zawarte w regulaminie ZFŚS. Powinny w niej być przede wszystkim wskazane: kwota pożyczki, ewentualne oprocentowanie, okres na jaki zostaje udzielona, sposób spłaty i cel na jaki musi zostać wykorzystana. Warunki te mogą być dowolnie kształtowane przez strony umowy w granicach dopuszczalnych przez obowiązujący w firmie regulamin ZFŚS. Ogólnie obowiązujące przepisy zawierają jedynie obostrzenia dotyczące celu, na jaki pożyczka musi być wykorzystana i sposobu jej spłaty. Pożyczka musi służyć celom mieszkaniowym. Pracodawca – jako podmiot odpowiedzialny za wydatkowanie środków funduszu zgodne z ustawą – powinien od pożyczkobiorcy wymagać potwierdzenia prawidłowości wykorzystania pieniędzy. W praktyce zatrudniony najczęściej przedstawia w zakładzie pracy stosowne faktury lub umowy.
Bardzo często strony umowy pożyczki mieszkaniowej przewidują, że raty zadłużenia będą potrącane z wynagrodzenia pracownika. Spłata taka będzie prawidłowa, pod warunkiem że umowa została zawarta na piśmie lub pracownik zgodził się na potrącenia oddzielnym pismem (art. 91 § 1 k.p.).
Przykład
Regulamin ZFŚS określa, że raty udzielanych z jego środków pożyczek są potrącane z wynagrodzenia za pracę pożyczkobiorców. Zapis taki jest niewiążący – pracownik i tak musi na tego rodzaju potrącenie (na rzecz pracodawcy) wyrazić zgodę na piśmie. Może to być dokonane zarówno przez wprowadzenie odpowiednich zapisów do umowy pożyczki, jak i oddzielnym pismem.
Nawet po uzyskaniu pisemnej zgody zatrudnionego nieprawidłowe będzie dokonywanie potrąceń z jego wynagrodzenia, jeżeli jest on wynagradzany stawką minimalną. W takim wypadku jedynym możliwym rozwiązaniem jest spłacanie rat w kasie firmy lub na jej konto.
Umowę pożyczki zamieszcza się w części „B” akt osobowych zatrudnionego.
Pracodawca jako administrator funduszu może żądać zabezpieczenia udzielonej ze środków ZFŚS pożyczki. Najczęściej zabezpieczenia spłaty dokonuje się zawierając umowę poręczenia udzielanej pożyczki. W praktyce umowa poręczenia ogranicza się do pisemnego oświadczenia poręczyciela (żyranta, gwaranta) zawartego na druku umowy pożyczki – pod podpisami stron tej umowy.
WAŻNE!
Dla umowy poręczenia, pod rygorem nieważności, wymagana jest forma pisemna.
O tym, kto może poręczyć pożyczkę, rozstrzygają zapisy regulaminu ZFŚS obowiązujące w danym zakładzie. Przez umowę poręczenia żyrant zobowiązuje się względem wierzyciela (zakładu pracy) wykonać zobowiązanie (spłacić pożyczkę) w sytuacji, gdyby dłużnik (pożyczkobiorca) go nie wykonał (art. 876 § 1 k.c.).
Podatek i składki
Pożyczki udzielane pracownikom nie są ich przychodem, nie podlegają więc opodatkowaniu i oskładkowaniu. Udzielona pożyczka (lub jej niespłacona część) stanie się przychodem zatrudnionego w momencie jej umorzenia. W takim wypadku ich wartość stanowi przychód ze stosunku pracy i podlega opodatkowaniu. Jako świadczenie z ZFŚS korzysta jednak ze zwolnienia składkowego (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Jeżeli zakład pracy udziela pożyczek nieoprocentowanych, to wartość oprocentowania stanowi przychód pracownika i podlega opodatkowaniu. Kwotę przychodu należy w tym wypadku ustalić na podstawie ceny rynkowej usług polegających na pożyczaniu pieniędzy.
Pogląd ten podzielił m.in. Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu w postanowieniu ZD/406-16/PIT/06 z 23 maja 2006 r., a potwierdził także Naczelny Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 3 czerwca 2006 r. (SA/Bk 1357/02, niepubl.), stwierdzając, że okoliczność, iż umowa pożyczki zawarta według art. 720 k.c. może być nieodpłatna, nie ma znaczenia w aspekcie przepisu art. 11 i następne ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.). Tego rodzaju przychód nie będzie podlegał składkom na ZUS.
Arkadiusz Mika
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
Źródło:
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.