REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kompendium wiedzy o rodzinie zastępczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marta  Chechelska-Dziepak
Rzecznik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie, mediator sądowy.
Dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej zapewnia się opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej.
Dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej zapewnia się opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej.

REKLAMA

REKLAMA

Dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej zapewnia się opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej. Dopiero kiedy nie ma takiej możliwości, dziecko może być skierowane do placówki opiekuńczo-wychowawczej (domu dziecka). Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu. Pierwszeństwo w pełnieniu funkcji rodziny zastępczej mają osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka. W przypadku, gdy osoby spokrewnione z dzieckiem nie mogą pełnić funkcji rodziny zastępczej, sąd opiekuńczy wskazuje innych kandydatów, zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.

Jak zostać rodziną zastępczą?

Rodzicami zastępczymi mogą zostać małżeństwa i osoby samotne, które:
- mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania
- uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania
- nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem (potrzebne zaświadczenie lekarskie)
- wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu
- dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej
- korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich
- nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie została im zawieszona

REKLAMA

REKLAMA

Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się również odpowiednią różnicę wieku między kandydatami do pełnienia funkcji rodziny zastępczej a dzieckiem, poziom rozwoju i sprawności dziecka, wymagania w zakresie pomocy profilaktyczno-wychowawczej lub resocjalizacyjnej oraz możliwości zaspokajania potrzeb dziecka. Brana jest także pod uwagę (w miarę możliwości) opinia wyrażona przez dziecko. Obowiązuje zasada nierozłączania rodzeństwa (poza wyjątkowymi, uzasadnionymi sytuacjami).
W miejscu zamieszkania kandydatów na rodzinę zastępczą przeprowadzany jest wywiad środowiskowy, podczas którego ustala się między innymi, czy warunki mieszkaniowe pozwalają na przyjęcie dziecka do domu rodzica zastępczego.

Aby pełnić funkcje rodziny zastępczej, konieczne jest odbycie szkolenia w ośrodku adopcyjno-opiekuńczym (trwa zwykle około 3 miesiące). Zakres programowy szkolenia obejmuje:

- elementy prawa rodzinnego dotyczące praw dziecka
- wybrane elementy pedagogiki, psychologii rozwojowej i wychowawczej, z uwzględnieniem problemów dotyczących rozwoju dziecka wychowywanego poza rodziną naturalną i wpływu sytuacji kryzysowych (w tym występowania przemocy w rodzinie, na zachowanie i rozwój dziecka)
- wiedzę i umiejętności rozpoznania oraz oceny sytuacji rodzinnej dziecka
- doskonalenie umiejętności opiekuńczych, umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stwarzających trudności wychowawcze oraz pokonywania trudności związanych z kompensacją opóźnień rozwojowych dziecka
- podstawową wiedzę o uzależnieniach i ich wpływie na dziecko i rodzinę
- zagadnienia organizacji opieki nad dzieckiem i możliwości uzyskania wsparcia w wychowywaniu dzieci
- zasady finansowania rodzin zastępczych
- informacje o zadaniach i kompetencjach centrum pomocy dziecku lub ośrodka pomocy społecznej w sprawach dotyczących rodzin zastępczych oraz o możliwości udzielania wsparcia w wychowaniu dziecka przez centrum pomocy lub przez wyspecjalizowane placówki.
Szkolenia rodzin zastępczych pełniących zadania pogotowia rodzinnego obejmują również zagadnienia dotyczące adaptacji do nowej sytuacji, a także sposobu przygotowania dziecka i rodziny zastępczej do krótkiego pobytu dziecka w tej rodzinie.

REKLAMA

Zasady obowiązujące rodziny zastępcze

Rodzina zastępcza kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw, w szczególności dotyczących:
- wiedzy o swoim pochodzeniu
- podtrzymywania kontaktu emocjonalnego z rodziną naturalną i innymi osobami bliskimi
- poszanowania godności i ochrony przed wszelkimi formami przemocy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rodzina zastępcza zapewnia dziecku przede wszystkim:
- odpowiednie warunki bytowe
- możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego
- możliwości zaspokojenia indywidualnych potrzeb dziecka, w zależności od jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju
- możliwości właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań
- odpowiednie warunki do wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
Rodzina zastępcza sprawuje opiekę nad powierzonym dzieckiem osobiście, poza wyjątkowymi sytuacjami (np. zdrowotnymi).
Rodzina zastępcza współpracuje z sądem opiekuńczym, ośrodkiem pomocy społecznej i ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym.

