REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radca prawny specjalizujący się w prowadzeniu sporów sądowych oraz windykacji należności
alimenty, pieniądze, sąd, rodzina
Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Istotą obowiązku alimentacyjnego jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego przez zobowiązanego. Wyrok zasądzający alimenty określa ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. Kiedy można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego?

Obowiązek alimentacyjny co do zasady otrzymuje swoją treść w orzeczeniu sądowym (rzadziej w umowie) [1]. Istotą takiego świadczenia jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (np. małoletniego dziecka) przez zobowiązanego (np. rodzica). Wyrok zasądzający alimenty określa zasadniczo ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. W takim orzeczeniu nie określa się jednak końcowej daty do jakiej winny być one opłacane, ani też nie zakłada się mechanizmu waloryzacji wysokości świadczenia mogących wynikać np. ze wzrostu lub obniżenia potrzeb uprawnionego, czy też zmiany możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Naturalnym jest jednak, że potrzeby uprawnionego, szczególnie małoletniego zmieniają się z czasem.

REKLAMA

Zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Regulacja ta stanowi swojego rodzaju mechanizm waloryzacyjny pozwalający na zmodyfikowanie każdego stosunku alimentacyjnego, tj. zarówno orzeczonego przez sąd, jak i określonego umową alimentacyjną niezależnie od tego, jakiego rodzaju stosunek rodzinno-prawny jest źródłem tego obowiązku [2]. Zamiana orzeczenia zasądzającego alimenty może polegać na:

  • podwyższeniu alimentów,
  • ich obniżeniu, albo
  • uchyleniu obowiązku alimentacyjnego.

Podwyższenie i obniżenie obowiązku alimentacyjnego

Co do zasady, uprawniony żądać może podwyższenia alimentów, twierdząc, że zwiększeniu uległy jego usprawiedliwione potrzeby lub zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zobowiązany natomiast najczęściej występuje z żądaniem obniżenia alimentów z powołaniem się na zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub pogorszenie się swojej sytuacji majątkowej lub zarobkowej.

Powyższa regulacja stanowi podstawę do żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego w następujących sytuacjach:

  1. odpadnięcie potrzeby dostarczania środków utrzymania dziecku z uwagi na to, że jest już ono w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 § 1 k.r.o.);
  2. kiedy świadczenie rodziców względem dzieci pełnoletnich jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 k.r.o.);
  3. wyjście przez uprawnionego ze stanu niedostatku (art. 133 § 2);
  4. utrata przez zobowiązanego jakichkolwiek możliwości majątkowych lub zarobkowych (art. 135 § 1 k.r.o.);
  5. kiedy żądanie alimentów skierowane do rodzeństwa jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla nich lub dla członków ich najbliższej rodziny (art. 134 k.r.o.);
  6. kiedy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, chyba że dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka (art. 144(1) k.r.o.).

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego

Zmiana orzeczenia alimentacyjnego poprzez uchylenie obowiązku może polegać m.in. na stwierdzeniu ustania obowiązku alimentacyjnego wobec odpadnięcia którejś z ww. przesłanek uzasadniających ten obowiązek [3]. Dopuszczalne jest również sformułowanie w pozwie żądania ewentualnego np. ustalenia ustania obowiązku alimentacyjnego, a w razie jego nieuwzględnienia zmniejszenia wysokości świadczenia [4]. Do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego może dojść także wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego

REKLAMA

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego powinno przybrać postać pozwu. Sądem właściwym do rozpoznania sprawy będzie sąd rejonowy, przy czym stosownie do art. 32 Kodeksu postępowania cywilnego, powództwo takie można wnieść także przed sąd właściwy wg miejsca zamieszkania uprawnionego. W pozwie konieczne jest wskazanie stron postępowania, precyzyjne wskazanie roszczenia, a także określenie dowodów oraz faktów, jakie mają zostać nimi wykazane. Niezbędne będzie także wskazanie wartości przedmiotu sporu, czy daty wymagalności roszczenia oraz złożenie oświadczenia o podjęciu mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu. W przypadku żądania obniżenia alimentów lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego niezbędne będzie także wniesienie opłaty. W sprawie wszczętej na podstawie art. 138 k.r.o. dopuszczalne jest także żądanie zabezpieczenia roszczenia [5], które może przyjąć postać np. konieczności wypłaty wyższej kwoty na czas trwania postępowania, czy zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Orzeczenie wydane na podstawie art. 138 k.r.o. zmieniające zakres obowiązku alimentacyjnego lub czas jego trwania, może działać wstecz i obejmować okres przed wytoczeniem powództwa [6]. Jako, że sąd orzekający nie jest uprawniony do oceny prawidłowości wcześniejszego orzeczenia, a bada on jedynie, czy nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę poprzedniego orzeczenia [7] niezwykle istotne jest bardzo precyzyjne wskazanie żądania pozwu oraz dowodów mających je uzasadniać, a w szczególności wykazujących, że określona zmiana stosunków nastąpiła i usprawiedliwia ona modyfikację lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W związku z powyższym, rekomendować należy skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego, jakim jest radca prawny.

