Zasady organizowania zgromadzeń publicznych - praktyczny poradnik

Co to jest zgromadzenie publiczne?

Przez zgromadzenie publiczne należy rozumieć zgrupowanie osób na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób w określonym miejscu w celu odbycia wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska w sprawach publicznych.

Warto zauważyć, iż prawo do gromadzenia się zaliczane jest na gruncie polskiej Konstytucji jako wolność polityczna, przysługująca każdemu człowiekowi – jednak do organizowania zgromadzenia niezbędne jest posiadanie zdolności do czynności prawnych.

Organizowane wydarzenie musi mieć związek z kwestiami publicznymi – jako forma poparcia, protestu, zasygnalizowania problemu, wyrażenia poglądów. Wszelkie inne akcje nie podlegają pod rygor ustawy prawo o zgromadzeniach.

Od czego zacząć organizowanie zgromadzenia?

Decydując się na podjęcie procesu organizacyjnego powinieneś przede wszystkim zdawać sobie sprawę z ilości obowiązków, które spoczywają na organizatorze. Rozpoczynają się one już na etapie planowania, a kończą dopiero w momencie zakończenia zgromadzenia i obejmują nie tylko kwestie związane z samą procedurą organizacyjną, ale także faktyczne pełnienie roli przewodniczącego na zorganizowanym zgromadzeniu. Dlatego też przed podjęciem jakichkolwiek działań powinieneś dobrze przemyśleć, czy chcesz wziąć na siebie tę odpowiedzialność.
 

Podejmując się organizacji zgromadzenia publicznego, musisz dobrze zaplanować jego czas oraz miejsce, w którym zamierzasz zebrać uczestników zgromadzenia oraz ewentualną trasę, jeśli planujesz zorganizować przemarsz. Ma to związek z wynikającym z ustawy zakazem organizowania zgromadzeń odbywających się choćby częściowo w tym samym czasie i w tym samym miejscu, a także zachowaniem odległości nie mniejszej niż 100 metrów od innego zgromadzenia. Ustawa wskazuje ku temu dodatkową przesłankę - jeśli nie jest możliwe ich odbycie w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. W praktyce jednak unika się organizowania jakichkolwiek zgromadzeń, których daty i miejsca by się pokrywały.

Gdyby zgromadzenie, które organizujesz nakładałoby się w czasie i miejscu z innym zgromadzeniem, decydujący charakter ma kolejność zgłoszeń – czyli data i godzina, w której wpłynął wniosek. Powinieneś także pamiętać, że zgromadzenia państwowe, cykliczne oraz te organizowane przez kościoły i związki wyznaniowe mają pierwszeństwo, co oznacza, że nawet jeśli twój wniosek wpłynął wcześniej, zgromadzenie będzie musiało zmienić swoje miejsce lub termin. Planując zgromadzenie warto zapoznać się z Biuletynem Informacji Publicznej, w którym publikowane są informacje na temat przyszłych zgromadzeń, by uniknąć niepożądanej zmiany.

Jak zgłosić planowane zgromadzenie?

Po zaplanowaniu terminu wydarzenia oraz jego miejsca o planowanym zgromadzeniu należy poinformować właściwy organ gminy. Robi się to przy pomocy zawiadomienia, które należy wnieść nie wcześniej niż na 30 dni oraz nie później niż na 6 dni przed planowanym zgromadzeniem. Strona internetowa gminy powinna zawierać dokładną informację na temat tego, który organ jest właściwy do wniesienia takiego zawiadomienia. Wnieść je możesz w formie pisemnej, ustnie do protokołu, a także drogą elektroniczną.

Szczególną uwagę powinieneś przyłożyć do treści zawiadomienia. Ustawa szczegółowo określa jakie dane należy podać, organizując zgromadzenie. Są to:

1) imię i nazwisko organizatora zgromadzenia, jego numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL, adres do korespondencji, adres poczty elektronicznej i numer telefonu umożliwiające kontakt z nim, a w przypadku gdy organizatorem zgromadzenia jest osoba prawna lub inna organizacja - jej nazwę i adres siedziby oraz imię i nazwisko osoby wnoszącej zawiadomienie w imieniu organizatora zgromadzenia, jej numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL, adres do korespondencji, adres poczty elektronicznej i numer telefonu umożliwiające kontakt z tą osobą;

2) imię i nazwisko przewodniczącego zgromadzenia, jego numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL, adres do korespondencji, adres poczty elektronicznej i numer telefonu umożliwiające kontakt z nim;

3) cel zgromadzenia, w tym wskazanie spraw publicznych, których ma dotyczyć zgromadzenie;

4) datę, godzinę i miejsce rozpoczęcia zgromadzenia, przewidywany czas trwania, przewidywaną liczbę uczestników oraz ewentualną trasę przejścia ze wskazaniem miejsca zakończenia zgromadzenia;

5) informację o środkach służących zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia, o ile organizator zgromadzenia je zaplanował.

Ponadto zawiadomienie musi zawierać dwa załączniki:

-  pisemną zgodę na przyjęcie obowiązków przewodniczącego zgromadzenia w przypadku jego wyznaczenia;

-  zdjęcie organizatora zgromadzenia albo przewodniczącego zgromadzenia w przypadku jego wyznaczenia.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Jeśli twoje zawiadomienie posiadać będzie jakiekolwiek braki, czyli nie podasz co najmniej jednej z powyższych informacji, organ wezwie cię do ich uzupełnienia. Termin na uzupełnienie mija na 6 dni przed planowanym wydarzeniem.

Przygotowanie wniosku bez braków formalnych jest istotne z jeszcze jednego powodu. Jak już było wspomniane, w sytuacji gdy dwa zgromadzenia miałyby ze sobą kolidować, o pierwszeństwie decyduje kolejność zgłoszeń – przy czym za datę przyjęcia wniosku uważa się wtedy przyjęcie tego wniosku, który nie zawiera braków formalnych. W związku z tym niepełny wniosek może spowodować, że organizowane przez ciebie wydarzenie będzie musiało zostać przeniesione na inny termin bądź w inne miejsce.

Warto zauważyć, że organizowanie zgromadzenia bez wymaganego zawiadomienia lub przewodniczenie takiemu zgromadzeniu podlega karze ograniczenia wolności lub grzywny.