REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radca prawny specjalizujący się w prowadzeniu sporów sądowych oraz windykacji należności
alimenty, pieniądze, sąd, rodzina
Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Istotą obowiązku alimentacyjnego jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego przez zobowiązanego. Wyrok zasądzający alimenty określa ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. Kiedy można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego?

Obowiązek alimentacyjny co do zasady otrzymuje swoją treść w orzeczeniu sądowym (rzadziej w umowie) [1]. Istotą takiego świadczenia jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (np. małoletniego dziecka) przez zobowiązanego (np. rodzica). Wyrok zasądzający alimenty określa zasadniczo ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. W takim orzeczeniu nie określa się jednak końcowej daty do jakiej winny być one opłacane, ani też nie zakłada się mechanizmu waloryzacji wysokości świadczenia mogących wynikać np. ze wzrostu lub obniżenia potrzeb uprawnionego, czy też zmiany możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Naturalnym jest jednak, że potrzeby uprawnionego, szczególnie małoletniego zmieniają się z czasem.

REKLAMA

Zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Regulacja ta stanowi swojego rodzaju mechanizm waloryzacyjny pozwalający na zmodyfikowanie każdego stosunku alimentacyjnego, tj. zarówno orzeczonego przez sąd, jak i określonego umową alimentacyjną niezależnie od tego, jakiego rodzaju stosunek rodzinno-prawny jest źródłem tego obowiązku [2]. Zamiana orzeczenia zasądzającego alimenty może polegać na:

  • podwyższeniu alimentów,
  • ich obniżeniu, albo
  • uchyleniu obowiązku alimentacyjnego.

Podwyższenie i obniżenie obowiązku alimentacyjnego

Co do zasady, uprawniony żądać może podwyższenia alimentów, twierdząc, że zwiększeniu uległy jego usprawiedliwione potrzeby lub zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zobowiązany natomiast najczęściej występuje z żądaniem obniżenia alimentów z powołaniem się na zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub pogorszenie się swojej sytuacji majątkowej lub zarobkowej.

Powyższa regulacja stanowi podstawę do żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego w następujących sytuacjach:

  1. odpadnięcie potrzeby dostarczania środków utrzymania dziecku z uwagi na to, że jest już ono w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 § 1 k.r.o.);
  2. kiedy świadczenie rodziców względem dzieci pełnoletnich jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 k.r.o.);
  3. wyjście przez uprawnionego ze stanu niedostatku (art. 133 § 2);
  4. utrata przez zobowiązanego jakichkolwiek możliwości majątkowych lub zarobkowych (art. 135 § 1 k.r.o.);
  5. kiedy żądanie alimentów skierowane do rodzeństwa jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla nich lub dla członków ich najbliższej rodziny (art. 134 k.r.o.);
  6. kiedy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, chyba że dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka (art. 144(1) k.r.o.).

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego

Zmiana orzeczenia alimentacyjnego poprzez uchylenie obowiązku może polegać m.in. na stwierdzeniu ustania obowiązku alimentacyjnego wobec odpadnięcia którejś z ww. przesłanek uzasadniających ten obowiązek [3]. Dopuszczalne jest również sformułowanie w pozwie żądania ewentualnego np. ustalenia ustania obowiązku alimentacyjnego, a w razie jego nieuwzględnienia zmniejszenia wysokości świadczenia [4]. Do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego może dojść także wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego

REKLAMA

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego powinno przybrać postać pozwu. Sądem właściwym do rozpoznania sprawy będzie sąd rejonowy, przy czym stosownie do art. 32 Kodeksu postępowania cywilnego, powództwo takie można wnieść także przed sąd właściwy wg miejsca zamieszkania uprawnionego. W pozwie konieczne jest wskazanie stron postępowania, precyzyjne wskazanie roszczenia, a także określenie dowodów oraz faktów, jakie mają zostać nimi wykazane. Niezbędne będzie także wskazanie wartości przedmiotu sporu, czy daty wymagalności roszczenia oraz złożenie oświadczenia o podjęciu mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu. W przypadku żądania obniżenia alimentów lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego niezbędne będzie także wniesienie opłaty. W sprawie wszczętej na podstawie art. 138 k.r.o. dopuszczalne jest także żądanie zabezpieczenia roszczenia [5], które może przyjąć postać np. konieczności wypłaty wyższej kwoty na czas trwania postępowania, czy zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Orzeczenie wydane na podstawie art. 138 k.r.o. zmieniające zakres obowiązku alimentacyjnego lub czas jego trwania, może działać wstecz i obejmować okres przed wytoczeniem powództwa [6]. Jako, że sąd orzekający nie jest uprawniony do oceny prawidłowości wcześniejszego orzeczenia, a bada on jedynie, czy nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę poprzedniego orzeczenia [7] niezwykle istotne jest bardzo precyzyjne wskazanie żądania pozwu oraz dowodów mających je uzasadniać, a w szczególności wykazujących, że określona zmiana stosunków nastąpiła i usprawiedliwia ona modyfikację lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W związku z powyższym, rekomendować należy skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego, jakim jest radca prawny.