Typy rodzin zastępczych

spokrewnione z dzieckiem – w systemie opieki nad dzieckiem pozbawionym opieki rodzicielskiej jako priorytet ustalono znalezienie opiekunów dla dzieci w ich jak najbliższej rodzinie – u cioci, babci, starszego rodzeństwa. To oczywiste działanie – każdy z nas poczułby się w obowiązku zaopiekowania się dziećmi naszego brata lub córki, w sytuacji, gdy nie są oni w stanie wychowywać swoich dzieci. Dzięki temu, w sposób naturalny podtrzymywane są więzi rodzinne, no i - dzieci pozostają w swojej dalszej co prawda, ale biologicznej rodzinie. Rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem odbywają szkolenie w ośrodku adopcyjno-opiekuńczym. Dzięki temu są lepiej przygotowane do pełnienia tej funkcji; mogą również zawsze uzyskać wsparcie specjalistów w każdej sytuacji, związanej z pełnieniem opieki nad dzieckiem. Rodzina zastępcza otrzymuje pomoc finansową na utrzymanie dziecka.

niespokrewnione z dzieckiem – w sytuacji, gdy nie ma w rodzinie dziecka osoby, która mogłaby pełnić funkcję rodzica zastępczego, sąd kieruje dziecko do rodziny zastępczej niespokrewnionej z dzieckiem. Kandydaci na rodzinę zastępcza odbywają szkolenie w ośrodku adopcyjno-opiekuńczym. Kiedy przyjmują dziecko do swojego domu, nie rezygnują ze swojego życia zawodowego – zmiana polega na tym, że przybywa nowy członek rodziny. Rodzice zastępczy niespokrewnieni z dzieckiem otrzymują pomoc finansową na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.

Zawodowe rodziny zastępcze tworzą osoby, które zapewniając w swoim domu opiekę dzieciom, otrzymują za pełnienie tej funkcji wynagrodzenie. Każda rodzina otrzymuje także pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Wszystkie rodziny (oboje małżonkowie) zawodowe muszą odbyć szkolenie w ośrodku adopcyjno-opiekuńczym oraz uzyskać zaświadczenie kwalifikacyjne i pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej, wydanej na podstawie wywiadu środowiskowego.

pogotowia rodzinne – rodziny zastępcze tego typu pełnią opiekę nad dzieckiem przez krótki okres (najdłużej do 15 miesięcy). Czas przebywania dziecka w pogotowiu rodzinnym ma służyć określeniu problemów dziecka i jego rodziny oraz opracowaniu możliwości pomocy w ich rozwiązaniu. Jeśli nie jest możliwy powrót do rodziny biologicznej, dziecko pod opieką rodzica zastępczego w pogotowiu rodzinnym czeka na swoją rodzinę adopcyjną, zastępczą lub na umieszczenie dziecka np. w placówce rodzinnej (taka decyzję podejmuje sąd). Pogotowia rodzinne określają, w jakim wieku dziećmi będą się opiekować, i przygotowują miejsce w swoim domu, odpowiednie dla wieku i potrzeb dzieci. Najczęściej w pogotowiach przebywa 2-3 dzieci. Rodzic otrzymuje wynagrodzenie i pomoc pieniężną na utrzymanie dzieci. W umowie z rodzicem zastępczym określa się wysokość wynagrodzenia za opiekę nad dziećmi, liczbę dzieci, która znajdzie opiekę w rodzinie, ich wiek oraz warunki przyjmowania dzieci. Pogotowie otrzymuje również wynagrodzenie z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka (czyli również w sytuacji, gdy fizycznie dziecko jeszcze nie trafiło do rodziny). Jednocześnie taka rodzina zastępcza nie może odmówić przyjęcia dziecka do lat 10, doprowadzonego przez policję (taka sytuacja może mieć miejsce, gdy dziecko zostało porzucone lub gdy jest zagrożone jego zdrowie lub życie).