Bibliografia:

  • [1] Wyrok SN z 22.04.1999 r., II CKN 125/99, niepubl., wyrok SN z 14.11.1996 r., I CRN 93/96, wyrok SN z 11.05.2011 r., I CSK 486/10, wyrok SN z 26.06.1980 r., III CRN 107/80 [cyt. za:] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, 2023, art. 138.
  • [2] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [3] Wyrok SN z 21.01.1999 r., I CKN 1292/98.
  • [4] Wyrok SO w Bydgoszczy z 6.05.2010 r., X CA 36/10.
  • [5] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [6] Uchwała SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, wyrok SN z 31.05.1975 r., III CRN 94/75, wyrok SN z 14.03.1978 r., III CRN 20/78.
  • [7] Por. wyrok SO w Olsztynie z 22.12.2015 r., VI RCa 295/15.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renciści czekają na nowy dodatek. Co z pracami legislacyjnymi?

Osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy dopytują o nowy dodatek. W tym momencie nie wiadomo jeszcze, kiedy taka zmiana mogłaby zostać wprowadzona.

Wzrósł dług Polski: Zła wiadomość dla rządu i samorządów, to już 57,4% PKB

Dług polskiego sektora instytucji rządowych oraz samorządowych (general government) wzrósł do 57,4% PKB w pierwszym kwartale 2025 r. z 55,3% PKB zanotowanych kwartał wcześniej. Takie dane podał Eurostat. Natomiast w pierwszym kwartale 2024 r. wskaźnik ten wyniósł 51,3% PKB.

Unijna reforma praw pasażerów 2025 – co się zmieni przed kolejnym sezonem wakacyjnym?

Planujesz podróż samolotem? Już wkrótce unijne przepisy dotyczące praw pasażerów przejdą największą reformę od dwudziestu lat. Rada Unii Europejskiej zatwierdziła nowelizację rozporządzenia 261/2004, które od dwóch dekad regulowało zasady odszkodowań i opieki w razie opóźnień oraz odwołań lotów. Nowe przepisy mają zostać uchwalone jeszcze w 2025 roku, a ich wejście w życie przewiduje się na przełomie jesieni i zimy, najpóźniej przed sezonem wakacyjnym 2026

Koniec z papierologią: będzie zlikwidowany obowiązek przechowywania papierowych zgłoszeń do ZUS przez 5 lat

Mają zajść kolejne zmiany w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350). Tym razem będą to jednak deregulacje na korzyść pracodawców. Dlaczego? Bo zapowiadany jest koniec z papierologią: będzie zlikwidowany obowiązek przechowywania papierowych zgłoszeń do ZUS przez 5 lat.

REKLAMA

Emerytalna rewolucja Karola Nawrockiego: Co najmniej 150 zł podwyżki dla seniorów? Projekt już 6 sierpnia

Nowo wybrany prezydent Karol Nawrocki zapowiedział rewolucję w sposobie waloryzacji emerytur i rent. Jego obietnica może oznaczać realne zmiany w domowych budżetach milionów polskich emerytów – szczególnie tych, którzy otrzymują najniższe świadczenia. Czy nowy system będzie bardziej sprawiedliwy? Jakie konkretnie rozwiązania zapowiada Nawrocki? I kto zyska najwięcej?

Inwigilowani? ZUS udostępni dane przedsiębiorców bankom, instytucjom finansowym, kredytowym czy pożyczkowym

Czujemy się w pewnym sensie inwigilowani - podkreślają przedsiębiorcy, którzy zapoznają się z kolejnym projektem zmian przepisów przygotowanym przez MRPiPS. Tym razem chodzi o zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Generalnie intencja jest taka, że ZUS udostępni dane z kont płatników składek szerszemu gronu podmiotów: bankom, instytucjom finansowym, kredytowym, pożyczkowym. Po co? Pytają przedsiębiorcy.

Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia

Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114) zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy.

Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

REKLAMA

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

REKLAMA