Bibliografia:

  • [1] Wyrok SN z 22.04.1999 r., II CKN 125/99, niepubl., wyrok SN z 14.11.1996 r., I CRN 93/96, wyrok SN z 11.05.2011 r., I CSK 486/10, wyrok SN z 26.06.1980 r., III CRN 107/80 [cyt. za:] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, 2023, art. 138.
  • [2] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [3] Wyrok SN z 21.01.1999 r., I CKN 1292/98.
  • [4] Wyrok SO w Bydgoszczy z 6.05.2010 r., X CA 36/10.
  • [5] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [6] Uchwała SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, wyrok SN z 31.05.1975 r., III CRN 94/75, wyrok SN z 14.03.1978 r., III CRN 20/78.
  • [7] Por. wyrok SO w Olsztynie z 22.12.2015 r., VI RCa 295/15.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

Komu ZUS nie przyzna renty wdowiej. Najczęstsze przyczyny decyzji odmownych

ZUS i inne organy emeryalno-rentowe rozpoczęły już wypłaty renty wdowiej. Organy te wysyłają też do seniorów decyzje w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. W jakich przypadkach wdowa lub wdowiec na pewno nie dostanie nowego świadczenia? ZUS wymienił najczęstsze przyczyny decyzji odmownych.

Min. Pełczyńska-Nałęcz: to przekręt! deweloperzy sprzedają "pseudometry" - tj. powierzchnię pod ścianami działowymi. Jak być powinno wyjaśnia PKN

W dniu 30 czerwca 2025 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz napisała na platwormie X: "Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom za ciężkie pieniądze pseudometry, czyli metry pod ścianami działowymi. A kolejne rządy pozostają zaskakująco bezsilnej w tej kwestii. Ofiarą tych nieuczciwych praktyk padło nawet setki tysięcy konsumentów, którzy stracili w sumie miliardy zł na rzeczy deweloperów." Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań. Zasady uwzględniania ścian działowych przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, w świetle normy PN-ISO 9836 wyjaśnił Andrzej Pogorzelski, Przewodniczący Komitetu Technicznego 232 ds. Zasad Sporządzania Dokumentacji Projektowej w Budownictwie w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

REKLAMA

Od 1 lipca 2025 r. zmiany w czasie pracy dla dużej grupy zawodowej, bo wdrożono dyrektywę

Już od 1 lipca 2025 r. dla bardzo dużej grupy zawodowej w Polsce wejdą w życie istotne zmiany w zakresie ewidencji czasu wolnego, ewidencji czasu pracy, służby w nocy i zasad rozliczania i odbierania dni wolnych. Wszystko za sprawą tzw. równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Dopiero teraz dostosowano ustawę i rozporządzenie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającą dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE L 188 z 12.07.2019, str. 79).

Posiedzenie Sądu Najwyższego ws. ważności wyborów Prezydenta RP [na żywo]

We wtorek, 1 lipca 2025 r. Sąd Najwyższy podejmie uchwałę w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów Prezydenta RP przeprowadzonych w dniach 18 maja 2025 r. oraz 1 czerwca 2025 r. Transmisja na żywo.

Koniec z obciążaniem dzieci kosztami pobytu krewnych w DPS. Rząd zapowiada zmianę przepisów

Tylko osoby pełnoletnie powinny być zobowiązane do ponoszenia opłat za pobyt bliskich w domach pomocy społecznej – zapowiedziała wiceministra rodziny Katarzyna Nowakowska. To odpowiedź na apel Rzeczniczki Praw Dziecka, która alarmowała, że dziś ciężar finansowy może spaść również na małoletnich.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku. Ile wynosi, kto może uzyskać i jakich formalności trzeba dopełnić. 3 konieczne warunki

Nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

REKLAMA

Sąd: Z Konstytucji RP wynika, że babcia ma prawo do świadczenia 300 zł [Dobry Start]

Spór z ZUS wygrała babcia dziecka - opiekuje się nim od śmierci jego matki. Opieka nie była potwierdzona sądownie, tj. nie ustalono pieczy bieżącej czy zastępczej oraz nie ustalono babci prawnym opiekunem dziecka. Wiadomo również, że skarżąca wystąpiła z wnioskiem do Sądu celem umieszczenia dziecka w jej rodzinie zastępczej, lecz sąd do chwili obecnej nie wydał żadnych orzeczeń regulujących.

„Ozłocony” projekt ustawy o rynku kryptoaktywów. Po co Polsce surowsze przepisy niż wymaga UE?

Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów trafił parę dni temu do Sejmu. Celem tego projektu powinno być uszczegółowienie i doprecyzowanie, w zakresie w jakim jest to konieczne, rozwiązań wprowadzanych unijnym rozporządzeniem MICA. To jednak zbyt mało ambitne zadanie dla Ministra Finansów, twórcy projektu, który postanowił pokryć przepisy unijne warstwą krajowego, "normatywnego złota". Zobaczmy, na ile przepisy projektu stały się przedmiotem tzw. gold-platingu i co z tego wynika w praktyce.

REKLAMA