specjalistyczne – rodzina sprawuje całodobową opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym lub dzieckiem z problemami wychowawczymi. Konieczne jest przygotowanie pokoju (lub miejsca) w domu, dostosowanego do potrzeb dziecka. Rodzic otrzymuje wynagrodzenie i pomoc pieniężną na utrzymanie dzieci. Sporządzana jest umowa, która określa wysokość wynagrodzenia za opiekę nad dziećmi, liczbę dzieci, która znajdzie opiekę w rodzinie oraz warunki przyjmowania dzieci. 

wielodzietne – rodzice przyjmują do domu i zapewniają opiekę od 3 do 6 dzieci, które przyjmują do swojego domu. Trzeba więc spełniać odpowiednie warunki lokalowe, by móc zostać wielodzietną rodziną zastępczą. Rodzic otrzymuje wynagrodzenie i pomoc pieniężną na utrzymanie dzieci. Sporządzana jest umowa z MOPS, która określa wysokość wynagrodzenia za opiekę nad dziećmi, liczbę dzieci, która znajdzie opiekę w rodzinie oraz warunki przyjmowania dzieci.

Zadaj pytanie: Forum

Zobacz serwis: Dziecko i prawo

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Długi weekend i wysyp wolnego na szybko. Co może zrobić pracownik, gdy wizyta w rodzinnych stronach nie pójdzie zgodnie z planem?

Dzień Wszystkich Świętych zajmuje szczególne miejsce w sercach Polaków. Wielu z nich w czasie zbliżającego się weekendu wyjedzie w rodzinne strony. Nie tylko odwiedzą cmentarze, ale i spotkają się z rodziną. Pracodawcy mogą się spodziewać, że 3 listopada nie każdy stawi się do pracy.

Listopad to ostatni miesiąc na skorzystanie z tego uprawnienia. Aby zaoszczędzić w grudniu, trzeba szybko złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu 2025 roku, trzeba złożyć wniosek w listopadzie. Oznacza to, że czas na porządki na koncie ubezpieczonego i zawnioskowanie o ulgę, dobiega końca. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni więc przystąpić do działania.

Sąd ogłosił upadłość znanej spółki finansowej. Co powinni zrobić wierzyciele?

W dniu 27 października 2025 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze (Wydział Gospodarczy) wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki Cinkciarz.pl Sp. z o.o. Sąd wezwał wierzycieli do zgłoszenia roszczeń, powołano także sędziego komisarza i wyznaczono syndyka. Jak poinformował PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Zielonej Górze sędzia Bogumił Hoszowski - wszystkie postępowania o charakterze cywilnym, zarówno przed wydziałami cywilnymi, jak też przed wydziałami gospodarczymi z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

Ugoda sądowa czy postępowanie sądowe w sprawach o naruszenie własności?

Praktyka pokazuje, iż spory o własność mogą trwać latami. Czy w takich sprawach właściciel rzeczy i naruszyciel mogą zawrzeć ugodę? Jak wygląda kwestia kosztów? Warto przyjrzeć się możliwym rozwiązaniom i ich prawnym skutkom.

REKLAMA

Milczące załatwienie sprawy po nowemu. Rewolucyjne przepisy, które już na zawsze mogą zmienić relacje obywatel–urząd

Rząd szykuje istotną zmianę w Kodeksie postępowania administracyjnego (KPA) – milczenie urzędnika może wkrótce oznaczać znacznie więcej niż tylko opieszałość. Projekt ustawy, który trafił właśnie do konsultacji, przewiduje rozszerzenie stosowania tzw. milczącego załatwienia sprawy. To część szerokiego pakietu deregulacyjnego, który ma uprościć życie zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorcom.

Osoby powyżej 65 roku życia wykluczone przez rząd z najważniejszego świadczenia dla osób niepełnosprawnych – Rada Ministrów przyjęła ustawę, która rozczaruje wielu seniorów

W dniu 28 października br. rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia (tj. prawa do świadczenia w postaci asystencji osobistej) niepełnosprawnych seniorów, czyli osoby z niepełnosprawnościami powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą. Za to grozi mandat w wysokości 500 zł! O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa cudzoziemcom jako realizacja strategii migracyjnej. Co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

REKLAMA

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

REKLAMA