Strona główna » Prawo » Sprawy rodzinne » Pomoc Społeczna » Niepełnosprawni » Do czego uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej w 2025 roku?

Do czego uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej w 2025 roku?

19 maja 2025, 13:28
[Data aktualizacji 22 maja 2025, 21:40]

Wioleta Matela-Marszałek

Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej

Co daje legitymacja osoby niepełnosprawnej?

Shutterstock

REKLAMA

Legitymacja jest ważnym dokumentem osoby z niepełnosprawnością. Kto może ją uzyskać i na jak długo? Jak wygląda taki dokument i co daje w 2025 roku?

Czym jest legitymacja dokumentująca niepełnosprawność?
Jak długo ważna jest legitymacja osoby niepełnosprawnej?
Jak można uzyskać legitymację?
Czy osoby niepełnosprawne mają prawo do bezpłatnych przejazdów?
Czy osoby niepełnosprawne mają prawo do zniżki w PKP i PKS?
Gdzie jeszcze można okazać legitymację?

rozwiń >

Czym jest legitymacja dokumentująca niepełnosprawność?

Legitymacja dokumentuje niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności. W praktyce potwierdza zatem prawo do korzystania z uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym, bez konieczności okazywania orzeczenia.

REKLAMA

Obecnie legitymacja ma formę spersonalizowanej karty i składa się z dwóch stron. Legitymacja zawiera m.in. zdjęcie i numer dokumentu, a także elementy zabezpieczające przed sfałszowaniem i podrobieniem. Warto wspomnieć, iż stopień niepełnosprawności oraz symbol przyczyny niepełnosprawności w legitymacji wpisuje się na wniosek osoby niepełnosprawnej za pomocą kodu QR. Może mieć to znaczenie praktyczne, gdy przykładowo od stopnia lub przyczyny niepełnosprawności zależy rodzaj czy wysokość ulgi, a informacji takich nie zawiera legitymacja. W takim przypadku najlepiej mieć przy sobie orzeczenie.

Jak długo ważna jest legitymacja osoby niepełnosprawnej?

Legitymację wystawia się na okres ważności orzeczenia, nie może on być jednak dłuższy niż:

• 5 lat – w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność;

• 10 lat – w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60. roku życia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak można uzyskać legitymację?

Legitymację wystawia powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (PZON). Składając wniosek o legitymację, trzeba przestawić do wglądu prawomocne orzeczenie.

Co w sytuacji, gdy już dysponujemy dokumentem? Prezentujemy przykładowe ulgi.

Czy osoby niepełnosprawne mają prawo do bezpłatnych przejazdów?

Przykład

W niektórych przypadkach rzeczywiście osoby z określonymi niepełnosprawnościami mają prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską. Przykładowo, w Warszawie z bezpłatnych przejazdów mogą korzystać osoby, które ukończyły 26. rok życia i mają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z symbolem 04-O, 01-U, 12-C, 03-L. Bezpłatne przejazdy przysługują też osobom, które nie ukończyły 26. roku życia i mają stwierdzoną niepełnosprawność. Dla pozostałych osób z niepełnosprawnościami również przewidziane są ulgi.

O dostępne zniżki w przejazdach komunikacją miejską warto zapytać w swojej miejscowości.

Czy osoby niepełnosprawne mają prawo do zniżki w PKP i PKS?

W pociągach i autobusach możemy mieć do czynienia z dwoma rodzajami ulg: ustawowymi i handlowymi. Ulgi handlowe zależą od konkretnego przewoźnika.

Przykład

Do ulgi ustawowej w określonych pociągach PKP i autobusach PKS mają prawo przykładowo:

• przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej albo osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji (95% zniżki na bilet jednorazowy);

• osoby niewidome uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji (93% zniżki na bilety jednorazowe lub miesięczne imienne w pociągach osobowych);

• dzieci i młodzież niepełnosprawne do ukończenia 24 roku życia oraz studenci niepełnosprawni do ukończenia 26 roku życia (78% zniżki na bilety jednorazowe lub miesięczne imienne na trasie do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej);

• jedno z rodziców lub opiekun dzieci i młodzieży niepełnosprawnych (78% zniżki na bilety jednorazowe na trasie do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej);

• osoby niewidome uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji (51% zniżki w pociągach innych niż osobowe);

• osoby niewidome, jeśli nie są uznane za osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji (37% zniżki na bilety jednorazowe lub miesięczne imienne).

Gdzie jeszcze można okazać legitymację?

Legitymację warto też zabrać ze sobą do publicznego teatru, muzeum czy parku narodowego. Instytucje te przewidują ulgowe bilety dla osób z niepełnosprawnościami.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2024 r., poz. 44; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1961);

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dna 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (j. t. Dz. U. z 2021 r., poz. 857).

Powiązane

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania z PFRON? [KWOTY 2025]

Stopień niepełnosprawności a przywileje w pracy w 2025 r. [LISTA]

Zapisz się na newsletter

Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.